Psychologia inwestora

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Psychologia inwestora"

Amelia Kania
8 lat temu
Przeglądów:

1 Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Psychologia inwestora Katarzyna Sekścińska Szkoła Główna Handlowa w Warszawie 21 kwietnia 2015 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY

2 Podstawowe formy wykorzystania pieniędzy Bieżąca konsumpcja Oszczędzanie Inwestowanie

3 Formy oszczędzania i inwestowania kapitału Przechowywanie w domu Bieżący rachunek bankowy (Rachunek oszczędnościowo-rozliczeniowy) Inwestycje w ruchomości i nieruchomości (np. obrazy, złoto, domy etc.). Konto oszczędnościowe Lokaty Obligacje skarbu Państwa Fundusze inwestycyjne Akcje

Inwestycje w ruchomości i nieruchomości (np. obrazy, złoto, domy etc.).

4 Polski inwestor (Ogólnopolskie Badanie Inwestorów - OBI 2014, PBS) Mężczyzna, 38 lat Wyższe wykształcenie Inwestuje od 8 lat Krótkoterminowe inwestycje-67,2% poniżej roku Ma do 7 spółek w portfelu Wartość portfela ok. 30 tys. zł Nie jeździ na walne zgromadzenia

Krótkoterminowe inwestycje-67,2% poniżej roku Ma do 7 spółek w

5 W co inwestują Polacy? (PBS, 2014)

6 Ekonomiczne spojrzenie na jednostkę podejmującą decyzje finansowe RACJONLNOŚĆ WYBORÓW MAKSYMALIZAC- JA ZYSKÓW / UŻYTECZNOŚCI STAŁOŚĆ PREFERENCJI (NAWET GDY ODROCZONE SKUTKI) DECYZJE WYŁĄCZNIE W OPARCIU O WARTOŚĆ EKONOMICZNĄ ALTERNATYW I ICH KRAŃCOWĄ UŻYTECZNOŚĆ HOMO ECONOMICUS RACJONALNE (PRAWDZIWE) KALKULOWANIE PRAWDOPODO- BIEŃSTW Opracowanie na podstawie: Tomasz Zaleśkiewicz. Psychologia ekonomiczna. PWN. Warszawa KIERUJE SIĘ TYLKO WŁASNYMI KORZYŚCIAMI ZAMIENNE ŹRÓDŁA DOCHODÓW

I ICH KRAŃCOWĄ UŻYTECZNOŚĆ HOMO ECONOMICUS RACJONALNE (PRAWDZIWE) KALKULOWANIE PRAWDOPODO- BIEŃSTW Opracowanie na

7 Efektywny rynek Rynek, na kórym ceny zawsze w pełni odzwierciedlają napływające informacje (Fama, 1970) Silna efektywność bieżące ceny akcji odzwierciedlają wszystkie istotne informacje- dostępne dla ogółu i poufne - korzystanie choćby z poufnych źródeł nie daje ponadprzeciętnych zysków Możliwy jeśli inwestorzy są racjonalni i maksymalizują swoją oczekiwaną użyteczność(aksjomaty:porównywalność, przechodniość, niezależność, stałość preferencji, ciągłość)

korzystanie choćby z poufnych źródeł nie daje ponadprzeciętnych zysków Możliwy jeśli inwestorzy są racjonalni i

8 Czy faktycznie jesteśmy racjonalni? -ANOMALIE Dodatnie krótkoterminowe autokorelacje stóp zwrotu Ujemne długoterminowe autokorelacje stóp zwrotu Nadmierne obroty giełdowe Efekt kalendarza

9 Okresowe trendy wysokości stopy zwrotu z instrumentów finansowych mit czy błogosławieństwo? Efekt grudnia (zwany też rajdem świętego Mikołaja lub window dressing) Efekt stycznia Efekt tygodnia miesiąca Efekt poniedziałku

Efekt grudnia (zwany też rajdem świętego Mikołaja lub

10 Psychologiczne spojrzenie na jednostkę podejmującą decyzje finansowe Teoria perspektywy (Kahneman i Tversky) 2 1,5 1 0,5-2 -1,5-1 -0,5 0-0,5 0 0,5 1 1,5 Zyski -1-1,5-2 -2,5-3 Źródło: Opracowanie własne na podstawie Kahneman, 2012

2 1,5 1 0,5-2 -1,5-1 -0,5 0-0,5 0 0,5 1 1,5 Zyski

11 Perspektywa ekonomiczna vs psychologiczna EKONOMIA RYNEK JEDNAKOWE JEDNOSTKI RACJONALNY - HOMO ECONOMICUS ZEWNĘTRZNE PSYCHOLOGIA PRZEDMIOT ZAINTERESOWANIA SPOJRZENIE NA JEDNOSTKĘ RACJONALNOŚĆ WYBORU RYZYKO JEDNOSTKA HETEROGENICZNE, INDYWIDUALNE JEDNOSTKI OGRANICZONA RACJONALNOŚĆ, ROLA EMOCJI, FUNKCJONOWANIA POZNAWCZEGO, POSTAW, CECH, MOTYWÓW ZEWNĘTRZNE I WEWNĘTRZNE

RACJONALNOŚĆ WYBORU RYZYKO JEDNOSTKA HETEROGENICZNE, INDYWIDUALNE JEDNOSTKI OGRANICZONA

12 Błędy poznawcze 1) Nadmierna pewność przewidywań Badania de Bondta szacowanie przyszłej wartości kursu akcji z pewnością 90% 2) Efekt myślenia wstecznego To było do przewidzenia

13 Błędy poznawcze złudzenie kontroli Wybór Sekwencja dobrych wyników Znajomość problemu Informacja Zaangażowanie Nastrój

14 Błędy poznawcze Błąd (za)kotwiczenia Nieuwzględnianie prawa regresji do średniej Pułapka gracza (paradoks hazardzisty) Błąd konfirmacji Efekt przywiązania do status quo Efekt posiadania Efekt utopionych kosztów Efekt pierwszeństwa

hazardzisty) Błąd konfirmacji Efekt przywiązania do

15 Błędy poznawcze - heurystyka reprezentatywności Ignorowanie niezależności zdarzeń Szukanie podobieństwa do populacji, z której pochodzi

16 Efekty związane z dostępnością psychiczną - efekt świeżości -żywy opis budzący emocje opis -obecność w mediach

17 Błędy decyzji oczekiwania a pragnienia Nadmierny optymizm ( Weinstein, 1980) jakie szanse na: a) długie życie, zdrowie, sukcesy zawodowe, małżeństwo, b) przeżycie wypadku, rabunku, choroba Przecenianie swoich umiejętności Błędy dopasowania przekonań i pragnień - Błąd myślenia życzeniowego - Dopasowanie pragnień do przekonań Konformizm Krótkowzroczność Zapominanie o kosztach utraconych

Przecenianie swoich umiejętności Błędy dopasowania przekonań i pragnień - Błąd myślenia

18 Doświadczenie poprzedzające wybór a inwestowanie (Sekścińska, 2015) Rodzaj zadania Inwestowanie Ryzyko inwestycyjne Finansowe Sukces (+) Porażka (-); Sukces (+) Niefinansowe Sukces (-), Porażka (+) Sukces (-)

Ryzyko inwestycyjne Finansowe Sukces (+) Porażka

19 Zmienne psychologiczne a skłonność do inwestowania (Sekścińska 2013; 2014; 2015) 1) Nadzieja na sukces (przekonanie o posiadaniu silnej woli, przekonanie o umiejętności znajdowania rozwiązań ) PODNOSI skłonność do inwestowania 2) Postawy wobec pieniędzy - Brak kontroli OBNIŻA skłonność do inwestowania - Przyjemność PODNOSI skłonność do inwestowania 3) Narcyzm niekliniczny -Samowystarczalny, Przywódca, Podziw PODNOSI, próżny OBNIŻA skłonność do inwestowania 4) Perspektywa czasowa Przyszła PODNOSI skłonność do inwestowania

kontroli OBNIŻA skłonność do inwestowania - Przyjemność PODNOSI skłonność do inwestowania 3) Narcyzm niekliniczny

20 Zmienne psychologiczne a skłonność do ryzyka inwestycyjnego (Sekścińska 2013; 2014; 2015) 1) Postawy wobec pieniędzy - Brak kontroli i przyjemność PODNOSI skłonność do ryzyka inwestycyjnego 2) Narcyzm niekliniczny -Samowystarczalny, Przywódca, Podziw PODNOSI, próżny OBNIŻA skłonność do ryzyka inwestycyjnego 3) Perspektywa czasowa Przeszła OBNIŻA skłonność do ryzyka inwestycyjnego Teraźniejsza PODNOSI skłonność do ryzyka inwestycyjnego Przyszła OBNIŻA skłonność do ryzyka inwestycyjnego

Przywódca, Podziw PODNOSI, próżny OBNIŻA skłonność do ryzyka inwestycyjnego 3) Perspektywa czasowa Przeszła OBNIŻA

21 Zmienne psychologiczne wiążące się z większą skłonnością do ryzyka inwestycyjnego cd. Pewność siebie Nadmierna pewność przewidywań Koncentracja na nagrodzie Krótkowzroczność w planowaniu finansów Poczucie zagrożenia ego

22 Dziękuję za uwagę!!! kontakt:

Podobne dokumenty

Akademia Młodego Ekonomisty

Akademia Młodego Ekonomisty Strategie inwestycyjne na rynku kapitałowym Inwestowanie na rynku Bartek Majewski Szkoła Główna Handlowa w Warszawie 11 października 2011 r. JAK POMNAŻAĆ BOGACTWO? Oszczędzanie