3. Temat: Emerytura Twoja przyszłość w Twoich rękach

Transkrypt

1 l e k c j a N 3. Temat: Emerytura Twoja przyszłość w Twoich rękach Cele Uczeń: posługuje się pojęciem emerytura, zna zasady obowiązującego systemu emerytalnego, wyjaśnia różnice między starym i obowiązującym obecnie systemem emerytalnym, wie, jaki wiek emerytalny obowiązuje w krajach europejskich, wyjaśnia skutki nieuczestniczenia w systemie emerytalnym, rozumie wagę systemu emerytalnego kontrolowanego przez państwo, ponad programowo potrafi za pomocą kalkulatora wyliczyć wysokość hipotetycznej emerytury. Zgodność z podstawą programową Cele kształcenia ogólnego: 1) przyswojenie przez uczniów określonego zasobu wiadomości na temat faktów, zasad, teorii i praktyk, 2) zdobycie przez uczniów umiejętności wykorzystania posiadanych wiadomości podczas wykonywania zadań i rozwiązywania problemów, 3) kształtowanie u uczniów postaw warunkujących sprawne i odpowiedzialne funkcjonowanie we współczesnym świecie. Kształcone umiejętności: 1) czytanie umiejętność rozumienia, wykorzystywania i refleksyjnego przetwarzania tekstów, w tym tekstów kultury, prowadząca do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa, 5) umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjno-komunikacyjnymi, 6) umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji. 1

2 N l e k c j a WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE III etap edukacyjny Treści nauczania wymagania ogólne 29. Przedsiębiorstwo i działalność gospodarcza. Uczeń: 4) przedstawia główne prawa i obowiązki pracownika; wyjaśnia, czemu służą ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE IV etap edukacyjny zakres podstawowy Cele kształcenia wymagania ogólne I. Wykorzystanie i tworzenie informacji. Uczeń znajduje i wykorzystuje informacje na temat sposobu, w jaki prawo reguluje życie obywateli [ ]. II. Rozpoznawanie i rozwiązywanie problemów Uczeń rozpoznaje prawne aspekty codziennych problemów życiowych i szuka ich rozwiązania. III. Współdziałanie w sprawach publicznych Uczeń współpracuje z innymi planuje, dzieli się zadaniami i wywiązuje się z nich; sprawnie korzysta z procedur i możliwości, jakie stwarzają obywatelom instytucje życia publicznego; zna i stosuje zasady samoorganizacji i samopomocy. WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE IV etap edukacyjny zakres rozszerzony Cele kształcenia wymagania ogólne II. Rozpoznawanie i rozwiązywanie problemów. Uczeń dostrzega perspektywy różnych uczestników życia publicznego. III. Współdziałanie w sprawach publicznych. Uczeń sprawnie korzysta z procedur i możliwości, jakie stwarzają obywatelom instytucje życia publicznego; zna i stosuje zasady samoorganizacji i samopomocy. 2

3 l e k c j a N PODSTAWY PRZEDSIĘBIORCZOŚCI Cele kształcenia wymagania ogólne I. Komunikacja i podejmowanie decyzji Uczeń podejmuje decyzje i ocenia ich skutki, zarówno pozytywne, jak i negatywne. II. Gospodarka i przedsiębiorstwo Uczeń wyjaśnia zasady funkcjonowania przedsiębiorstwa i sporządza prosty biznesplan; [ ] charakteryzuje mechanizmy funkcjonowania gospodarki i instytucji rynkowych oraz rolę państwa w gospodarce. Treści nauczania wymagania ogólne 1. Człowiek przedsiębiorczy. Uczeń: 4) charakteryzuje swoje role społeczne i typowe dla nich zachowania, 7) podejmuje racjonalne decyzje, opierając się na posiadanych informacjach, i ocenia skutki własnych działań. 3. Instytucje rynkowe. Uczeń: 2) wyjaśnia rolę, jaką w gospodarce pełnią instytucje rynkowe: bank centralny, banki komercyjne, giełda papierów wartościowych, fundusze inwestycyjne, firmy ubezpieczeniowe, fundusze emerytalne, 9) charakteryzuje system emerytalny w Polsce i wskazuje związek pomiędzy swoją przyszłą aktywnością zawodową, a wysokością emerytury. Uwagi: Wskazany byłby dostęp do Internetu. Umożliwi pokazanie na portalu ZUS kalkulatora emerytalnego. Na początku lekcji rozdajemy uczniom kartki papieru, aby zapisywali na nich wątpliwości i pytania, jakie pojawią się w trakcie lekcji. Metody/techniki: wykład dyskusja kierowana, praca w parach, drzewo decyzyjne. Środki dydaktyczne: kartki papieru, pisaki, komputer, schemat drzewka decyzyjnego, prezentacja multimedialna Emerytury i system ubezpieczeń, materiały pomocnicze i informacyjne. 3

4 N l e k c j a Czas trwania zajęć: 1 godzina lekcyjna Przebieg zajęć: Na wstępie pytamy uczniów o osoby pracujące i niepracujące z ich rodzin lub wśród znajomych. Chodzi tu głównie o osoby będące już na emeryturze. Dowiadujemy się, kim oni są chodzi o to, by wykazać, że emeryci to ich dziadkowie, ludzie bliscy. Następnie przy pomocy pytań pomocniczych dowiadujemy się np. z czego się utrzymują? Doprowadzamy do sytuacji, kiedy uczniowie stwierdzą, iż te osoby są na emeryturze. Pytamy czy wiedzą, co to jest emerytura, skąd są pieniądze na emeryturę? Dowiadujemy się, jaka jest ich wiedza na temat systemu emerytalnego. Pozwalamy na samodzielne wypowiedzi uczniów, ewentualnie kierujemy wymianą informacji między uczniami. Nie ustosunkowujemy się do ich wypowiedzi. Można zapisać, z czym mają największy problem, co jest najmniej jasne, a także błędne wypowiedzi ułatwi to nam odniesienie się do tego w późniejszym wykładzie. Na zakończenie tej części lekcji cytujemy wyjaśnienie pojęcia: Emerytura świadczenie pieniężne mające służyć jako zabezpieczenie bytu na starość dla osób, które ze względu na wiek nie posiadają już zdolności do pracy zarobkowej. Na tę część lekcji przeznaczamy 10 min. Następnie rozdajemy schemat drzewka decyzyjnego [3_Materiał dla grupy Drzewko decyzyjne], po jednym na dwie osoby, i prosimy o wypełnienie. Na bieżąco sprawdzamy, czy uczniowie zrozumieli polecenie, inspirujemy lub pomagamy. Po wyznaczonym czasie chętnych uczniów prosimy o odczytanie swoich zapisów. Pozostałych prosimy o uzupełnienie. Możemy spodziewać się bardzo różnych wypowiedzi. Na tę część lekcji przeznaczamy 10 min. Uzupełniamy i porządkujemy wiedzę uczniów podczas wykładu ilustrowanego pokazem multimedialnym [Prezentacja: Emerytury i system ubezpieczeń]. Staramy się jednak prowadzić dyskusję inspirowaną kolejnymi slajdami. W miarę możliwości uczniów, zadając pytania, pomagamy im w analizie i wyciąganiu wniosków. W zależności od ich wiedzy podajemy pełniejszą informację, odnosimy się do ich zapisów z drzewka decyzyjnego dlatego warto zapisywać nieścisłości i problemy wynikłe na wcześniejszych etapach lekcji. Staramy się także wyjaśnić wątpliwości, jakie zapisali na kartkach. W trakcie wykładu zadajemy pytania, odwołujemy się do ich wypowiedzi potwierdzamy właściwe lub wyjaśniamy błędne. Na bieżąco 4

5 l e k c j a N prosimy o parafrazowanie prawidłowych informacji. Odnosimy się do komentarzy w informacjach w pokazie multimedialnym. Wykład odnosi się do starego i nowego systemu; wyjaśnia przyczynę zmian (kwestia demografii i wydłużenia długości życia, pokazuje jak inne kraje rozwiązują podobne problemy); wyjaśnia nowe zasady systemu emerytalnego; dowodzi konieczność płacenia składek na osoby starsze są to także ich dziadkowie (kto utrzymywałby ich gdyby nie mieli emerytury?). Wskazujemy, iż w przyszłości na ich emerytury też ktoś będzie płacił. Należy zwrócić uwagę na związek między wysokością składki a wypłacaną emeryturą, a także na znaczenie legalnej pracy. W tym momencie można odnieść się do informacji z poprzedniej lekcji: do zasiłku chorobowego przysługującego pracownikowi tylko w przypadku wpłacania składek. Jeśli mamy czas i możliwości, pokazujemy na kalkulatorze emerytalnym ZUS sposób obliczania hipotetycznej emerytury lub chętnym zadajemy do domu wykonanie takiego zadania. Na tę część lekcji przeznaczamy 20 min. W podsumowaniu zwracamy uwagę na solidarność międzypokoleniową. Zadbanie o emeryturę od pierwszych lat pracy zawodowej zabezpiecza pracownika, a także jego rodzinę, przed skutkami choroby i starości. Na zakończenie rozdajemy uczniom materiały do zapoznania się w domu [3_materiał dla ucznia 1, 2, 3 i ulotka]. Rozdając materiały informacyjne, krótko informujemy, czego one dotyczą. Na tę część lekcji przeznaczamy 5 min. 5

6 N l e k c j a Spis materiałów do lekcji 3: Prezentacja Emerytury i system ubezpieczeń Materiał dla nauczyciela - Drzewko decyzyjne: Przykład Materiał dla grupy Drzewko decyzyjne Materiał dla ucznia 1: Emeryt w Europie Materiał dla ucznia 2: Powszechny wiek emerytalny Materiał dla ucznia 3: System emerytalny w Polsce Ulotka: Platforma Usług Elektronicznych ZUS 6