Subiektywne objawy zmęczenia. Zmęczenie. Ból mięśni. Objawy obiektywne

Transkrypt

1 Zmęczenie to mechanizm obronny, chroniący przed załamaniem funkcji fizjologicznych (wyczerpaniem) Subiektywne objawy zmęczenia bóle mięśni, uczucie osłabienia i wyczerpania, duszność, senność, nudności, zawroty głowy, osłabienie wrażeń słuchowych i wzrokowych, w skrajnych przypadkach zaburzenia czynności psychicznych Objawy obiektywne Ból mięśni spadek siły i szybkości, wydłużenie czasu reakcji, pogorszenie precyzji i koordynacji ruchów, wymioty, omdlenie, kurcze cieplne mięsni, drżenie mięśniowe, Bolesność wczesna pojawiająca się już w trakcie ćwiczeń fizycznych Opóźniona bolesność mięśni - występująca między 24 a 72 godziną po zakończeniu ćwiczeń ( Zakwasy??? ) 1

2 Bolesność wczesna efekt zmian biochemicznych w komórkach mięśniowych - zwiększenie ilości kwasu mlekowego, Opóźniona bolesność mięśniowa a zakwasy Opóźniona bolesność mięśni, potocznie określana jako zakwasy, długo utożsamiana była z gromadzeniem się kwasu mlekowego w mięśniach kwas mlekowy (mleczan) nie może być przyczyną opóźnionej bolesności mięśniowej, ponieważ jego poziom po wysiłku wraca w ciągu godziny do wartości spoczynkowych Opóźniona bolesność mięśni Efekt mechanicznych uszkodzeń mięśni i tkanki łącznej, powstających głównie w czasie skurczów ekscentrycznych tzn. skurczów w których w czasie pracy mięśnia przyczepy się oddalają Główne objawy DOMS to: - spadek siły, - ograniczenie zakresu ruchu, - obrzęk, - bolesność uciskowa, - dysfunkcje nerwowo mięśniowe Przyczyny zmęczenia Ubytek zasobów energetycznych, Zakwaszenie pracujących mięśni, Wzrost temperatury wewnętrznej organizmu i jej konsekwencje (odwodnienie i zaburzenie gospodarki elektrolitowej), Niedotlenienie tkanek 2

3 POCENIE=odwodnienie organizmu OBJAWY ODWODNIENIA - W spoczynku, w temp. otoczenia bliskiej 20*C ok. 25 ml/godz. ( ml/dobę) - Intensywny wysiłek fizyczny 1-1,5 l/godz. SUCHOŚĆ W USTACH SPADEK WYDOLNOŚCI I UCZUCIE ZMĘCZENIA UCZUCIE GORĄCA DRŻENIE PALCÓW RĄK DRAŻLIWOŚĆ BOLESNE SKURCZE MIĘŚNI BÓLE BRZUCHA ZAWROTY I BÓLE GŁOWY NUDNOŚCI I WYMIOTY OMDLENIE CIEPLNE ZMNIEJSZENIE ILOŚCI MOCZU I ZMIANA JEGO BARWY NA CIEMNIEJSZĄ PRAGNIENIE NIE JEST DOBRYM WSKAŹNIKIEM ODWODNIENIA!!! PRAGNIENIE POJAWIA SIĘ GDY ODWODNIENIE ORGANIZMU JEST JUŻ RZĘDU 2% MASY CIAŁA (STRATA OK. 1.5 L WODY) Podsumowanie przyczyny zmęczenia W wysiłkach krótkotrwałych o bardzo dużej intensywności: utrata zasobów energetycznych (ATP, fosfokreatyna), zakwaszenie pracujących mięśni. W wysiłkach długotrwałych: wzrost temperatury wewnętrznej organizmu (hipertermia), odwodnienie, utrata elektrolitów, wyczerpanie zasobów energetycznych (glikogen, glukoza). 3

4 Zapobieganie Nawadnianie Płyny powinny spełniać następujące warunki: dostarczenie do organizmu związków energetycznych i elektrolitów, skuteczne nawadnianie organizmu, hamujące rozwój hipertermii Stymulować picie (pobudzać pragnienie!) Szybko się wchłaniać Dobrze nawadniać Dostarczać energię Uzupełniać elektrolity (sód) Łagodzić nadmierne reakcje fizjologiczne WODA? ZALETA! - wchłania się szybko z przewodu pokarmowego WADY! - rozcieńcza osocze przedwcześnie gasząc pragnienie, to znaczy zanim nastąpi zupełne wyrównanie strat wody - poprzez rozcieńczenie osocza nasila wydzielanie moczu (diurezę), gdyż nie dostarcza sodu, który zatrzymuje wodę w organizmie - nie dostarcza energii niezbędnej do podtrzymania wysiłku na wysokim poziomie i oszczędza glikogenu mięśniowego Płyny izotoniczne Osmolalność: 300 mosm±10%/kg wody (tj mosm/kg wody) wpływa na szybkość wchłaniania wody w jelitach (powyżej 400 mosm/kg wody może dojść do wydzielania wody do jelita!) Węglowodany 6-8%/100 ml płynu większa ilość zwalnia opróżnianie żołądkowe UWAGA NA WODĘ NISKOSODOWĄ!!! Sód minimum 20mmol/l poprawia smak i wchłanianie węglowodanów, zatrzymuje wodę, stymuluje pragnienie 4

5 Strategia podawania płynów Wypoczynek nawadnianie organizmu powinno rozpocząć się w dzień poprzedzający ćwiczenia, w dniu zajęć ruchowych powinno wypić się ok. 500 ml płynu na około 2-3 godziny przed wysiłkiem, na około 10 minut przed wysiłkiem około 300 ml płynu, w trakcie wysiłku co minut ml płynu, po zakończonym wysiłku zalecane jest przyjmowanie płynów co 20 minut w ilości 250 ml, tak by w ciągu 4-6 godzin uzupełnić braki wody w ustroju, Utrata 1 litra płynów dostarczyć 1.2 litra (20% więcej) Istotą wypoczynku jest proces biologicznej odnowy po wysiłku fizycznym Wypoczynek powinien obejmować: Eliminację produktów wysiłkowej przemiany materii Spłacenie zadłużenia tlenowego tkanek Odbudowę źródeł energetycznych Obniżenie temperatury wewnętrznej Przywrócenie równowagi wodno elektrolitowej ustroju wypoczynek bierny czy czynny? Gdy podczas wypoczynku zmęczonych grup mięśniowych pracują inne (nie zmęczone) wypoczynek przebiega szybciej i jest bardziej efektywny! 5