Tannenberg / 2019 Jacek Bartosiak
|
|
- Grzegorz Rybak
- 4 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Tannenberg / 2019 Jacek Bartosiak Latem 1914 roku europejski świat zmienił się na zawsze. Dotyczy to szczególnie Europy Środkowej i Wschodniej. Sierpień tego roku był początkiem końca europejskich imperiów kontynentalnych i w nieodległej przyszłości dał narodom pomostu bałtycko-czarnomorskiego szansę na niepodległość. Niemiecki cmentarz wojenny w lesie niedaleko Zerbunia na Warmii (fot. ze zbiorów autora) Przy okazji szansę taką zyskały również inne narody tej części Europy, które przez poprzednie kilka wieków były kolejno zgniatane przez zewnętrzne wobec regionu imperia: niemieckie, habsburskie, osmańskie i rosyjskie. Działo się to w nieustannym ruchu dośrodkowym imperiów, niweczącym marzenia narodów o własnej podmiotowości. Pod koniec XVIII wieku jako ostatnia uległa temu procesowi Rzeczpospolita Obojga Narodów, niegdyś wielkie imperium lądowe rozciągnięte na 1
2 pomoście bałtycko-czarnomorskim. Ona też wyłoniła się na nowo z tumultu lat Jako najsilniejsze z nowych państw Rzeczpospolita miała aspiracje odbudowania dawnego imperium lądowego, a przynajmniej jego sporej części. Będąc w sierpniu tego roku na urlopie na Warmii niedaleko Biskupca, sporządziłem listę okolicznych cmentarzy po żołnierzach Wielkiej Wojny. Jest ich bardzo wiele, często skrytych głęboko w lasach, na malowniczych pagórkach, wśród licznych jezior, tak charakterystycznych dla tego regionu. Niemieckie cmentarze wojenne i miejsca pochówku w lasach niedaleko Zerbunia (fot. ze zbiorów autora) 2
3 Niemieckie cmentarze wojenne i miejsca pochówku w lasach niedaleko Zerbunia (fot. ze zbiorów autora) 3
4 Kwatera żołnierzy carskiej armii na niemieckim cmentarzu wojennym, okolice Zerbunia (fot. ze zbiorów autora) Najbardziej wysunięta na północ faza bitwy otwierającej starcia na froncie wschodnim, zwanej potem w literaturze przedmiotu bitwą pod Tannenbergiem, rozegrała się pod koniec sierpnia 1914 roku między Biskupcem, Czerwonką, Biesowem i Zerbuniem, na północ, zachód i wschód od dużego i popularnego obecnie wśród warszawskich letników jeziora Dadaj. Celem rosyjskiej ofensywy było zepchnięcie Niemców poza strategiczną linię Wisły. Manewr ten potwierdza jedną z prawidłowości polskiego teatru wojny i był powtarzany w kolejnych wojnach na terytorium Rzeczypospolitej. Prawidłowość ta polega na tym, że Wisła wraz z Nogatem oraz Malbork tworzą linię strategiczną odcinającą lub komunikującą walczące oddziały w zależności od tego, kto sprawuję kontrolę nad przeprawami przez nią. 4
5 Tablice pamiątkowe sławiące dokonania żołnierzy niemieckich w sierpniu 1914 roku, okolice Zerbunia (fot. ze zbiorów autora) Pomimo zaangażowania ogromnych sił na froncie zachodnim we Francji Niemcy zdołali pokonać armię rosyjską latem 1914 roku. Bitwa pod Tannenbergiem miała jeszcze inne poważne następstwa. Rosyjska ofensywa w Prusach Wschodnich spowodowała wcześniejsze wycofanie z frontu zachodniego dwóch niemieckich korpusów, które co prawda nie zdążyły na pole bitwy z Rosjanami w sierpniu i zabrakło ich w momencie szczytowego niemieckiego zrywu na zachodzie w ofensywie na Paryż (co być może uratowało w 1914 roku Francję), jednak we wrześniu wzięły już udział w kolejnej wielkiej kampanii nad jeziorami mazurskimi. Kampania ta miała przypieczętować klęskę armii rosyjskiej w Prusach Wschodnich i rzeczywiście do 15 września korpusy niemieckie wyszły na linię Niemna, wypychając Rosjan za tę przeszkodę operacyjną, która oddziela dawną Koronę od Litwy. Niemcy działali w sposób zdecydowany, zachowując pełną koncentrację sił, skupiając je, zwłaszcza artylerię, w jeden potężny instrument wojny. Rosjanie przeciwnie działali w rozproszeniu i nigdy nie potrafili wykorzystać posiadanej przewagi liczebnej, nie stosowali żelaznej wojennej zasady ekonomii sił. Działo się tak przede wszystkim z powodu zacofania służb tyłowych i logistyki, która w dobie nowoczesnej wojny materiałowej ma bardzo istotne znaczenie. Rozciągnięcie sił i niezdolność do ich koncentracji znalazły się wśród przyczyn rosyjskich klęsk w Prusach Wschodnich podczas całej kampanii roku Trudno nie mieć szacunku dla organizacji i sprawności ówczesnej kajzerowskiej armii. Choćby ze względu na sposób pochówku żołnierzy własnych, ale też przeciwnika, w lasach i na polach Warmii 5
6 i Mazur. Tablice pamiątkowe po Wielkiej Wojnie zachowały się do dnia dzisiejszego, co widać na zdjęciach. Nazwiska poległych armii niemieckiej brzmią nader często po polsku. Zresztą Polacy służący w armii niemieckiej w Wielkiej Wojnie pochodzili nie tylko z Warmii i Mazur, lecz także z Wielkopolski, Śląska i Pomorza. W roku 1914 i w latach następnych ubrano w mundury w kolorze feldgrau nawet do 900 tysięcy Polaków. Prawdopodobnie ponad 100 tysięcy z nich zginęło. Polak Stanisław Kaczyński był jednym z bohaterów bodajże najsławniejszej niemieckiej książki o Wielkiej Wojnie Na Zachodzie bez zmian pióra Ericha Marii Remarque a, która opisuje losy żołnierzy kajzerowskiej armii na froncie zachodnim. Tablice pamiątkowe w Ramsowie nad jeziorem Dadaj (fot. ze zbiorów autora) 6
7 Trzydzieści lat później, podczas kolejnej wojny światowej, Niemcy jednak ulegli armii sowieckiej idącej od wschodu do niemieckich Prus Wschodnich, by mścić się straszliwie za okrucieństwa wojny totalnej, jaką Niemcy zgotowali na wschodzie kontynentu w latach i jaka w niczym nie przypominała kampanii wojennych na zachodzie kontynentu. Działania rozpoczęte w czerwcu 1941 roku operacją Barbarossa dotknęły przede wszystkim dzisiejszą Ukrainę, Białoruś, państwa bałtyckie, zachodnią część Rosji i Polskę, materialnie pustosząc zwłaszcza ziemie i narody żyjące między Morzem Czarnym a Bałtykiem, w miejscu, które komunikuje europejski Rimland z eurazjatyckim Heartlandem i które zawsze staje się strefą zgniotu, gdy między wielkimi mocarstwami trwa wojna o dominację. Autor Jacek Bartosiak Założyciel i właściciel Strategy&Future, autor książek Pacyfik i Eurazja. O wojnie, wydanej w 2016 roku, traktującej o nadchodzącej rywalizacji wielkich mocarstw w Eurazji i o potencjalnej wojnie na zachodnim Pacyfiku, Rzeczpospolita między lądem a morzem. O wojnie i pokoju, wydanej w 2018 roku, i Przeszłość jest prologiem" z roku Data 09 / 2019 Felieton, Polska&Europa Przeczytaj więcej na: strategyandfuture.org 7
Niepodległa polska 100 lat
Niepodległa polska 100 lat 1918-2018 UTRATA NIEPODLEGŁOŚCI Ostatni z trzech rozbiorów Polski przypieczętowała klęska powstania kościuszkowskiego w lipcu 1794 roku. W roku następnym 3 stycznia 1795 Rosja,
Bardziej szczegółowo1. Główną przyczyną wybuchu I wojny światowej były konflikty polityczne i gospodarcze między mocarstwami europejskimi
1. Główną przyczyną wybuchu I wojny światowej były konflikty polityczne i gospodarcze między mocarstwami europejskimi 2. Przeczytaj poniższy tekst. Następnie zapisz w wyznaczonym miejscu odpowiedzi dwa
Bardziej szczegółowo11 listopada 1918 roku
11 listopada 1918 roku 92 lat temu Polska odzyskała niepodległość Europa w II połowie XVII wieku Dlaczego Polska zniknęła z mapy Europy? Władza szlachty demokracja szlachecka Wolna elekcja Wojny Rzeczpospolitej
Bardziej szczegółowo70. ROCZNICA ZAKOŃCZENIA II WOJNY ŚWIATOWEJ
70. ROCZNICA ZAKOŃCZENIA II WOJNY ŚWIATOWEJ Wojna 1939-1945 była konfliktem globalnym prowadzonym na terytoriach: Europy, http://wiadomosci.dziennik.pl/wydarzenia/galeria/402834,5,niemcy-atakuja-polske-ii-wojna-swiatowa-na-zdjeciach-koszmar-ii-wojny-swiatowej-zobacz-zdjecia.html
Bardziej szczegółowoZADANIA DO SPRAWDZIANU
ZADANIA DO SPRAWDZIANU 1. Przyjrzyj się mapie i wykonaj polecenia. a) Zamaluj kolorem zielonym państwa należące do Trójprzymierza. b) Zamaluj kolorem niebieskim państwa należące do Trójporozumienia. c)
Bardziej szczegółowoMORZE BAŁTYCKIE W KONCEPCJACH I POLITYCE POLSKI I LITWY: SPOJRZENIE NA PODRĘCZNIKI LITEWSKIE
2015.05.11 1 BALTIJOS JŪRA LENKIJOS IR LIETUVOS KONCEPCIJOSE IR POLITIKOJE: ŽVILGSNIS Į LIETUVIŠKUS VADOVĖLIUS / MORZE BAŁTYCKIE W KONCEPCJACH I POLITYCE POLSKI I LITWY: SPOJRZENIE NA PODRĘCZNIKI LITEWSKIE
Bardziej szczegółowoNa frontach Wielkiej Wojny
Na frontach Wielkiej Wojny 1. Zamach w Sarajewie i wybuch wojny Od kiedy w 1908 r. Austria wcieliła Bośnię i Hercegowinę jest stałe napięcie między Austrią a Serbią, która też chce kawałek 1911 r. w Serbii
Bardziej szczegółowoBARCZEWO BUDUJE - NOWE CZYLI LEPSZE
NR7 (248) lipiec-sierpień 2014 BARCZEWSKIE WYDARZENIA OPINIE INFORMACJE WYWIADY BARCZEWO BUDUJE - NOWE CZYLI LEPSZE We wtorek, 5 sierpnia oddano do użytku nowe mieszkania socjalne oraz oficjalnie przekazano
Bardziej szczegółowoJózef Piłsudski i niepodległa Polska
Józef Piłsudski i niepodległa Polska historii dla klasy 4 szkoły podstawowej z wykorzystaniem metody portfolio i plakatu Opracowanie: Wiesława Surdyk-Fertsch Czas realizacji: 45 minut Cele lekcji Uczeń:
Bardziej szczegółowoZADANIA DO SPRAWDZIANU
ZADANIA DO SPRAWDZIANU 1. Do daty dopisz wydarzenie: a) 1 IX 1939 r. wybuch II wojny światowej (agresja niemiecka na Polskę) b) 17 IX 1939 r. agresja radziecka na Polskę c) 28 IX 1939 r. kapitulacja Warszawy
Bardziej szczegółowoBADANIE DIAGNOSTYCZNE
Centralna Komisja Egzaminacyjna BADANIE DIAGNOSTYCZNE W ROKU SZKOLNYM 2011/2012 CZĘŚĆ HUMANISTYCZNA HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE WYKAZ SPRAWDZANYCH UMIEJĘTNOŚCI GRUDZIEŃ 2011 Numer zadania 1. 2.
Bardziej szczegółowo11 Walka o granice. Cele lekcji
11 Walka o granice Cele lekcji Wymagania ogólne I. Chronologia historyczna. Uczeń posługuje się podstawowymi określeniami czasu historycznego: wiek, rok; przyporządkowuje fakty historyczne datom; oblicza
Bardziej szczegółowo,,Poznajemy przeszłość naszej okolicy"
,,Poznajemy przeszłość naszej okolicy" 16 listopada 2017 r. wszystkie klasy 5 uczestniczyły w niecodziennej lekcji historii zatytułowanej,,poznajemy przeszłość naszej okolicy ". Naszymi przewodnikami byli
Bardziej szczegółowoOcena: Postanowienia zabezpieczające przed ponownym wzrostem niemieckiej potęgi militarnej:
Sprawdzian 2 Data:... 1 Dział: Polska w drodze do odzyskania niepodległości Imię i nazwisko- Ilość pkt.- Ocena: Nr w dzienniku:.......... 1. (P) (0--1) Główną przyczyną wybuchu I wojny światowej było...
Bardziej szczegółowoCzłowiek jest tyle wart, ile warte są sprawy, którymi się zajmuje. Życie człowieka utkane jest z jego myśli.
08 / 2019 Jacek Bartosiak Człowiek jest tyle wart, ile warte są sprawy, którymi się zajmuje. Życie człowieka utkane jest z jego myśli. Marek Aureliusz Zaczynamy. Od dzisiaj myśl strategiczna i myślenie
Bardziej szczegółowoWYKAZ SPRAWDZANYCH UMIEJĘTNOŚCI ODNIESIENIE ZADAŃ DO PODSTAWY PROGRAMOWEJ
WYKAZ SPRAWDZANYCH UMIEJĘTNOŚCI ODNIESIENIE ZADAŃ DO PODSTAWY PROGRAMOWEJ Poniżej zapisano ogólne i szczegółowe wymagania podstawy programowej kształcenia ogólnego z historii na III etapie kształcenia,
Bardziej szczegółowoAnna Korzycka Rok IV, gr.1. Mapa i plan w dydaktyce historii. Pytania. Poziom: szkoła podstawowa, klasa 5.
Anna Korzycka Rok IV, gr.1 Mapa i plan w dydaktyce historii. Pytania Poziom: szkoła podstawowa, klasa 5. 1. Na podstawie mapy Polska za Bolesława Chrobrego podaj miejscowości będące siedzibami arcybiskupa
Bardziej szczegółowoAutor: Zuzanna Czubek VIB
Autor: Zuzanna Czubek VIB 1795r.- III rozbiór Polski (dokonany przez Prusy, Austrię i Rosję), Polska na 123 lata zniknęła z mapy Europy i świata. Prusy w wyniku trzech rozbiorów zagarnęli: Pomorze, Wielkopolskie,
Bardziej szczegółowoPoświęcam tę książkę bohaterom poległym w wierze w wielkość Niemiec
Poświęcam tę książkę bohaterom poległym w wierze w wielkość Niemiec Książki Wydawnictwa Tetragon Seria Monografie : Jarosław Centek, Reichsheer ery Seeckta (1921 1926) Waldemar Rezmer, Operacyjna służba
Bardziej szczegółowoMałopolski Konkurs Tematyczny:
Małopolski Konkurs Tematyczny: Umarli, abyśmy mogli żyć wolni. Miejsce Lwowa i jego obrońców w walce o niepodległość Polski - dla uczniów dotychczasowych gimnazjów i klas dotychczasowych gimnazjów prowadzonych
Bardziej szczegółowoAlbum żołnierza niemieckiego
Nr 18/2017 15 09 17 Album żołnierza niemieckiego Autor: Bogumił Rudawski (IZ) Przechowywany w zbiorach Instytutu Zachodniego album nieznanego żołnierza Wehrmachtu zawiera 76 podpisanych czarno-białych
Bardziej szczegółowo1. Wymień państwa,,trójporozumienia...
1. Wymień państwa,,trójporozumienia... 2. Dlaczego konflikt 1914-1918 nazwano I wojną światową? Jaki był charakter walk i rodzaje zastosowanej broni? 3. Wymień państwa powstałe po I wojnie światowej. 4.Kiedy
Bardziej szczegółowoHISTORIA klasa VII - wymagania edukacyjne na poszczególne oceny
HISTORIA klasa VII - wymagania edukacyjne na poszczególne oceny - wymienia datę kongresu wiedeńskiego, cele i główne państwa - wie, na czym polegała rewolucja przemysłowa - potrafi wymienić nowe idee polityczne
Bardziej szczegółowoCLII Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych przy Zespole Szkół nr 27 Praca kontrolna nr 1 semestr I HISTORIA Międzywojnie i II wojna światowa TEST
CLII Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych przy Zespole Szkół nr 27 Praca kontrolna nr 1 semestr I HISTORIA Międzywojnie i II wojna światowa TEST... 1. Na poniższej mapie zaznacz państwa, które utworzyły:
Bardziej szczegółowoCzy jesteśmy zwycięzcami? Polacy o przeszłości i o II wojnie światowej. Czy jesteśmy zwycięzcami? TNS Maj 2015 K.034/15
Polacy o przeszłości i o II wojnie światowej Informacja o badaniu Obchody 0. rocznicy zakończenia II wojny światowej rozpoczną się maja na Westerplatte, czyli w symbolicznym miejscu jej rozpoczęcia. Z
Bardziej szczegółowoVI Powiatowy Jurajski Konkurs Historyczny
KOD UCZNIA VI Powiatowy Jurajski Konkurs Historyczny POLACY I ZIEMIE POLSKIE W OKRESIE 1918-1989 r. Informacja dla ucznia : ETAP POWIATOWY 2012/2013 1. Na stronie tytułowej arkusza w wyznaczonym miejscu
Bardziej szczegółowoAgresja ZSRR na Polskę zbrojna napaść dokonana 17 września 1939 przez ZSRR na Polskę, będącą od 1 września 1939 w stanie wojny z III Rzeszą.
Agresja ZSRR na Polskę zbrojna napaść dokonana 17 września 1939 przez ZSRR na Polskę, będącą od 1 września 1939 w stanie wojny z III Rzeszą. Element działań wojennych kampanii wrześniowej pierwszej kampanii
Bardziej szczegółowoZadanie 1. Zapoznaj się z treścią współczesnego hymnu polskiego, a następnie wykonaj polecenie. Mazurek Dąbrowskiego Jeszcze Polska nie zginęła,
Karta pracy 16. Temat: Polacy w epoce napoleońskiej. Oś czasu: 1797 utworzenie Legionów Polskich we Włoszech 1807 powstanie Księstwa Warszawskiego 1812 początek wojny z Rosją 1815 - kongres wiedeński i
Bardziej szczegółowoPlan wynikowy z historii poziom podstawowy na rok szkolny 2016/2017 dla klasy I a
Plan wynikowy z historii poziom podstawowy na rok szkolny 206/207 dla klasy I a Nauczyciel prowadzący: Jacek Foszczyński Liczba tygodni nauki: 38 Liczba godzin w tygodniu: 2 Liczba godzin do wypracowania
Bardziej szczegółowoZAKŁADANE OSIĄGNIĘCIA UCZNIÓW W KLASIE VII
ZAKŁADANE OSIĄGNIĘCIA UCZNIÓW W KLASIE VII Zakładane osiągnięcia uczniów to wiadomości i umiejętności, którymi uczeń powinien się wykazywać po zakończeniu nauki w szkole podstawowej. Dzięki przyporządkowaniu
Bardziej szczegółowoRodzinny konkurs historyczny. Rzeplin, 23 września 2017 r.
Rodzinny konkurs historyczny Rzeplin, 23 września 2017 r. Zespół nr :. 1. Zdjęcie poniżej zrobiono w okresie I wojny światowej przed jednym z domów w Rzeplinie. Jak nazywał się właściciel tego domu? a.
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XXI/261/2016 RADY MIEJSKIEJ KALISZA z dnia 31 marca 2016 r.
UCHWAŁA NR XXI/261/2016 RADY MIEJSKIEJ KALISZA z dnia 31 marca 2016 r. w sprawie nadania nazwy drogom na terenie miasta Kalisza Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 13 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie
Bardziej szczegółowoŚwiat po wielkiej wojnie
Świat po wielkiej wojnie 1. Konferencja pokojowa w Paryżu Początek to styczeń 1919r. Obradami kierowała Rada Najwyższa; złożona z przedstawicieli 5 zwycięskich mocarstw: 1. USA (prez. Wilson), 2. Wielka
Bardziej szczegółowoGRUPA A. a) odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 r. do wybuchu powstania warszawskiego.
Sprawdzian nr 6 Rozdział VI. II wojna światowa GRUPA A 1. Oblicz, ile lat minęło od: odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 r. do wybuchu powstania warszawskiego. 6 zakończenia I wojny światowej
Bardziej szczegółowoTrasa wycieczki: Biała Piska - małe mazurskie miasteczko. czas trwania: 3 godziny, typ: piesza, liczba miejsc: 7, stopień trudności: bardzo łatwa
Trasa wycieczki: - małe mazurskie miasteczko czas trwania: 3 godziny, typ: piesza, liczba miejsc: 7, stopień trudności: bardzo łatwa Opis wycieczki to małe miasteczko w powiecie piskim. Gdybyście byli
Bardziej szczegółowoBitwa o Anglię. 10 lipca października 1940
Bitwa o Anglię 10 lipca 1940 31 października 1940 Historia Bitwa o Anglię kampania powietrzna głównie nad południową i centralną Anglią, toczona między niemieckim lotnictwem Luftwaffe a brytyjskim RAF,
Bardziej szczegółowoKOMU ZAWDZIĘCZAMY TO, ŻE POLSKA WYBIŁA SIĘ NA NIEPODLEGŁOŚĆ?
KOMU ZAWDZIĘCZAMY TO, ŻE POLSKA WYBIŁA SIĘ NA NIEPODLEGŁOŚĆ? ROZBIORY POLSKI PRZYCZYNĄ UTRATY NIEPODLEGŁOŚCI NASTĄPIŁY W II POŁOWIE XVIII W. NA DRODZE CESJI TERYTORIUM I RZECZYPOSPOLITEJ DOKONANEJ PRZEZ
Bardziej szczegółowoNiemcy Austro-Węgry Bułgaria Turcja. Francja Rosja Wielka Brytania
I wojna światowa 1914-1918, do 1939 zwana wielką wojną 1914-1918, pierwszy konflikt zbrojny w skali światowej, burzący układ stosunków politycznych po kongresie wiedeńskim 1814-1815. Była to tzw. Wojna
Bardziej szczegółowoUkraińska partyzantka
SGM WSOłODTM GRZEGORZ MOTYKA Ukraińska partyzantka 1942-1960 Działalność Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów i Ukraińskiej Powstańczej Armii ISP INSTYTUT STUDIÓW POLITYCZNYCH PAN OFICYNA WYDAWNICZA RYTM
Bardziej szczegółowoDla czego 17 września 1939 Wojska ZSRR weszły do Polski?
Dla czego 17 września 1939 Wojska ZSRR weszły do Polski? Fischer, 18.09.2017 00:09 Dla tego, że nas nie lubili, dlatego, że minister Beck odrzucił ustalenia graniczne Traktatu Wersalskiego. Dla tego, że
Bardziej szczegółowoGRUPA: FOKI Polska, Rzeczpospolita Polska państwo unitarne w Europie Środkowej położone między Morzem Bałtyckim na północy a Sudetami i Karpatami na południu, w dorzeczu Wisły i Odry. Powierzchnia
Bardziej szczegółowoWykaz przedmiotów i modułów, które umożliwiają studentom powracającym z programów ERASMUS i MOST realizację kierunkowych efektów kształcenia
Wykaz przedmiotów i modułów, które umożliwiają studentom powracającym z programów ERASMUS i MOST realizację kierunkowych efektów kształcenia Kierunek: Stosunki międzynarodowe (studia I stopnia) Przedmioty
Bardziej szczegółowoGRUPA A. a) pierwszego rozbioru Polski w 1772 r. do odzyskania przez Polskę niepodległości po I wojnie światowej.
Rozdział V. Powstaje niepodległa Polska GRUPA A 5 1. Oblicz, ile lat minęło od: pierwszego rozbioru Polski w 1772 r. do odzyskania przez Polskę niepodległości po I wojnie światowej. uchwalenia Konstytucji
Bardziej szczegółowoRozkład materiału. kl. III/podręcznik :Poznać, zrozumieć, WSiP 2009/
Rozkład materiału kl. III/podręcznik :Poznać, zrozumieć, WSiP 2009/ Lp. Temat jednostki lekcyjnej Zagadnienia 1. I wojna światowa geneza, przebieg, skutki Proponowana Scenariusz lekcji liczba godzin str.
Bardziej szczegółowoEGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2017/2018 CZĘŚĆ 1. HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE
EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2017/2018 CZĘŚĆ 1. HISTORIA I WIEZA O SPOŁECZEŃSTWIE ZASAY OCENIANIA ROZWIĄZAŃ ZAAŃ ARKUSZE: GH-HX1, GH-H2, GH-H4, GH-H5, GH-H7 KWIECIEŃ 2018 Zadanie
Bardziej szczegółowoTrasa wycieczki: Ewangelicy i filiponi. czas trwania: 3 godziny, typ: samochodowa, liczba miejsc: 8, stopień trudności: łatwa
Trasa wycieczki: Ewangelicy i filiponi czas trwania: 3 godziny, typ: samochodowa, liczba miejsc: 8, stopień trudności: łatwa Opis wycieczki Rozpoczynamy naszą podróż przy śluzie Guzianka. Samochód możemy
Bardziej szczegółowoHISTORIA KLASA III GIMNAZJUM SZKOŁY BENEDYKTA
2016-09-01 HISTORIA KLASA III GIMNAZJUM SZKOŁY BENEDYKTA Cele kształcenia wymagania ogólne I. Chronologia historyczna. Uczeń sytuuje wydarzenia, zjawiska i procesy historyczne w czasie oraz porządkuje
Bardziej szczegółowoŁatwość zadań dla zdających z województwa pomorskiego
Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Gdańsku EGZAMIN GIMNAZJALNY W ROKU SZKOLNYM 2012/2013 CZĘŚĆ HUMANISTYCZNA HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE Wykaz umiejętności sprawdzanych poszczególnymi zadaniami GH-H1-132
Bardziej szczegółowoKoło historyczne 1abc
Koło historyczne 1abc Autor: A.Snella 17.09.2015. Zmieniony 05.10.2016.,,Kto nie szanuje i nie ceni swojej przeszłości, ten nie jest godzien szacunku, teraźniejszości ani prawa do przyszłości.'' JÓZEF
Bardziej szczegółowoFrancuzi nie pogodzili się z utratą części kraju. Zgodnie z powiedzeniem z tamtych czasów nigdy o tym nie rozmawiano, zawsze pamiętano.
W 1871 koalicja państw niemieckich pod wodzą Prus pokonała Francję doprowadzając do upadku cesarza Napoleona III i powstania III Republiki. W Sali Zwierciadlanej pałacu w Wersalu proklamowano powstanie
Bardziej szczegółowoWarszawa 2012. A jednak wielu ludzi
Warszawa 2012 A jednak wielu ludzi Nazywam się Tadeusz Wasilewski, urodziłem się 15 sierpnia 1925 roku w Warszawie. W 1934 roku wstąpiłem do 175 drużyny ZHP, której dowódcą był harcmistrz Wrzesiński. W
Bardziej szczegółowoNowy kształt Europy. Historia Polski Klasa VI SP
Nowy kształt Europy Historia Polski Klasa VI SP Plan zajęć Powtórzenie Koniec pięknej epoki I wojna światowa Europa po wojnie Ćwiczenia Podsumowanie Praca domowa Bibliografia Praca domowa "Powiedz, co
Bardziej szczegółowoPRÓBNY EGZAMIN GIMNAZJALNY Z NOWĄ ERĄ 2016/2017 HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE
PRÓBNY EGZAMIN GIMNAZJALNY Z NOWĄ ERĄ 2016/2017 HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE ZASADY OCENIANIA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ Copyright by Nowa Era Sp. z o.o. Zadanie 1. (0 1) 6. Dziedzictwo antyku. Uczeń: 1) charakteryzuje
Bardziej szczegółowo90. ROCZNICA ODZYSKANIA NIEPODLEGŁOŚCI
"Kto nie szanuje i nie ceni swojej przeszłości, ten nie jest godzien szacunku teraźniejszości, ani nie ma prawa do przyszłości". Józef Piłsudski Po 123 latach zaborów Polacy doczekali się odzyskania niepodległości.
Bardziej szczegółowo75 rocznica powstania
Dziś wszyscy oddajemy cześć tym, którzy swoje życie oddali za wolność, tym, którzy tej wolności nie doczekali, a przede wszystkim tym, którzy wciąż żyją wśród nas. A p e l I P N o u c z c z e n i e 7 5
Bardziej szczegółowoAktualna sytuacja geopolityczna. Robert Brzoza
Aktualna sytuacja geopolityczna Robert Brzoza 1 2 http://www.understandingwar.org 3 http://www.understandingwar.org Strategia ISIS Krzyżyk lokalizacja jednej lub większej liczby guwernii. Brąz teren wewnętrzny
Bardziej szczegółowoSprawa polska w czasie I wojny światowej
Sprawa polska w czasie I wojny światowej historii dla klasy 7 szkoły podstawowej z wykorzystaniem metody skrzynki pytań Opracowanie: Elżbieta Paprocka Czas realizacji: 45 minut Cele lekcji Uczeń: poprawnie
Bardziej szczegółowoKonkursy Przedmiotowe w roku szkolnym 2017/2018
PROGRAM MERYTORYCZNY KONKURSU HISTORYCZNEGO DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO I. CELE KONKURSU kształcenie umiejętności samodzielnego zdobywania wiedzy historycznej; rozbudzanie ciekawości
Bardziej szczegółowoRozkład materiału do historii w klasie III A
Rozkład materiału do historii w klasie III A 1. Rządy Jana III Sobieskiego. S 1. Źródła kryzysu monarchii polskiej w II połowie XVII wieku - przypomnienie materiału z kl. II 2. Elekcja Jana III Sobieskiego
Bardziej szczegółowoUroczystości na cmentarzu zakończyły: apel poległych, salwa honorowa oraz złożenie wieńców przed pomnikiem ofiar II Wojny Światowej.
Dolnośląski Urząd Wojewódzki Źródło: http://www.duw.pl/pl/biuro-prasowe/aktualnosci/10805,70-rocznica-zakonczenia-ii-wojny-swiatowej.html Wygenerowano: Wtorek, 10 stycznia 2017, 14:56 08 maja 2015 70 rocznica
Bardziej szczegółowoNie tylko Legiony Czyn zbrojny czwarta debata historyków w Belwederze 19 czerwca 2017
Moja Niepodległa https://mojaniepodlegla.pl/mn/debaty-belwederskie/2413,nie-tylko-legiony-czyn-zbrojny-19141918-czwarta-deb ata-historykow-w-belwederze-1.html 2019-07-01, 14:36 Nie tylko Legiony Czyn zbrojny
Bardziej szczegółowoASY POLSKIEGO LOTNICTWA W BITWIE O ANGLIĘ
ASY POLSKIEGO LOTNICTWA W BITWIE O ANGLIĘ GRANICE II RZECZYPOSPOLITEJ WYBUCH II WOJNY ŚWIATOWEJ 1 WRZEŚNIA 1939 ATAK NIEMIEC 17 WRZEŚNIA ATAK ZWIĄZKU RADZIECKIEGO EWAKUACJA POLSKIEGO RZĄDU I CZĘŚCI ARMII
Bardziej szczegółowoBraniewo między Lądem a Morzem
Braniewo między Lądem a Morzem 09 / 2019 Jacek Bartosiak Ósmego sierpnia 2019 roku wczesnym rankiem stałem w Braniewie na ulicy Zielonej pod numerem 25, patrząc na poniemiecki, typowy dla Warmii budynek
Bardziej szczegółowoOcena dążeń Rosji i konfliktu rosyjsko-gruzińskiego
Ocena dążeń Rosji i konfliktu rosyjsko-gruzińskiego Wyniki badań Instytutu Spraw Publicznych Rosja i Niemcy zawsze należały do sąsiadów, z którymi Polacy wiązali największe obawy. Wojna rosyjsko-gruzińska
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOTOWY REGULAMIN I WOJEWÓDZKIEGO KONKURSU Z HISTORII DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PODSTAWOWYCH WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO W ROKU SZKOLNYM 2019/2020
PRZEDMIOTOWY REGULAMIN I WOJEWÓDZKIEGO KONKURSU Z HISTORII DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PODSTAWOWYCH WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO W ROKU SZKOLNYM 2019/2020 KIELCE ROK SZKOLNY 2019/2020 Rozdział 1 Informacje ogólne
Bardziej szczegółowoŚladami naszych przodków
Ziemio ojczysta, ziemio jasna, nie będę powalonym drzewem. Codziennie mocniej w ciebie wrastam radością, smutkiem, dumą, gniewem. Nie będę jak zerwana nić. Odrzucam pusto brzmiące słowa. Można nie kochać
Bardziej szczegółowoMIASTO GARNIZONÓW
1920 1939 MIASTO GARNIZONÓW 18. PUŁK UŁANÓW POMORSKICH 64 i 65 PUŁK PIECHOTY 16 PUŁK ARTYLERII LEKKIEJ, Do 1927 r. WYŻSZA SZKOŁA LOTNICZA (PRZENIESIONA POTEM DO DĘBLINA ] Od 1928 r. - LOTNICZA SZKOŁA STRZELANIA
Bardziej szczegółowoLista mieszkańców Gminy Rzgów poległych, pomordowanych, walczących, więzionych, represjonowanych, zaginionych w latach II wojny światowej
Lista mieszkańców Gminy Rzgów poległych, pomordowanych, walczących, więzionych, represjonowanych, zaginionych w latach II wojny światowej L.p. Nazwisko i imię Miejsce zamieszkania Data i miejsce śmierci
Bardziej szczegółowoStruktura narodowościowa ludności Polski, Wolnego Miasta Gdańska oraz wschodnich obszarów Niemiec w latach 1931-1939
Spis treści str. 10 str. 12.12 str. 20 sir. 21 Wprowadzenie Wstęp Struktura narodowościowa ludności Polski, Wolnego Miasta Gdańska oraz wschodnich obszarów Niemiec w latach 1931-1939 Struktura narodowościowa
Bardziej szczegółowoZarządzenie nr 3/2016 Prezydenta Miasta Starachowice z dnia 4 I 2016 r. w sprawie organizowania obchodów rocznic, uroczystości i świąt państwowych.
Zarządzenie nr 3/2016 Prezydenta Miasta Starachowice z dnia 4 I 2016 r. w sprawie organizowania obchodów rocznic, uroczystości i świąt państwowych. Na podstawie art. 33 ust. 5 ustawy o samorządzie gminnym
Bardziej szczegółowoSpis tresci. Wykaz 11 Wstçp 13
Spis tresci Wykaz 11 Wstçp 13 Uzasadnienie wyboru problematyki badawczej 2. i teza pracy 16 3. uzytych w tytule i dalszych czesciach 17 4. Zastosowane metody badawcze 19 5. Struktura pracy 20 1. i dzialania
Bardziej szczegółowoKOMENDANT NACZELNIK MARSZAŁEK
Dał Polsce wolność, granice, moc i szacunek. Warsztaty historyczne KOMENDANT NACZELNIK MARSZAŁEK Śladami Józefa Piłsudskiego Część 2: DAŁ POLSCE WOLNOŚĆ, GRANICE, MOC SZACUNEK Podczas studiów Józef zaangażował
Bardziej szczegółowo2014 rok Rok Pamięci Narodowej
2014 rok Rok Pamięci Narodowej I. 100 rocznica wybuchu I wojny światowej I wojna światowa konflikt zbrojny trwający od 28 lipca 1914 do 11 listopada 1918 pomiędzy ententą, tj. Wielką Brytania, Francją,
Bardziej szczegółowoKLUCZ PUNKTOWANIA ODPOWIEDZI
Egzamin maturalny maj 009 HISTORIA DLA OSÓB NIESŁYSZĄCYCH POZIOM PODSTAWOWY KLUCZ PUNKTOWANIA ODPOWIEDZI Zasady oceniania: za rozwiązanie wszystkich zadań z arkusza można uzyskać maksymalnie 00 punktów
Bardziej szczegółowoWIRTUALNY CMENTARZ BOHATERÓW PAMIĘĆ BOHATEROM
WIRTUALNY CMENTARZ BOHATERÓW PAMIĘĆ BOHATEROM WIRTUALNY CMENTARZ PATRIOTÓW I BOHATERÓW POLEGŁYCH W WALCE O NIEPODLEGŁOŚĆ POLSKI NA CAŁYM ŚWIECIE Z OKAZJI 100-LECIA NIEPODLEGŁOSCI POLSKI PROJEKT PILOTAŻOWY
Bardziej szczegółowoKalendarz XIX Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich Sympozja specjalistyczne (wigilijne)
Kalendarz XIX Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich Sympozja specjalistyczne (wigilijne) Morze w kulturach świata starożytnego Sympozjum Data Godziny Miejsce Adres Mediewistyka wobec współczesności Migracje
Bardziej szczegółowoGimnazjum nr 1 im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Luboniu Narodowy Instytut Dziedzictwa Oddział Terenowy w Poznaniu 1863 PAMIĘTAMY
POWSTANIE STYCZNIOWE 150 ROCZNICA DLA SZKÓŁ GIMNAZJALNYCH organizowany przez GIMNAZJUM NR 1 IM. KARDYNAŁA STEFANA WYSZYŃSKIEGO W LUBONIU NARODOWY INSTYTUT DZIEDZICTWA ODDZIAŁ TERENOWY W POZNANIU Konkurs
Bardziej szczegółowoDrogi do Niepodległej kontekst międzynarodowy druga debata historyków w Belwederze 21 stycznia 2017
Moja Niepodległa https://mojaniepodlegla.pl/mn/debaty-belwederskie/2383,drogi-do-niepodleglej-kontekst-miedzynarodowy-drug a-debata-historykow-w-belweder.html 2019-09-06, 15:16 druga debata historyków
Bardziej szczegółowoPamięć wspomagana zdjęciem z rodzinnego
Balticum, mare nostrum Maciej Rawluk fotoesej Pamięć wspomagana zdjęciem z rodzinnego albumu, na którym golas robi babeczkę z piasku, otwiera ślad pierwszego dotknięcia morza. Prawie każdy z nas ma zakodowane
Bardziej szczegółowoBezpieczeństwo ' polityczne i wojskowe
AKADEMIA OBRONY NARODOWEJ A 388068 Bezpieczeństwo ' polityczne i wojskowe Redakcja i opracowanie: Andrzej Ciupiński Kazimierz Malak WARSZAWA 2004 SPIS TREŚCI WSTĘP 9 CZĘŚĆ I. NOWE PODEJŚCIE DO POLITYKI
Bardziej szczegółowo6. Rozwijanie umiejętności pracy z różnorodnymi źródłami historycznymi.
Przedmiotowy Regulamin XVI Wojewódzkiego Konkursu z Historii dla uczniów klas trzecich gimnazjów oraz klas trzecich oddziałów gimnazjalnych prowadzonych w szkołach innego typu województwa świętokrzyskiego
Bardziej szczegółowoWalki o kształt państwa polskiego
Walki o kształt państwa polskiego Traktat Wersalski z 28 VI 1919 roku ustalał problem granic Polski, której przyznano Pomorze Wschodnie bez Gdańska Wielkopolskę Plebiscyt na Warmii i Mazurach i Śląsku
Bardziej szczegółowoOrganizacja Traktatu Północnoatlantyckiego, (ang. North Atlantic Treaty Organization, NATO; organizacja politycznowojskowa powstała 24 sierpnia 1949
Organizacja Traktatu Północnoatlantyckiego, (ang. North Atlantic Treaty Organization, NATO; organizacja politycznowojskowa powstała 24 sierpnia 1949 na mocy podpisanego 4 kwietnia 1949 Traktatu Północnoatlantyckiego.
Bardziej szczegółowoII WOJNA ŚWIATOWA GRZEGORZ GRUŻEWSKI KLASA III G SZKOŁA PODSTAWOWA NR 19 GDAŃSK
KLASA III G SZKOŁA PODSTAWOWA NR 19 GDAŃSK WYBUCH II WOJNY ŚWIATOWEJ PRZEBIEG WOJNY - NAJWAŻNIEJSZE WYDARZENIA UDZIAŁ POLAKÓW W WOJNIE POWSTANIE WARSZAWSKIE KAPITULACJA NIEMIEC I JAPONII II Wojna Światowa
Bardziej szczegółowoTrump nie przyjechał do Warszawy, czyli 14 niewypowiedzianych punktów wiceprezydenta Pence a
Trump nie przyjechał do Warszawy, czyli 14 niewypowiedzianych punktów wiceprezydenta Pence a 09 / 2019 Jacek Bartosiak Prezydent USA Donald Trump nie przyjechał do Polski na obchody upamiętniające 80.
Bardziej szczegółowoSpołeczeństwa i kultury w Europie Europa i jej granice
Społeczeństwa i kultury w Europie Europa i jej granice dr Wojciech Lewandowski Instytut Europeistyki WNPiSM UW Granica Czym jest granica? Atrybut państwa Terytorium n terytorium państwa: obszar geograficzny
Bardziej szczegółowoświatowej na terenach Galicji. Wszyscy uczestnicy zapalili na cześć poległych bohaterów symboliczne znicze przy kaplicy cmentarnej.
Wycieczka klas 2 A i 2 D Gimnazjum Nr 2 im. Mikołaja Kopernika w Tarnowie w dniu 26 września 2014 roku - - Dąbrowa Tarnowska - cmentarz I wojny światowej nr 248 i Ośrodek Spotkania Kultur Park Historyczny
Bardziej szczegółowoŻołnierze 1. Armii Wojska Polskiego spuszczają łodzie na wodę (fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe)
Żołnierze 1. Armii Wojska Polskiego spuszczają łodzie na wodę (fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe) Powstanie. 1. Armia Wojska Polskiego utworzona 29 lipca 1944 roku z przemianowania 1. Armii Polskiej w ZSRR
Bardziej szczegółowoEGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2015/2016 CZĘŚĆ 1. ZASADY OCENIANIA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ ARKUSZE: GH-HX1, GH-H2, GH-H4, GH-H5, GH-H7
EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2015/2016 CZĘŚĆ 1. HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE ZASADY OCENIANIA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ ARKUSZE: GH-HX1, GH-H2, GH-H4, GH-H5, GH-H7 KWIECIEŃ 2016 Zadanie
Bardziej szczegółowoOSTATNIA NARADA CZŁONKÓW WKR
OSTATNIA NARADA CZŁONKÓW WKR /09.05.2013 R./ W Dzień Zwycięstwa (w Polsce obchodzone jako Narodowe Święto Zwycięstwa i Wolności) święto państwowe obchodzone 9 maja z okazji zakończenia II wojny światowej
Bardziej szczegółowoZIEMIA DOBRZYŃSKA W CIENIU CZERWONEJ GWIAZDY Rok 1920
ZIEMIA DOBRZYŃSKA W CIENIU CZERWONEJ GWIAZDY Rok 1920 Mapa ziemi dobrzyńskiej z 1914 r. z głównymi miejscami najazdu bolszewickiego w sierpniu 1920 r. Mirosław Krajewski ZIEMIA DOBRZYŃSKA W CIENIU CZERWONEJ
Bardziej szczegółowoRok 2014 dedykujemy Żołnierzom Tułaczom.
Rok 2014 dedykujemy Żołnierzom Tułaczom. Wybór tego roku związany jest z Polakami, których rozrzuciła po kątach całego świata zawierucha dziejowa. 75 lat temu wybuch II wojny światowej doprowadził miliony
Bardziej szczegółowo_ A AKADEMIA OBRONY NARODOWEJ. WYDZIAŁ STRATEGICZNO-OBRONNY Katedra Prawa i Bezpieczeństwa Międzynarodowego QD KONFLIKTÓW DO PARTNERSKIEJ WSPÓŁPRACY
_ A AKADEMIA OBRONY NARODOWEJ WYDZIAŁ STRATEGICZNO-OBRONNY Katedra Prawa i Bezpieczeństwa Międzynarodowego AON wewn. 4969/97 QD KONFLIKTÓW DO PARTNERSKIEJ WSPÓŁPRACY. Redakcja naukowa prof. zw. dr hab.
Bardziej szczegółowoBADANIE DIAGNOSTYCZNE
Centralna Komisja Egzaminacyjna BADANIE DIAGNOSTYCZNE W ROKU SZKOLNYM 2011/2012 CZĘŚĆ HUMANISTYCZNA HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE WYKAZ SPRAWDZANYCH UMIEJĘTNOŚCI GRUDZIEŃ 2011 Numer zadania 1. 2.
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne na poszczególne oceny z przedmiotu historia klasa VII
Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny z przedmiotu historia klasa VII ( wg programu Wczoraj i dziś nr dopuszczenia 877/4/2017 ). Rok szkolny 2017/2018 Ocena dopuszczająca : - zna datę i postanowienia
Bardziej szczegółowokampanią wrześniową,
Rozpoczęta rankiem 1 września 1939 roku bohaterska polska wojna obronna, nazywana również kampanią wrześniową, była pierwszym frontem II wojny światowej Obfitowała w dramatyczne wydarzenia, niezwykłe akty
Bardziej szczegółowoWrzesień. Październik
Kalendarz historyczny rok szkolny 2010/2011 Wrzesień 1 września 1939 r. - agresja Niemiec na Polskę 1-7 września 1939 r. - obrona Westerplatte 11 września 1932 r. - Franciszek Żwirko i Stanisław Wigura
Bardziej szczegółowoREMBERTÓW W CZASIE BITWY WARSZAWSKIEJ W ŚWIETLE DOKUMENTÓW CAW
Grzegorz Socik REMBERTÓW W CZASIE BITWY WARSZAWSKIEJ W ŚWIETLE DOKUMENTÓW CAW Odradzające się Wojsko Polskie już od pierwszych chwil swego istnienia musiało toczyć walki w obronie państwa, które dopiero
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XXV//18 RADY MIEJSKIEJ W LIPSKU. z dnia 28 marca 2018 r.
Projekt z dnia 22 marca 2018 r. Zatwierdzony przez... UCHWAŁA NR XXV//18 RADY MIEJSKIEJ W LIPSKU w sprawie wzniesienia pomnika w formie kamienia pamiątkowego upamiętniającego pchor. Stanisława Żłobikowskiego
Bardziej szczegółowo