Scenariusz lekcji fizyki

Transkrypt

1 Scenariusz lekcji fizyki Opracowała mgr Jadwiga Kamińska, nauczyciel Gimnazjum nr 2 w Kole. Dział programowy: Magnetyzm Program: DKW /01 Czas pracy: 45 min TEMAT: MAGNESY. Uwagi o realizacji tematu: Uczniowie w klasie powinni zostać podzieleni na grupy 4 5-osobowe. Przed lekcją warto ich poprosić o przyniesienie niektórych środków dydaktycznych (np. szpilek, spinaczy, puszek aluminiowych) oraz w miarę możliwości magnesów, które wykorzystują w domu. CEL OGÓLNY: rozumienie zjawisk zachodzących w otaczającym nas świecie i podstawowych praw fizycznych CELE OPERACYJNE: uczeń wie, że magnesy mają dwa bieguny magnetyczne i jak magnesy oddziałują ze sobą uczeń wie, jak oddziałują ze sobą magnesy i przedmioty wykonane z różnych substancji uczeń wie, że wokół magnesów trwałych i Ziemi istnieją pola magnetyczne uczeń wie, co to jest ferromagnetyk uczeń wie, gdzie są wykorzystywane magnesy uczeń umie sprawdzić, czy wokół danego przedmiotu istnieje pole magnetyczne uczeń umie przedstawiać graficznie pole magnetyczne CELE WYCHOWAWCZE: kształcenie umiejętności współdziałania w grupie i podejmowania decyzji indywidualnie i grupowo kształcenie umiejętności wykonywania prostych doświadczeń, opisywania ich i wyciągania z nich wniosków kształcenie umiejętności wykorzystywania wiedzy fizycznej w życiu codziennym METODY PRACY: wykład ćwiczenia wykonywane przez uczniów FORMY PRACY: grupowa zbiorowa ŚRODKI DYDAKTYCZNE: magnesy sztabkowe i podkowiaste magnes sztabkowy przełamany na pół szpilki, spinacze, aluminiowe puszki, srebrny łańcuszek, żelazne opiłki szklane płytki lub tekturki igły magnetyczne kompas Materiały dydaktyczne zamieszczone na stronach 1

2 podręcznik i zeszyt ćwiczeń Fizyka dla gimnazjum część 3 PRZEBIEG LEKCJI 1. Faza wstępna. Sprawy organizacyjne (podzieleni na grupy uczniowie siadają przy stolikach, na których znajdują się środki dydaktyczne przygotowane przez nauczyciela oraz przyniesione przez uczniów). 2. Faza właściwa. Nauczyciel omawia magnes i igłę magnetyczną. Wprowadza oznaczenia biegunów: południowy S, kolor czerwony, północny N, kolor niebieski. Aby poznać własności magnesów, uczniowie w grupach wykonują kilka prostych doświadczeń (patrz załącznik) Uczniowie wykonują Doświadczenie 1, a następnie przedstawiają swoje obserwacje. Wspólnie z nauczycielem omawiają wyniki i wyciągają wnioski, które odnotowują w zeszycie: magnesy zbliżone do siebie takimi samymi biegunami się odpychają, magnesy zbliżone do siebie różnymi biegunami się przyciągają Nauczyciel przypomina wiadomości o oddziaływaniu naelektryzowanych ciał: naelektryzowane ciała, których ładunki mają taki sam znak, się odpychają, a te, których ładunki mają różne znaki, się przyciągają (Fizyka 3, podręcznik, str. 9). Następnie uczniowie porównują oddziaływanie między magnesami z oddziaływaniem między ciałami naelektryzowanymi. Nauczyciel wykonuje Doświadczenie 2. Przyrządy: magnes sztabkowy przełamany na pół, igła magnetyczna. Przebieg doświadczenia: Nauczyciel zbliża kawałki magnesów do igły magnetycznej. Uczniowie zapisują swoje obserwacje i z pomocą nauczyciela wyciągają wniosek: niemożliwe jest otrzymanie magnesu z jednym biegunem magnetycznym Nauczyciel przypomina sposoby elektryzowania ciał. Zwraca szczególną uwagę na elektryzowanie przez indukcję (Fizyka 3, podręcznik, str. 10). Następnie uczniowie porównują magnesy z ciałami naładowanymi, ciałami elektrycznie obojętnymi, ciałami naelektryzowanymi przez indukcję i wykonują Doświadczenie 3. Omawiając wyniki doświadczenia, nauczyciel doprowadza uczniów do stwierdzenia, że: magnesy wytwarzają wokół siebie pole magnetyczne, siła wzajemnego oddziaływania magnesów (magnesu i szpilek czy spinaczy) zależy od ich odległości od siebie. Uczniowie wykonują Doświadczenie 4. Po jego omówieniu nauczyciel informuje uczniów, że przyjęto, iż: graficznie pole magnetyczne przedstawia się za pomocą tzw. linii pola magnetycznego, które są zwrócone od bieguna północnego do południowego. Materiały dydaktyczne zamieszczone na stronach 2

3 Uczniowie wykonują Doświadczenie 5 (Fizyka 3, zeszyt ćwiczeń, str. 52, przykład a i b), a następnie przedstawiają swoje obserwacje Uczniowie wykonują Doświadczenie 6, a następnie przedstawiają swoje obserwacje. Wspólnie z nauczycielem omawiają wyniki i wyciągają wnioski, które odnotowują w zeszycie: magnes przyciąga przedmioty wykonane z substancji, których właściwości pozwalają zaliczyć je do tak zwanych ferromagnetyków (żelazo, kobalt, nikiel, stal, żeliwo), szpilki, spinacze w polu magnetycznym ulegają namagnesowaniu i stają się magnesami Nauczyciel pokazuje kompas, omawia jego budowę i działanie, wyjaśnia, że Ziemia jest wielkim magnesem (Fizyka 3, podręcznik, str. 58). 3. Podsumowanie lekcji. Wykonując bardzo proste doświadczenia, uczniowie samodzielnie odkryli najważniejsze własności magnesów i ich pola. Nauczyciel przypomina najistotniejsze informacje z lekcji za pomocą krótkiego wykładu o magnesach i ich wykorzystaniu (Fizyka 3, podręcznik, str. 56). Uczniowie prezentują przyniesione przez siebie magnesy i opisują sposoby ich wykorzystania. Wnioski z doświadczeń są notatką z lekcji. 4. Praca domowa. Fizyka 3, podręcznik, str. 59, Sprawdź, czy umiesz. Fizyka 3, zeszyt ćwiczeń, str. 53, zadania 1, 2, 3. Materiały dydaktyczne zamieszczone na stronach 3

4 ZAŁĄCZNIK ZADANIA DLA GRUP. Doświadczenie1. Przyrządy: dwa magnesy, igła magnetyczna. Przebieg doświadczenia: Ustawcie igłę magnetyczną, a następnie zbliżajcie do niej magnes. Ułóżcie naprzeciw siebie dwa magnesy, raz biegunami S - N, potem N N, a następnie zbliżajcie do siebie magnesy..... Doświadczenie 2. (doświadczenie wykonuje nauczyciel) Przyrządy: magnes sztabkowy podzielony na połowę, igła magnetyczna. Przebieg doświadczenia: Nauczyciel zbliża końce magnesów do igły magnetycznej..... Doświadczenie 3. Przyrządy: magnesy, szpilki, spinacze. Przebieg doświadczenia: Do rozsypanych na stole szpilek i spinaczy zbliżajcie powoli magnes. Następnie zbliżajcie do siebie dwa magnesy położone na stole.... Doświadczenie 4. Przyrządy: magnes, żelazne opiłki, płytka szklana lub tekturka. Przebieg doświadczenia: Na magnesie połóżcie płytkę szklaną lub tekturkę, a następnie rozsypcie na niej żelazne opiłki. Materiały dydaktyczne zamieszczone na stronach 4

5 Doświadczenie 5. (Fizyka 3, zeszyt ćwiczeń, str. 52, przykład a i b ). Doświadczenie 6. Przyrządy: magnes, aluminiowa puszka, przedmiot ze srebra, szpilki, spinacze, igła magnetyczna. Przebieg doświadczenia: Podzielcie przy pomocy magnesu leżące przed Wami przedmioty na dwie grupy. Zapiszcie obserwacje.... Materiały dydaktyczne zamieszczone na stronach 5