Roczny raport jakości powietrza z uwzględnieniem pyłów PM1, PM2,5 oraz PM10 dla czujników zlokalizowanych w gminie Proszowice

Transkrypt

1 Roczny raport jakości powietrza z uwzględnieniem pyłów PM1, PM2,5 oraz PM dla czujników zlokalizowanych w gminie Proszowice

2 Spis treści 1. Charakterystyka gminy oraz lokalizacja czujników Dopuszczalne normy dla zanieczyszczeń powietrza Przerwy w pomiarach jakości powietrza Uśrednione dane miesięczne zanieczyszczeń dla PM1, PM2,5 oraz PM Maksymalne pomiary dla PM1, PM2,5 oraz PM Średnia temperatura, wilgotność oraz ciśnienie w poszczególnych miesiącach Wykres indeksu CAQI

3 1. Charakterystyka gminy oraz lokalizacja czujników Gmina miejsko wiejska Proszowice położona jest w województwie małopolskim, w powiecie proszowickim. W 17 liczyła nieco ponad 16 tys. mieszkańców. Powierzchnia ok. km. 2 powoduje zagęszczenie na poziomie 163 osób na kilometr kwadratowy. 1 Raport obejmuje 4 czujniki przedstawionye w poniższej tabeli: Nazwa Pozycja Proszowice Tadeusza Kościuszki , Proszowice Krakowska , Proszowice Szpitalna , Proszowice Parkowa , Tabela 1. Nazwa czujnika lub adres instalacji oraz współrzędne geograficzne Taka liczba czujników przekłada się na jeden czujnik na powierzchnię 25 km. 2 oraz na niewiele powyżej osób. W otoczeniu dominuje niska, dość gęsta zabudowa, sporo domów jednorodzinnych, kilka niskich bloków oraz szkoła czy szpital

4 Na mapie czujniki rozlokowane są następująco: 4

5 2. Dopuszczalne normy dla zanieczyszczeń powietrza W Polsce normy dla pyłów drobnych PM są ustalone na trzech poziomach: poziom dopuszczalny 5 µg/m 3 (dobowy) poziom informowania µg/m 3 (dobowy) poziom alarmowy 3 µg/m 3 (dobowy) Z kolei Unia Europejska dla pyłów drobnych PM i PM2,5 ustaliła jedynie poziom dopuszczalny, odpowiednio dla PM 5 µg/m 3 (dobowy) i µg/m 3 (średni - roczny), a dla pyłu PM2,5-25 µg/m 3 (średni - roczny). Normy odnośnie dopuszczalnych stężeń dobowych ustalone przez Światową Organizację Zdrowia, to 25 µg/m 3 dla PM2,5 oraz 5 µg/m 3 dla PM. Dla pyłów PM1 normy nie zostały określone. W przedstawieniu danych Airly posługuje się także europejskim indeksem CAQI (Common Air Quality Index). Jest to wskaźnik godzinowej lub dobowej jakości powietrza. Przyjmuje on wartości od (bardzo niski) do >125 (bardzo wysoki) jest to względna miara ilości zanieczyszczeń powietrza. Podając indeks CAQI, bierzemy pod uwagę pyły PM oraz PM2,5. 5

6 3. Przerwy w pomiarach jakości powietrza Na poniższym wykresie widać średnie działania poszczególnych czujników w skali roku. Większość z nich ma wysoki procent działania, spadki zdarzały się w okresach letnich, gdzie czujniki często przechodzą prace utrzymaniowe. Czujnik zainstalowany przy Parkowej działał od lutego 18 do maja 18, a później został ponownie zainstalowany w listopadzie 18. Współczynnik procentowy przedstawiony na wykresie dla tego czujnika nie uwzględnia miesięcy od czerwca 18 do października 18. % 9% Procentowy wskaźnik czasu działania czujników 94% 93% 94% 8% 77% 7% 6% 5% % 3% % % % Proszowice Tadeusza Kościuszki 15 Proszowice Krakowska 31 Proszowice Proszowice Parkowa 6

7 4. Uśrednione dane miesięczne zanieczyszczeń dla PM1, PM2,5 oraz PM Na poniższych wykresach przedstawione są średnie wartości, wraz z odpowiadającą im normą (zależną od wielkości pyłów zawieszonych). Wartości podane są w µg/m 3 (niebieską linią zaznaczona dopuszczalna norma dla PM1 nie ma ustalonych norm średnich dobowych). Średnie stężenie PM1 (µg/m 3 ) wszystkich czujników 35 36,74 35,29 34,3 32,93 34, ,74 25, ,9,83,93 11,9 13,21 15, Dla PM1 nie ma ustalonych norm średnich dobowych Dla PM1 największą średnią wartość zanotowano w marcu 18. Niewiele niższe wartości pomierzono od listopada 18 do lutego 19. Od października 18 widać tendencję wzrostową. W listopadzie 18 zanotowano ponad dwukrotnie wyższą średnią niż we wrześniu. 7

8 Średnie stężenie PM1 (µg/m 3 ) czujnika Proszowice Szpitalna 3 35,1 34,23 32,57 3,29 3,5 26,45 24,3 15,5 16,57 13,87 11,44 11,73 11, Dla PM1 nie ma ustalonych norm średnich dobowych 3 3,73 Średnie stężenie PM1 (µg/m 3 ) czujnika Proszowice Tadeusza Kościuszki 15 37,78 33,75 33,52 24,15 31,61 32,58 15,93,55,15,27 12,38 14, Dla PM1 nie ma ustalonych norm średnich dobowych 8

9 Średnie stężenie PM1 (µg/m 3 ) czujnika Proszowice Krakowska 31 42,5 41,21 38,9,,94 3,7 28,17 17,49 16,46 13,38 11,32,92 11, Dla PM1 nie ma ustalonych norm średnich dobowych Średnie stężenie PM1 (µg/m 3 ) czujnika Proszowice Parkowa 31,69 31,8 33,29 29,57 22,99 23,3 14,66 9, Dla PM1 nie ma ustalonych norm średnich dobowych Czujnik przy Parkowej nie był zainstalowany od czerwca 18 do października 18. 9

10 Średnie stężenie PM2,5 (µg/m 3 ) wszystkich czujników 7 63, ,41 57,19 55,84 58, ,64, ,27 24,26 15,84 15,8 16,21 19, Norma dla pyłu PM2,5 25 µg/m 3 Sytuacja dla PM2,5 jest podobna jak dla PM1 najwyższa wartość w marcu 18 oraz listopadzie 18, oraz niewiele niższa dla pozostałych miesięcy zimowych. Normy przekroczone w okresach zimowych. Podobna tendencja wzrostowa od września 18. W okresie letnim norma wartości średnich nie została przekroczona.

11 Średnie stężenie PM2,5 (µg/m 3 ) czujnika Proszowice Szpitalna ,93 6,8 38,26 56,43 5,86 51,29 54,2 3 23,24 16,57 16,84 17,32,33 25, Norma dla pyłu PM2,5 25 µg/m 3 Średnie stężenie PM2,5 (µg/m 3 ) czujnika Proszowice Tadeusza Kościuszki ,43 66,6 24,57 15,46 14,72 15, 18,37 22,64 38,85 56,38 57,65 55,23 56, Norma dla pyłu PM2,5 25 µg/m 3 11

12 Średnie stężenie PM2,5 (µg/m 3 ) czujnika Proszowice Krakowska ,63 69,3 68,23 69,17 64,26 49,59 44,91 26,95 25,9 16,58 19,79 15,85 16, Norma dla pyłu PM2,5 25 µg/m 3 Średnie stężenie PM2,5 (µg/m 3 ) czujnika Proszowice Parkowa ,17 5,96 48,57 54,13 36,45 36,2 3 22,31 14, Norma dla pyłu PM2,5 25 µg/m 3 Czujnik przy Parkowej nie był zainstalowany od czerwca 18 do października

13 Średnie stężenie PM (µg/m 3 ) wszystkich czujników 1 98,72 9,18 89,9 88,7 9, ,83 6 6,75 36,15 36,57 22,45 22,28 22,89 28, Norma dla pyłu PM 5 µg/m3 Miesiące od kwietnia 18 do września 18 mieściły się w średniej zanieczyszczeń, jednak w okresie zimowym znów została ona przekroczona. W listopadzie 18 pomierzono około 2,5 krotnie większe stężenie w porównaniu do września 18. Najwyższa średnia zanotowana została w marcu

14 Średnie stężenie PM (µg/m 3 ) czujnika Proszowice Szpitalna , 98,81 35,23 23,75 23,96 24,61 29,53 38,4 57,87 89,68 83,27 85, 87, Norma dla pyłu PM 5 µg/m3 Średnie stężenie PM (µg/m 3 ) czujnika Proszowice Tadeusza Kościuszki ,85 81,25 84,53 86,64 83,88 84,81 57,14 36,21 33,87 21,75,61 21,22 26, Norma dla pyłu PM 5 µg/m3 14

15 Średnie stężenie PM (µg/m 3 ) czujnika Proszowice Krakowska ,92 116,56 67,22 99,15 8,5 8,45 8,63 6,72 23,66 22,28 22,83 28,58 37, Norma dla pyłu PM 5 µg/m3 Średnie stężenie PM (µg/m 3 ) czujnika Proszowice Parkowa ,63 77,97 74,61 82,68 57,39 55,9 32,43, Norma dla pyłu PM 5 µg/m3 Czujnik przy Parkowej nie był zainstalowany od czerwca 18 do października

16 Poniższa tabela pokazuje ilość dni, w których przekroczona była norma PM: Miesiąc Proszowice Szpitalna 3 Proszowice Tadeusza Kościuszki 15 Proszowice Krakowska 31 Proszowice Parkowa Tabela 2. Ilość dni przekroczenia normy procentowej w danym miesiącu dla poszczególnych czujników dla pyłu PM Widać wyraźny wzrost przekroczeń dopuszczalnej normy dobowej w okresach zimowych. Dla 3 czujników w lutym 18 jest to tylko 5 dni, ale warto zwrócić uwagę, że czujniki w tym okresie działały tylko przez te 5 dni (jest to więc dobowe przekroczenie za każdym razem jak czujnik działał). Od maja do sierpnia nie notowano przekroczenia dopuszczalnej normy dobowej, a jeszcze we wrześniu były to sporadyczne przypadki. Czujnik przy Parkowej nie był zainstalowany od czerwca 18 do października

17 W ujęciu rocznym widać wyraźne przekroczenie dopuszczalnych norm. W poniższej tabeli widać o ile % zostały przekroczone normy. Dla PM1 nie są one określone, jednak dla pozostałych prezentują się następująco (norma PM2,5-25 µg/m 3, norma PM 5 µg/m 3 ): Badany miesiąc Proszowice Proszowice Tadeusza Proszowice Proszowice Szpitalna 3 Kościuszki 15 Krakowska 31 Parkowa % 2% 198% 146% % 266% 295% 213% % 98% 8% 89% % 62% 66% 58% % 59% 63% % 6% 65% % 73% 79% 9-18 % 91% % % 155% 18% % 226% 257% 144% % 231% 277% 4% % 221% 273% 194% % 224% 277% 217% Tabela 3. Procentowe przekroczenie norm dla średnich miesięcznych dla pyłu PM2,5 (norma 25 µg/m3) Dla pyłów PM2,5 widać wyraźny wzrost zanieczyszczeń w okresach zimowych, zdarzają się sytuacje, że norma przekroczona jest dwukrotnie. Najlepsze miesiące w okresie zimowym to październik 18 (średnia wszystkich czujników to 163% normy) oraz luty 18 (179% normy). W marcu 18 norma była przekroczona średnio o 253%. Średnio rocznie zanieczyszczenie wyniosło 152% normy. 17

18 Badany miesiąc Proszowice Proszowice Tadeusza Proszowice Proszowice Szpitalna 3 Kościuszki 15 Krakowska 31 Parkowa % 163% 166% 115% % 2% 233% 157% % 72% 81% 65% % 44% 47% 41% % 41% 45% % % 42% 46% % % 53% 57% % % 68% 76% % % 114% 134% % % 169% 198% 112% % 173% 217% 156% % 168% 217% 149% % 17% 217% 165% Tabela 3. Procentowe przekroczenie norm dla średnich miesięcznych dla pyłu PM (norma 5 µg/m 3 ) Dla PM wyniki procentowe są podobne jak PM2,5. W miesiącach zimowych normy wciąż są przekraczane, ale mniej jest przypadków przekroczenia %. Najlepsze miesiące zimowe to znów październik 18 oraz luty 18 (121 oraz 148% normy). Najgorszy też marzec 18 średnio 197% normy dla wszystkich czujników. W skali roku średnia w gminie wyniosła 117% normy. 18

19 5. Maksymalne pomiary dla PM1, PM2,5 oraz PM Na poniższych wykresach przedstawiono maksymalne pomiary dobowe dla odpowiednich pyłów w kolejnych miesiącach. Wyniki przedstawiają się następująco (brak jest dopuszczalnych norm średnich dobowych dla PM1): Maksymalne średnie stężenia PM1 (µg/m 3 ) wszystkich czujników 1 7,54 8 8,79 8,71 8,83 86,8 6 61, 55,29 33,54 28,83 17,88 18,71 19,33 19, Dla PM1 nie ma ustalonych norm średnich dobowych Maksymalne stężenie PM1 zanotowano w grudniu 18. Widoczny jest oczywiście wzrost stężenia w okresie zimowym. Znów da się zauważyć wysoki wzrost stężeń w porównaniu września 18 i listopada 18 (niemal trzykrotny). Maksymalny pomiar zanotowano 18 grudnia 18 dla czujnika zlokalizowanego w Proszowicach, na ul. Krakowskiej 31 7,54 µg/m 3 jako średnia dobowa. 19

20 Maksymalne średnie stężenia PM1 (µg/m 3 ) czujnika Proszowice Szpitalna ,83 74,92 96,88 76,25 75,88 6, 26,29 17,88 18,71 18,88 19,21 27,17 52, Dla PM1 nie ma ustalonych norm średnich dobowych Maksymalne średnie stężenia PM1 (µg/m 3 ) czujnika Proszowice Tadeusza Kościuszki ,75 72,58 48,21 38,67 28,42 23,42 16,5 16,58 16,88 17,21 63,54 65,21 68, Dla PM1 nie ma ustalonych norm średnich dobowych

21 Maksymalne średnie stężenia PM1 (µg/m 3 ) czujnika Proszowice Krakowska ,54 8,79 8,71 8,83 86,8 61, 55,29 33,54 28,83 17,79 17,71 19,33 19, Dla PM1 nie ma ustalonych norm średnich dobowych Maksymalne średnie stężenia PM1 (µg/m 3 ) czujnika Proszowice Parkowa ,29 65,71 71,29 68,67 34, 25,58 25,27 15, Dla PM1 nie ma ustalonych norm średnich dobowych Czujnik przy Parkowej nie był zainstalowany od czerwca 18 do października

22 Maksymalne średnie stężenia PM2,5 (µg/m 3 ) wszystkich czujników , ,96 1,38 144,21 153,13 8,67 89,58 59, , 29,13 29, 29,96 45, Norma dla pyłu PM2,5 25 µg/m 3 W przypadku PM2,5 maksimum dobowe przypada na grudzień 18 (779% normy). W okresach letnich maksymalne pomiary niewiele przekraczały normę. W październiku 18 zanotowano najniższe maksimum biorąc pod uwagę okres zimowy. Maksymalny pomiar odnotowano 18 grudnia 18 w Proszowicach, ul. Krakowska ,79 µg/m 3 jako średnia dobowa. 22

23 Maksymalne średnie stężenia PM2,5 (µg/m 3 ) czujnika Proszowice Szpitalna 3 177, ,75 129,13 131,8 133, ,33 43,29 28, 29,13 27,75 29,13 41,13 82, Norma dla pyłu PM2,5 25 µg/m 3 Maksymalne średnie stężenia PM2,5 (µg/m 3 ) czujnika Proszowice Tadeusza Kościuszki , ,56 138,29 46,54 26,29 26, 25,8 26,38 36,4 77,17 8,88 115,88 126, Norma dla pyłu PM2,5 25 µg/m 3 23

24 Maksymalne średnie stężenia PM2,5 (µg/m 3 ) czujnika Proszowice Krakowska ,79 15,96 1,38 144,21 153,13 8,67 89,58 59,63 45,35 27,83 27,71 29, 29, Norma dla pyłu PM2,5 25 µg/m 3 Maksymalne średnie stężenia PM2,5 (µg/m 3 ) czujnika Proszowice Parkowa 178, ,92 119,71 114,88 5 5,67 39,29 24,71 39, Norma dla pyłu PM2,5 25 µg/m 3 Czujnik przy Parkowej nie był zainstalowany od czerwca 18 do października

25 Maksymalne średnie stężenia PM (µg/m 3 ) wszystkich czujników , ,33 247,25 213,21 229,83 241, ,42 97,33 68,3 5 42,88 44,71 41,96 44, Norma dla pyłu PM 5 µg/m3 W okresie zimowym maksymalne dobowe stężenie przypadło również na grudzień 18. W okresie letnim maksymalne dobowe stężenie spadło poniżej normy w 4 miesiącach. Maksymalny dobowy pomiar zanotowano także 12 grudnia 18 zanotował to ten sam czujnik co dla pyłów PM2,5 oraz PM1 na ulicy Krakowskiej 31. Odnotowano wtedy 37,54 µg/m 3. 25

26 Maksymalne średnie stężenia PM (µg/m 3 ) czujnika Proszowice Szpitalna ,8 245,92 1,96 216,63 215,96 1,67 122,21 68,83 42,88 44,71 41,46 44,21 6, Norma dla pyłu PM 5 µg/m3 Maksymalne średnie stężenia PM (µg/m 3 ) czujnika Proszowice Tadeusza Kościuszki ,46 212,75 159,13 172,75 192,71 5,67 1,13 68,54 39,79 39,63 36,75 39,21 54, Norma dla pyłu PM 5 µg/m3 26

27 Maksymalne średnie stężenia PM (µg/m 3 ) czujnika Proszowice Krakowska ,54 247,25 213,21 229,83 241,79 194,33 132,42 97,33 68,3 42,67 41,88 41,96 44, Norma dla pyłu PM 5 µg/m ,33 Maksymalne średnie stężenia PM (µg/m 3 ) czujnika Proszowice Parkowa 174,38 56,58 36,54 62,91 275,4 18,4 172, Norma dla pyłu PM 5 µg/m3 Czujnik przy Parkowej nie był zainstalowany od czerwca 18 do października

28 Badany miesiąc Proszowice Szpitalna 3 Proszowice Tadeusza Kościuszki 15 Proszowice Krakowska 31 Proszowice Parkowa % 27% 435% 3% % 553% 64% 476% % 186% 239% 157% % 5% 111% 99% % 4% 111% % % 116% % 6% 1% % 144% 181% % 39% 358% % 436% 562% 159% % 777% 779% 713% % 464% 577% 479% % 57% 613% 46% Tabela 4. Procentowe przekroczenie norm dla maksymalnych średnich dobowych dla pyłu PM2,5 (norma 25 µg/m 3 ) Tabela maksymalnych pomiarów pyłu PM2,5 pokazuje jak często maksymalne dobowe stężenie przekraczało 5% (a nawet są przypadki ponad 6-7%) normy. W okresie letnim tylko raz udało się zejść poniżej %. Średnia dla roku to 37%. 28

29 Badany miesiąc Proszowice Szpitalna 3 Proszowice Tadeusza Kościuszki 15 Proszowice Krakowska 31 Proszowice Parkowa % 211% 389% 187% % 426% 495% 349% % 137% 195% 113% % 8% 85% 73% % 79% 84% % 74% 84% % 78% 9% % 1% 137% % 2% 265% % 318% 426% 126% % 591% 615% 55% % 346% 46% 36% % 385% 484% 346% Tabela 5. Procentowe przekroczenie norm dla maksymalnych średnich dobowych dla pyłu PM (norma 5 µg/m 3 ) Dla pyłów PM widać sporo wartości, które przekraczają % normy, oraz kilka takich powyżej 5% (a nawet ponad 6%). W okresie letnim udało się zejść poniżej 8% maksimum dobowego, ale są to rzadkie przypadki z reguły wartości wahają się w okolicach 8-9%. Średnia dla roku daje 293% normy. 29

30 6. Średnia temperatura, wilgotność oraz ciśnienie w poszczególnych miesiącach Średnia temperatur dla poszczególnych miesięcy prezentuje się następująco: 25 Średnia temperatur ( C) wszystkich czujników 15 13,19 16,38 18, 19,5 19,89 15,13 9,84 5 1,91 3,93,97 2,64-1, , Wykres temperatur jest najważniejszy z tych trzech łatwo zauważyć korelację wzrostu zanieczyszczeń wraz ze spadkiem temperatury. Najniższa temperatura jaką zanotowano wyniosła -15 C, najwyższa C. Średnia dla całego roku wyniosła 9,19 C. 3

31 Średnia wilgotność (%) wszystkich czujników Średnia wilgotność, wyrażona w wartości procentowej, dla całego roku wyniosła 75%. 31

32 3 Średnie ciśnień w poszczególnych miesiącach (hpa) Średnie ciśnienie dla całego roku wynosiło 17 hpa. 32

33 7. Wykres indeksu CAQI Wykres Common Air Quality Index przedstawiony jest w 7 poziomach od koloru zielonego, który informuje o dobrej jakości powietrza, do bordowego, kiedy normy zanieczyszczeń są wielokrotnie przekroczone. Prezentuje się on następująco, dla następującej skali kolorów na wykresie: ,5 87, >125 Wykres indeksu CAQI wszystkich czujników W okresach letnich CAQI wskazuje na niski poziom zanieczyszczeń. W okresach zimowych mamy do czynienia z indeksami na poziomach trzecim, czwartym oraz nawet piątym. Od października 18 da się zauważyć tendencję wzrostową. 33

34 Wykres indeksu CAQI czujnika Proszowice Szpitalna Wykres indeksu CAQI czujnika Proszowice Tadeusza Kościuszki

35 1 Wykres indeksu CAQI czujnika Proszowice Krakowska Wykres indeksu CAQI czujnika Proszowice Parkowa