RAPORT. Kobiety w IT i TECH. womenintechsummit.pl

Transkrypt

1 RAPORT Kobiety w IT i TECH 2018

2 RAPORT Kobiety w IT i TECH 2018 Na świe cie trwa ci cha re wo lu cja: zmie nia się ro la ko biet w no wych tech no lo giach. Ich wpływ, do tych czas nie wiel ki, za czy na się zwięk szać. Ko bie ty co raz chęt niej stu diu ją na kie run kach in ży nier skich oraz zwią za nych z in for ma ty ką i te le ko mu ni ka cją. Wię cej ko biet tra fia do bran ży high tech, co raz czę ściej spo ty ka my je też na wyż szych sta no wi skach za rząd czych. Zmia ny te wi dać tak że w Pol sce. Jed nak wciąż jest wie le ba rier dzie lą cych nas od peł ne go wy ko rzy sta - nia wiel kie go po ten cja łu ko biet, któ re prze cież sta no wią po ło wę ludz ko ści, w IT & TECH. Z jed nej stro - ny ste reo ty py oraz brak wspar cia oto cze nia znie chę ca ją dziew czyn ki do in te re so wa nia się ob sza rem na uk tech nicz nych i ści słych, z dru giej bu do wa nie ka rie ry w or ga ni za cjach zdo mi no wa nych przez męż - czyzn sta no wi po waż ne wy zwa nie. Wciąż też na po rząd ku dzien nym jest nie rów ność płac. Świat prze sta wia się na to ry cy fro we. Na każ dym eta pie te go no we go kie run ku roz wo ju po trzeb ne są za stę py spe cja li stów, zdol nych roz wią zy wać wy zwa nia współ cze sno ści za po mo cą wie dzy tech no lo - gicz nej. Jest ich zde cy do wa nie za ma ło. Tyl ko w Eu ro pie bra ku je mi lion ta kich spe cja li stów. Ko bie ty w tym za kre sie przed sta wia ją so bą no wy, ol brzy mi za sób moż li wo ści i kom pe ten cji. To dzię ki nim, we dług Ko mi sji Eu ro pej skiej, PKB ma szan sę ro snąć o 16 mld Eu ro rocz nie. Dzię ki ko bie ce mu za an - ga żo wa niu i uni ka to wej per spek ty wie, zbu du je my spo łe czeń stwo, któ re bę dzie umia ło mą drze i od po - wie dzial nie ko rzy stać z za awan so wa nych tech no lo gii. Jak obec nie wy glą da sy tu acja ko biet w tech no lo giach? Gdzie wi dać zmia ny? Przed sta wia my krót ki prze gląd waż nych da nych z naj now szych do stęp nych ra por tów w tym ra por tów przy go to wy wa nych przez Fun da cję Edu ka cyj ną Per spek ty wy. FAKTY STU DENT KI Tyl ko w Pol sce wię cej dziew czyn na in for ma ty ce 14,3% ta ki jest udział ko biet wśród stu den tów kie run ków in for ma tycz nych w Pol sce (w ro ku akad. 2017/18). Wzrósł on w sto sun ku do ro ku po przed nie go o jed ną ósmą (1179 wię cej dziew czyn zostało w 2017 ro ku przyjętych na stu dia). Jest to hi sto rycz nie naj więk szy wzrost w tej dzie dzi nie. Co waż ne, licz ba stu den tek in for ma ty ki ro śnie w tej chwi li dwa ra zy szyb ciej niż stu den tów płci mę skiej. Za in te re so wa nie tym ob sza rem wśród mło dych Po lek naj wy raź niej zwięk sza się. Ro dzi się trend, któ ry za kil ka lat bę dzie miał wpływ na ry nek pra cy w no wych tech no lo giach w Pol sce. (Ra port Ko bie ty na po li tech ni kach 2018 Re wo lu cja in for ma ty czek? Fun da cja Edu ka cyj na Per spek ty wy 2018) 1/4

3 Pol ska sta no wi, w tym za kre sie, chlub ny wy ją tek na tle świa ta. Jak pod kre śla Ra port Wo men in Di gi tal Age (Ko mi sja Eu ro pej ska 2018): ko bie ty w Eu ro pie sta no wią 13% ab sol wen tów kie run ków zwią za - nych z in for ma ty ką pra cu ją cych w bran ży high tech. Jest to spa dek o 2% w sto sun ku do sy tu acji sprzed 7 lat. Glo bal nie, od de kad, udział ko biet w bran ży IT nie zmie nia się w spo sób zna czą cy. Ob ser - wu je my w tym wzglę dzie nie po ko ją cą sta gna cję. W Unii Eu ro pej skiej, na każ dy ty siąc ab sol wen tek, tyl ko 24 zwią za ne są z kie run ka mi z ob sza ru in for - ma ty ka -te le ko mu ni ka cja (ICT). Spo śród nich tyl ko 6 ab sol wen tek po dej mu je po tem pra cę w sek to rze. W przy pad ku męż czyzn wy glą da to zgo ła ina czej. Aż co dzie sią ty ab sol went stu diów wyż szych koń czy je w ob sza rze ICT a po ło wa z nich pra cu je po tem w bran ży in for ma tycz nej. 44% to w Pol sce od se tek ko biet wśród ogó łu ab sol wen tów kie run ków ści słych, tech nicz nych i z za - kre su tech no lo gii in for ma tycz no -ko mu ni ka cyj nych. Jest to naj wyż szy od se tek spo śród kra jów OECD (śred nia to 31%). Jest to wy nik, szcze gól nie wy so kie go w Pol sce udzia łu ko biet na kie run kach ma te - ma tycz nych. (za: OECD Scien ce, Tech no lo gy and In du stry Sco re bo ard 2017) PRO FE SJO NA LIST KI Na 17 mln in ży nie rów i na ukow ców w Eu ro pie, 10 mln to męż czyź ni. W Pol sce na 1,2 mln na ukow ców i in ży nie rów 600 tys. to ko bie ty. Pol ska, na tle Eu ro py, wy pa da le piej, jed nak, bio rąc pod uwa gę wiel - kość kra ju i licz bę miesz kań ców licz ba in ży nie rów i na ukow ców mo gła by być więk sza (Eu ro stat 2018). 17% to udział ko biet w Eu ro pie wśród spe cja li stów w bran ży in for ma tycz no -te le ko mu ni ka cyj nej. Udział ten zwięk szył się nie znacz nie w ostat nich 5. la tach. Sza cu je się, że włą cze nie więk szej licz by ko biet, po bu dzi ło by zna czą co ten ry nek do świad cza ją cy co raz do tkli wiej bra ku wy kwa li fi ko wa nych pra - cow ni ków (prze wi du je się stwo rze nie 1,2 mi lio na no wych miejsc pra cy do 2050 ro ku) oraz w cią gu 30 lat wy two rzy ło do chód na po zio mie 1 bi lio na Eu ro. ( Wo men and Men in ICT, EIGE, 2017). Do dat ko - wym pro blem jest ni ska re ten cja ko biet w za wo dzie pra wie 9% ko biet pra cu ją cych w bran ży in for ma - tycz nej po rzu ca swo ją pro fe sję; dla po rów na nia, ro bi to tyl ko 1,2% męż czyzn. Po wo du je to stra tę fi nan so wą dla go spo dar ki eu ro pej skiej na po zio mie kil ku na stu mi liar dów Eu ro rocz nie. ( Wo men in Di - gi tal Age, Ko mi sja Eu ro pej ska 2018) BLIŻ SZE SPOJ RZE NIE NA BRAN ŻĘ IT Sy tu acja ko biet w bran ży in for ma tycz nej jest do brze zba da na w Sta nach Zjed no czo nych. Dla te go, aby zo - bra zo wać za an ga żo wa nie ko biet w tym ob sza rze, po słu ży my się przy kła da mi z ryn ku ame ry kań skie go. 25% to udział ko biet wśród pra cow ni ków w bran ży in for ma tycz nej (dla po rów na nia: 57% win nych bran żach). Zna czą co mniej ko biet pra cu je jed nak w tych ob sza rach, któ re de cy du ją o roz wo ju in no wa - cyj nym no wych tech no lo gii jak te zwią za ne z pro jek to wa niem opro gra mo wa nia, czy też za rzą dza - 2/4

4 niem w fir mach IT. Przy kła do wo w 2016 ro ku 12% ko biet by ło wśród ar chi tek tów sie ci, 18% wśród pro gra mi stów, 20% wśród ana li ty ków bez pie czeń stwa da nych, 13% wśród in ży nie rów oprzy rzą do - wa nia (har dwa re). Szo ku ją co ni skie jest za an ga żo wa nie ko biet w two rze nie naj bar dziej no wa tor skich roz wią zań w dzie dzi nie na uk in for ma tycz nych, zgła sza nych w for mie pa ten tów. Na prze strze ni 30 ostat nich lat ko bie ty by ły au tor ka mi tyl ko 2% z nich. ( Wo men in Tech: The Facts, NCWIT 2016) W Pol sce, we dług Ra por tu or ga ni za cji Ge ek Girls Car r tos, Wo men in IT (2018), w 10. oso bo wych ze spo łach pra cu ją za zwy czaj 3-4 ko bie ty. We dług Ra por tu Di ver se Con sul ting Gro up (2016) w bran ży tech no lo gicz nej sta no wią one 58% pra cow ni ków zaj mu ją cych sta no wi sko ana li ty ka biz ne so we go, 48% te ste rów i 46% kie row ni ków pro jek tów. Z ko lei męż czyź ni zde cy do wa nie do mi nu ją na sta no wi skach tech nicz nych, gdzie sta no wią 89% pro gra mi stów, 91% ar chi tek tów roz wią zań in for ma tycz nych i 76% kon sul tan tów wdro że nio wych. KO BIE TY DO ZA RZĄ DÓW Wy jąt ko wo ma ły jest udział ko biet w za rzą dza niu sek to rem tech no lo gicz nym. 5% to ko bie ty -pre ze ski w fir mach pol skie go sek to ra te le in for ma tycz ne go (9 ko biet na 452 fir my), a wśród me ne dże rów naj wyż sze go stop nia jest ich 10% ( Ko bie ty w tech no lo giach, Zna ne Eks pert - ki 2016). We dług ra por tu Po ten cjał ko biet dla bran ży tech no lo gicz nej Sie mens a i Fun da cji Per spek ty - wy z 2015 ro ku, udział ko biet w za rzą dach firm tech no lo gicz nych od 2010 ro ku wzrósł w Pol sce o 11%. Do kład nie tak sa mo wy glą da sy tu acja na świe cie 5% glo bal nych firm ma pre ze sa ko bie tę. Aż 60% firm nie ma ani jed ne go człon ka za rzą du płci żeń skiej. Bran ża tech no lo gicz na na le ży do tych o naj niż - szym udzia le ko biet w za rzą dach jest ich tam oko ło 10% (EY 2017). War to do dać tu kon tek sto wo wnio sek z Ra por tu Is Gen der Di ver si ty Pro fi ta ble? Evi den ce from a Glo bal Su rvey (Pe ter son In sti tu te for In ter na tio nal Eco no mics, 2016): or ga ni za cje, któ re ma ją przy naj mniej 30% ko biet na naj wyż szym po zio mie za rzą dza nia, przy no szą o 6% wię cej zy sku. STAR TU PER KI Tyl ko 17% star tu pów, de fi nio wa nych ja ko bran ża high tech, za ło żo nych zo sta ło przez ko bie tę (Ra port Tech crunch 2017). Star tu py two rzo ne lub współ two rzo ne przez ko bie ty otrzy mu ją śred nio dwa ra zy niż sze fi nan so wa nie niż te za kła da ne przez męż czyzn ale w pierw szym 5 la tach dzia ła nia przy no - szą po tem zy ski wyż sze o 10%. ( Why Wo men -Owned Star tups Are a Bet ter Bet?, BCG 2018) CZY W BRAN ŻY IT & TECH JEST DYS KRY MI NA CJA? 53% pra cow nic firm IT w Pol sce uwa ża, że ko bie cie jest trud niej niż męż czyź nie po ra dzić so bie w tej bran ży (ja ko naj waż niej szy po wód gor szych per spek tyw po da ją one pa nu ją ce ste reo ty py i prze ko na nie o tra dy cyj nych ro lach spo łecz nych ko biet (76%!)). 50% pra cow ni czek IT uwa ża, że męż czyź ni osią - ga ją wyż sze (ich zda niem śred nio o 24%) wy na gro dze nie za tę sa mą pra cę ( Ra port Wo men in IT, Ge ek Girls Car rots 2018) 3/4

5 W USA, jak po ka zu je ra port Tech Le avers 2017 głów nym po wo dem po rzu ca nia ka rie ry w IT & Tech jest dla ko biet zła at mos fe ra pra cy i za cho wa nia nie -fa ir (tak że w ob sza rze płac), któ rych do świad cza - ją. 10% z nich do świad czy ło tak że nie chcia nych za cho wań o pod ło żu sek su al nym w miej scu pra cy. BRAK WZORCÓW (ROLE MODELS) Waż ną przy czy ną mniej sze go udzia łu ko biet w ob sza rze tech no lo gicz nym jest brak za chę ty oto cze - nia jesz cze na po zio mie edu ka cji pod sta wo wej i śred niej. Spo wo do wa ne jest to ste reo ty po wym, hi - sto rycz nie uwa run ko wa nym, po dej ściem do ro li ko biet w spo łe czeń stwie. Jak wy ka zał Ra port Po ten cjał ko biet dla bran ży tech no lo gicz nej Sie men sa i Per spek tyw 25% ba da nych ma tu rzy stek czu ło się wręcz ak tyw nie znie chę ca nych do wy bo ru kie run ków in ży nier skich. Dru gą naj waż niej szą prze szko dą jest do tkli wy brak wzor ców ko biet, któ re osią gnę ły suk ces. 86% uczen nic w Pol sce nie zna przy kła du ko bie ty in ży nie ra, pro gra mist ki czy na ukow czy ni (po za Ma rią Skło dow ską Cu rie). Po dob nie wy glą da sy tu acja w in nych kra jach. Po nad 80% ko biet w Wiel kiej Bry ta nii nie jest w sta nie wska zać żad nej ko - bie ty ro le mo del z bran ży tech no lo gicz nej. ( Wo men in Tech. Ti me to clo se the gen der gap, PwC 2017) 100 LAT KOBIET NA UCZELNIACH (TECHNICZNYCH) I PRZYSZŁOŚĆ W tym ro ku ob cho dzi my nie tyl ko 100-le cie uzy ska nia praw wy bor czych przez ko bie ty ale też usta no - wie nia peł ne go pra wa do edu ka cji wyż szej w Pol sce. Od te go cza su trwa pro ces wcho dze nia ko biet na uni wer sy te ty. Za rów no w Pol sce jak i na świe cie, sta no wią one w tej chwi li więk szość stu den tów i du żą część ka dry aka de mic kiej. Na uczel niach tech nicz nych klu czo wych dla roz wo ju bran ży IT & TECH jest ich jed nak wciąż mniej w tej chwi li na po li tech ni kach dziew czy ny sta no wią 38% stu den - tów ( Ko bie ty na po li tech ni kach 2018, FEP 2018), ale na kie run kach stric te tech nicz nych już du żo mniej. Wśród pro fe su ry w ob sza rze na uk in ży nier skich jest ich tyl ko 14%. Na dal jest ich tak że bar dzo ma ło w struk tu rach za rzą dza ją cych uczel nia mi w tej chwi li nie ma w Pol sce du żej, pu blicz nej uczel ni tech nicz nej za rzą dza nej przez ko bie tę -rek to ra. Od stu lat trwa pro ces wiel kiej zmia ny. Zmia na ta za cho dzi w róż ny spo sób i w róż nym tem pie na ca - łym świe cie. Ko bie ty uzy sku ją po zy cję spo łecz ną, eko no micz ną, in te lek tu al ną, któ ra po zwa la im w peł ni roz wi jać ich po ten cjał. Tech no lo gie są tu klu czo we. Świa tem rzą dzą bo wiem już w mniej szym stop niu po dzia ły po li tycz ne, a w co raz więk szym po tę ga tech no lo gicz na. Ko bie ty są mą dre, kre atyw ne i od po wie dzial ne. Dla te go po trze bu je my przy wód czyń bie głych w ob sza rze high -tech, któ re bę dą współ de cy do wać o tym, jak bę dzie wy glą da ła na sza przy szłość, nie w opo zy cji do męż czyzn, ale wspól nie z ni mi, z rów nym pra wem gło su. Ra port po wyż szy przy go to wa ny zo stał w związ ku z kon gre sem Wo men in Tech Sum mit Per spek ty wy 2018 Opra co wa nie: Fun da cja Edu ka cyj na Per spek ty wy, paź dzier ni ka /4