WOJEWÓDZKI KONKURS JĘZYKA POLSKIEGO DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM Rok 2006/2007 Eliminacje rejonowe, część I 6 stycznia 2007 r.

Transkrypt

1

2

3 Kod ucznia... WOJEWÓDZKI KONKURS JĘZYKA POLSKIEGO DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM Rok 2006/2007 Eliminacje rejonowe, część I 6 stycznia 2007 r. Przed Tobą test sprawdzający Twoje umiejętności polonistyczne i humanistyczne. Czytaj uważnie polecenia, wykonuj zadania zgodnie z własnymi przemyśleniami. Masz na rozwiązanie 90 min. Możesz zdobyć 35 pkt. Powodzenia! Tekst I Juliusz Słowacki Beniowski (Pieśń V, fragment) Chodzi mi o to, aby język giętki Powiedział wszystko, co pomyśli głowa; A czasem był jak piorun jasny, prędki, A czasem smutny jako pieśń stepowa, A czasem jako skarga Nimfy miętki; A czasem piękny jak Aniołów mowa... Aby przeleciał wszystko ducha skrzydłem. Strofa być winna taktem* nie wędzidłem*. takt jednostka metryczna utworu muzycznego; wybijać takt, pomylić takt, urwać w pół taktu. wędzidło część uprzęży wkładana koniowi do pyska, by umożliwić kierowanie zwierzęciem. 1. Wyraź własnymi słowami przesłanie powyższej strofy (1p.) Wypisz dwa różne środki poetyckie i nazwij je (2p.) Określ funkcję jednego z wybranych przez siebie środków poetyckich ( 1p.) Wybrany z Beniowskiego fragment to jedna zwrotka. Określ jej budowę ( nazwij ) (2p.)...

4 Wynotuj przykład rymu parzystego (sąsiadującego) i krzyżowego (przeplatanego) (1p.) Który z rymujących się wyrazów wystąpił w formie, współcześnie uznawanej za niepoprawną? (1p.)... Tekst II UCHWAŁA SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 22 grudnia 2005 r. w sprawie ustanowienia roku 2006 Rokiem Języka Polskiego Polszczyzna łączyła w przeszłości i łączy dziś wszystkich Polaków, bez względu na miejsce zamieszkania, wiek, poglądy polityczne i wszelkie inne różnice czy odrębności. Nie ma innego dobra tak powszechnego i tak ważnego dla nas wszystkich jak język ojczysty. Po polsku rozmawiamy, przekazujemy swoje uczucia, uczymy mówić nasze dzieci, wyznajemy wiarę, piszemy wiersze. Możemy mieć różne poglądy, zajmować różne stanowiska w wielu kwestiach, możemy się spierać, dyskutować, ale zawsze będziemy to robić po polsku i nie jest obojętne, czy będzie to język różnorodny i bogaty, piękny i poprawny, etyczny i estetyczny, czy też ubogi i prymitywny, pełen sloganów i nieporadnych sformułowań, niepotrzebnych zapożyczeń i wulgaryzmów. Język jest podstawowym składnikiem tożsamości Polaków i dobrem kultury narodowej. Biorąc to pod uwagę, uchwala się, co następuje: Senat ogłasza rok 2006 Rokiem Języka Polskiego. (...) Zdaniem Senatu - w telewizji, w radiu, na łamach prasowych należy upowszechniać wiedzę o języku, propagować dobrą polszczyznę oraz kulturę języka. To, jaka będzie polszczyzna, zależy przede wszystkim od nas samych, od naszej postawy wobec języka ojczystego; gospodarzami języka są bowiem wszyscy nim się posługujący. (...) Polszczyzna nas łączy i niech to będzie język bogaty, poprawny i piękny. Z tych względów Senat zwraca się do władz publicznych i Polaków o ochronę, otaczanie opieką i kultywowanie polszczyzny. Uchwała podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej Monitor Polski".

5 MARSZAŁEK SENATU Bogdan BORUSEWICZ (fragmenty) 7. Podaj dwa elementy świadczące o tym, że fragment II jest tekstem o charakterze urzędowym. (1p.) Z Uchwały Senatu wypisz: ( 2p.) a) fakt... b) opinię Podkreśl właściwe oceny poprawności podanych niżej form: (1p.) a) Senat Rzeczypospolitej Polskiej poprawna niepoprawna b) Senat Rzeczpospolitej Polskiej poprawna niepoprawna 10. Uzupełnij zdanie liczebnikiem: (1p.) Senat uchwalił, że w roku [2006]... należy szczególnie kultywować i otaczać opieką język ojczysty. 11. Jak rozumiesz użyte w tekście uchwały sformułowanie kultura języka. Zapisz własną definicję tego wyrażenia (2p.) Wyjaśnij, jak rozumiesz pojęcia: język etyczny i estetyczny. (2p.) Podkreśl w tekście anglicyzmy ( wyrazy, zwroty lub wyrażenia zapożyczone z języka angielskiego) (3p.) Dżudoka zjadł na śniadanie kromkę z dżemem, założył dżinsy i flanelową koszulę i wyszedł z domu. Jego bujna czupryna powiewała na wietrze w końcu nie na darmo kupił szampon i odżywkę w jednym. Czuł się świetnie, bo wiedział, że jest na topie. Wsiadając w weekend do malucha poczuł lekkie kłucie w sercu. Brakowało mu auta nowej generacji, ale skąd wziąć tyle pieniędzy! Z trudem starczyło na nowiuteńki notebook, który rzucił niedbale na przednie siedzenie. 14. Wyjaśnij, kiedy zapożyczenie jest niepotrzebne; podaj przykład inny niż w zadaniu 12. (2p.)...

6 Podaj znaczenie neologizmów frazeologicznych z ostatnich lat: ( 2p.) a) szara strefa -... b) pułapka kredytowa W poniższych zdaniach znajdują się błędy. Zapisz poprawną formę. (3p.) a) Przyślij mi sms-a na temat referatów dotyczących współczesnej polszczyzny.... b) Uczniowie lubią polską poezję? Dokładnie!... d) Adam Małysz oddał dwa doskonałe skoki Zastosuj w zdaniach dwa stałe związki frazeologiczne z wyrazem język tak, by ujawnić znaczenie tych frazeologizmów. (2p.) Napisz krótki list otwarty do rówieśników, w którym przekonasz ich, że warto bronić polszczyzny przed zalewem wulgaryzmów. Wykorzystaj minimum dwa argumenty. (6p.)

7 .... WOJEWÓDZKI KONKURS JĘZYKA POLSKIEGO DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM Rok 2006/2007 Eliminacje rejonowe, część I 6 stycznia 2007r. Kryteria punktowania 1. 1 p. za właściwe zrozumienie przesłania. 2. Po 1 p. za każdy środek poetycki wraz z nazwą. (Powtórzony środek nie otrzymuje punktu!) (2p.) 3. 1 p. za określenie funkcji wybranego środka poetyckiego 4. 1 p. za podanie dwóch elementów z: 8 wersów jedenastozgłoskowych z układem rymów abababcc. 2 p. za podanie wszystkich elementów lub/i pojęcia oktawa 5. 1 p. za wynotowanie poprawnych przykładów p. za wskazanie słowa miętki p. za wskazanie 2 cech tekstu urzędowego; np. nagłówek, pismo urzędu państwowego (senatu), data uchwały, formuły urzędowe lub styl urzędowy, podpis przedstawiciela urzędu 8. ( 2 p.) 1p. za fakt 1p. za opinię 9. 1 p. za podkreślenie obu poprawnych form p. za poprawną formę liczebnika (w roku dwa tysiące szóstym). 11. (2p.) 1p. za wyjaśnienie istoty wyrażenia 1p. za formę definicji 12. (2p.) po 1 p. za wyjaśnienie istoty każdego pojęcia 13. (2p.) - po 1 p. za każde dwa anglicyzmy ( maksymalnie 3p. ) Dżudoka zjadł na śniadanie kromkę z dżemem, założył dżinsy i flanelową koszulę i wyszedł z domu. Jego bujna czupryna powiewała na wietrze w końcu nie na darmo kupił szampon i odżywkę w jednym. Czuł się świetnie, bo wiedział, że jest na topie. Wsiadając w weekend do malucha poczuł lekkie kłucie w sercu. Brakowało mu auta nowej generacji, ale skąd wziąć tyle pieniędzy! Z trudem starczyło na nowiuteńki notebook, który rzucił niedbale na przednie siedzenie. 14. (2p.) 1p. za wyjaśnienie

8 1p. za podanie przykładu 15. (2p.) - po 1 p. za każde wyjaśnienie neologizmu 16. (3p.) - po 1 p. za każdą poprawną korektę 17. ( 2p.) po 1p. za każdy poprawnie zastosowany w zdaniu frazeologizm. 18. W sumie 6p. za formę listu 1p. za każdy trafny argument 1p. (2p.) za językowe środki perswazji 1p. za język 1p. (dopuszczalny 1 bł.) za poprawność zapisu 1p. (dopuszczalny 1 bł. ort. i 1 bł. int.)

9 Kod ucznia... Dokonaj analizy i interpretacji tekstu. WOJEWÓDZKI KONKURS JĘZYKA POLSKIEGO DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM Rok 2006/2007 Eliminacje rejonowe, część II 2 lutego 2007r. Julian Kornhauser Dziewczynka z Domu Dziecka Pochyla głowę nie dowierza nigdy nie śniła że jest aktorką lub malarką nikt nie przeskoczy siebie mówi wolno śniło mi się kiedyś że wsiadłam do łodzi rybackiej była przycumowana nad rzeką wiosłowałam pod prąd zniosło mnie więc z powrotem na brzegu stały inne dzieci z naszego domu i wszyscy krzyczeli nie dasz rady nie odpłyniesz

10

11 dziękujemy

12 Punktacja: Możesz uzyskać 15 punktów. Do finału wojewódzkiego kwalifikowany jest uczeń, który zdobył min. 45 punktów w obu częściach konkursu rejonowego. WOJEWÓDZKI KONKURS JĘZYKA POLSKIEGO DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM rok szkolny 2006/2007 Etap rejonowy, część II 2 lutego 2007r. KRYTERIA PUNKTOWANIA Dokonaj analizy i interpretacji tekstu. 1. Analiza i interpretacja z wnioskami 0 6 p. 2. Kompozycja ( spójność wypowiedzi, konsekwentna realizacja własnego pomysłu) 0 1 p. 3. Język i styl wypowiedzi 0 2 p. 4. Ortografia i interpunkcja 0 3 p. 5. Szczególne walory artystyczne 0 3 p. Razem 15 p. Do finału wojewódzkiego kwalifikowany jest uczeń, który zdobył min. 45 punktów w obu częściach konkursu rejonowego.

13 Kod ucznia. Wojewódzki Konkurs Języka Polskiego DLA MŁODZIEŻY GIMNAZJALNEJ w roku szkolnym 2006/2007 etap wojewódzki, część I 3 marca 2007 r. Przeczytaj uważnie oba teksty, następnie wybierz jeden z podanych tematów i napisz esej lub rozprawkę. Masz 90 min. Możesz uzyskać max. 35 punktów. Powodzenia! Yi Fu Tuan Przestrzeń i miejsce Prawie wszędzie grupy ludzkie przejawiają skłonność do traktowania rodzinnych stron jako centrum świata. Ludzie, którzy wiedzą, że sami znajdują się w środku, wierzą również, co za tym idzie, w wyjątkowe wartości takiego miejsca. W różnych częściach świata poczucie centralności jest wyrażone poprzez geometryczną koncepcję przestrzeni, zorientowanej wobec czterech stron świata. Dom stanowi centrum astronomiczne określonego systemu przestrzennego. Przez dom przechodzi oś pionowa łącząc niebo ze światem podziemnym. Wydaje się, że gwiazdy poruszają się wokół naszego miejsca zamieszkania; dom jest ogniskiem kosmicznej struktury. Taka koncepcja miejsca powinna mu nadawać najwyższą wartość. Trudno sobie wyobrazić, że można taki dom opuścić. Jeśli nastąpiłoby zniszczenie takiego domu, można słusznie przypuszczać, że ludzie straciliby poczucie wszelkiego sensu; ruina ich domu oznaczałaby ruinę ich kosmosu. A jednak nie musi tak być. Istoty ludzkie mają ogromną siłę trwania. Koncepcje kosmiczne mogą być dostosowywane do zmieniających się okoliczności. Jeśli jedno centrum wszechświata ulega zniszczeniu, można zbudować nowe tuż obok albo w całkiem innej okolicy i wtedy to ona właśnie stanie się środkiem świata. Środek nie jest określonym punktem na powierzchni ziemi; jest to pojęcie myśli mitycznej, a nie głęboko odczuwana wartość, związana ze szczególnymi zdarzeniami i miejscem. W myśli mitycznej mogą współistnieć w tej samej zasadniczej przestrzeni, nie przecząc sobie, liczne środki świata. Fragment książki: Yi Fu Tuan, Przestrzeń i miejsce, tłum. Agnieszka. Morawińska, PIW, Warszawa 1987.

14 Józef Baran Dom rodzinny Dawna stolica świata Przez jego Wielką Izbę przebiegały wszystkie równoleżniki i południki dookoła niego krążyło słońce odbijające się zimą niby w lusterku w kuchennym piecu nad domem wisiało niebo pod domem zakopane było piekło wokół serdecznego palca mamy obracała się cała planeta dziś dom to już tylko mała szkatuła dzieciństwa z zabytkowymi rodzicami odnajduję ją w każde wakacje ukrytą między drzewami ogrodu Temat I Jak postrzegasz dom rodzinny w poznanych tekstach kultury? Przedstaw swoje stanowisko, odwołując się do zamieszczonych tekstów, doświadczeń czytelniczych i własnych przemyśleń. Temat II (...) dom jest ogniskiem kosmicznej struktury. Słowa te uczyń przedmiotem swoich rozważań. Wykorzystaj w nich załączone teksty oraz co najmniej jedną z konkursowych lektur.

15 ...

16

17

18

19