Tadeusz Wójcik. Zygmunt Piłatkowski ( )

Transkrypt

1

2 Tadeusz Wójcik Zygmunt Piłatkowski ( ) Urodził się dnia 17 grudnia 1928 roku w Wielgolesie w rodzinie chłopskiej. Zmarł 17 września 2000 roku. Pochowany został na cmentarzu parafialnym w Wielgolesie. Rodzicami Jego byli Stanisław i Marianna z domu Świątek. W 1943 roku ukończył szkołę powszechną. W ciągu następnych lat zdobył wykształcenie średnie. Od najmłodszych lat był człowiekiem niezwykle skłonnym do szukania ciekawych prac, ciągłego działania na rzecz rodziny i miejscowego społeczeństwa. To również skłoniło Go do wstąpienia do "Armii Krajowej". Stąd w bardzo młodym wieku z kolegą z Henrykiem Łuckiewiczem złożyli przysięgę przed dowódcą rejonu Latowicz - Feliksem Nieprzeckim p.s. "Karaś" w dniu 18 grudnia 1943 roku. Feliks Nieprzecki powołał Go na swojego łącznika nadając mu pseudonim "Żak". W roku 1947 za namową swojego dowódcy ujawnił się. (kopia dokumentu z jego ujawnienia znajduje się w jego aktach). Jako łącznik dostarczał różne meldunki do określonych punktów. Brał także udział w innych akcjach poleconych mu przez "Karasia". Swoją pracę zawodową Zygmunt Piłatkowski rozpoczął w charakterze nauczyciela i kierownika w szkole podstawowej w Porębach Nowych koło Dobrego. Było to w 1949 roku. Następnie pracuje w Rakówcu. Tu poza starannym nauczaniem młodzieży organizuje z młodzieżą życie kulturalno - oświatowe. Czyni to także z członkami Ochotniczych Straży Pożarnych. Organizuje wiele imprez o charakterze środowiskowym. Od 1955 roku pracuje w charakterze sekretarza Gromadzkiej Rady Narodowej w Rudzienku koło Dobrego. W następnych latach pełni te same funkcje w GRN Wielgolas i w GRN w Siennicy. W 1973 roku został zatrudniony w Mińsku Mazowieckim w charakterze kontrolera P. K. S. W 1981 roku ze względu na zły stan zdrowia odszedł na emeryturę. Od tego czasu więcej poświęca się pracy społecznej. W Wielgolesie włącza się do pracy w OSP będąc jej sekretarzem, a następnie prezesem. Był przy tym zaangażowany w budowę nowej remizy strażackiej. ZESZYT

3 W swojej rodzinnej wsi był prezesem Kółka Rolniczego, a także prezesem Gminnego Związku Kółek i Organizacji Rolniczych w Latowiczu. Pasją jego życia była cały czas historia. Nieustannie zbierał materiały dotyczące dziejów ludzi, wsi, miast, różnych organizacji politycznych i społecznych. Szukał do tych spraw materiałów - nawet poza granicami kraju. Był współautorem książki "Wielgolas i okolice" oddanej w obieg w 1999 roku. Współpracował z Towarzystwem Przyjaciół Mińska Mazowieckiego. W 3 Roczniku Mińskomazowieckim ukazał się artykuł, w którym w ciekawy sposób przedstawia dzieje swojej rodzinnej wsi Wielgolas, jej dawne czasy i rozwój. Do nr 5/1999 tematu "Sanktuarium Maryjne w Wielgolesie" dostarczył wiele zdjęć oraz pewnych opracowań z czasów jego działania. W pracy tej są także wspomnienia o śp. kardynale Stefanie Wyszyńskim, który był organizatorem tegoż Sanktuarium, jego odwiedzin w Sanktuarium, jego modłach związanych z wyjazdami do stolicy papieskiej w Rzymie. Zmarły Zygmunt Piłatkowski był przez dłuższy czas prezesem Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej III Oddziału w Latowiczu. Zasługą zmarłego Zygmunta było również zebranie materiału i opracowanie biografii podporucznika lotnictwa Stanisława Święcha z Transboru, który zginął w czasie lotu na samolocie "Wellington" w dniu 31 sierpnia 1943 roku jako strzelec pokładowy w lotnictwie angielskim, strąconym przez myśliwca niemieckiego koło miasta Kethel w Holandii. Za aktywną działalność w pracy organizatorskiej i wydawniczej dla wielu organizacji, lokalnej społeczności i regionów śp. Zygmunt Piłatkowski otrzymał wiele dyplomów, odznaczeń resortowych i państwowych. Oto niektóre z nich: 1. Złoty Krzyż Zasługi 2. Krzyż Armii Krajowej 3. Krzyż Partyzancki 4. Złoty medal za zasługi dla OSP 5. Brązowy medal za zasługi dla łowiectwa 6. Odznakę "Akcji Burza" 7. Odznakę Weterana Walk o Niepodległość 8. Złotą odznakę im. Janka Krasickiego 9. Odznakę "Syn Pułku" 10. Odznakę za zasługi dla woj. siedleckiego 11. Odznakę za zasługi dla "Kółek Rolniczych" 12. Odznakę zasłużony dla Rolnictwa 13. Odznakę za wysługę 40 lat w OSP ZESZYT8

4 Aneks Zygmunta Piłatkowskiego STANISŁAW ŚWIĘCH ( ) W dniu 30 sierpnia 1998 roku minęło 55 lat od dnia, w którym zginął ppor. Stanisław Święch, mający zaledwie 26 lat, jako strzelec pokładowy powracający z 11 lotu bojowego, którego zadaniem było zbombardowanie m. Móucben - Gladbach w Niemczech. Stanisław Święch s. Antoniego i Aleksandry z d. Michalik, ur. dnia 25 czerwca 1917 roku w Transborze, gm. Wielgolas, pow. Mińsk Mazowiecki, woj. warszawskie, w rodzinie chłopskiej. Posiadał młodsze rodzeństwo, siostrę Stanisławę urodzoną dnia 11 stycznia 1921 roku i brata Bolesława urodzonego dnia 17 lutego 1924 roku, który był aresztowany przez NKWD i wywieziony w głąb ZSRR i tam zginął. Stanisław Święch po ukończeniu szkoły powszechnej wstąpił do gimnazjum i ukończył 8 klas, a następnie i rok Politechniki Warszawskiej. W 1938 roku ukończył Dywizyjny Kurs Podchorążych Piechoty w Siedlcach. Po ukończeniu kursu wstąpił do Szkoły Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie, gdzie zastał Go wybuch wojny. Dnia 2 września 1939 roku nastąpiła ewakuacja z Dęblina łącznie z eskadrą, w której służył, a 23 września 1939 roku dostał się do niewoli niemieckiej łącznie z całą eskadrą w okolicach Żydaczowa. W niewoli niemieckiej przebywał około 2 tygodni w Przemyślu, skąd udało mu się zbiec, ponieważ codziennie rano wojsko niemieckie wysyłało jeńców wojskowych do pracy przy rabowaniu zboża z polskich magazynów, które znajdowały się w części Przemyśla, która później przypadła Rosjanom. Przy takiej pracy skorzystał z zamieszania i nieuwagi strażników - uciekł, a następnie przywędrował do Warszawy i z Warszawy do rodzinnego domu w Transborze. W listopadzie wstąpił do organizacji podziemnej ZWZ przyjmując pseudonim "Odwet". (Dz. D-cy Ośr. III-go w Latowiczu). W styczniu 1940 roku rozpoczął pracę w majątku Wielgolas, którego właścicielem był p. Bogdan Wyleżyński. Pracował jako sekretarz w biurze do czasu ucieczki z Polski. Dnia 8 grudnia 1940 roku przekroczył granicę Polski z Węgrami. Kilka dni przebywał w Konsulacie polskim, następnie do 6 stycznia 1941 roku przebywał w obozie cywilnym Kadorkut na południu Węgier, a od 6 stycznia do 6 lutego 1941 roku odbywał podróż przez Jugosławię, Grecję i Turcję, z tym że w obozie przejściowym "Mersen" - Turcja przebywał około 2 tygodni. Od 6 lutego do 13 lutego 1941 roku przebywał w stacji zbornej Haifa. W Haifie był przesłuchiwany przez władze polskie. Przesłuchanie prowadził kpt. Lipiński, chodziło o dane personalne, okoliczności przekroczenia granicy, panujących stosunków polityczno - społecznych pod okupacją niemiecką w Polsce, ZESZYT

5 na Węgrzech, Jugosławii, Grecji i Turcji. Od dnia 13 lutego do 19 października 1941 roku był w Armii Polskiej w Egipcie i Palestynie, gdzie przechodził przeszkolenie w zakresie piechoty. Po przedostaniu się do Wielkiej Brytanii ukończył przeszkolenie jako bombardier i otrzymał przydział do 300 Dywizjonu Bombowego "Ziemi Mazowieckiej" w Hemswell. Dnia 30/31 sierpnia 1943 roku na samolocie Vickers "Wellington" Mk X nr JA 116 poleciał jako strzelec pokładowy na swój 11 lot bojowy bombardowania Mónchen - Gladbach. Podczas lotu powrotnego samolot został zestrzelony przez niemieckiego nocnego myśliwca i rozbił się koło m. Kethel, na południowy wschód od Hagi w Holandii. Zginęła cała załoga: F/Lt L. R. Ośmiałowski, F/Lt A. Stieninger, Sgt M. J. Ząbał, Sgt. F. J. Buda, Sgt. St. ppor. Święch pochowany został na cmentarzu Crooswijk w Amsterdamie (Holandia), grób zbiorowy nr , rząd I, działka LL. Ppor. Staniaław Święch i inni odznaczony był przez gen. Władysława Sikorskiego Krzyżem Walecznych ZESZYT8