Wniosek DECYZJARAMOWARADY. wsprawiezapobieganiahandlowiludźmiizwalczaniategoprocederuorazwsprawie ochronypokrzywdzonych,

Transkrypt

1 ConseilUE PUBLIC

2 Bruksela,dnia KOM(2009)136wersjaostateczna 2009/0050(CNS) Wniosek DECYZJARAMOWARADY wsprawiezapobieganiahandlowiludźmiizwalczaniategoprocederuorazwsprawie ochronypokrzywdzonych, uchylającadecyzjęramową2002/629/wsisw {SEK(2009)358} {SEK(2009)359}

3 UZASADIEIE 1. KOTEKSTWIOSKU 1.1. Podstawaicelewniosku HandelludźmistanowijednoznajpowaDniejszychprzestępstwnaświecie,raDącenaruszenie praw człowieka, nowoczesną formę niewolnictwa i szczególnie zyskowny proceder dla organizacji przestępczych. Handlem ludźmi jest werbowanie, przekazywanie lub przyjmowanie osób przy udyciu środków przymusu, podstępu lub nadudycia w celu wykorzystania,wtymseksualnego,lubwyzyskuwpracy,pracyprzymusowej,przymusowej słudbydomowejlubinnychformwykorzystywania,wtymwceluusunięciaorganów. Wzwiązkuztymreakcjanahandelludźmipowinnabyćstanowczaimiećnaceluzarówno zapobieganieprzestępstwomiichściganie,jakiochronępokrzywdzonych Kontekstogólny Ofiary handlu ludźmi z krajów trzecich napływają głównie do kilku państw członkowskich UE.IstniejątakDedowodywskazujące,DeosobyteprzemieszczająsiętakDemiędzykrajami UE. Opierając się o dostępne dane modna załodyć, De co roku w ramach handlu ludźmi kilkasettysięcyosóbnapływanaterytoriumuelubprzemieszczasięwjejobrębie. Słabszapozycjaspołecznajestbezwątpieniagłównąprzyczynąhandluludźmi.Wynikaonaz czynnikówekonomicznychispołecznych,takichjakbieda,dyskryminacjapłciowa,konflikty zbrojne, przemoc domowa, dysfunkcyjność rodziny oraz czynników osobistych takich jak wiek, stan zdrowia czy niepełnosprawność. Ta słabsza pozycja jest wykorzystywana przez międzynarodowe sieci zorganizowanej przestępczości do ułatwienia migracji, a następnie powadnego wykorzystywania osób przy udyciu siły, gróźb, przymusu lub ródnych form nadudycia swojej pozycji, np. więzienia za długi. Głównym powodem takich praktyk są znacznezyski.popytnausługiseksualneitaniąsiłęrobocząjestkolejnympowodem Obowiązująceprzepisywdziedzinie,którejdotyczywniosek Celem Konwencji o prawach dziecka, przyjętej przez ONZ w 1989 r., jest ochrona dzieci przed wszelkimi formami wyzysku seksualnego i nadudyć seksualnych. Przyjęte w niej zobowiązanie obejmuje takde wyzysk seksualny i nadudycia seksualne wobec dzieci w ramachhandluludźmi. W2000r.ONZprzyjęłaProtokółozapobieganiu,zwalczaniuorazkaraniuzahandelludźmi, w szczególności kobietami i dziećmi, uzupełniający Konwencję Narodów Zjednoczonych przeciwko międzynarodowej przestępczości zorganizowanej. Protokół był pierwszym kompleksowymmiędzynarodowyminstrumentemzajmującymsiękwestiąhandluludźmi.do marca2009r.protokółratyfikowały23państwaczłonkowskie,apozostałeczterypodpisały go.wspólnotaeuropejskapodpisałaizatwierdziłaprotokół. Konwencja Rady Europy w sprawie działań przeciwko handlowi ludźmi stanowi kompleksowe,spójneramyidotyczykwestiizapobiegania,współpracypodmiotów,ochrony pokrzywdzonych i udzielania im pomocy oraz zobowiązania do penalizacji handlu ludźmi. WdroDenie takich środków umodliwiłoby znaczną poprawę sytuacji. Dwanaście państw 2

4 członkowskich UE ratyfikowało konwencję, trzynaście innych podpisało ją i prowadzi właśnieprocesratyfikacyjny. Decyzjaramowawsprawiezwalczaniahandluludźmizostałaprzyjętawdniu19lipca2002r. i stanowiła reakcję na powszechnie uznaną potrzebę zajęcia się na szczeblu UE powadnym przestępstwem,jakimjesthandelludźmi.wmaju2006r.komisjaprzyjęłasprawozdanient. wdrodeniatejdecyzji. Dyrektywa2004/81/WEprzewidujeprzyznaniepomocyiprawapobytuobywatelompaństw trzecich,którzysąofiaramihandluludźmi.jesienią2009r.komisjaprzedstawisprawozdanie z wdradania dyrektywy 2004/81/WE i rozwady przyjęcie odpowiednich środków umodliwiających zwiększenie ochrony, jaką państwa członkowskie zapewniają pokrzywdzonym SpójnośćzpozostałymiobszaramipolitykiicelamiUnii Zwalczanie wszelkich form przemocy uwarunkowanej płcią, w tym handlu ludźmi, stanowi integralnączęśćzobowiązaniaprzyjętegoprzezkomisjęwplaniedziałańnarzeczrówności kobietimędczyzn 1.ZwalczanieprocederuhandludziećmijestrównieDcelemokreślonymw strategiiuenarzeczprawdziecka 2.Celzwalczaniahandluludźmiipomocypokrzywdzonym jest spójny z przepisami zawartymi w decyzji ramowej Rady 2001/220/WSiSW w sprawie pozycjiofiarwpostępowaniukarnym 3 idyrektywierady2004/81/wewsprawiedokumentu pobytowego 4,któradotyczykwestiiimigracjiimazastosowaniewyłączniedoobywateli krajówtrzecich.wszystkieprzepisyzawartewniniejszejdecyzjiramowejmajązastosowanie wzakresie,wjakimdanakwestianiewchodziwzakreswydejwymienionejdyrektywy.cel zwalczaniahandluludźmijestrówniedspójnyzdyrektywąrady2004/80/weodnoszącąsię do kompensaty dla ofiar przestępstw, której celem jest ułatwienie ofiarom dostępu do kompensatywsytuacjachtransgranicznych 5 izdecyzjąramowąrady2008/841/wsisww sprawie zwalczania przestępczości zorganizowanej 6. Handel ludźmi jest przestępstwem wymienionym na liście przestępstw, które mogą skutkować przekazaniem na mocy europejskiego nakazu aresztowania zgodnie z decyzją ramową Rady 2002/584/WSiSW w sprawieeuropejskiegonakazuaresztowania 7.WymienionepowyDejcelesąwpełnizgodnez tymi instrumentami oraz z Konwencją Rady Europy w sprawie działań przeciwko handlowi ludźmiizzakresemuprawnieńeuropoluieurojustu. 1 Komunikat Komisji do Rady, Parlamentu Europejskiego, Europejskiego Komitetu EkonomicznoL SpołecznegoorazKomitetuRegionów PlandziałańnarzeczrównościkobietimęDczyzn2006L2010 {SEC(2006)275},COM(2006)92wersjaostateczna. 2 KomunikatKomisji WkierunkustrategiiUEnarzeczprawdziecka{SEC(2006)888}{SEC(2006) 889},COM(2006)367wersjaostateczna. 3 DecyzjaramowaRadyzdnia15marca2001r.wsprawiepozycjiofiarwpostępowaniukarnym (2001/220/WSiSW),Dz.U.L82zdnia ,s.1. 4 Dyrektywa Rady 2004/81/WE z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie dokumentu pobytowego wydawanego obywatelom państw trzecich, którzy są ofiarami handlu ludźmi lub wcześniej byli przedmiotemdziałańułatwiającychnielegalnąimigrację,którzywspółpracujązwłaściwymiorganami, Dz.U.L261z ,s DyrektywaRady2004/80/WEzdnia29kwietnia2004r.odnoszącasiędokompensatydlaofiar przestępstw,dz.u.l261z ,s Dz.U.L300z ,s DecyzjaramowaRadyzdnia13czerwca2002r.wsprawieeuropejskiegonakazuaresztowaniai procedurywydawaniaosóbmiędzypaństwamiczłonkowskimi,dz.u.l190z r. 3

5 WszelkiedziałaniaUniiwtejdziedziniemusząprzestrzegaćpodstawowychprawiszanować zasadyuznanewszczególnościwkarcieprawpodstawowychuniieuropejskiej(kartaue)i Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (EKPC). Państwa członkowskie, wdradając prawodawstwo Unii muszą postępować zgodnie z tymi prawami i zasadami. Niniejszywniosekzostałpoddanydogłębnejanaliziewceluzapewnienia,abyzawartewnim przepisy były całkowicie zgodne z prawami podstawowymi, a w szczególności z zasadą poszanowaniagodnościludzkiej,zakazemtorturinieludzkiegolubponidającegotraktowania albo karania, zakazem niewolnictwa i pracy przymusowej, prawami dziecka, prawem do wolności i bezpieczeństwa, prawem do wolności wypowiedzi i informacji, prawem do ochrony danych osobowych, prawem do skutecznego środka prawnego i dostępu do bezstronnegosądu,atakdezasadamilegalnościorazproporcjonalnościczynówzabronionych podgroźbąkaryorazkar. Szczególnąuwagęzwrócononaart.5ust.3KartyUE,któryjednoznaczniezakazujehandlu ludźmi.ponadto ze względu na fakt, De wiele pokrzywdzonych w wynikuhandlu ludźmito dzieci, znaczenie miał art. 24 Karty UE. Przepisy dotyczące ochrony pokrzywdzonych i udzielania im pomocy mają pozytywny wpływ na prawa podstawowe. Europejski Trybunał Praw Człowieka potwierdził prawo do ochrony przed niewolnictwem, pracą przymusową i zniewoleniem. Znaczenie ma takde prawo pokrzywdzonego do dokładnego, bezstronnego, skutecznego i szybkiego dochodzenia, które mode zostać wykonane poprzez większe uznawanierolipokrzywdzonegowpostępowaniukarnym. Istnieje ryzyko, De na skutek wzmocnienia roli pokrzywdzonego w postępowaniu karnym, negatywny wpływ ulegnie zwiększeniu jeśli wzmocnienie to będzie tak dude, De zagrozi procesowym prawom pozwanego, w szczególności w zakresie prawa do rzetelnego procesu sądowego(art.47kartyue)iprawadoobrony(art.48kartyue).europejskitrybunałpraw Człowieka ustalił jednak jasne zasady pozwalające pogodzić odnośne prawa pozwanego i pokrzywdzonego. W związku z tym, dzięki starannemu opracowaniu tekstu legislacyjnego, zapewnionazostałapełnazgodnośćzprawemdoobrony,cojestpodstawądoodpowiedniego wdradaniadecyzjiprzezpaństwaczłonkowskie. 2. KOSULTACJEZZAITERESOWAYMISTROAMIORAZOCEASKUTKÓW 2.1. Konsultacjezzainteresowanymistronami Metody konsultacji, główne sektory objęte konsultacjami i ogólny profil respondentów W odpowiedzi na wniosek Rady o ocenę realizacji Planu UE, w grudniu 2007 r. Komisja wystosowała do państw członkowskich ankietę, na którą odpowiedzi nadesłały 23 państwa członkowskie oraz Norwegia. Wnioski zostały przedstawione w dokumencie roboczym Komisji,przyjętymdnia17października2008r. W ramach przygotowań do opracowania oceny skutków zorganizowano trzy spotkania konsultacyjne.grupaekspertówds.handluludźmizebrałasięwdniach2i3października 2008 r. i po obszernych dyskusjach wydała pisemną opinię. Dnia 7 października 2008 r. odbyło się spotkanie konsultacyjne z ekspertami wywodzącymi się z ródnych środowisk, w tymrządów,organówścigania,organizacjipozarządowych,organizacjimiędzynarodowychi uniwersytetów. Uczestnicy spotkania zostali następnie poproszeni o przekazanie pisemnych 4

6 uwagiwieluznichtouczyniło.spotkaniezprzedstawicielamipaństwczłonkowskichodbyło sięwdniu17października2008r Streszczenieodpowiedziorazsposóbichuwzględnienia WswojejpisemnejopiniiGrupaEkspertówds.HandluLudźmiprzyKomisjiEuropejskiej wymieniła następujące kwestie, jakimi naledy się kierować: potrzebę ustanowienia odpowiednich ram prawnych w kaddym kraju; potrzebę nadania odpowiedniej rangi kwestii praw człowieka; potrzebę przyjęcia kompleksowego, skoordynowanego i zintegrowanego podejścia w celu połączenia strategii rządowych dotyczących handlu ludźmi ze strategiami w dziedzinie migracji; konieczność przestrzegania praw dzieci; potrzebę promowania badań nad zjawiskiem handlu ludźmi oraz monitorowania skutków działańwzakresiezwalczaniategoprocederu. Wielu uczestników procesu zgodziło się co do konieczności specyficznych przepisów ukierunkowanych na zwiększenie skuteczności prowadzonych dochodzeń i ścigania przestępstw.powszechniepodkreślanotedkluczoweznaczenieśrodkówpomocy. Kwestiawprowadzeniaobowiązkupenalizacjiklientówświadomiekorzystającychzusług seksualnych osoby, która jest ofiarą handlu, wzbudziła kontrowersje zainteresowanych stron. Kilka państw członkowskich zaznaczyło, De w Dadnym przypadku zapis taki nie powinienbyćwiądący Gromadzenieiwykorzystaniewiedzyspecjalistycznej Niezaistniałapotrzebaskorzystaniazpomocyekspertówzewnętrznych Ocenaskutków Przeanalizowano ródne warianty działania umodliwiające osiągnięcie celów bardziej skutecznegozapobieganiahandlowiludźmiizwalczaniategoprocederuorazlepszejochrony pokrzywdzonych. Wariantdziałanianr1:BrakdziałańzestronyUE UEniepodjęłabyDadnychdziałańwzakresiezwalczaniahandluludźmi,natomiastpaństwa członkowskiekontynuowałybyprocespodpisywaniairatyfikowaniakonwencjiradyeuropy wsprawiedziałańprzeciwkohandlowiludźmi. Wariantdziałanianr2:Środkinielegislacyjne Decyzja ramowa 2004/629/WSiSW nie zostałaby zmieniona. Mogłyby zostać wprowadzone środki nielegislacyjne w dziedzinach takich jak: programy wsparcia dla pokrzywdzonych, monitorowanie, środki zapobiegawcze w krajach przeznaczenia, środki zapobiegawcze w krajachpochodzenia,szkoleniaorazwspółpracaorganówścigania. Wariant działania nr 3: Nowe prawodawstwo w zakresie ścigania, pomocy dla pokrzywdzonych,zapobieganiaimonitorowania Przyjęta zostałaby nowa decyzja ramowa, uwzględniająca przepisy obecnie obowiązującej decyzjiramowejorazpewnepostanowieniakonwencjiradyeuropy,jakrównieddodatkowe elementy. Nowa decyzja ramowa zawierałaby w szczególności pewne przepisy z dziedziny 5

7 prawa karnego materialnego, jurysdykcji i ścigania, praw pokrzywdzonych w postępowaniu karnym, pomocy dla pokrzywdzonych, szczególnych środków ochrony dzieci, a takde w zakresiezapobieganiaorazmonitorowania. Wariantdziałanianr4:Noweprawodawstwo(jakwwariancie3)+środkinielegislacyjne (jakwwariancie2) Zostałaby przyjęta nowa decyzja ramowa, uwzględniająca obecnie obowiązującą decyzję ramową oraz obejmująca nowe przepisy. Nowa decyzja ramowa zostałaby uzupełniona środkaminielegislacyjnymi,wszczególnościśrodkamiomówionymiwwariancie2. Po przeanalizowaniu skutków gospodarczych, społecznych i wpływu na prawa podstawowe, warianty 3 i 4 wydają się najlepszymi podejściami, które pozwoliłyby osiągnąćzałodonecele.preferowanymwariantemjestwariant4. 3. ASPEKTYPRAWEWIOSKU 3.1. Krótkiopisproponowanychdziałań Definicja Nowadecyzjaramowa,pozaprzepisamizaczerpniętymizobecnejdecyzjiramowej, zawieraćbędzienastępująceelementy: A Przepisydotycząceprawakarnegomaterialnego OkolicznościobciąDająceikary Niestosowaniesankcjiwobecpokrzywdzonych B Jurysdykcjaiściganie SzerszaibardziejwiąDącazasadajurysdykcjieksterytorialnej Koordynowanieścigania;takieprzepisymogłybyzostaćzastąpionepoprzyjęciuwniosku dotyczącegodecyzjiramowejwsprawiekonfliktówjurysdykcji 8 Narzędziadochodzeniowe C Prawapokrzywdzonegowpostępowaniukarnym Szczególnetraktowaniemającezapobiecwtórnejwiktymizacji Ochronanapodstawieocenyryzyka Kompensata,wtymdostępdoistniejącychfunduszy D Wsparciedlapokrzywdzonych 8 ProjektdecyzjiramowejRadywsprawiezapobieganiakonfliktomjurysdykcjiwpostępowaniukarnym i wsprawierozstrzyganiatakichkonfliktów,przedstawionydnia20stycznia2009r.przezrepublikę Czeską,Polskę,Słowenię,SłowacjęiSzwecję.DokumentRadynr5208/09. 6

8 Stworzenie mechanizmów pozwalających na wczesną identyfikację i pomoc dla pokrzywdzonych Standardowyzakrespomocyobejmującydostępdoniezbędnegoleczenia,poradipomocy psychologicznej Specjalneśrodkiochronydzieci E Zapobieganie Działaniamającenaceluzmniejszeniepopytunausługiseksualneitaniąsiłęroboczą. Szkolenia Penalizacja klientów świadomie korzystających z usług osoby, która jest ofiarą handlu ludźmi F Monitorowanie PowołaniekrajowychsprawozdawcówlubustanowienierównowaDnychmechanizmów 3.2. WartośćdodanawnioskuwporównaniuzKonwencjąRadyEuropyz2005r.w sprawiedziałańprzeciwkohandlowiludźmi Niniejszy wniosek opiera się na konwencji Rady Europy; przyjęto w nim to samo kompleksowe podejście obejmujące zapobieganie, ściganie, ochronę pokrzywdzonychimonitorowanie.ponadtogłówneelementywnioskuświadcząceo jegowartościdodanejto: nowe przepisy przewidujące szczególne traktowanie bezbronnych pokrzywdzonych w trakciepostępowaniakarnegowceluzapobiedeniawtórnejwiktymizacji(art.9); szerszy zakres przepisów dotyczących niestosowania sankcji wobec pokrzywdzonych za udziałwniezgodnychzprawemdziałaniach,jeślizastosowanowobecnichktórykolwiekz nielegalnychśrodkówstosowanychprzezhandlarzy(art.6); wydszestandardywzakresiepomocydlapokrzywdzonych,zwłaszczawzakresiepomocy medycznej(art.10); szersza i bardziej wiądąca zasada jurysdykcji eksterytorialnej, zobowiązująca państwa członkowskie do ścigania obywateli i rezydentów, którzy dopuścili się przestępstwa handluludźmipozaterytoriumpaństwaczłonkowskiego(art.8); dokładnypoziomkardostosowanydowagiprzestępstwa(art.3). Ponadto uwzględnienie we wspólnotowym dorobku prawnym przepisów, które mają podobnątreśćjestkorzystnezewzględunasilniejszezobowiązania,jakietworzyporządek prawnyue,tj.natychmiastowewejściewdycieimonitorowaniewdradania Podstawaprawna: Art.29,art.31ust.1lit.e),art.34ust.2lit.b)TraktatuoUniiEuropejskiej. 7

9 4. ZASADAPOMOCICZOŚCI Celewnioskuniemogąbyćosiągniętewsposóbwystarczającyprzezpaństwaczłonkowskiez następującychwzględów: Abyosiągnąćcelewzakresiezwalczaniahandluludźminiezbędnesąskoordynowanewysiłki ze strony państw członkowskich, jak równied współpraca na szczeblu międzynarodowym. Fakt, De państwa członkowskie ródnie traktują tę kwestię pod względem prawnym, utrudnia koordynację działań i szkodzi międzynarodowej współpracy sądowej i w zakresie egzekwowaniaprawa. Działania na szczeblu Unii Europejskiej umodliwią lepszą realizację celów wniosku z następującychwzględów: Wniosek umodliwi znacznie większe zblidenie prawa karnego materialnego państw członkowskich i praw procesowych nid dotychczasowa decyzja ramowa. Będzie to miało pozytywnywpływnamiędzynarodowąwspółpracęsądowąiwzakresieegzekwowaniaprawa orazochronępokrzywdzonychiudzielanieimwsparcia.wniosekjestzatemzgodnyzzasadą pomocniczości. 5. ZASADAPROPORCJOALOŚCI Wniosek jest zgodny z zasadą proporcjonalności, poniewad ogranicza się do minimum wymaganego dla osiągnięcia omawianych celów na europejskim poziomie i nie wykracza pozato,cojestkoniecznedlarealizacjitegocelu. 6. WYBÓRISTRUMETÓW Proponowaneinstrumenty:decyzjaramowa Inne instrumenty byłyby niewłaściwe. W walce z handlem ludźmi jedynie decyzja ramowa pozwala na zblidenie krajowego ustawodawstwa i jest niezbędna do podniesienia skutecznościmiędzynarodowejwspółpracysądowejiwzakresieegzekwowaniaprawa. 7. WPŁYWABUDHET WniosekniemawpływufinansowegonabudDetWspólnoty. 8. IFORMACJEDODATKOWE Uchylenieobowiązującychprzepisów Przyjęciewnioskuspowodujeuchylenieobowiązującychprzepisówprawnych. 8

10 2009/0050(CNS) Wniosek DECYZJARAMOWARADY wsprawiezapobieganiahandlowiludźmiizwalczaniategoprocederuorazwsprawie ochronypokrzywdzonych, uchylającadecyzjęramową2002/629/wsisw RADAUNIIEUROPEJSKIEJ, uwzględniająctraktatouniieuropejskiej,wszczególnościjegoart.29,art.31ust.1lit.e) orazart.34ust.2lit.b), uwzględniającwniosekkomisji, uwzględniającopinięparlamentueuropejskiego 9, atakdemającnauwadze,conastępuje: (1) Handel ludźmi jest powadnym przestępstwem, popełnianym często w ramach przestępczościzorganizowanejiradącymnaruszeniemprawczłowieka. (2) UniaEuropejskazobowiązałasięzapobiegaćhandlowiludźmiizwalczaćtenproceder orazchronićprawaosóbbędącychprzedmiotemhandlu.wtymceluprzyjętodecyzję ramowąrady2002/629/wsiswzdnia19lipca2002r.wsprawiezwalczaniahandlu ludźmi 10 oraz Plan UE dotyczący najlepszych praktyk, standardów i procedur zwalczaniahandluludźmiizapobieganiamu(2005/c311/01) 11. (3) W niniejszej decyzji ramowej przyjęto zintegrowane i kompleksowe podejście do kwestii walki z handlem ludźmi. Lepsze zapobieganie i bardziej skuteczne ściganie orazochronaprawpokrzywdzonychtogłówneceleniniejszejdecyzjiramowej.dzieci naledądobardziejbezbronnychosóbidlategoistniejewiększeryzyko,idpadnąofiarą handlu ludźmi. Wszystkie przepisy niniejszej decyzji ramowej naledy stosować kierującsiędobremdziecka,zgodniezprzyjętąw1989r.konwencjąonzoprawach dziecka 12. (4) ProtokółNarodówZjednoczonychz2000r.ozapobieganiu,zwalczaniuorazkaraniu za handel ludźmi, w szczególności kobietami i dziećmi, uzupełniający Konwencję Narodów Zjednoczonych przeciwko międzynarodowej przestępczości 9 Dz.U.C[ ]z[ ],s.[ ]. 10 Dz.U.L203z ,s Dz.U.C311z ,s KonwencjaNarodówZjednoczonychoprawachdziecka,przyjętaiotwartadopodpisu,ratyfikacjii przystąpienianamocyrezolucjizgromadzeniaogólnegonr44/25zdnia20listopada1989r. 9

11 zorganizowanej 13 oraz Konwencja Rady Europy w sprawie działań przeciwko handlowiludźmiz2005r. 14 towadneelementyprocesuzacieśnianiawspółpracy międzynarodowejnarzeczzwalczaniahandluludźmi.wceluprzyspieszeniaprocesu zblidania ustawodawstwa, w niniejszej decyzji ramowej przyjęto szeroką definicję przestępstwa, uwzględnioną w wydej wymienionych instrumentach NZ i Rady Europy. Definicja obejmuje takde handel ludźmi w celu usunięcia organów, który mode być powiązany z handlem organami i stanowi powadne naruszenie godności ludzkiejiintegralnościfizycznej. (5) Kary powinny być skuteczne, odstraszające i proporcjonalne do wagi przestępstwa, takde w celu zwiększenia skuteczności prowadzonych dochodzeń i ścigania oraz poprawy międzynarodowej współpracy sądowej i w zakresie egzekwowania prawa. Okoliczności obciądające powinny uwzględniać potrzebę ochrony szczególnie wradliwych ofiar, w tym wszystkich pokrzywdzonych dzieci i dorosłych, którzy są bezbronni ze względu na sytuację osobistą lub fizyczne i psychologiczne konsekwencjeprzestępstwa. (6) Pokrzywdzeni powinni być chronieni przed ściganiem i karaniem, w następstwie podjęcia decyzji przez właściwy organ, za niezgodne z prawemdziałania, w których brali udział, jeśli były one bezpośrednią konsekwencją zastosowania wobec nich któregokolwiek z nielegalnych środków stosowanych przez handlarzy, takie jak naruszenie przepisów imigracyjnych, posługiwanie się fałszywymi dokumentami czy przestępstwaściganenamocyprzepisówdotyczącychprostytucji.dodatkowymcelem takiej ochrony jest zachęcanie pokrzywdzonych do występowania w charakterze świadkawpostępowaniukarnym. (7) W decyzji ramowej Rady z dnia 15 marca 2001 r. w sprawie pozycji ofiar w postępowaniukarnym(2001/220/wsisw) 15 określonoszeregpraw,jakieprzysługują pokrzywdzonym w postępowaniu karnym, między innymi prawo do ochrony i odszkodowania, jednak pokrzywdzeni w wyniku handlu ludźmi są osobami bezbronnymi i w związku z tym konieczne jest zastosowanie wobec nich specyficznych środków. Tego typu pokrzywdzeni, ponoszący konsekwencje działań przestępczych związanych z handlem ludźmi, w tym konsekwencje usunięcia organów,powinnibyćchronieniprzedzastraszeniemiwtórnąwiktymizacjątj.przed dalszymprześladowaniemlubtraumąwynikającązesposobu,wjakiprzeprowadzane jest postępowanie karne. NaleDy ponadto ustanowić specyficzne środki zapewniające skutecznąochronęikompensatę. (8) Pokrzywdzeni powinni móc skutecznie wykonywać przysługujące im prawa. W związku z tym naledy zapewnić im odpowiednią pomoc przed rozpoczęciem postępowaniakarnego,wtrakcietegopostępowaniaipojegozakończeniu.niniejsza decyzja ramowa zobowiązuje państwa członkowskie do udzielenia pomocy kaddemu pokrzywdzonemuwzakresie,wjakimumodliwimutoodzyskaniesił. 13 ProtokółNarodówZjednoczonychozapobieganiu,zwalczaniuorazkaraniuzahandelludźmi,w szczególności kobietami i dziećmi, uzupełniający Konwencję Narodów Zjednoczonych przeciwko międzynarodowejprzestępczościzorganizowanej,sporządzonywpalermo,w2000r. 14 KonwencjaRadyEuropywsprawiedziałańprzeciwkohandlowiludźmi,sporządzonawWarszawie dnia16maja2005r.,radaeuropy,seriatraktatóweuropejskichnr Dz.U.L82z ,s.1. 10

12 (9) Dyrektywa 2004/81/WE przewiduje wydawanie dokumentów pobytowych obywatelom państw trzecich, którzy są ofiarami handlu ludźmi, a dyrektywa 2004/38/WE stanowi o zasadach wykonywania przez obywateli Unii i ich rodziny prawa do swobodnego przemieszczania się i pobytu na terytorium państw członkowskich, w tym o ochronie przed wydaleniem; niniejsza decyzja ramowa ustanawia natomiast specyficzne środki ochrony dla kaddego pokrzywdzonego w wynikuhandluludźmiiniedotyczywarunkówichprzebywanianaterytoriumpaństw członkowskichaniinnychkwestiiwchodzącychwzakreskompetencjiwspólnoty. (10) Państwa członkowskie powinny zapewnić, poza środkami dostępnymidla dorosłych, specyficzneśrodkiochronydlapokrzywdzonychdzieci. (11) KaDdepaństwoczłonkowskiepowinnowprowadzićlubwzmocnićpolitykęwzakresie zapobiegania handlowi ludźmi, w tym środki mające na celu osłabienie popytu prowadzącegodojakichkolwiekformwykorzystywaniapoprzezbadania,informacje, podnoszenie świadomości i edukację. Realizując takie inicjatywy kadde państwo członkowskiepowinnomiećnauwadzerównouprawnieniepłciiprawadziecka. (12) [Dyrektywa 2009/ /WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia przewidująca minimalne normy kar dla pracodawców zatrudniających obywateli państw trzecich nielegalnie przebywających na terytorium UE] przewiduje kary dla pracodawców zatrudniających obywateli państw trzecich nielegalnie przebywających na terytorium UE,którzytopracodawcy,mimoiDniezostalioskarDeniohandelludźmianiskazani zatakiczyn,korzystajązpracylubusługdanejosoby,mającświadomość,dejestona ofiarą takiego handlu. Państwa członkowskie powinny dodatkowo rozwadyć modliwość nakładania kar na osoby, które korzystają z jakichkolwiek usług świadczonych przez pokrzywdzonego, mając świadomość, De jest on ofiarą handlu ludźmi. Taka nasilona penalizacja mogłaby obejmować pracodawców obywateli państw trzecich legalnie przebywających na terytorium UE i obywateli UE, jak równiednabywcówusługseksualnych,świadczonychprzezjakąkolwiekosobębędącą przedmiotemhandluludźmi,niezalednieodobywatelstwa. (13) NaleDy ustanowić krajowe systemy monitorowania takie jak instytucja krajowych sprawozdawcówlubrównowadnemechanizmy,któregromadziłybydaneioceniałyby tendencje w handlu ludźmi, szacowałyby rezultaty polityki prowadzonej w zakresie walki z handlem ludźmi oraz dostarczałyby rządom i parlamentom porad na temat rozwoju działań w tym zakresie. Tego typu mechanizmy i środki są niezbędne dla ustanowieniaskutecznejpolitykiwzakresiewalkizhandlemludźmi. (14) JakoDecelniniejszejdecyzjiramowej,jakimjestwalkazhandlemludźmi,niemoDe byćosiągniętywsposóbwystarczającyprzezpaństwaczłonkowskie,modenatomiast, ze względu na skalę działania i jego skutki, być osiągnięty w lepszy sposób na poziomie Unii, Unia mode przyjąć środki zgodne z zasadą pomocniczości, o której mowa w art. 2 Traktatu o Unii Europejskiej, ustanowionej w art. 5 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską. Zgodnie z zasadą proporcjonalności, wymienioną w tym ostatnim artykule, niniejsza decyzja ramowa nie wykracza poza zakresniezbędnydoosiągnięciategocelu. (15) Niniejsza decyzja ramowa szanuje prawa podstawowe i przestrzega zasad uznanych zwłaszcza w Karcie Praw Podstawowych Unii Europejskiej, a w szczególności: godności ludzkiej, zakazu niewolnictwa i pracy przymusowej oraz handlu ludźmi, 11

13 zakazutorturinieludzkiegolubponidającegotraktowaniaalbokarania,prawdziecka, prawa do wolności i bezpieczeństwa, prawa do wolności wypowiedzi i informacji, prawa do ochrony danych osobowych, prawa do skutecznego środka prawnego i dostępu do bezstronnego sądu oraz zasad legalności oraz proporcjonalności czynów zabronionych pod groźbą kary i kar. Celem niniejszej decyzji ramowej jest w szczególnościzapewnieniepełnegoposzanowaniatychprawizasad, PRZYJMUJENINIEJSZĄDECYZJĘRAMOWĄ: Artykuł1 Przestępstwadotyczącehandluludźmi 1. KaDdepaństwoczłonkowskiepodejmujeniezbędneśrodkiwceluzagwarantowania, Dekaralnesąnastępująceczyny: werbowanie, transport, przekazywanie, przechowywanie lub przyjmowanie osób, z zastosowaniemgroźbylubudyciemsiły,bądźinnychformprzymusu,uprowadzenia, oszustwa, podstępu, nadudycia władzy lub wykorzystania słabości, wręczenia lub przyjęciapłatnościlubkorzyścidlauzyskaniazgodyosobysprawującejkontrolęnad innąosobą,wceluwykorzystania. 2. Słabość zachodzi, gdy osoby nie mają innego prawdziwego lub modliwego do zaakceptowania wyborunidpoddaniesięwykorzystaniu. 3. Wykorzystanieobejmuje,conajmniej,wykorzystywanieprostytucjiinnychosób,lub inne formy wykorzystywania seksualnego, przymusową pracę lub słudbę, niewolnictwo lub praktyki podobne do niewolnictwa, zniewolenie, czerpanie korzyścizdziałalnościzwiązanejzdebraniem,zniezgodnychzprawemdziałańalbo usunięcieorganów. 4. Zgodapokrzywdzonegowwynikuhandluludźminawykorzystanie,zamierzonelub rzeczywiste, nie ma znaczenia, jedeli posłudono się którymkolwiek ze środków określonychwust Jeśli zachowanie określone w ust. 1 dotyczy dziecka, jest ono przestępstwem podlegającym karze za handel ludźmi, nawet jeśli nie posłudono się Dadnym ze środkówwymienionychwust Do celów niniejszej decyzji ramowej dziecko oznacza osobę ponidej 18 roku Dycia. Artykuł2 PodJeganie,pomocnictwo,usiłowanie KaDde państwo członkowskie podejmuje niezbędne środki w celu zagwarantowania, De poddeganie, pomocnictwo lub usiłowanie popełnienia przestępstwa określonego w art. 1 są karalne. 12

14 Artykuł3 KaryiokolicznościobciąJające 1. KaDdepaństwoczłonkowskiepodejmujeniezbędneśrodkiwceluzagwarantowania, Deprzestępstwo,októrymmowawart.1i2,podlegakarzepozbawieniawolności, którejmaksymalnywymiarwynosiconajmniej6lat. 2. KaDdepaństwoczłonkowskiepodejmujeniezbędneśrodkiwceluzagwarantowania, De przestępstwo, o którym mowa w art. 1, podlega karze pozbawienia wolności, którejmaksymalnywymiarniejestnidszyniddziesięćlat,wprzypadkugdyzostało onopopełnioneprzywystąpieniujednejznastępującychokoliczności: a) b) d) przestępstwo zostało popełnione przez urzędnika w trakcie wykonywania przez niegoswoichobowiązków; przestępstwozostałopopełnionewobecofiaryszczególniewradliwej; przestępstwo zostało popełnione w ramach organizacji przestępczej w rozumieniu decyzjiramowej2008/841/wsisw KaDdepaństwoczłonkowskiepodejmujeniezbędneśrodkiwceluzagwarantowania, De przestępstwo, o którym mowa w art. 1, podlega karze pozbawienia wolności, której maksymalny wymiar nie jest nidszy nid dwanaście lat, w przypadku gdy zostałoonopopełnioneprzywystąpieniujednejznastępującychokoliczności: a) b) przestępstwonaraziłodyciepokrzywdzonego; przestępstwo zostało popełnione z udyciem powadnej przemocy lub wyrządziło pokrzywdzonemupowadnąszkodę. Artykuł4 Odpowiedzialnośćosóbprawnych 1. KaDdepaństwoczłonkowskiepodejmujeniezbędneśrodkiwceluzagwarantowania, Deosobyprawnemogąponosićodpowiedzialnośćzaprzestępstwo,októrymmowa w art. 1 i 2, popełnione na ich korzyść przez jakąkolwiek osobę działającą indywidualnie lub jako część organu osoby prawnej, mającą wiodącą pozycję w ramachosobyprawnejwoparciuo: a) prawodoreprezentowaniaosobyprawnej,lub b) uprawnieniedopodejmowaniadecyzjiwimieniuosobyprawnej,lub c) uprawnieniedowykonywaniakontroliwewnętrznejwosobieprawnej. 2. Państwa członkowskie gwarantują takde, De osoba prawna mode ponosić odpowiedzialność w przypadku, gdy brak nadzoru lub kontroli ze strony osoby, o 16 Dz.U.L300z ,s

15 której mowa w ust. 1, umodliwił popełnienie na korzyść tej osoby prawnej przez osobęjejpodlegającąprzestępstwa,októrymmowawart.1i2. 3. Odpowiedzialność osoby prawnej na mocy ust. 1 i 2 nie wyklucza modliwości wszczęciapostępowaniakarnegoprzeciwkoosobomfizycznym,któresąsprawcami przestępstwa,októrymmowawart.1i2,poddegajądoniegolubpomagająwnim. 4. Na potrzeby niniejszej decyzji ramowej, osoba prawna oznacza kaddy podmiot posiadający osobowość prawną na mocy prawa właściwego, z wyjątkiem państw i podmiotów prawa publicznego, wykonujących władzę publiczną, oraz międzynarodowychorganizacjipublicznych. Artykuł5 Sankcjewobecosóbprawnych 1. KaDdepaństwoczłonkowskiepodejmujeniezbędneśrodkiwceluzagwarantowania, De osoba prawna ponosząca odpowiedzialność na mocy art. 4 ust. 1 podlega skutecznym, proporcjonalnym i odstraszającym sankcjom, które obejmują grzywny mające charakterkarnyiniemającetakiego charakteru,orazmogąobejmowaćinne sankcje,takiejak: a) pozbawienie prawa do korzystania ze świadczeń publicznych lub pomocy publicznej; b)czasowylubstałyzakazprowadzeniadziałalnościgospodarczej; c)umieszczeniepodnadzoremsądowym; d)sądowynakazlikwidacji; e)czasowelubstałezamknięcieprzedsiębiorstwwykorzystanychwcelupopełnienia przestępstwa. Artykuł6 iestosowaniesankcjiwobecpokrzywdzonych KaDde państwo członkowskie przewiduje modliwość braku ścigania lub karania pokrzywdzonych w wyniku handlu ludźmi za udział w niezgodnych z prawem działaniach, który był bezpośrednią konsekwencją zastosowania wobec nich któregokolwiek z nielegalnychśrodków,októrychmowawart.1i2. Artykuł7 Dochodzenieiściganie 1. KaDdepaństwoczłonkowskiegwarantuje,Dedochodzeniawsprawieprzestępstw,o których mowa w art. 1 i 2 ani ich ściganie nie są uzalednione od wniesienia przez 14

16 pokrzywdzonego skargi lub oskardenia, oraz De postępowanie karne mode być kontynuowane,nawetjeślipokrzywdzonywycofałswojezeznania. 2. KaDde państwo członkowskie podejmuje niezbędne środki umodliwiające ściganie przestępstwa, o którym mowa w art. 1 i 2, przez wystarczający okres czasu od momentu osiągnięcia przez pokrzywdzonego pełnoletniości, w stopniu proporcjonalnymdowagitegoprzestępstwa. 3. KaDdepaństwoczłonkowskiepodejmujeniezbędneśrodkiwceluzagwarantowania, De osoby, jednostki i słudby odpowiedzialne za prowadzenie dochodzeń w sprawie przestępstw, o których mowa w art. 1 i 2, i za ściganie tych przestępstw, są odpowiednioprzeszkolone. 4. KaDdepaństwoczłonkowskiepodejmujeniezbędneśrodkiwceluzagwarantowania, De osoby, jednostki i słudby odpowiedzialne za prowadzenie dochodzeń w sprawie przestępstw,októrychmowawart.1i2,izaściganietychprzestępstw,majądostęp do narzędzi dochodzeniowych, które wykorzystywane są w sprawach dotyczących przestępczości zorganizowanej jak np. podsłuch telefoniczny, dozór elektroniczny orazdochodzeniafinansowe. Artykuł8 Jurysdykcjaikoordynowanieścigania 1. KaDde państwo członkowskie podejmuje niezbędne środki w celu ustanowienia swojej jurysdykcji w odniesieniu do przestępstwa, o którym mowa w art. 1 i 2, w przypadkugdy: a) b) c) d) przestępstwozostałopopełnionewcałościlubwczęścinajegoterytorium;lub sprawcajestobywatelemtegopaństwalubjegozwykłemiejscepobytuznajdujesię najegoterytorium;lub przestępstwo zostało popełnione wobec obywatela tego państwa lub osoby, której zwykłemiejscepobytuznajdujesięnajegoterytorium;lub przestępstwozostałopopełnionenakorzyśćosobyprawnejmającejsiedzibęnajego terytorium. 2. Wprzypadkuściganiaprzestępstwa,októrymmowawart.1i2,popełnionegopoza terytorium danego państwa członkowskiego, w odniesieniu do ust. 1 lit. b), kadde państwo członkowskie podejmuje niezbędne środki w celu zagwarantowania, De ustanowieniejegojurysdykcjiniejestuzalednioneodspełnieniawarunku,deczyny uznawanesązaprzestępstwowmiejscu,wktórymzostałypopełnione. 3. Wprzypadkuściganiaprzestępstwa,októrymmowawart.1i2,popełnionegopoza terytorium danego państwa członkowskiego, w odniesieniu do ust. 1 lit. b), kadde państwoczłonkowskiepodejmujeniezbędneśrodkiwceluzagwarantowania,dejego jurysdykcjaniejestuzalednionaodspełnieniawarunku,deściganiemoderozpocząć sięjedyniepozłodeniuprzezpokrzywdzonegoskargiwmiejscu,gdzieprzestępstwo 15

17 zostało popełnione lub złodenie zawiadomienia przez państwo, w którym przestępstwozostałopopełnione. 4. JeDeliprzestępstwopodlegajurysdykcjiwięcejniDjednegopaństwaczłonkowskiego i jedeli kadde z zainteresowanych państw mode je skutecznie ścigać na podstawie tych samych faktów, zainteresowane państwa członkowskie współpracują w celu zdecydowania, które z nich będzie ścigać sprawców, z zamiarem, jedeli jest to modliwe,scentralizowaniapostępowaniawjednympaństwieczłonkowskim.wtym celu państwa członkowskie mogą zwrócić się do Eurojustu lub jakiegokolwiek organu lub mechanizmu ustanowionego w ramach Unii Europejskiej w celu ułatwieniawspółpracymiędzyichorganamisądowymiikoordynacjiswoichdziałań. Przy podejmowaniu decyzji, które państwo członkowskie ścigać będzie sprawcę uwzględniasięzwłaszczanastępująceczynniki: państwoczłonkowskie,naterytoriumktóregopopełnionodaneprzestępstwa; państwoczłonkowskie,któregosprawcajestobywatelemlubwktórymprzebywa; państwoczłonkowskie,zktóregopochodzipokrzywdzony, państwoczłonkowskie,naterytoriumktóregoznalezionosprawcę. Artykuł9 Ochronawpostępowaniukarnymbezbronnychpokrzywdzonych,którzyucierpieliw wynikuhandluludźmi 1. Dzieci pokrzywdzone w wyniku przestępstwa, o którym mowa w art. 1 i 2, są uwadanezaszczególniewradliweofiarynamocyart.2ust.2,art.8ust.4iart.14 ust.1decyzjiramowej2001/220/wsisw. 2. Osobadorosłapokrzywdzonawwynikuprzestępstwa,októrymmowawart.1i2, uznawanajestzaszczególniewradliwąofiaręnamocyart.2ust.2,art.8ust.4iart. 14 ust. 1 decyzji ramowej Rady 2001/220/WSiSW z dnia 15 marca 2001 r. na podstawieindywidualnejocenyprzeprowadzonejprzezwłaściweorgany,którebiorą pod uwagę jej wiek, dojrzałość, stan zdrowia, ciądę, niepełnosprawność, inne uwarunkowaniaosobistelubspołeczneorazfizyczneipsychologicznekonsekwencje działańprzestępczych,jakichwobecniejdokonano. 3. Bez uszczerbku dla prawa do obrony, kadde państwo członkowskie gwarantuje, De szczególnie wradliwe ofiary, poza prawami określonymi w decyzji ramowej 2001/220/WSiSW, uprawnione są do szczególnego traktowania, którego celem jest zapobieganie wtórnej wiktymizacji poprzez unikanie, w stopniu, w jakim jest to modliweizgodniezprzepisamiprawakrajowego,następującychsytuacji: a) kontaktu wzrokowego pokrzywdzonego ze sprawcą, w tym w trakcie dostarczania dowodów w ramach np. rozmów i przesłuchań krzydowych, dziękizastosowaniuodpowiednichśrodków,wtymsprzętuaudiowizualnego; b) pytań dotyczących Dycia prywatnego, które nie są absolutnie niezbędne do udowodnieniafaktówstanowiącychzasadniczeelementyoskardenia; 16

18 c) dostarczaniadowodównaposiedzeniachjawnych; d) zbędnegopowtarzaniarozmówwtrakciedochodzenia,ściganiaipostępowania sądowego. 4. KaDdepaństwoczłonkowskiewstosownychprzypadkachzezwalananieujawnianie todsamościszczególniewradliwejofiary,występującejwcharakterzeświadka. 5. KaDdepaństwoczłonkowskiegwarantuje,Depokrzywdzeniwwynikuhandluludźmi otrzymująodpowiedniąochronęnapodstawieindywidualnejocenyryzykaoraz w stosownych przypadkach mają dostęp do programów ochrony świadków, na zasadachokreślonychwprzepisachprawakrajowego. 6. KaDde państwo członkowskie gwarantuje, De w trakcie postępowania karnego szczególnie wradliwe ofiary mają dostęp do bezpłatnej porady prawnej oraz do zastępstwa prawnego na takich samych zasadach, jakie przepisy prawa krajowego przewidują w stosunku do pozwanego, w tym do celów dochodzenia kompensaty. Niniejszy ustęp jest bez uszczerbku dla stosowania przepisów art. 11, jeśli pokrzywdzonymjestosobamałoletnia. Artykuł10 Pomocdlapokrzywdzonych 1. KaDdepaństwoczłonkowskiegwarantuje,Depomocudzielanajestpokrzywdzonym przed rozpoczęciem postępowania karnego, w trakcie tego postępowania i po jego zakończeniu,abyumodliwićimwykonywanieprawokreślonychwdecyzjiramowej 2001/220/WSiSWzdnia15marca2001r.wsprawiepozycjiofiarwpostępowaniu karnymorazwniniejszejdecyzjiramowej. 2. Osoba traktowana jest jak pokrzywdzony z chwilą, gdy właściwe organy wejdą w posiadanie informacji wskazujących, De popełniono wobec niej przestępstwo, o którymmowawart.1i2. 3. KaDde państwo członkowskie podejmuje niezbędne środki w celu stworzenia na szczeblu krajowym i lokalnym odpowiednich mechanizmów, mających umodliwić wczesną identyfikację pokrzywdzonych i udzielanie im wsparcia we współpracy z odpowiednimiorganizacjamiudzielającymiwsparcia. 4. Państwaczłonkowskiewtrakciepostępowaniakarnegozapewniająpokrzywdzonym niezbędną pomoc i wsparcie, aby umodliwić im odzyskanie sił oraz uniknięcie wpływuzestronysprawców;pomoctaobejmujezapewnieniebezpiecznegomiejsca zakwaterowania i pomocy materialnej, niezbędnego leczenia, w tym pomocy psychologicznej, porad i informacji, wsparcia mającego zagwarantować, De ich prawaiinteresysąprzedstawianeiuwzględnianewpostępowaniukarnym,awrazie potrzeby zapewnienie usług tłumaczenia pisemnego i ustnego. Państwa członkowskieuwzględniająspecyficznepotrzebynajbardziejbezbronnychosób. 17

19 Artykuł11 Specjalneśrodkiochronydzieci KaDde państwo członkowskie stosuje art. 14 i 15 decyzji ramowej w sprawie zwalczania seksualnegowykorzystywaniainiegodziwegotraktowaniadzieciwcelachseksualnychoraz pornografiidziecięcej,uchylającejdecyzjęramową2004/68/wsisw. Artykuł12 Zapobieganie 1. KaDde państwo członkowskie dądy do osłabienia popytu prowadzącego do jakichkolwiekformwykorzystywania. 2. KaDde państwo członkowskie promuje regularne szkolenia urzędników mogących mieć kontakt z pokrzywdzonymi i potencjalnymi pokrzywdzonymi, w tym policjantów pierwszego kontaktu, których celem jest umodliwienie im identyfikacji pokrzywdzonych i potencjalnych pokrzywdzonych i zajmowania się szczególnie wradliwymiofiarami,októrychmowawart.9ust.1i2niniejszejdecyzjiramowej. 3. Bez uszczerbku dla prawa wspólnotowego, kadde państwo członkowskie rozwady podjęcie środków zmierzających do uznania za przestępstwo faktu korzystania z usługświadczonychwwynikuwykorzystywania,októrymmowawart.1i2,jeśli wiadomo, De dana osoba została pokrzywdzona w wyniku przestępstwa, o którym mowawart.1i2. Artykuł13 Monitorowanie Państwa członkowskie podejmują niezbędne środki w celu powołania krajowych sprawozdawców lub ustanowienia równowadnych mechanizmów. Do zadań tego typu mechanizmów naledy co najmniej monitorowanie wdradania środków przewidzianych w niniejszejdecyzjiramowej. Artykuł14 Terytorialnyzakresstosowania NiniejszadecyzjaramowamazastosowaniedoGibraltaru. Artykuł15 Uchyleniedecyzjiramowej2002/629/WSiSW Decyzjaramowa2002/629/WSiSWwsprawiezwalczaniahandluludźmitracimoc. 18

20 Artykuł16 Wykonanie 1. Państwa członkowskie podejmują niezbędne środki w celu wykonania niniejszej decyzjiramowejwciągu[dwóchlatoddniaprzyjęcia]. 2. W ciągu [dwóch lat od dnia przyjęcia] państwa członkowskie przekazują do SekretariatuGeneralnegoRadyorazdoKomisjitekstprzepisówtransponującychdo ich prawa krajowego zobowiązania nałodone na nie na mocy niniejszej decyzji ramowej. Rada, najpóźniej w ciągu[czterech lat od dnia przyjęcia], opierając sięo sprawozdanie zawierające te informacje i sprawozdanie w formie pisemnej przekazane przez Komisję, oceni, w jakim stopniu państwa członkowskie podjęły niezbędneśrodkiwceluwykonanianiniejszejdecyzjiramowej. Artykuł17 WejściewJycie Niniejsza decyzja ramowa wchodzi w Dycie w dniu jej opublikowania w Dzienniku UrzędowymUniiEuropejskiej. SporządzonowBrukseli,dniar. WimieniuRady Przewodniczący 19