AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY. Powikłania cukrzycy Retinopatia

Transkrypt

1 AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY Powikłania cukrzycy Retinopatia

2 PRZEWLEKŁE POWIKŁANIA CUKRZYCY Cukrzyca najczęściej z powodu wieloletniego przebiegu może prowadzić do powstania tak zwanych przewlekłych powikłań cukrzycy. Polegają one na uszkodzeniu różnych tkanek i narządów co w konsekwencji prowadzi do ich poważnych dysfunkcji. Ryzyko wystąpienia i postęp przewlekłych powikłań zależą głównie od kontroli metabolicznej cukrzycy. Osoby, u których cukrzyca na przestrzeni wielu lat była dobrze wyrównana, mają mniejsze ryzyko wystąpienia przewlekłych powikłań. Wyróżnia się tak zwane mikroangiopatie (przyczyną jest uszkodzenie małych naczyń krwionośnych) oraz makroangiopatie (uszkodzenia dużych naczyń krwionośnych) Retinopatia cukrzycowa - jest jednym z powikłań naczyniowych cukrzycy, stanowi główną przyczynę przypadków ślepoty pacjentów. 1

3 CO TO JEST RETINOPATIA? Retinopatia cukrzycowa oznacza uszkodzenie małych naczyń krwionośnych odżywiających siatkówkę oka (tkankę na dnie oka, na którą pada światło). Uszkodzenie tych naczyń krwionośnych może spowodować krwotok. Podczas przebiegu retinopatii dochodzi do tworzenia nowych naczyń krwionośnych na powierzchni siatkówki. Nowotworzenie naczyń może również pojawić się na powierzchni tęczówki (tzw. rubeoza tęczówki), powodując poważną chorobę, zwaną jaskrą. Kiedy wykonać pierwsze badanie okulistyczne w cukrzycy typu 1 należy je przeprowadzić w ciągu pierwszych 5 lat od momentu zachorowania, jeśli istnieje możliwość, już w momencie zdiagnozowania cukrzycy; u dzieci, które zachorowały na cukrzycę w okresie pokwitania powinno być wykonane krótko po rozpoznaniu choroby w cukrzycy typu 2 musi być wykonane w momencie rozpoznania choroby lub krótko po jej zdiagnozowaniu 2

4 U KOGO WYSTĘPUJE RETINOPATIA CUKRZYCOWA? U wszystkich chorujących na cukrzycę istnieje ryzyko rozwoju retinopatii cukrzycowej. Jest to powikłanie, które może wystąpić bez względu na to w jaki sposób jest leczona cukrzyca: dietą, lekami doustnymi czy insuliną. Najbardziej narażeni są pacjenci, u których: cukrzyca trwa od dłuższego czasu; cukrzyca jest niedostatecznie kontrolowana; występuje wysokie ciśnienie tętnicze krwi; wymagane jest leczenie insuliną Jeśli chorujesz na cukrzycę typu 1 lub chorujesz na cukrzycę typu 2 od niedawna, dąż w swej samokontroli do wartości podanych poniżej. Kryteria wyrównania gospodarki węglowodanowej hemoglobina glikowana HbA 1C 6,5% stężenie glukozy we krwi (samokontrola) na czczo i przed posiłkami mg/dl 3,9-6,1 mmol/l Pozostali chorzy 2 godziny po posiłku < 140 mg/dl 7,8 mmol/l Kryteria wyrównania gospodarki węglowodanowej hemoglobina glikowana HbA 1C 7% stężenie glukozy we krwi (samokontrola) na czczo i przed posiłkami mg/dl 3, 9-6,1 mmol/l 2 godziny po posiłku < 160 mg/dl < 8,9 mmol/l 3

5 Kryteria wyrównania ciśnienia tętniczego ciśnienie skurczowe ciśnienie rozkurczowe < 130 mm Hg < 80 mm Hg JAK ROZPOZNAĆ PROBLEM? Retinopatia cukrzycowa zwykle nie wywołuje żadnych objawów, dopóki nie osiągnie zaawansowanego stadium. W niektórych przypadkach jedynym zauważalnym objawem jest nagła i całkowita utrata wzroku. To dlatego tak ważne są regularne badania przesiewowe. Objawy retinopatii cukrzycowej obejmują: nieostre widzenie osłabienie wzroku w nocy nagła utrata wzroku 4

6 JAK ZMNIEJSZYĆ RYZYKO? Retinopatia cukrzycowa jest chorobą postępującą w czasie, jednakże poniższe zalecenia pomogą: zmniejszyć ryzyko rozwoju choroby zwolnić jej postęp zapewnić optymalną kontrolę stężenia glukozy we krwi Aby zmniejszyć ryzyko groźnych powikłań cukrzycowych powinieneś: regularnie kontrolować stężenie glukozy we krwi przy użyciu glukometru, np. ixell regularnie kontrolować ciśnienie tętnicze krwi regularnie zgłaszać się na wyznaczone wizyty do lekarza zasięgać specjalistycznej porady w razie problemów ze wzrokiem regularnie sprawdzać poziom cholesterolu we krwi nie palić tytoniu 5

7 Retinopatia cukrzycowa jest schorzeniem, które można leczyć. Regularne badania są ważne, ponieważ we wczesnym stadium retinopatia nie powoduje zauważalnych objawów Wszystkie osoby cierpiące na cukrzycę powinny poddawać się regularnie badaniu na retinopatię Badanie na wykrycie uszkodzenia oczu jest bezpłatne Badanie jest bezbolesne Badanie trwa około 15 minut Jeżeli objawy zostaną wykryte wcześnie, można zapobiec utracie wzroku. Opracowano na podstawie A. Czech, K. Cypryk, L. Czupryniak i wsp.: Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego. Diabetologia Praktyczna 2010, 11 (supl. A). J. H. Vallance, P.J. Wilson, G. P. Leese i wsp.: Retinopatia cukrzycowa - więcej pacjentów, mniej laseroterapii. Diabetologia Praktyczna 2008, 9 (5). E. Orłowska-Kunikowska: Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę, na podstawie wytycznych Amerykańskiego Towarzystwa Diabetologicznego na 2010 rok - co nowego? Diabetologia Praktyczna 2010, 11 (2). Stanowisko American Diabetes Association: Retinopatia cukrzycowa. Diabetologia Praktyczna 2004, 5 (supl. A). 6

8 ul. Gen. Zajączka 26, Warszawa Tel. (+48 22) Faks (+48 22) Dowiedz się więcej: Dla telefonów stacjonarnych: Dla telefonów komórkowych: DIAB/08/10/IXELL/60