Z LABORATORIUM DO KLINIKI CZYLI O REHABILITACJI NEUROPSYCHOLOGICZNEJ. Maria Nalberczak

Transkrypt

1 Z LABORATORIUM DO KLINIKI CZYLI O REHABILITACJI NEUROPSYCHOLOGICZNEJ Maria Nalberczak

2 PLAN WYPOWIEDZI Neuronauka -> Neuropsychologia Zaburzenia neuropsychologiczne Holistyczna metoda rehabilitacji neuropsychologicznej jako najlepiej prosperująca metoda rehabilitacji pacjentów Efektywność tej metody Możliwości w Polsce

3 Zakład Neurofizjologii w Instytucie Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN Pracowania Neuropsychologii Klinicznej w Instytucie Psychiatrii i Neurologii

4 ZABURZENIA NEUROPSYCHOLOGICZNE Uwagi i spostrzegania Komunikowania się językowego Pamięci Orientacji przestrzennej Zaburzenia wolicjonalno-motywacyjne Zaburzenia emocjonalne np. stany depresyjne, lękowe, drażliwość, impulsywność, niedostosowanie afektu, zobojętnienie Zdolności konstruowania, planowania, myślenia i kontrolowania zachowania swojego i innych Zmiany cech osobowości, utrata dotychczasowych zainteresowań, planów, zachwianie systemu wartości, zmiana samooceny

5 CO TO ZNACZY REHABILITACJA NEUROPSYCHOLOGICZNA? Doświadczenie uczenia się, ukierunkowane na przywrócenie do normy zaburzonych wyższych funkcji mózgowych lub poprawę działania w rzeczywistym świecie za pomocą technik substytucji lub kompensacji (Prigatano, 1995a)

6 HOLISTYCZNA METODA REHABILITACJI NEUROPSYCHOLOGICZNEJ

7 ZAKŁADA 5 WZAJEMNIE ODDZIAŁUJĄCYCH RODZAJÓW DZIAŁAŃ* Środowisko terapeutyczne Rehabilitacja zaburzeń funkcji poznawczych Psychoterapia Angażowanie i edukacja członków rodziny Praca w warunkach chronionych *(Prigatano, 1992)

8 ORGANIZACJA ŚRODOWISKA LUB SPOŁECZNOŚCI TERAPEUTYCZNEJ Jest przyjazne i zachęca do dzielenia się problemami Pomaga redukować frustrację i zagubienie u pacjentów Sprzyja rozwijaniu poczucia wspólnoty, pacjent ma swoje powinności Wysłuchując informacji zwrotnych pacjent konfrontuje się ze swoimi zaburzeniami i zaczyna zdawać sobie z nich sprawę

9 REHABILITACJA ZABURZEŃ FUNKCJI POZNAWCZYCH W małej grupie - Trudne zadania - Wzajemna obserwacja - Samoświadomość - Uspołecznienie W dużej grupie - Komunikacja - Ćwiczenie klarowności wypowiedzi (swojej i innych) - Określenie stopnia zaawansowania rehabilitacji Indywidualna - Praca nad specyficznymi zaburzeniami pacjentów

10 PSYCHOTERAPIA Oczywista potrzeba terapii po trudnym wydarzeniu, którego konsekwencje będzie się nosiło całe życie Wsparcie psychiczne z problemami bieżącymi Wzmocnienie motywacji do brania udziału w innych zajęciach

11 ZAANGAŻOWANIE RODZINY Uczestniczenie rodziny w rozmowach o stanie pacjenta Zachęcanie do brania udziału w zajęciach Branie pod uwagę potrzeby rodziny podczas pobytu w ośrodku Ocena personelu Wyjście terapeuty poza ramy czasowe

12 PRACA W WARUNKACH CHRONIONYCH Obserwacja rzeczywistych umiejętności pacjentów poza ścisłą obserwacją podczas zajęć Problemy w pracy (szybkość przetwarzania informacji, konflikty, spóźnianie się itp.) mogą być na bieżąco rozwiązywane podczas terapii lub rehabilitacji poznawczej Przyzwyczaja z powrotem do obowiązków Czasem jest to reorganizacja życia zawodowego Bywa i poza ośrodkiem Informacje zwrotne od pracodawców

13 EFEKTYWNOŚĆ HOLISTYCZNEJ METODY REHABILITACJI NEUROPSYCHOLOGICZNEJ Prigatano i in., 1984 (Oklahoma) Porównano grupy 18 i 17 osobowe pacjentów, którzy uczęszczali, bądź nie na terapię. Po terapii pacjenci częściej podejmowali pracę i lepiej radzili sobie z problemami Ben- Yishay i współ (New York) uzyskali podobne wyniki Dalsze badania nad skutecznością tego podejścia wykazały silną skuteczność jeśli pojawiała się psychoterapia prowadząca do wglądu pacjentów

14 SYTUACJA W POLSCE Ośrodek rehabilitacji i hipoterapii w Bydgoszczy Szpital Akademii Medycznej w Gdańsku Centrum Neurorehabilitacji im. Zofii i Józefa Dziurkowskich w Gliwicach, Cieszynie, Czeladziu i Warszawie Instytut Psychologii Uniwersytetu Marii Curie- Skłodowskiej w Lublinie Krakowskie Centrum Rehabilitacji - Oddział Rehabilitacji Medycznej Uzdrowisko Konstancin Zdrój Instystut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie Ośrodek Rehabilitacyjny "Mazowia" w Warszawie

15 SYTUACJA W POLSCE Brak wyspecjalizowanej kadry brak możliwości kształcenia Żeby starać się o specjalizację kliniczną trzeba pracować na etacie w zakładzie opieki zdrowotnej Niska świadomość organów ustawodawczych W Polsce rehabilitacja neuropsychologiczna nie stanowi dobrze rozpoznanego i uwzględnionego w wytycznych i kontraktach NFZ postępowania, może z wyjątkiem zaburzeń mowy i funkcji językowych - działalność w zakresie terapii logopedycznej afazji, dyzartrii itp. może zostać zakontraktowana nawet w gabinetach prywatnych. Sytuacja ta stopniowo ulega pozytywnym zmianom wprowadzenie ustawy o zawodzie psychologa w 2006 roku Niska świadomość społeczna - chodzenie na terapię łączy się z pewnym wykluczeniem i poczuciem wstydu

16 WIĘCEJ INFORMACJI Christensen, A., Uzzell, P.B, International Handbook of Neuropsychological Rehabilitation, 2000 Prigatano G. Rehabilitacja Neuropsychologiczna, 2009 Łojek, E., Bolewska A., Wybrane zagadnienia rehabilitacji neuropsychologicznej, 2008 Pąchalska, M., Rehabilitacja Neuropsychologiczna, 2008 Pąchalska, M., Neuropsychologia Kliniczna. Urazy Mózgu, 2007 Pąchalska, M., Afazjologia, 1999 Seniów, J., Poudarowe ogniskowe zespoły poznawcze w kontekście rehabilitacji,

17 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Wszelkie pytania proszę kierować na adres: