CHARAKTERYSTYKA I PODZIAŁ KLINICZNY UPOŚLEDZENIA UMYSŁOWEGO. Opracowała: Monika Haligowska
|
|
- Justyna Bukowska
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 CHARAKTERYSTYKA I PODZIAŁ KLINICZNY UPOŚLEDZENIA UMYSŁOWEGO Opracowała: Monika Haligowska
2 Zgodnie z ICD 10 (1998) UPOŚLEDZIENIE UMYSŁOWE polega na obniżeniu poziomu rozwoju wielu procesów i funkcji poznawczych, co przekłada się z jednej strony na POZIOM INTELIGENCJI mierzonej współczynnikiem inteligencji wg różnych testów, z drugiej w ZDOLNOŚCIACH ADAPTACYJNYCH Jednostki do warunków społeczno kulturowych. W DSM IV dodaje się, że diagnoza U.U. wymaga, aby obniżenie poziomu intelektualnego i adaptacyjnego wystąpiło PRZED 18 ROKIEM ŻYCIA.
3 W perspektywie klinicznej UPOŚLEDZENIE UMYSŁOWE jest traktowane jako nieodwracalne zaburzenie psychiczne, które powstało na skutek trwałego uszkodzenia lub dysfunkcji mózgu, charakteryzujące się konkretnymi objawami w sferze funkcjonowania poznawczego i deficytami w radzeniu sobie w życiu codziennym. (Cierpiałkowska, 2011, s. 174)
4 STOPNIE UPOŚLEDZENIA UMYSŁOWEGO W ICD 10 wyodrębniono cztery stopnie upośledzenia umysłowego, w oparciu o: - poziom obniżenia sprawności intelektualnej, - rozwoju mowy, - funkcjonowania społecznego, - sprawności motorycznej, - zdolności do uczenia się i radzenia w różnych obszarach życia.
5 STOPNIE UPOŚLEDZENIA UMYSŁOWEGO wg ICD 10 i DSM IV STOPIEŃ UPOŚLEDZENIA UMYSŁOWEGO ZAKRES IQ WG ICD 10 ZAKRES IQ WG DSM - IV WIEK UMYSŁOWY % OSÓB W POPULACJI UPOŚLEDZONYCH łagodny lekki (DSM- IV) do ok.70 umiarkowany do znaczny - głęboki do do poniżej 12 lat 6 do poniżej 9 lat 3 do poniżej 6 lat głęboki < 20 poniżej 20 lub 25 poniżej 20 lub 25 około 1
6 KLASYFIKACJI STOPNI UPOŚLEDZENIA UMYSŁOWEGO dokonuje się: 1) w oparciu o wskaźnik inteligencji uzyskany na podstawie liczby odchyleń standardowych od wartości średniej ilorazu inteligencji (np. przy użyciu Skali Inteligencji Wechslera); 2) charakterystyka stopnia spełnienia standardów oczekiwanych od osób w podobnym wieku, żyjących w określonych warunkach społeczno kulturowych stopień upośledzenia zdolności adaptacyjnych;
7 STOPIEŃ UPOŚLEDZENIA ZDOLNOŚCI ADAPTACYJNYCH stwierdza się w oparciu występowanie deficytów przynajmniej w dwóch z następujących obszarów: - samodzielność w zakresie czynności samoobsługowych, - umiejętności komunikowania się i utrzymywania relacji społecznych, - praktyczne umiejętności edukacyjne, - dbanie o własną kondycję zdrowotną, - umiejętności korzystania ze społecznych służb wsparcia, - dbanie o bezpieczeństwo, - wypoczynek, - zdolność do pracy, - zdolność do samodzielnego poruszania się na określonym terenie (np. w mieście, ulicy) itp.
8 OBRAZ KLINICZNY POSZCZEGÓLNYCH STOPNI UPOŚLEDZENIA UMYSŁOWEGO - CHARAKTERYSTYKA
9 UPOŚLEDZENIE UMYSŁOWE W STOPNIU LEKKIM Informacje ogólne: Iloraz inteligencji waha się w granicach: od 55 do 69 (skala Wechslera) WHO od 2 do 3 odchyleń standardowych; Jako osoby dorosłe nie przekraczają poziomu ogólnego rozwoju intelektualnego 12 -letniego dziecka. Pod względem dojrzałości społecznej osiągają poziom 17 latka. (Kirejczyk, 1981)
10 UPOŚLEDZENIE UMYSŁOWE W STOPNIU LEKKIM (Kosmowska, 1999, s. 8) Dzieci o tym samym ilorazie inteligencji (tu: u.u. w stopniu lekkim), w podobnym wieku i poziomie dojrzałości społecznej, cechują się wielką różnorodnością w zakresie funkcjonowania poszczególnych zdolności i umiejętności. Jedne dzieci mają kłopoty z analizą i syntezą słuchową, inne wykazują braki w zakresie percepcji wzrokowej. Są dzieci, które mają kłopoty z koncentracją uwagi, z zaburzoną pamięcią. Dzieci różnią się między sobą zdolnościami manualnymi, różne jest bowiem u różnych dzieci upośledzenie koordynacji wzrokowo ruchowej rzutującej na precyzję wykonywanych ruchów.
11 UPOŚLEDZENIE UMYSŁOWE W STOPNIU LEKKIM Obniżony poziom: - wielu funkcji poznawczych, - ogólnej sprawności motorycznej, - rozwoju mowy i zdolności komunikowania się z ludźmi. Największe obniżenie możliwości intelektualnych występuje w zakresie myślenia, gdyż są pozbawione zdolności do myślenia abstrakcyjnego, pozostając na etapie operacji konkretnych. Trudność z logicznym wnioskowaniem. Obniżony krytycyzm. Niedokładność postrzegania. Trudności w ocenie stosunków przestrzennych. Obniżenie zdolności do analizy i syntezy wzrokowej.
12 UPOŚLEDZENIE UMYSŁOWE W STOPNIU LEKKIM Upośledzenie pamięci świeżej i trwałej. Obniżenie zdolności do koncentracji, podzielności i przerzutności uwagi. Trudności w nauce szkolnej, w dobrym opanowaniu czytania, pisania, liczenia. Osiągają podstawowe umiejętności komunikowania się konieczne do nawiązywania i podtrzymywania rozmowy. Słownictwo dość ubogie. Wolniejsze tempo osiągania różnych zadań rozwojowych na danym etapie życia.
13 UPOŚLEDZENIE UMYSŁOWE W STOPNIU LEKKIM Niedojrzałość emocjonalna. Trudności w kontroli emocji i potrzeb. Problem w procesie uwewnętrznienia norm oraz w rozwoju uczuciowości wyższej. Niskie poczucie własnej wartości. Większość z nich osiąga pełną niezależność w zakresie samoobsługi oraz wykonywanie różnych prac domowych, jest zdolna do pracy wymagającej niezbyt wysokich kwalifikacji. ( Kościelska, 1995; ICD 10, 2000; Wyczesany 2004; Cierpiałkowska 2011)
14 UPOŚLEDZENIE UMYSŁOWE W STOPNIU UMIARKOWANYM Informacje ogólne: Iloraz inteligencji waha się w granicach: od 40 do 54 (skala Wechslera) WHO od 3 do 4 odchyleń standardowych W wieku 15 lat osiąga wiek inteligencji 7-8 lat. Pod względem dojrzałości społecznej max. osiągają poziom 10 latka. (Kirejczyk, 1981)
15 UPOŚLEDZENIE UMYSŁOWE W STOPNIU UMIARKOWANYM - obniżony poziom sprawności intelektualnej; - schorzenia różnych receptorów (np. słuchu, wzroku, kinestezji), co pogłębia trudności w nauce szkolnej i osiąganiu zadań rozwojowych na różnych etapach życia; W zależności od rodzaju i miejsca uszkodzeń mózgu obraz kliniczny niepełnosprawności intelektualnej st. umiarkowanego może być różny.
16 UPOŚLEDZENIE UMYSŁOWE W STOPNIU UMIARKOWANYM myślenie przedoperacyjne, konkretno obrazowe; znacznie ograniczona zdolność do rozumienia rzeczywistości i formułowania wniosków o niej; spowolnienie dynamiki myślenia i spostrzegania; obniżona zdolność do wyodrębniania istotnych szczegółów, cech przedmiotów i zjawisk; błędy w ujmowaniu związków między zdarzeniami, co sprzyja zmyśleniom i konfabulacjom; dominuje uwaga mimowolna, ze zmniejszoną zdolnością do utrzymywania uwagi; poważne problemy w zapamiętywaniu, przechowywaniu i odtwarzaniu informacji ;
17 UPOŚLEDZENIE UMYSŁOWE W STOPNIU UMIARKOWANYM spowolniony rozwój mowy, niewielki zasób słów, chaotyczne, agramatyczne wypowiedzi; czasem mowa jest niewyraźna lub bełkotliwa; proste polecenia są rozumiane; ograniczone postępy w nauce; tym niemniej niektóre dzieci opanowują podstawowe umiejętności w zakresie czytania, pisania i liczenia; w życiu dorosłym są zdolne do wykonywania prostych, praktycznych czynności; zazwyczaj nabywają umiejętności w zakresie samoobsługi, dbania o higienę, wykonywania prostych prac domowych (sprzątanie, przygotowanie posiłku);
18 UPOŚLEDZENIE UMYSŁOWE W STOPNIU UMIARKOWANYM raczej nie jest możliwe, aby w dorosłości prowadziły całkowicie samodzielne i niezależne życie; mogą ujawniać nadpobudliwość, gwałtowność, zachowania aspołeczne, autodestrukcyjne, buntownicze, negatywistyczne, które zwykle są efektem stosowania niewłaściwych metod wychowawczych lub złych relacji z opiekunami; występowanie całościowych zaburzeń rozwoju (np. autyzm dziecięcy, różne choroby neurologiczne);
19 UPOŚLEDZENIE UMYSŁOWE W STOPNIU ZNACZNYM Informacje ogólne: Iloraz inteligencji waha się w granicach: od 25 do 39 ( skala W. Wechslera) WHO 4 do 5 odchyleń standardowych Jako osoby dorosłe nie przekraczają poziomu ogólnego rozwoju intelektualnego 6-letniego dziecka. Pod względem dojrzałości społecznej osiągają poziom dziecka 8-letniego. (Kirejczyk, 1981).
20 UPOŚLEDZENIE UMYSŁOWE W STOPNIU ZNACZNYM poważnie obniżona sprawność i szybkość spostrzegania; znacznie zaburzona koncentracja uwagi: koncentruje się tylko na przedmiotach służących zaspokajaniu potrzeb lub wyróżniających się np. zdecydowaną barwą; dominuje uwaga mimowolna, brak jest uwagi dowolnej; mała trwałość pamięci; rozwój mowy głęboko opóźniony: pojedyncze wyrazy wypowiada dopiero się w wieku szkolnym; często nie buduje zdań, wypowiada się monosylabami lub jednym wyrazem; niekiedy używa prostych zdań, nie odmienia przez przypadki;
21 UPOŚLEDZENIE UMYSŁOWE W STOPNIU ZNACZNYM myślenie jedynie sensoryczno motoryczne, bardzo słabo rozwinięte w działaniu; głęboko upośledzone jest myślenie pojęciowo słowne; głęboko upośledzony rozwój ruchowy: siadanie i chodzenie opanowuje w wieku przedszkolnym; poważnie upośledzona jest motoryka rąk; zdolne do okazywania uczuć, przywiązania, choć wyrażają je w sposób prymitywny; nie kontrolują emocji i popędów; są mało samodzielne, realizują proste potrzeby oraz dbają o higienę osobistą; nie są zdolne do samodzielnego życia; wymagają opieki osoby drugiej. (Kirejczyk, 1981; Sękowska, 1983; Doroszewska, 1989; Dykcik, 1997; Sowa, 1997)
22 UPOŚLEDZENIE UMYSŁOWE W STOPNIU GŁĘBOKIM Informacje ogólne: Iloraz inteligencji waha się w granicach: od 0 do 24 (skala W. Wechslera) WHO 5 i więcej odchyleń standardowych Nie wykształcone są procesy intelektualne i myślenie. Maksymalny poziom dojrzałości społecznej to 4 lata. Zwolnione są z obowiązku szkolnego, wymagają stałej opieki i pielęgnacji. (Kirejczyk, 1981).
23 UPOŚLEDZENIE UMYSŁOWE W STOPNIU GŁĘBOKIM objawy związane ze specyfiką uszkodzenia mózgu i narządów; inteligencja osiąga poziom pozwalający na postrzeganie i doświadczanie rzeczywistości w wymiarze zmysłowo ruchowym; umiejętności komunikacyjne bardzo zróżnicowane: od braku kontaktu do rozumienia prostych poleceń i mówienia kilku słów; minimalne lub brak zdolności do zapamiętywania i utrzymywania uwagi dowolnej;
24 UPOŚLEDZENIE UMYSŁOWE W STOPNIU GŁĘBOKIM bardzo zaburzone procesy orientacyjne, głęboko zaburzone spostrzeganie, niektóre dzieci nie są w stanie skoncentrować wzroku na przedmiocie, reagują głównie na bodźce sygnalizujące pokarm, u niektórych brak objawów koncentracji uwagi mimowolnej; niemożliwe jest zapamiętywanie i uczenie się; - zdolne są do wyrażania prostych emocji, najczęściej jednak występuje u nich brak objawów życia uczuciowego i przejawów samodzielności;
25 UPOŚLEDZENIE UMYSŁOWE W STOPNIU GŁĘBOKIM ciężkie wady neurologiczne i fizyczne upośledzające zdolność do poruszania się, a czasem percepcji rzeczywistości; mogą pojawić się choroby: nietypowy autyzm, padaczka, schorzenia somatyczne; przejawiają zachowania autostymulacyjne, które mogą przebierać charakter wizualny, słuchowy i dotykowy; pojawiają się one w sytuacji, kiedy dziecko nie otrzymuje odpowiedniej dawki stymulacji; prawdopodobnie służy to utrzymaniu przy życiu sytemu nerwowego, który musi być pobudzany; (Garlicki, 1978; Olechnowicz, 1979; Kościelska, 1995; Pileccy, 1998; Orkisz i in. 2000; Siwek 2006)
26 LITERATURA: L. Cierpiałkowska. Psychopatologia. Rozdz Obraz kliniczny upośledzenia umysłowego. Warszawa Scholar. J. Doroszewska (1989). Pedagogika specjalna. T. I i II. Wrocław Warszawa Kraków Gdańsk Łódź Ossolineum. W. Dykcik (red.) (1997). Pedagogika specjalna. Poznań Wyd. UAM. R. Garlicki (1978). Charakterystyka osób upośledzonych umysłowo w różnych stopniach według wieku metrykalnego w: J. Dziedzic. Kultura fizyczna w szkołach i zakładach dla upośledzonych umysłowo. Warszawa WSiP. ICD (2000). Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD-10. opisy kliniczne i wskazówki diagnostyczne (wyd.2 uzupełnione). Kraków- Warszawa Uniwersyteckie Wyd. Medyczne Vesalius, Instytut Psychiatrii i Neurologii. K. Kirejczyk (red.) (1981). Upośledzenie umysłowe-pedagogika. Warszawa PWN.
27 B. Kosmowska (1999). Dzisiaj się bawimy. Rewalidacja indywidualna prowadzona Metodą Dobrego Startu. Scenariusze zajęć dla klas I-IV szkoły specjalnej. Warszawa WSiP. M. Kościelska (1995). Oblicza upośledzenia. Warszawa PWN. H. Olechnowicz (1979). Wychowanie i nauczanie głębiej upośledzonych. Warszawa WSiP. M. Orkisz, M. Piszczyk, A. Smyczek, J. Szwiec (red.) (2000). Edukacja uczniów z głębokim upośledzeniem umysłowym. Przewodnik dla nauczycieli. Warszawa CPM- PN. W. Pilecka, J. Pilecki (1998). Psychoruchowy rozwój dzieci o obniżonej sprawności ruchowej w: (red.) W. i J. Pileccy. Stymulacja psychoruchowego rozwoju dzieci o obniżonej sprawności intelektualnej. Kraków WSP. Z. Sękowska (red.) (1983). Wybrane zagadnienia z psychologii dziecka upośledzonego umysłowo. Lublin UMCS 1983.
28 S. Siwek (2006). Upośledzenie umysłowe w: (red.) A.R. Borkowska, Ł. Domańska. Neuropsychologia kliniczna dziecka. Warszawa PWN. J. Sowa (1997). Pedagogika specjalna w zarysie. Rzeszów Wydawnictwo Oświatowe FOSZE. J. Wyczesany (2004). Pedagogika upośledzonych umysłowo. Kraków Impuls.
PSYCHOLOGICZNA CHARAKTERYSTYKA DZIECI PREZENTUJĄCYCH ROŻNE STOPNIE NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI INTELEKTUALNEJ
PSYCHOLOGICZNA CHARAKTERYSTYKA DZIECI PREZENTUJĄCYCH ROŻNE STOPNIE NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI INTELEKTUALNEJ Na niepełnosprawność intelektualną (upośledzenie umysłowe) składają się dwa komponenty: 1) funkcjonowanie
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA STOPNI UPOŚLEDZENIA UMYSŁOWEGO. Opracowała: Monika Haligowska
CHARAKTERYSTYKA STOPNI UPOŚLEDZENIA UMYSŁOWEGO Opracowała: Monika Haligowska PSYCHOLOGICZNA CHARAKTERYSTYKA DZIECI REPREZENTUJĄCYCH ROŻNE STOPNIE UPOŚLEDZENIA UMYSŁOWEGO Na upośledzenie umysłowe składają
Bardziej szczegółowowww.prototo.pl MATERIAŁY Z KURSU KWALIFIKACYJNEGO
Wszystkie materiały tworzone i przekazywane przez Wykładowców NPDN PROTOTO są chronione prawem autorskim i przeznaczone wyłącznie do użytku prywatnego. MATERIAŁY Z KURSU KWALIFIKACYJNEGO www.prototo.pl
Bardziej szczegółowoDeficyty w rozwoju poznawczym, emocjonalno społecznym oraz motorycznym u osób z różnym stopniem upośledzenia
Deficyty w rozwoju poznawczym, emocjonalno społecznym oraz motorycznym u osób z różnym stopniem upośledzenia Upośledzenie lekkie Upośledzenie umiarkowane Upośledzenie znaczne Upośledzenie głębokie Procesy
Bardziej szczegółowoNazwa przedmiotu: Rok studiów: Forma zajęć: Liczba godzin: PROGRAM ZAJĘĆ 1. Problemy rozwoju, nauczania i wychowania dziecka niesłyszącego.
Nazwa przedmiotu: Pedagogika specjalna Rok studiów: II rok, pierwszego stopnia, pedagogika, WSE UAM Forma zajęć: konwersatoria Liczba godzin: 15 PROGRAM ZAJĘĆ 1. Problemy rozwoju, nauczania i wychowania
Bardziej szczegółowoUPOŚLEDZENIE UMYSŁOWE. Bartłomiej Gmaj Andrzej Wakarow
UPOŚLEDZENIE UMYSŁOWE Bartłomiej Gmaj Andrzej Wakarow Upośledzenie umysłowe Obniżenie sprawności umysłowej powstałe w okresie rozwojowym. Stan charakteryzujący się istotnie niższą od przeciętnej ogólną
Bardziej szczegółowoWychowanie fizyczne Wychowanie fizyczne specjalne
Wychowanie fizyczne Wychowanie fizyczne specjalne Kierunek i rok studiów: Studia stacjonarne II rok, semestr 4, Studia niestacjonarne III rok, 6 semestr; II rok USM, 4 semestr. OLIGOFRENOPEDAGOGIKA 1.
Bardziej szczegółowowww.prototo.pl MATERIAŁY Z KURSU KWALIFIKACYJNEGO
Wszystkie materiały tworzone i przekazywane przez Wykładowców NPDN PROTOTO są chronione prawem autorskim i przeznaczone wyłącznie do użytku prywatnego. MATERIAŁY Z KURSU KWALIFIKACYJNEGO www.prototo.pl
Bardziej szczegółowoOrzecznictwo w procesie diagnozy FASD
Orzecznictwo w procesie diagnozy FASD Barbara Woszczyna Tomaszowice 2015r. Według brytyjskiego raportu Warnocka, około 20% populacji uczniów to dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (Children with
Bardziej szczegółowoAby zapobiec niepowodzeniom szkolnym już na starcie, musimy zadbać o to, aby dziecko przekraczając próg szkoły osiągnęło dojrzałość szkolną.
Gdy dziecko idzie po raz pierwszy do szkoły, zarówno ono, jak i rodzice bardzo przeżywają ten moment. Wszyscy są pełni nadziei, ale także obaw. Aby nieco ostudzić emocje, dowiedz się czy Twoje dziecko
Bardziej szczegółowowww.prototo.pl MATERIAŁY Z KURSU KWALIFIKACYJNEGO
Wszystkie materiały tworzone i przekazywane przez Wykładowców NPDN PROTOTO są chronione prawem autorskim i przeznaczone wyłącznie do użytku prywatnego. MATERIAŁY Z KURSU KWALIFIKACYJNEGO OLIGOFRENOPEDAGOGIKA
Bardziej szczegółowoBogdanowicz M. (1991): Psychologia kliniczna dziecka w wieku przedszkolnym; Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa
Bogdanowicz M. (1991): Psychologia kliniczna dziecka w wieku przedszkolnym; Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa Rozdział 4.1 Upośledzenie umysłowe Oligos mały, phren dusza, umysł, z języka greckiego
Bardziej szczegółowoDyskalkulia rozwojowa. Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Zabrzu
Dyskalkulia rozwojowa Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Zabrzu WYJAŚNIENIA TERMINOLOGICZNE z greckiego dys = nie, źle; z łacińskiego calculo = liczę; Dyskalkulia rozwojowa jest strukturalnym zaburzeniem
Bardziej szczegółowoPrzyczyny specyficznych trudności w nauce czytania i pisania ze szczególnym uwzględnieniem rozpoznawania ryzyka dysleksji
Przyczyny specyficznych trudności w nauce czytania i pisania ze szczególnym uwzględnieniem rozpoznawania ryzyka dysleksji Dr Teresa Opolska Polskie Towarzystwo Dysleksji Fakty i kontrowersje wokół dysleksji
Bardziej szczegółowoZAJĘCIA REWALIDACYJNE I REWALIDACYJNO WYCHOWAWCZE W PRZEPISACH PRAWA. Centrum Edukacji Nauczycieli w Białymstoku Anna Florczak
ZAJĘCIA REWALIDACYJNE I REWALIDACYJNO WYCHOWAWCZE W PRZEPISACH PRAWA Centrum Edukacji Nauczycieli w Białymstoku Anna Florczak Podstawa prawna Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada
Bardziej szczegółowoModuł IIIb. Rozpoznawanie ryzyka występowania specyficznych trudności w uczeniu się. Wg materiałów prof. Marty Bogdanowicz
Moduł IIIb Rozpoznawanie ryzyka występowania specyficznych trudności w uczeniu się Wg materiałów prof. Marty Bogdanowicz (prezentacja wykorzystana na kursie e-learningowym nt. Rozpoznawanie ryzyka dysleksji
Bardziej szczegółowoCZY NASZE DZIECKO MOŻE
CZY NASZE DZIECKO MOŻE JUŻ IŚĆ DO SZKOŁY? Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna nr 2 im. ks. dra S. Wilczewskiego w Katowicach OBOWIĄZEK SZKOLNY W KRAJACH EUROPEJSKICH GOTOWOŚĆ SZKOLNA Osiągnięcie przez
Bardziej szczegółowoROZWÓJ PSYCHORUCHOWY DZIECI Z NF1. dr n. med. Magdalena Trzcińska Szpital Uniwersytecki nr 1 w Bydgoszczy Poradnia Psychologiczna
ROZWÓJ PSYCHORUCHOWY DZIECI Z NF1 dr n. med. Magdalena Trzcińska Szpital Uniwersytecki nr 1 w Bydgoszczy Poradnia Psychologiczna EPIDEMIOLOGIA DYSFUNKCJI POZNAWCZYCH U DZIECI Z NF1 Dysfunkcje poznawcze
Bardziej szczegółowowolniejsze uczenie wypowiadanych sekwencji językowych, trudności w odczytaniu liczb (szczególnie zawierających zera), trudności w pisaniu liczb (np.
wolniejsze uczenie wypowiadanych sekwencji językowych, trudności w odczytaniu liczb (szczególnie zawierających zera), trudności w pisaniu liczb (np. opuszczanie, dodawanie, zamiana cyfr w liczbach), trudności
Bardziej szczegółowodziecka + gotowość owocne spotkanie
Gotowość szkolna: gotowość dziecka + gotowość szkoły y = owocne spotkanie dr Karolina Appelt Instytut Psychologii UAM tematyka wykładu: -co to znaczy być gotowym, co to jest gotowość szkolna, jakie są
Bardziej szczegółowoModuł I. Problemy rozwoju i samorealizacji człowieka 40 godz. (10 wykłady, 10 ćwiczenia audytoryjne, 20 ćwiczeń laboratoryjne).
OPZ załącznik nr 1 Przygotowanie i przeprowadzenie wykładów oraz ćwiczeń audytoryjnych i laboratoryjnych w ramach Kursu kwalifikacyjnego z zakresu terapii pedagogicznej - 5 zadań. Tematyka i terminy realizacji:
Bardziej szczegółowoSYLABUS/OPIS PRZEDMIOTU
SYLABUS/OPIS PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu/ moduł (w języku polskim) Rehabilitacja dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością: teoria i możliwości praktyczne. Moduł 190.: Niepełnosprawność intelektualna
Bardziej szczegółowoPERCEPCJA WZROKOWA- ROZWÓJ I ZABURZENIA FUNKCJI WZROKOWYCH.
PERCEPCJA WZROKOWA- ROZWÓJ I ZABURZENIA FUNKCJI WZROKOWYCH. Spostrzeganie wzrokowe- to zdolność do rozpoznawania i różnicowania bodźców wzrokowych oraz ich interpretowania w oparciu o dotychczasowe doświadczenia.
Bardziej szczegółowoMożliwości upośledzenia intelektualnego.
( ) Warto pytać o to, w jakim świecie życie z danym upośledzeniem miałoby sens i w jaki sposób można taki świat urzeczywistnić. (O. Speck, 2005) Możliwości upośledzenia intelektualnego. Istota upośledzenia
Bardziej szczegółowoCZEGO RODZICE NIE WIEDZĄ O SWOICH DZIECIACH A WIEDZIEĆ POWINNI?
CZEGO RODZICE NIE WIEDZĄ O SWOICH DZIECIACH A WIEDZIEĆ POWINNI? mgr Magdalena Jabłońska mgr Dorota Orłowska 1 DLACZEGO RODZICE NIE MAJĄ WIEDZY O ISTOTNYCH PROBLEMACH SWOICH DZIECI? brak czasu mało doświadczeń
Bardziej szczegółowoINTERWENCJA TERAPEUTYCZNA W PRZYPADKU OPÓŹNIONEGO ROZWOJU MOWY U DZIECKA W WIEKU PRZEDSZKOLNYM
INTERWENCJA TERAPEUTYCZNA W PRZYPADKU OPÓŹNIONEGO ROZWOJU MOWY U DZIECKA W WIEKU PRZEDSZKOLNYM OPÓŹNIONY ROZWÓJ MOWY zjawisko dotyczące wolniejszego wykształcenia się zdolności percepcyjnych lub/i ekspresyjnych
Bardziej szczegółowoDIAGNOZA NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI INTELEKTUALNEJ
DIAGNOZA NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI INTELEKTUALNEJ 1. Wyróżniamy dwa rodzaje diagnozy ze względu na cel: A. diagnoza dla selekcji = diagnoza negatywna (określająca defekty i dysfunkcje) jej celem jest stwierdzenie
Bardziej szczegółowoŻabno, dnia r.
Żabno, dnia 07.03.2014r. EUROPEJSKI DZIEŃ LOGOPEDY PPPP W TARNOWIE, FILIA ŻABNO NIEDOSŁUCH LUB GŁUCHOTA UPOŚLEDZENIE UMYSŁOWE ALALIA ALALIA PROLONGATA NIEDOKSZTAŁCENIE MOWY O TYPIE AFAZJI AFAZJA (DYZFAZJA)
Bardziej szczegółowoMałgorzata Spendel Regionalny Ośrodek Metodyczno-Edukacyjny Metis Katowice
SPECJALNE POTRZEBY EDUKACYJNE DZIECI I MŁODZIEŻY Małgorzata Spendel Regionalny Ośrodek Metodyczno-Edukacyjny Metis Katowice Specjalne potrzeby edukacyjne - SPE Specjalne potrzeby edukacyjne to takie potrzeby,
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO DLA UCZNIÓW Z DYSLEKSJĄ ROZWOJOWĄ
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO DLA UCZNIÓW Z DYSLEKSJĄ ROZWOJOWĄ Opracowanie: Mgr Anna Borek Mgr Barbara Jakubiec Mgr Tomasz Padyjasek Spis treści: 1. Termin dysleksja. 2. Trudności
Bardziej szczegółowoWyższa Szkoła Medyczna, Wydział Ogólnomedyczny Fizjoterapia Drugi Praktyczny. Pedagogika specjalna. mgr D. Wyrzykowska - Koda
Nazwa jednostki prowadzącej kierunek: Nazwa kierunku: Poziom kształcenia: Profil kształcenia: Moduły wprowadzające / wymagania wstępne: Nazwa modułu (przedmiot lub grupa przedmiotów): Osoby prowadzące:
Bardziej szczegółowoO 39 godzin 13w/ 13bk Katedra Humanistycznych Podstaw Kultury Fizycznej Zakład Pedagogiki i Psychologii Koordynator dr Jan Basiaga
Profil kształcenia: ogólno akademicki AKADEMIA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO im. JERZEGO KUKUCZKI w KATOWICACH Kierunek studiów: FIZJOTERAPIA poziom drugi tytuł zawodowy absolwenta: magister Moduł / przedmiot:
Bardziej szczegółowoPrzedszkolak u progu szkoły. Informacja dla rodziców
Przedszkolak u progu szkoły Informacja dla rodziców Dobry start w szkole jest niezwykle ważny dla rozwoju dziecka. Jeśli jest ono psychicznie i fizycznie gotowe do podjęcia nauki, bez trudu i z radością
Bardziej szczegółowoOśrodek Rozwoju Edukacji
Ośrodek Rozwoju Edukacji Karta Indywidualnych Potrzeb Ucznia Termin założenia karty 20.09.2011r. IMIĘ (IMIONA) I NAZWISKO Ucznia Kamil klasa IV Nazwa przedszkola/szkoły lub placówki zakładającej Kartę.
Bardziej szczegółowo3. 21.10.2012 9.00-16.00 Moduł I Pedagogika specjalna. zajęć. Spotkanie organizacyjno informacyjne poza godzinami dydaktycznymi kursu.
Lp. Terminy zajęć Załącznik nr 3. Szczegółowy program kursu kwalifikacyjnego: oligofrenopedagogika Godz. zajęć Moduł Treści programowe Liczba (oddo) godzin w. ćw. 1. 19.10.2012. 15.00 20.00 Spotkanie organizacyjno
Bardziej szczegółowoSPECYFICZNE TRUDNOŚCI W UCZENIU SIĘ MATEMATYKI DYSKALKULIA
SPECYFICZNE TRUDNOŚCI W UCZENIU SIĘ MATEMATYKI DYSKALKULIA DEFINICJA DYSKALKULII Dyskalkulia rozwojowa jest strukturalnym zaburzeniem zdolności matematycznych, mającym swe źródło w genetycznych lub wrodzonych
Bardziej szczegółowoAD/HD ( Attention Deficit Hyperactivity Disorder) Zespół Nadpobudliwości Psychoruchowej z Zaburzeniami Koncentracji Uwagi
AD/HD ( Attention Deficit Hyperactivity Disorder) Zespół Nadpobudliwości Psychoruchowej z Zaburzeniami Koncentracji Uwagi GENETYCZNIE UWARUNKOWANA, NEUROLOGICZNA DYSFUNKCJA, CHARAKTERYZUJĄCA SIĘ NIEADEKWATNYMI
Bardziej szczegółowoOpracowała: Monika Haligowska
Kwalifikacja i orzekanie odnośnie dzieci niezdolnych do nauki w szkołach masowych. Podstawy prawne, rola psychologa, rola poradni w kwalifikowaniu do szkół specjalnych. Opracowała: Monika Haligowska Podstawy
Bardziej szczegółowoPROCEDURA ORGANIZACJI KSZTAŁCENIA SPECJALNEGO W SZKOLE PODSTAWOWEJ IM. JANA PAWŁA II W STRĄCZNIE
PROCEDURA ORGANIZACJI KSZTAŁCENIA SPECJALNEGO W SZKOLE PODSTAWOWEJ IM. JANA PAWŁA II W STRĄCZNIE Podstawa prawna: 1. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty ( Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz.
Bardziej szczegółowoANKIETA REKRUTACYJNA
ANKIETA REKRUTACYJNA Prosimy o wypełnienie poniższej ankiety rekrutacyjnej, której celem jest zebranie informacji niezbędnych do przeprowadzenia rekrutacji uczestników projektu Wszyscy razem. 1. Imię i
Bardziej szczegółowoII. POSTANOWIENIA OGÓLNE
PROCEDURA WYDAWANIA OPINII/INFORMACJI O DZIECKU NA POTRZEBY INSTYTUCJI WSPOMAGAJĄCYCH PROCES WYCHOWAWCZY OBOWIĄZUJĄCA W PRZEDSZKOLU SAMORZĄDOWYM W DRZEWICY I.PODSTAWA PRAWNA 1. Ustawa z dnia 14 grudnia
Bardziej szczegółowoWczesne wspomaganie rozwoju dziecka i wychowanie przedszkolne
Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej Kierunek: PEDAGOGIKA SPECJALNA Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka i wychowanie przedszkolne Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka - wczesne, kompleksowe
Bardziej szczegółowoNauczanie języka obcego uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. (ze szczególnym uwzględnieniem niepełnosprawności intelektualnej)
Nauczanie języka obcego uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (ze szczególnym uwzględnieniem niepełnosprawności intelektualnej) I. Specjalne potrzeby edukacyjne II. Uczeń z SPE na lekcji języka
Bardziej szczegółowoWielu rodziców zastanawia się, czy ich dziecko jest w pełni gotowe, by sprostać wymaganiom jakie niesie za sobą szkoła.
O GOTOWOŚCI SZKOLNEJ Rozpoczęcie nauki szkolnej to bardzo ważny moment w życiu każdego dziecka. Pójście do szkoły poprzedzone jest rocznym obowiązkowym przygotowaniem przedszkolnym, któremu podlegają wszystkie
Bardziej szczegółowoSzczegółowy program kursu kwalifikacyjnego: oligofrenopedagogika. www.okko.edu.pl
Szczegółowy program kursu kwalifikacyjnego: oligofrenopedagogika Załącznik nr 3. Lp. Terminy zajęć Godz. zajęć (od-do) 1. 22.11.2014. 9.00-16.00 Spotkanie organizacyjno informacyjne. Moduł I Pedagogika
Bardziej szczegółowoFormy pomocy psychologiczno pedagogicznej oferowanej na terenie poradni:
Formy pomocy psychologiczno pedagogicznej oferowanej na terenie poradni: Diagnozowanie poziomu rozwoju, potrzeb i możliwości oraz zaburzeń rozwojowych i zachowań dysfunkcyjnych dzieci młodzieży: Badanie
Bardziej szczegółowoS Y L A B U S. Druk DNiSS nr 11D
S Y L A B U S Druk DNiSS nr 11D NAZWA PRZEDMIOTU: Teoretyczne i metodyczne podstawy pedagogiki wczesnoszkolnej Kod przedmiotu: Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy Wydział: Wydział Humanistyczno - Społeczny
Bardziej szczegółowoTEMATYKA WYKŁADÓW Z PRZEDMIOTU WYCHOWANIE FIZYCZNE SPECJALNE (I rok II stopnia, sem. I, studia dzienne 2014/2015) (10 godzin)
TEMATYKA WYKŁADÓW Z PRZEDMIOTU WYCHOWANIE FIZYCZNE SPECJALNE (I rok II stopnia, sem. I, studia dzienne 2014/2015) (10 godzin) 1. WYCHOWANIE FIZYCZNE SPECJALNE JAKO PRZEDMIOT KSZTAŁECENIA PRZYSZŁYCH NAUCZYCIELI
Bardziej szczegółowoANALIZA GŁOSKOWA umiejętność rozkładania słów na poszczególne elementy składowe głoski, które odpowiadają fonemom (najmniejszym cząstkom języka).
A ANALIZA I SYNTEZA ogół czynności dokonywania rozkładu całości na poszczególne elementy składowe oraz scalania tych elementów w całość. Czynności te dotyczą też procesów poznawczych, analizy i syntezy
Bardziej szczegółowo(materiał wykorzystany na kursie e-learningowym nt. Rozpoznawanie ryzyka dysleksji )
(materiał wykorzystany na kursie e-learningowym nt. Rozpoznawanie ryzyka dysleksji ) Propozycja arkusza do analizy zebranego materiału diagnostycznego jako podstawy do planowania działań wspomagających
Bardziej szczegółowoOPIS PRZEDMIOTU. Neuropsychologia 1100-PS36N-SJ. Wydział Pedagogiki i Psychologii Instytut Psychologii Psychologia
OPIS PRZEDMIOTU Nazwa przedmiotu Kod przedmiotu Neuropsychologia 1100-PS36N-SJ Wydział Instytut/Katedra Kierunek Specjalizacja/specjalność Poziom organizacyjny studiów System studiów Wydział Pedagogiki
Bardziej szczegółowoporadnik Pedagogiczno Terapeutyczny dla Rodziców Szkoły Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi Nr 342 im. J. M. Szancera w Warszawie
poradnik Pedagogiczno Terapeutyczny dla Rodziców Szkoły Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi Nr 342 im. J. M. Szancera w Warszawie Nr 1/2017 /październik, listopad, grudzień/ EUROPEJSKI TYDZIEŃ ŚWIADOMOŚCI
Bardziej szczegółowoProgram terapii i edukacji dzieci z autyzmem TEACCH Treatment and Education of Autistic Communication Handicapped Children
Program terapii i edukacji dzieci z autyzmem TEACCH Treatment and Education of Autistic Communication Handicapped Children Elementy programu TEACCH w pracy z uczniem z umiarkowaną lub znaczną niepełnosprawnością
Bardziej szczegółowoTEMATYKA WYKŁADÓW Z PRZEDMIOTU WYCHOWANIE FIZYCZNE SPECJALNE (I rok II stopnia, sem. I, studia dzienne 2015/2016) (10 godzin)
TEMATYKA WYKŁADÓW Z PRZEDMIOTU WYCHOWANIE FIZYCZNE SPECJALNE (I rok II stopnia, sem. I, studia dzienne 2015/2016) (10 godzin) 1. WYCHOWANIE FIZYCZNE SPECJALNE JAKO PRZEDMIOT KSZTAŁECENIA PRZYSZŁYCH NAUCZYCIELI
Bardziej szczegółowoUWAGA: Załączone materiały przeznaczone są wyłącznie do indywidualnego użytku edukacyjnego. Nie wolno ich rozpowszechniać ani też wykorzystywać w
UWAGA: Załączone materiały przeznaczone są wyłącznie do indywidualnego użytku edukacyjnego. Nie wolno ich rozpowszechniać ani też wykorzystywać w innych celach. Karwat J. D. (red.), Niepełnosprawność i
Bardziej szczegółowoTematyka i terminy realizacji:
OPZ załącznik nr 1 Przygotowanie i przeprowadzenie wykładów oraz ćwiczeń audytoryjnych i laboratoryjnych w ramach Kursu kwalifikacyjnego z zakresu zajęć edukacyjnych Terapia pedagogiczna - 3 zadania. Tematyka
Bardziej szczegółowoPROGRAM PRACY Z UCZNIEM/UCZENNICĄ ZAJĘĆ KOREKCYJNO-KOMPENSACYJNYCH NOWA JAKOŚĆ EDUKACJI W PYSKOWICACH
PROGRAM PRACY Z UCZNIEM/UCZENNICĄ ZAJĘĆ KOREKCYJNO-KOMPENSACYJNYCH NOWA JAKOŚĆ EDUKACJI W PYSKOWICACH REALIZOWANY W RAMACH PROJEKTU: WYRÓWNYWANIA SZANS EDUKACYJNYCH UCZNIÓW Z GRUP O UTRUDNIONYM DOSTĘPIE
Bardziej szczegółowoSYLABUS/OPIS PRZEDMIOTU. Niepełnosprawność intelektualna i zaburzenia wieku rozwojowego. Moduł: 190
SYLABUS/OPIS PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu/ moduł (w języku polskim) Niepełnosprawność intelektualna i zaburzenia wieku rozwojowego. Moduł: 190 2. Nazwa przedmiotu w języku angielskim Mental handicap
Bardziej szczegółowoUWAGA : W KWIETNIU BEZPŁATNE 2012 ZAPRASZAMY TESTY NA UWAGI I LATERALIZACJI impulsterapia@onet. pl
UWAGA : W KWIETNIU BEZPŁATNE 2012 ZAPRASZAMY TESTY NA UWAGI I LATERALIZACJI impulsterapia@onet. SŁUCHOWEJ pl Czym jest metoda Integracji Sensorycznej (SI)? Do jakich dzieci jest skierowana? Integracja
Bardziej szczegółowoO DOJRZAŁOŚCI SZKOLNEJ SŁÓW KILKA
O DOJRZAŁOŚCI SZKOLNEJ SŁÓW KILKA Udany start szkolny jest bardzo istotny dla całej kariery szkolnej dziecka. Aby dziecko mogło rozpocząć naukę i sprostać wymaganiom szkolnym powinno osiągnąć tzw. DOJRZAŁOŚĆ
Bardziej szczegółowoKompleksowa diagnostyka całościowych zaburzeń rozwoju
Kompleksowa diagnostyka całościowych zaburzeń rozwoju Może to autyzm? Kiedy rozwój dziecka budzi niepokój rodziców zwłaszcza w zakresie mowy i komunikacji, rozwoju ruchowego oraz/lub w sferze emocjonalno
Bardziej szczegółowoDYSLEKSJA PORADY DLA RODZICÓW
DYSLEKSJA PORADY DLA RODZICÓW CO TO JEST DYSLEKSJA? Dysleksja rozwojowa jest to zespół zaburzeń występujących w procesie uczenia się, czytania i pisania u dzieci o prawidłowym rozwoju umysłowym. U podstaw
Bardziej szczegółowoINDYWIDUALNY PROGRAM REWALIDACJI DLA DAMIANA SKRZYMOWSKIEGO UCZNIA KLASY II LO. W ZESPOLE SZKÓŁ W Łukowie NA LATA SZKOLNE
INDYWIDUALNY PROGRAM REWALIDACJI DLA DAMIANA SKRZYMOWSKIEGO UCZNIA KLASY II LO W ZESPOLE SZKÓŁ W Łukowie NA LATA SZKOLNE 2011-2012 OPRACOWAŁA Stanisława Gilewicz strona 1 /10 I. Cele główne: 1. Wspieranie
Bardziej szczegółowoCZYNNIKI SPRZYJAJĄCE NAWIĄZYWANIU I PODTRZYMYWANIU POZYTYWNYCH RELACJI WYCHOWAWCY KLASY Z RODZICAMI UCZNIÓW
CZYNNIKI SPRZYJAJĄCE NAWIĄZYWANIU I PODTRZYMYWANIU POZYTYWNYCH RELACJI WYCHOWAWCY KLASY Z RODZICAMI UCZNIÓW (materiał nr 1) 1. Podmiotowe traktowanie wszystkich rodziców (bezpośredni kontakt z każdym z
Bardziej szczegółowoKARTA KURSU. Biologia z przyrodą. Nazwa Psychologiczne podstawy wychowania i nauczania 1. Kod Punktacja ECTS* 2
KARTA KURSU Biologia z przyrodą Nazwa Psychologiczne podstawy wychowania i nauczania 1 Nazwa w j. ang. Psychological bases of education and teaching 1 Kod Punktacja ECTS* 2 Koordynator Dr Grażyna Rudkowska
Bardziej szczegółowoStudia Podyplomowe. Edukacja i rehabilitacja osób z niepełnosprawnością intelektualną - Oligofrenopedagogika
Studia Podyplomowe Edukacja i rehabilitacja osób z niepełnosprawnością intelektualną - Oligofrenopedagogika I. Informacje ogólne II. III. IV. Rekrutacja Charakterystyka studiów kwalifikacyjnych Program
Bardziej szczegółowoGimnazjum nr 2 im Karpatczyków w Nysie INDYWIDULANY PROGRAM EDUKACYJNO TERAPEUTYCZNY. Imię i nazwisko ucznia Klasa Rok szkolny
Załącznik nr 7 Gimnazjum nr 2 im Karpatczyków w Nysie INDYWIDULANY PROGRAM EDUKACYJNO TERAPEUTYCZNY Informacje o uczniu i orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego Imię i nazwisko ucznia Klasa Rok
Bardziej szczegółowoCzy mój sześciolatek/siedmiolatek jest gotowy by przekroczyć próg szkoły, by stawić czoła nowym wyzwaniom? Czy będzie potrafił podporządkować się
NOWA RZECZYWISTOŚĆ Czy mój sześciolatek/siedmiolatek jest gotowy by przekroczyć próg szkoły, by stawić czoła nowym wyzwaniom? Czy będzie potrafił podporządkować się szkolnej dyscyplinie? Czy wejdzie w
Bardziej szczegółowoTEMATYKA WYKŁADÓW Z PRZEDMIOTU WYCHOWANIE FIZYCZNE SPECJALNE (I rok II stopnia, sem. I, studia dzienne 2013/2014) (10 godzin)
TEMATYKA WYKŁADÓW Z PRZEDMIOTU WYCHOWANIE FIZYCZNE SPECJALNE (I rok II stopnia, sem. I, studia dzienne 2013/2014) (10 godzin) 1. WYCHOWANIE FIZYCZNE SPECJALNE JAKO PRZEDMIOT KSZTAŁECENIA PRZYSZŁYCH NAUCZYCIELI
Bardziej szczegółowoStudia Podyplomowe Edukacja i rehabilitacja osób z niepełnosprawnością intelektualną Oligofrenopedagogika
Studia Podyplomowe Edukacja i rehabilitacja osób z niepełnosprawnością intelektualną Oligofrenopedagogika I. Informacje ogólne II. Rekrutacja III. Charakterystyka studiów kwalifikacyjnych IV. Treści programowe
Bardziej szczegółowoIPET Indywidualny Program Edukacyjno- Terapeutyczny dla dziecka z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego
IPET Indywidualny Program Edukacyjno- Terapeutyczny dla dziecka z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego Wydział Specjalnych Potrzeb Edukacyjnych Jolanta Rafał-Łuniewska Dziecko z niepełnosprawnością
Bardziej szczegółowoKrakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2012/2013
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Karta przedmiotu obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 01/013 WydziałPsychologii i Nauk Humanistycznych Kierunek studiów:
Bardziej szczegółowoABC hipoterapii. Psychopedagogiczne aspekty hipoterapii dzieci i młodzieŝy niepełnosprawnych - pod red. A. Strumińskiej
ABC hipoterapii. Psychopedagogiczne aspekty hipoterapii dzieci i młodzieŝy niepełnosprawnych - pod red. A. Strumińskiej Spis treści Podziękowanie (A. Strumińska) Przedmowa (W. Smolak) O autorkach Słowo
Bardziej szczegółowoKonstruowanie programów wspomagania rozwoju dzieci w świetle przeprowadzonej diagnozy przedszkolnej
Konstruowanie programów wspomagania rozwoju dzieci w świetle przeprowadzonej diagnozy przedszkolnej Danuta Mroczyk Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Zielonej Górze I co dalej z diagnozą przedszkolną?
Bardziej szczegółowoSPOTKANIE Z RODZICAMI
SPOTKANIE Z RODZICAMI Temat: Dysleksja rozwojowa wprowadzenie w problematykę Treści programowe 1. ZałoŜenia wojewódzkie programu Profilaktyka dysleksji rozwojowej 2. Terminologia związana z w/w tematem
Bardziej szczegółowoFUNKCJONOWANIE OSOBISTE I SPOŁECZNE
FUNKCJONOWANIE OSOBISTE I SPOŁECZNE Osią wszystkich realizowanych w placówce działań edukacyjnych jest wspieranie rozwoju funkcjonowania osobistego i społecznego ucznia/ wychowanka. Temu celowi służą wszystkie,
Bardziej szczegółowoSPECJALISTYCZNE USŁUGI OPIEKUŃCZE DLA DZIECI
SPECJALISTYCZNE USŁUGI OPIEKUŃCZE DLA DZIECI SPECJALISTYCZNE USŁUGI OPIEKUŃCZE PRZEZNACZONE SĄ DLA: Osób dorosłych wykazujących zaburzenia wymienione w art. 3 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego: Chorych
Bardziej szczegółowoDOJRZAŁOŚĆ SZKOLNA DZIECI PIĘCIO I SZEŚCIOLETNICH ORAZ JEJ DIAGNOZA
Literka.pl DOJRZAŁOŚĆ SZKOLNA DZIECI PIĘCIO I SZEŚCIOLETNICH ORAZ JEJ DIAGNOZA Data dodania: 2009-12-22 13:02:40 Warszawski Oddział Polskiego Towarzystwa Dysleksji oraz Centrum Wspomagania Rozwoju Osobowości
Bardziej szczegółowoPROGRAM STUDIÓW PODYPLOMOWYCH LOGOPEDIA OGÓLNA
PROGRAM STUDIÓW PODYPLOMOWYCH LOGOPEDIA OGÓLNA Cel studiów: Celem studiów jest przygotowanie słuchaczy do zawodu logopedy terapeuty z zakresu diagnozy, terapii mowy i wymowy pracującego z dziećmi, młodzieżą
Bardziej szczegółowoTREŚCI ĆWICZEŃ Z PRZEDMIOTU WYCHOWANIE FIZYCZNE SPECJALNE (Studia II stopnia Rok I, sem.1, studia niestacjonarne 2013/2014) (20 godzin)
TREŚCI ĆWICZEŃ Z PRZEDMIOTU WYCHOWANIE FIZYCZNE SPECJALNE (Studia II stopnia Rok I, sem.1, studia niestacjonarne 2013/2014) (20 godzin) 28.09.2013 studenci przed zajęciami zmieniają stroje na sportowe
Bardziej szczegółowo,,Doświadczam, myślę, jestem kreatywny
OPIS INNOWACJI PEDAGOGICZNEJ,,Doświadczam, myślę, jestem kreatywny... Dla uczniów klas I-III Szkoły Podstawowej Specjalnej im. ks. Jana Twardowskiego z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim,
Bardziej szczegółowoINDYWIDUALNY PROGRAM EDUKACYJNO-TERAPEUTYCZNY Na podstawie rozp. MEN z dnia
INDYWIDUALNY PROGRAM EDUKACYJNO-TERAPEUTYCZNY Na podstawie rozp. MEN z dnia 28.08.2017 DANE UCZNIA imię (imiona) i nazwisko ucznia data urodzenia miejsce zamieszkania Rok szkolny Klasa Wychowawca Data
Bardziej szczegółowoPrzeznaczenie metody Metoda Integracji Sensorycznej jest wykorzystywana w pracy z dziećmi: z autyzmem z Zespołem Aspergera
Metoda Integracji Sensorycznej (SI) jest to nowoczesna i bardzo skuteczna forma diagnozy i terapii dzieci. Integracja Sensoryczna opiera się na neurofizjologicznych podstawach klinicznej obserwacji i standaryzowanych
Bardziej szczegółowoCo to jest dysleksja rozwojowa?
Co to jest dysleksja rozwojowa? DYSLEKSJA ROZWOJOWA to nazwa całego zespołu trudności w czytaniu i pisaniu u dzieci o prawidłowym rozwoju umysłowym, w uproszczeniu zwanego dysleksją. Określenie rozwojowa
Bardziej szczegółowoPROCEDURA WYDAWANIA OPINII O UCZNIU DO INSTYTUCJI WSPOMAGAJĄCYCH PROCES WYCHOWAWCZY
PROCEDURA WYDAWANIA OPINII O UCZNIU DO INSTYTUCJI WSPOMAGAJĄCYCH PROCES WYCHOWAWCZY I PODSTAWA PRAWNA 1. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 stycznia 2003 r. w sprawie zasad udzielania
Bardziej szczegółowoAutyzm i zespół Aspergera. Kryteria diagnostyczne.
Autyzm i zespół Aspergera. Kryteria diagnostyczne. W Polsce autyzm i Zespół Aspergera rozpoznaje się w oparciu o obowiązującą od 1996 roku Międzynarodową Statystyczną Klasyfikację Chorób i Problemów Zdrowotnych
Bardziej szczegółowoJak pomóc dziecku mającemu trudności w nauce czytania i pisania?
Jak pomóc dziecku mającemu trudności w nauce czytania i pisania? Stopniowe opanowanie umiejętności czytania i pisania stanowi jeden z najistotniejszych elementów nauki w zerówce jak i w pierwszych latach
Bardziej szczegółowoPROCEDURA WYDAWANIA OPINII O UCZNIU SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 1 W OPATOWIE / GIMNAZJUM NR 1 W OPATOWIE DO INSTYTUCJI WSPOMAGAJĄCYCH PROCES WYCHOWAWCZY
PROCEDURA WYDAWANIA OPINII O UCZNIU SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 1 W OPATOWIE / GIMNAZJUM NR 1 W OPATOWIE DO INSTYTUCJI WSPOMAGAJĄCYCH PROCES WYCHOWAWCZY I PODSTAWA PRAWNA 1. Rozporządzenie Ministra Edukacji
Bardziej szczegółowoKARTA PRZEDMIOTU. 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Wychowanie fizyczne specjalne KOD WF/II/st/14
KARTA PRZEDMIOTU 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Wychowanie fizyczne specjalne KOD WF/II/st/14 2. KIERUNEK: Wychowanie fizyczne 3. POZIOM STUDIÓW 1 : II stopień studia stacjonarne 4. ROK/ SEMESTR STUDIÓW: II rok/iii
Bardziej szczegółowoModel dziecka dojrzałego do szkoły
Model dziecka dojrzałego do szkoły Rozważając problematykę gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole należy zwrócić uwagę na pojęcie: dojrzałość szkolna. Określenie dojrzałości dotyczy poziomu rozwoju
Bardziej szczegółowoJAK POMÓC DZIECKU ZE SPECYFICZNYMI TRUDNOŚCIAMI W NAUCE? Część I - Terminologia
JAK POMÓC DZIECKU ZE SPECYFICZNYMI TRUDNOŚCIAMI W NAUCE? Część I - Terminologia Nabycie umiejętności sprawnego czytania, pisania i liczenia w pierwszych latach nauki szkolnej jest warunkiem koniecznym
Bardziej szczegółowoWydział Specjalnych Potrzeb Edukacyjnych
Moduł VIII: Dostosowanie wymagań edukacyjnych dla dziecka z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego w przedszkolu (dzieci z niepełnosprawnością intelektualną) Wydział Specjalnych Potrzeb Edukacyjnych
Bardziej szczegółowoPercepcja wzrokowa jest zdolnością do rozpoznawania i rozróżniania bodźców
Percepcja wzrokowa jest zdolnością do rozpoznawania i rozróżniania bodźców wzrokowych a także do ich interpretowania przez odniesienie do poprzednich doświadczeń. Nie jest wyłącznie zdolnością do dokładnego
Bardziej szczegółowoŁódź; październik 2016
Diagnoza potrzeb i możliwości uczniów objętych kształceniem specjalnym jako podstawa do planowania pracy z uczniem posiadającym orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego Łódź; październik 2016 ROZPORZĄDZENIE
Bardziej szczegółowoAsymetria funkcjonalna mózgu w badaniach inteligencji i procesów poznawczych dzieci i młodzieży z niedosłuchem.
UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE WYDZIAŁ NAUK O ZDROWIU Grażyna Gwizda Asymetria funkcjonalna mózgu w badaniach inteligencji i procesów poznawczych dzieci i młodzieży z niedosłuchem. Streszczenie rozprawy
Bardziej szczegółowoNiepowodzenia szkolne. Przyczyny, skutki, zapobieganie.
Literka.pl Niepowodzenia szkolne. Przyczyny, skutki, zapobieganie. Data dodania: 2012-02-10 14:11:17 Autor: Anna Bajorek W referacie przedstawione zostało zagadnienie niepowodzeń szkolnych dzieci i młodzieży
Bardziej szczegółowoDostosowanie wymagań edukacyjnych dla dziecka z niepełnosprawnością intelektualną w edukacji wczesnoszkolnej.
Dostosowanie wymagań edukacyjnych dla dziecka z niepełnosprawnością intelektualną w edukacji wczesnoszkolnej. Jolanta Rafał-Łuniewska WSPE (materiał wykorzystany podczas e-kursu) Upośledzenie umysłowe
Bardziej szczegółowoTeresa Szefs psycholog PPP w Piasecznie
Teresa Szefs psycholog PPP w Piasecznie Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.) Rozporządzenia MEN: w sprawie szczegółowych zasad działania
Bardziej szczegółowoMetody diagnozowania rozwoju dziecka w wieku przedszkolnym
Metody diagnozowania rozwoju dziecka w wieku przedszkolnym Jadwiga Mielczarek j.mielczarek@womczest.edu.pl Podstawowe kierunki realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2017/2018 Wdrażanie
Bardziej szczegółowo