Temat: MontaŜ mechaniczny bezpieczników i wyłączników

Transkrypt

1 Zajęcia nr 5 Temat: bezpieczników i wyłączników I. Bezpieczniki i wyłączniki nadprądowe Bezpieczniki i wyłączniki nadprądowe są urządzeniami mającymi na celu zapewnienie wyłączenia prądów zwarciowych i przeciąŝeniowych płynących w obwodzie elektrycznym. Bezpieczniki składają się z gniazda bezpiecznikowego z wkręconą do niego wstawką kalibracyjną, wkładki topikowej i główki bezpiecznika. Wstawka kalibracyjna zapobiega włoŝeniu do gniazda wkładki topikowej na prąd wyŝszy od przewidzianego dla danego bezpiecznika. Wkładka topikowa składa się z porcelanowego korpusu zakończonymi okuciami (stykami). Między stykami wewnątrz korpusu jest poprowadzony topik główny oraz topik wskaźnikowy. Wnętrze wkładki wypełnia gasiwo (piasek) mające na celu zgasić łuk elektryczny pojawiający

2 się w chwili przepalenia topików na skutek przepływu przez bezpiecznik prądu o wartości większej od znamionowej. Topik wskaźnikowy przytrzymuje wskaźnik, który po przepaleniu topika wypada z wkładki sygnalizując jej uszkodzenie. Wyłączniki nadprądowe mają zwartą konstrukcję. Są instalowane na specjalnych wspornikach szynowych o przekroju omega przy pomocy mechanizmu zatrzaskowego. Wewnątrz wyłącznika znajduje się wyzwalacz zwarciowy oraz wyzwalacz przeciąŝeniowy, których celem jest uruchomienie układu stykowo-gaszeniowego przy wystąpieniu odpowiednio zwarcia lub przeciąŝenia. Łuk elektryczny jest gaszony w specjalnych komorach po uprzednim podziale na wiele krótkich łuków. Bezpieczniki i wyłączniki nadprądowe są wykonywane jako zwłoczne lub bezzwłoczne.

3

4 II. Wyłączniki Wyłączniki w instalacjach elektrycznych są montowane w puszkach łączeniowych. Puszki te mogą być natynkowe lub podtynkowe. W zaleŝności od konstrukcji puszek, łączniki są do nich przykręcane bezpośrednio lub wczepiają się w ścianki puszki za pomocą specjalnych szczęk (uchwytów) rozwierających się pod wpływem wkręcania śrub mocujących. RównieŜ rozmieszczenie śrub mocujących zaleŝy od konstrukcji łączników. W starszych rozwiązaniach są one dostępne bezpośrednio na obudowie łącznika, w nowszych rozwiązaniach są ukryte pod przyciskami i dostępne po ich uprzednim wyjęciu. MontaŜ przewodów do styków elektrycznych jest wykonany za pomocą zacisków śrubowych lub złącz samozaciskowych. Rys Łączniki puszkowe. a) przełącznik klawiszowy natynkowy, b) wyłącznik jednobiegunowy wtynkowy z zaciskami śrubowymi, c) przełącznik klawiszowy lub zmienny, szczękowy natynkowo-wtynkowy (do montaŝu w puszce uniwersalnej).

5 Rys. A. Łączniki: a) szczękowy, puszkowy wtynkowy, b) wtynkowy, c) puszkowy natynkowy Rys. B. Łącznik warstwowy tablicowy. 1-oś, 2- gniazdo ze spręŝyną, 3-oś stykowa w izolacji, 4-płytka izolacyjna, 5-styk, 6- wkładka pakietowa, 7-pokrętło.

6 Materiały dydaktyczne wyłącznie do uŝytku uczniów klas elektrycznych i elektronicznych Śląskich Technicznych Zakładów Naukowych w Katowicach. Niniejsze materiały stanowią ilustrację do wprowadzeń teoretycznych przeprowadzonych na warsztatach szkolnych według podręcznika podanego w literaturze. Zamieszczone ilustracje są chronione prawami autorskimi autorów podręcznika. Literatura: E.Musiał Instalacje i urządzenia elektroenergetyczne WSiP Warszawa 1998 G.Bartodziej, E.KałuŜa Aparaty i urządzenia elektryczne WSiP Warszawa 1997