Zwalczanie nieuczciwej konkurencji

Transkrypt

1 Zwalczanie nieuczciwej konkurencji Tajemnica przedsiębiorstwa. Dr Dariusz Kasprzycki

2 Tajemnica przedsiębiorstwa a prawa własności intelektualnej Korzyści Brak formalności Niskie koszty Długotrwałość ochrony Realna poufność Szeroki zakres informacji danych objętych ochroną Wady Ryzyko utraty ochrony Konieczność utrzymywania stanu tajemnicy podejmowanie niezbędnych środków do utrzymania tego stanu Ochrona ograniczona tylko przed bezprawnym ujawnieniem lub użyciem reverse engineering

3 Ochrona międzynarodowa Prawo europejskie TRIPS Art. 39 ust. 2 Osoby fizyczne i prawne będą miały możliwość zapobiegania temu, aby informacje pozostające w sposób zgodny z prawem pod ich kontrolą nie zostały ujawnione, nabyte lub użyte bez ich zgody przez innych, w sposób sprzeczny z uczciwymi praktykami handlowymi,

4 Ochrona międzynarodowa TRIPS Art. 39 c.d. tak długo, jak takie informacje: (a) są poufne w tym sensie, że jako całość lub w szczególnym zestawie i zespole ich elementów nie są ogólnie znane lub łatwo dostępne dla osób z kręgów, które normalnie zajmują się tym rodzajem informacji; (b) mają wartość handlową dlatego, że są poufne; i (c) poddane zostały przez osobę, pod której legalną kontrolą informacje te pozostają rozsądnym, w danych okolicznościach, działaniom dla utrzymania ich poufności.

5 Tajemnica przedsiębiorstwa a know how Potoczne rozumienie know-how Definicje ustawowe ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów rozporządzenie w sprawie TT (772/04) niejawność istotność identyfikowalność i) "know-how" oznacza pakiet nieopatentowanych informacji praktycznych, wynikających z doświadczenia i badań, które są: i) niejawne, czyli nie są powszechnie znane lub łatwo dostępne, ii) istotne, czyli ważne i użyteczne z punktu widzenia wytwarzania produktów objętych umową, oraz iii) zidentyfikowane, czyli opisane w wystarczająco zrozumiały sposób, aby można było sprawdzić, czy spełniają kryteria niejawności i istotności;

6 Definicja ustawowa art. 11(4) uznk nieujawnione do wiadomości publicznej informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą, co do których przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania ich poufności.

7 Nieujawnione informacje Dostępność informacji informacje znane jednej osobie, czy grupie? na zwykłej i dozwolonej drodze bez zgody dysponenta, chociażby w powiązaniu z pewnymi trudnościami i kosztami reverse engineering Zakres terytorialny Możliwość udostępnienia osobom zobowiązanych do dyskrecji kontrola ze strony dysponenta Możliwa częściowa jawność danych

8 Orzecznictwo Stan faktyczny Przepis art. 11 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (...) wyklucza objęcie tajemnicą informacji, które osoba zainteresowana może uzyskać w zwykłej i dozwolonej drodze. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 września 2001 r. I CKN 1159/00

9 Orzecznictwo Interpretacja w duchu TRIPS Fakt, że informacje dotyczące poszczególnych elementów urządzenia są jawne nie decyduje o odebraniu zespołowi wiadomości o produkcie przymiotu poufności Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 lutego 2007 r. V CSK 444/06

10 Charakter informacji Techniczne, technologiczne Organizacyjne Posiadające wartość gospodarczą Konieczność utrwalenia? Przykłady Wyniki finansowe Dane zawarte w sprawozdaniu finansowym spółki Plany wydawnicze Regulamin repartycji wynagrodzeń Sposób kalkulacji ceny, w szczególności kosztów osobowych za jeden dzień pracy Dane obrazujące wielkość produkcji i sprzedaży, a także źródła zaopatrzenia i zbytu

11 Orzecznictwo I. Poufne informacje o planach wydawniczych mogą przedstawiać samodzielną wartość handlową w relacjach z konkurencyjnymi wydawcami i z tego względu zachodzi potrzeba ochrony przed ich bezprawnym ujawnieniem i wykorzystaniem. II. Udzielenie ochrony poufnym informacjom o planach wydawniczych jako tajemnicy przedsiębiorstwa wydawcy nie może niweczyć kompetencji autorów do swobodnego wyboru wydawcy ich dzieł, wiążąc ich nieodwołalnie tylko z tym wydawcą, z którym prowadzili rokowania w celu zawarcia umowy wydawniczej. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 11 czerwca 2003 r. I ACa 469/03

12 Podjęcie działań Działania faktyczne i prawne Ujawnienie intencji co do utrzymywania w tajemnicy także w sposób dorozumiany ale rozpoznawalny dla zainteresowanych Obowiązki informacyjne przedsiębiorcy

13 Podjęcie działań przez pracodawcę Wykorzystanie przez pracownika we własnej działalności gospodarczej informacji, co do których przedsiębiorca (pracodawca) nie podjął niezbędnych działań w celu zachowania ich poufności, należy traktować jako wykorzystanie powszechnej wiedzy, do której przedsiębiorca nie ma żadnych ustawowych uprawnień. Wyrok z dnia 3 października 2000 r. SN I CKN 304/00, OSNC 2001/4/59

14 Znamiona czynu użycie informacji przekazanie, ujawnienie wykorzystanie nabycie od osoby nieuprawnionej zagrożenie lub naruszenie interesu przedsiębiorcy

15 Sprawca i uprawniony Możliwy sprawca czynu Każdy? Osoby przypadkowe Czy sposób naruszenia opisany w ust 1 art. 11 uznk determinuje krąg osób odpowiedzialnych Stan świadomości sprawcy Argument a contrario z art. 11 ust. 3 uznk Podmiot chroniony (uprawniony) Twórca Pracodawca (podobnie jak praw własności przemysłowej)

16 Ujawnienie w interesie społecznym Funkcja korygująca art. 3 Rażące naruszenie interesu publicznego Jedyny skuteczny sposób ochrony Stan wyższej konieczności Ujawnienie w prasie

17 Nabycie w dobrej wierze Nabycie od nieuprawnionego w dobrej wierze, na podstawie odpłatnej czynności prawnej Zapłata stosownego wynagrodzenia za korzystanie fakultatywna na czas trwania tajemnicy

18 Nabycie w dobrej wierze Domniemanie dobrej wiary Droga nabycia Odpłatność Stosowne wynagrodzenie hipotetyczne opłaty licencyjne bez funkcji odszkodowawczej uzależnione od zakresu wykorzystania przez nabywcę różnica do wartości rynkowej?

19 Stosunki pracownicze Art. 11 ust 2 Przepis ust. 1 stosuje się również do osoby, która świadczyła pracę na podstawie stosunku pracy lub innego stosunku prawnego - przez okres trzech lat od jego ustania, chyba że umowa stanowi inaczej albo ustał stan tajemnicy. Sposób ochrony umowy o zachowaniu w poufności Wydłużenie 3-letniego okresu ochrony bezterminowe? z zapłatą wynagrodzenia?

20 Stosunki pracownicze Świadczenie pracy na różnych podstawach brak związania kontrahentów art. 11 ust 2 Osobiste doświadczenie czy tajemnica przedsiębiorstwa wiedza, doświadczenia i umiejętności zdobyte przez pracownika podczas zatrudnienia nie korzystają z ustawowej ochrony na rzecz przedsiębiorstwa Orzeczenie SA w Katowicach z dnia 29 marca 2000 r. I ACa 900/99

21 Tajemnica przedsiębiorstwa a stosunki pracownicze Art Kodeksu pracy Pracownik jest obowiązany w szczególności: 4) dbać o dobro zakładu pracy, chronić jego mienie oraz zachować w tajemnicy informacje, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę, 5) przestrzegać tajemnicy określonej w odrębnych przepisach, Przepis art k.p. nie stanowi zamkniętego katalogu obowiązków pracownika; obowiązek lojalności względem pracodawcy wymaga od pracownika nie tylko zachowania w tajemnicy informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę, ale także powstrzymania się od wykorzystania takich informacji we własnym interesie w sposób, który mógłby narazić pracodawcę na szkodę. Orzeczenie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 15 maja 2002 r. I ACa 320/02

22 Tajemnica przedsiębiorstwa a zakaz prowadzenia działalności konkurencyjnej Odrębne pola ochrony Zwolnienia z zakazu prowadzenia działalności konkurencyjnej nie można utożsamiać z uchyleniem przez pracodawcę ustawowego zakazu ujawniania (upowszechniania) tajemnicy przedsiębiorstwa. Wyrok SN z dnia 8 października 2008 r. V CSK 154/08

23 Charakter prawny tajemnicy przedsiębiorstwa Prawo podmiotowe? skonkretyzowanie dobra chronionego użycie zwrotu uprawniony możliwość korzystania i rozporządzania tajemnica jako składnik przedsiębiorstwa prawo majątkowe Względy praktyczne wspólność prawa, mienie, upadłość, dziedziczenie

24 Ograniczenia prawa konkurencji Element porozumienia monopolistycznego Lub sposób nadużywania pozycji dominującej Porozumienia o transferze technologii Rozporządzenie 772/2004 Ograniczenia podstawowe i wykluczone Klauzule pokontraktowe

25 Ujawnienie organom władzy Art. 39 TRIPS Członkowie będą chronić informację nieujawnioną zgodnie z ust. 2, a także dane przedstawione rządowi lub agencjom rządowym Art. 339TFUE (dawny 287) Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów Procedura Kodeks postępowania cywilnego

26 Realizacja ochrony Roszczenia z art. 18 uznk korzystny termin przedawnienia Sankcja karna ciążący obowiązek zachowania tajemnicy na sprawcy (lub bezprawne uzyskanie takiej informacji) ujawnienie lub wykorzystanie tajemnicy przedsiębiorstwa w działalności gosp. wyrządzenie poważnej szkody