Zagadnienia do kolokwia

Transkrypt

1 Zagadnienia do kolokwia Obowiązuje ten sam materiał, co na sprawdzian wejściowy oraz (szczegółowo) wymienione niżej zagadnienia. W trakcie kolokwium dopuszczalne jest posługiwanie się skrótami nazw, jeśli zostaną one wyjaśnione. Schematy i rysunki są dopuszczalne tylko wtedy, gdy są wystarczająco jasno opisane. Temat 1-9: P otencjał spo cz ynkow y, poten cjał cz ynnościow y, p rzewodnict wo nerwow e Definicja potencjału spoczynkowego, jego geneza. Rodzaje transportu błonowego: definicja transportu biernego i czynnego; mechanizm działania pompy sodowo-potasowej, wpływ tych rodzajów transportu na wielkość spoczynkowej różnicy potencjałów. Rozkład stężeń jonów uczestniczących w genezie potencjału spoczynkowego we wnętrzu komórki i w środowisku zewnątrzkomórkowym. Przyczyny takiego rozkładu stężeń. Wpływ środowiska zewnątrzkomórkowego na genezę potencjału spoczynkowego: wpływ temperatury na wartość spoczynkowego potencjału błonowego (obniżenie temperatury - wyjaśnienie przyczyn zmiany potencjału spoczynkowego; podwyższenie temperatury - wyjaśnienie przyczyn zmiany potencjału spoczynkowego). Wpływ stężenia jonów potasu w środowisku zewnątrzkomórkowym na wartość spoczynkowego potencjału błonowego (obniżenie i podwyższenie stężenia K + - wyjaśnienie przyczyn zmiany potencjału spoczynkowego) Definicja potencjału równowagi dla jonu. Wzór na obliczenie wartości potencjału równowagi dla jonów K +, Na +, Cl -. Definicja refrakcji bezwzględnej i względnej. Związek między okresem refrakcji a częstotliwością pojawiania się potencjałów czynnościowych w aksonie. Sumowanie w czasie i w przestrzeni. Opis i przykłady tych zjawisk. Czynniki wpływające na prędkość rozprzestrzeniania się potencjału czynnościowego; znaczenie obecności osłonki mielinowej) neuronu. Przewodzenie ciągłe i skokowe impulsów w układzie nerwowym. Sposoby zablokowania przewodzenia potencjałów czynnościowych w neuronie: wyjaśnienie wpływu alkoholu i eteru na przewodnictwo nerwowe Pojęcia: pobudliwość, pobudzenie, hamowanie Opis potencjału czynnościowego (iglicowego): fazy depolaryzacja, repolaryzacja; podepolaryzacyjny potencjał następczy, hiperpolaryzacyjny potencjał następczy. Zmiany przepuszczalności błony komórkowej podczas potencjału czynnościowego. W tym zmiany przepuszczalności błony komórkowej w fazie depolaryzacji i repolaryzacji potencjału czynnościowego. Najważniejsze cechy charakterystyczne potencjału czynnościowego (należy je wymienić i opisać).

2 Zmiany potencjału błonowego neuronu po zastosowaniu bodźca: podprogowego; progowego i nadprogowego. Sposoby uzyskiwania potencjału czynnościowego: zastosowanie bodźca podprogowego: definiowanie pojęć - sumowanie w czasie, sumowanie w przestrzeni; Zmiany potencjału błonowego po zastosowaniu bodźca nadprogowego w okresie refrakcji bezwzględnej. Przyczyny braku potencjału czynnościowego. Tematy 13-20: Odruchy Definicje: odruch, odruch bezwarunkowy, odruch warunkowy, łuk odruchowy, czas latencji odruchu, odruch własny rdzenia i odruch własny mięśnia, skrzyżowany odruch prostowania, odruch monosynaptyczny, odruch polisynaptyczny. Opis poszczególnych elementów łuku odruchowego (receptor, droga dośrodkowa, ośrodek, droga odśrodkowa, efektor). Znaczenie zachowania ciągłości łuku odruchowego. Odruchy obronne: znaczenie, mechanizm, łuk odruchowy przebieg impulsu nerwowego, rola motoneuronów alfa i gamma. Odruch na rozciąganie: znaczenie, mechanizm, łuk odruchowy przebieg impulsu nerwowego, budowa i funkcja receptora wrażliwego na rozciąganie, samoregulacja napięcia mięśniowego - pętla rdzeniowo-mięśniowa (czynność motoneuronów alfa i gamma). Regulacja szerokości źrenic pod wpływem światła odruch na światło (znaczenie, mechanizm). Odruch na bliskość obserwowanego przedmiotu (znaczenie, mechanizm). Oczopląs (znaczenie i mechanizm): samoistny, wywołany (podczas obrotowy, poobrotowy, cieplny). Hamowanie odruchów: ośrodkowe przykłady, rola tworu siatkowatego zstępującego w regulacji odruchów; obwodowe przykłady. Wpływ częstotliwości bodźcowania i siły bodźca na reakcję łuku odruchowego, mechanizm tej reakcji. Tematy 35-38: Automatyzm serca i EKG (poprawiłam, odjęłam kilka zagadnień szczegółowych) Budowa i funkcja mięśnia sercowego zjawiska elektryczne i mechaniczne: pojęcie syncytium fizjologicznego; strukturalne podłoże rozprzestrzeniania się pobudzenia w mięśniu sercowym: budowa i funkcja wstawek; potencjał spoczynkowy kardiocytów: rola transportu biernego i aktywnego jonów. Automatyzm serca: dowody na istnienie automatyzmu serca. Najważniejsze elementy układu przewodzącego serca: charakterystyczne cechy komórek układu przewodzącego serca; prądy jonowe warunkujące czynność spontaniczną; układ przewodzący jako rozrusznik dla potencjałów czynnościowych mięśnia sercowego. Nerwowa i humoralna modulacja czynności serca: wpływ acetylocholiny, noradrenaliny, adrenaliny. Badanie czynności bioelektrycznej serca: odprowadzenia EKG: dwubiegunowe kończynowe, jednobiegunowe kończynowe, jednobiegunowe przedsercowe zasada

3 działania, rozmieszczenie elektrod; elementy zapisu EKG: załamki, odcinki, odstępy: ich opis, interpretacja kardiogramu (miarowy rytm serca). Tematy 21, 39-41: Baroreceptor y i kr ąż enie Czynniki wpływające na wartość ciśnienia tętniczego krwi. Rola układu współczulnego i przywspółczulnego w regulacji ciśnienia tętniczego krwi. Procesy zachodzące podczas próby ortostatycznej i klinoortostatycznej. Wpływ siły grawitacji na układ krążenia Łuk odruchowy w odruchu z baroreceptorów (podłoże strukturalne); rola odruchu z baroreceptorów Fala tętna i prędkość jej rozchodzenia się. Regulacja oporu naczyniowego. Tematy 42-43: Hormony Hormony podwzgórzowe i ich rola. Hormony przysadki (części nerwowej, pośredniej i gruczołowej) i ich rola. Anatomiczne i funkcjonalne połączenie podwzgórza z przysadką. Mechanizm działania hormonów podwzgórzowych na komórki przysadki Synteza, uwalnianie i działanie wazopresyny i oksytocyny. Hormony wydzielane przez gruczoły zależne od przysadki. Drogi działania hormonów(znajomość przykładów). Kontrola wydzielania hormonów (rodzaje, przykłady). Hormonalna regulacja wydzielania hormonów gruczołów zależnych od przysadki (mechanizm sprzężeń zwrotnych). Unerwienie trzustki, wpływ układu autonomicznego na czynność wewnątrzwydzielniczą trzustki (część współczulna i przywspółczulna, receptory α i β adrenergiczne). Fizjologiczna rola glukagonu, procesy nasilane i hamowane przez glukagon. Transport glukozy w wątrobie i mięśniach szkieletowych (rola insuliny). Fizjologiczna rola insuliny, procesy nasilane i hamowane przez insulinę z rozróżnieniem skutków szybkich, pośrednich i opóźnionych. Tematy 49-52: Trawienie Odcinki przewodu pokarmowego i ich funkcja: jama ustna i przełyk (żucie; wydzielanie śliny; skład śliny: alfa-amylaza ślinowa, lipaza językowa, mucyny; funkcja śliny; połykanie); żołądek (wydzielanie żołądkowe: sok żołądkowy, kwas solny, enzymy żołądkowe; motoryka żołądka), jelito cienkie (anatomia: kosmki jelitowe, rąbek prążkowany, enterocyty; enzymy jelitowe; motoryka jelita: skurcze perystaltyczne; wchłanianie); jelito grube (anatomia, motoryka, bakterie jelitowe). Hormony żołądkowo-jelitowe: gastryna: podstawowe funkcje fizjologiczne, regulacja wytwarzania i wydzielania; cholecystokinino-pankreozymina (CCK-PZ) lub (CCK): podstawowe funkcje fizjologiczne, regulacja wytwarzania i wydzielania; sekretyna:

4 podstawowe funkcje fizjologiczne, Budowa i funkcja trzustki: czynność egzokrynna - sok trzustkowy, hormonalna regulacja wydzielania soku trzustkowego. Budowa i funkcja wątroby: czynność wydzielnicza - żółć (funkcja). Trawienie i wchłanianie białek, tłuszczów, węglowodanów. Optimum ph i działanie enzymów trawiennych: pepsyny, podpuszczki, alfa-amylazy (gdzie jeszcze występuje?) Tematy 22-25: Czucie Czucie dotyku, smaku, temperatury. Podstawowe cechy i etapy działania receptorów. Różne typy podziałów receptorów czuciowych. Bodziec adekwatny Potencjał receptorowy Adaptacja receptorów Kodowanie informacji o natężeniu bodźca Recepcja i percepcja bodźców. Pola recepcyjne I-rzędowych receptorów czuciowych. Mechanorecepcja u kręgowców receptory skórne. Smak u kręgowców. Kubki smakowe. Termoreceptory Tematy 26-34: Zm ysł y Oko - część dioptryczna i receptoryczna (funkcje). Wady związane z optyką oka. Akomodacja. Astygmatyzm. Rozdzielczość siatkówki (ostrość wzroku). Fotoreceptory (również rozmieszczenie pręcików i czopków). Światło i widzenie barw (w tym również zaburzenia). Części siatkówki, neuronalna organizacja śiatkówki. Plamka żółta i plamka ślepa. Ucho ssaka (budowa, części towarzyszące, część receptoryczna). Podstawy fizyczne słuchu (typy przewodnictwa fali akustycznej). Metody diagnostyczne wad słuchu (próba Rinnego i próba Webera). Ostrość słuchu, adaptacja, kierunkowość słyszenia.

5 Tematy 44-46: Oddychanie Etapy oddychania zewnętrznego. Transport i dyfuzja gazów oddechowych. Procentowa zawartość gazów oddechowych w powietrzu atmosferycznym i pęcherzykowym. Surfaktant i jego rola. Drogi oddechowe (budowa i rola w oddychaniu). Przestrzeń martwa anatomiczna i fizjologiczna (budowa, znaczenie). Mięśnie oddechowe. Wentylacja płuc, udział mięśni oddechowych, zmiany ciśnienia. Pojemności i objętości wchodzące w skład całkowitej pojemności płuc (umiejętność definiowania poszczególnych objętości i pojemności). Lokalizacja i działanie ośrodka oddechowego i pneumotaksycznego. Rytmiczność oddychania (na czym polega, czynniki modulujące rytm oddechowy). Regulacja oddychania (w tym: kontrola dowolna i automatyczna). Receptory zaangażowane w regulację rytmu oddechowego. Wykorzystanie spirometru do badań pojemności płuc (znajomość praktycznego wykorzystania spirometru).