Zespół Metaboliczny w praktyce chirurga naczyniowego

Transkrypt

1

2 Zespół Metaboliczny w praktyce chirurga naczyniowego Wacław Karakuła Katedra i Klinika Chirurgii Naczyń i Angiologii U.M. w Lublinie Kierownik Kliniki prof. Tomasz Zubilewicz Lublin,

3 Zespół Metaboliczny definicja (International Diabetes Federation) Jest to zespół czynników do których zaliczmy: Otyłość Brzuszną (w 2005 roku 1,6 mld ludzi ma nadwagę 400 mln otyłość w ,3 mld ma nadwagę i 700 mln otyłość) 102 cm 88 cm 94 cm 80 cm

4 Zespół Metaboliczny definicja dodatkowo co najmniej dwa z poniższych czynników: poziom triglicerydów we krwi > lub = 150 mg/dl (lub leczenie dyslipidemii) stężenie tzw. dobrego cholesterolu (HDL) we krwi u kobiet < 50 mg/dl, zaś u mężczyzn < 40 mg/dl ciśnienie tętnicze > lub = 130/85 mm Hg (lub leczenie nadciśnienia tętniczego) poziom glukozy we krwi na czczo > lub = 100 mg/dl (lub leczenie cukrzycy typu 2)

5 Co łączy Chirurga Naczyniowego z Zespołem Metabolicznym? Czy jest to Miażdżyca i jej powikłania?

6 Czy Zespół Metaboliczny zwiększa ryzyko rozwoju miażdżycy? Tak? Tak?

7 Co to jest miażdżyca? Miażdżyca to rozwijający się latami proces chorobowy dotyczący głównie dużych i średnich naczyń tętniczych. W jego efekcie, na skutek wieloletniego odkładania się lipidów w ścianach naczyń, dochodzi do ograniczenia przepływu naczyniowego. Skutkiem tego jest stopniowe, a niekiedy nagłe zagrażające życiu, ograniczenie zaopatrzenia w tlen i składniki odżywcze poszczególnych narządów, w tym tych najważniejszych serca i mózgu.

8 Czynniki ryzyka miażdżycy Styl życia Cechy indywidualne(nie poddające się modyfikacji) Cechy biochemiczne i fizjologiczne (poddające się modyfikacji)

9 Styl życia (Polkard ) Dieta bogata w tłuszcze nasycone, cholesterol i kalorie, uboga w witaminy i nienasycone kwasy tłuszczowe Palenie tytoniu (co 3 M i co 6 K w Polsce, 31%M, 18%K ogółem 24%-27%) Nadmierne spożycie alkoholu (10,5 l/per capita) Brak aktywności fizycznej

10 Cechy indywidualne (niepodlegające modyfikacji) Wiek Płeć Wczesne rodzinne występowanie chorób naczyniowych w rodzinie (<65 u kobiet i <55 u mężczyzn) Inne choroby serca lub inne choroby naczyniowe na tle miażdżycy Markery genetyczne

11 Cechy biochemiczne i fizjologiczne (poddające się modyfikacji) 1. Zaburzenia lipidowe co 2 Polak <cholesterol całkowity 200mg < stężenie cholesterolu LDL 100mg >stężenie cholesterolu HDL M:35mg% K:45mg% <stężenie trójglicerydów 130mg% 2. Nadciśnienie tętnicze (< 140/90 mm Hg) 8,3mln, 1,5mil 3. Nadwaga/otyłość ok.60% Polaków M:102, K:88 4,5x M:94 K:80 BMI (Body Mass Index)20-24,9kg/m² 10% dzieci w Europie ma nadwagę 4. Cukrzyca (230mil na Świecie 25mil w Europie 2mil Polaków wg IDF Międzynarodowa Federacja ds. Cukrzycy 5. Czynniki trombogenne 6. Markery zapalne

12 Miażdżyca dotyczy wszystkich naczyń tętniczych choroba wieńcowa (2 mln Polaków) zawał serca w Polsce (80 tysięcy osób, 30%!) udar mózgu 70 tysięcy 30 tysięcy umiera otępienie naczyniopochodne chromanie przystankowe = miażdżyca tętnic kończyn dolnych 40 tysięcy niedokrwienie narządów np. nerki nadciśnienie, jelita angina brzuszna tętniaki

13 Przewlekłe niedokrwienie kończyn dolnych Co roku po raz pierwszy zgłasza się do lekarza około z tego, aż 10% kwalifikuje się jedynie do odjęcia nogi! U ponad 98% z nich przyczyną jest miażdżyca Większość to ludzie, którzy przekroczyli 50 rok życia, ale 30% to ludzie młodzi

14 Przewlekłe niedokrwienie kończyn dolnych cd. Zachorowalność mężczyzn jest 4X większa niż kobiet w 40 roku życia, ale im bliżej 50 roku życia, liczba ta szybko rośnie, aby około 60 roku życia zrównać się już z ilością zachorowań wśród mężczyzn U około 45% chorych współistnieje nadciśnienie tętnicze, u 30% chorych choroba niedokrwienna serca, 15-20% miażdżyca naczyń zaopatrujących mózg U około 30% chorych w ciągu 5 lat trwania choroby doznaje zawału serca lub udaru mózgu

15 Krytyczne niedokrwienie kończyn (CLI) USA+ Europa ok amputacji / rok > amputacji / miesiąc 40-60% wszystkich nieurazowych amputacji kończyn dolnych dokonuje się u pacjentów z cukrzycą W Polsce 9 tys. amputacji rocznie z powodu CLI Polskie Towarzystwo Chirurgii Naczyniowej 2013

16

17

18

19

20

21

22 Cele leczenia niedokrwienia Cel kliniczny - wygojenie / poprawa gojenia owrzodzeń troficznych - uratowanie kończyny lub obniżenie poziomu amputacji Cel procedury / techniczny - wykreowanie najprostszej drogi przepływu krwi na stopę - poprawa przepływu krwi i ukrwienia kończyny

23 Zmiana stylu życia Farmakologia Angioplastyka Operacja tradycyjna Pomosty (by-passy) naczyniowe Stent Grafty Amputacje LECZENIE

24 Trombectomia mechaniczna z angioplastyką balonową

25 Udrożnienie tętnicy

26 Pomosty naczyniowe

27 Tętniak Aorty Brzusznej (TAB) Częstość występowania 2% całej populacji Mężczyźni do 55 roku życia 1,3% aby wzrosnąć do 12,5% w wieku 85 lat Kobiety odpowiednio 0% i 5,2% Powikłania Pęknięcie, zatory obwodowe, ucisk na sąsiednie narządy

28 Groźne powikłanie TAB Pęknięcie tętniaka najczęściej kończy się śmiercią. (Albert Einstein, April 18th 1955) Śmiertelność pękniętego TAB 40-70% w porównaniu do planowej operacji 0-7,4% Ryzyko pęknięcia 5cm 20%, 6cm 40%, 7cm 50%

29 Tętniak Aorty Brzusznej

30 Tętniak tętnicy udowej

31 Tętniaki innych naczyń ( pień trzewny, tętnica wątrobowa)

32 Proteza naczyniowa

33 Co nowego w leczeniu tętniaków

34 Udar Mózgu (WHO) Trzecia co do częstości przyczyna zgony na świecie po sercu i nowotworach nowych przypadków UM w USA w Polsce 70 tysięcy Jest to główna przyczyna inwalidztwa z przyczyn neurologicznych 50% na Świecie, 70% w Polsce Na powtórny UM w ciągu roku zapada 6-12% i 40-50% w ciągu 5 lat. W ciągu 2 lat umiera 15% Koszty leczenia to 29 miliardów dolarów w USA

35

36

37

38 Słowa J. Pawła II,, szacunek dla życia wymaga, aby nauka i technika były zawsze podporządkowane człowiekowi i jego integralnemu rozwojowi niech wiek XXI da medycynie najnowsze techniki dla ratowania ludzkiego zdrowia i życia.