Mechanizmy homeostazy
|
|
- Edward Malinowski
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 80 Mechanizmy homeostazy W organizmie nieustannie zachodzi ogromna ilość procesów biologicznych, wymagających względnie stałych warunków. Oznacza to, że parametry określające stan środowiska wewnętrznego mogą wahać się tylko w pewnych wąskich granicach, w tzw. zakresie tolerancji. Jednocześnie wartość parametrów fizykochemicznych środowiska otaczającego organizm waha się dość znacznie. Wpływ zmieniających się warunków zewnętrznych dość szybko doprowadziłby do zaburzeń w funkcjonowaniu organizmu, a w konsekwencji do śmierci, gdyby nie jego zdolność do zachowania względnie stałego środowiska wewnętrznego. Taki stan dynamicznej równowagi wewnętrznej nazywa się homeostazą. Jej utrzymanie polega na kontroli i regulacji (na zasadzie sprzężenia zwrotnego, głównie ujemnego) wartości najważniejszych parametrów wewnętrznego środowiska organizmu: temperatury ciała, ph krwi i płynów ustrojowych, ciśnienia osmotycznego i objętości płynów ustrojowych (czyli stanu nawodnienia organizmu), stężenia związków chemicznych w płynach ustrojowych (np. glukozy w osoczu), ciśnienia tętniczego krwi oraz zawartości tlenu i dwutlenku węgla we krwi. W kontroli biorą udział receptory (przede wszystkim chemoreceptory), które przekazują informacje do interpretatora (np. w przypadku temperatury ciała jest nim podwzgórze). Tam następuje sprawdzenie, czy wartość parametru środowiska wewnętrznego mieści się w zakresie tolerancji. Jeżeli aktualna wartość parametru wykracza poza ten zakres (jest zbyt wysoka lub zbyt niska), następuje uruchomienie mechanizmów korygujących. Mechanizmy te dzieli się na dwie grupy: fizjologiczne oraz behawioralne (zachowania). W utrzymaniu homeostazy ważną rolę odgrywają mechanizmy termoregulacji oraz praca wątroby. Zakres mechanizmów homeostatycznych Termoregulacja. Termoreceptory w skórze właściwej wykrywają zmiany jej temperatury wykraczające poza zakres tolerancji i wysyłają impulsy nerwowe do podwzgórza, które wywołuje reakcje przywracające optymalną temperaturę ciała. Regulacja ilości gazów oddechowych we krwi. Tlen musi zostać dostarczony do wszystkich komórek organizmu, a dwutlenek węgla (produkt oddychania komórkowego) musi zostać z nich usunięty. Obrona przed patogenami. Każdy człowiek jest nieustannie atakowany przez patogeny. W obronie organizmu przed patogenami biorą udział skóra, układ trawienny i układ odpornościowy. Utrzymywanie równowagi wodno-elektrolitowej. Odpowiednie stężenia wody i jonów w organizmie są utrzymywane głównie przez nerki. Ważną rolę w tym procesie odgrywa również skóra, mniejszą układy oddechowy i pokarmowy. Osmoreceptory nadzorują stężenia płynów i jonów we krwi, stymulując wydzielanie hormonów regulacyjnych. W nerkach odbywa się resorpcja (odzysk) wody i jonów sodu z krwi w odpowiedzi na stężenia hormonu ADH (wazopresyny) i aldosteronu. Zapewnianie dopływu składników pokarmowych. Aby utrzymywać zapasy energii w organizmie, niezbędne jest przyjmowanie pożywienia i napojów. Dzięki hormonalnej regulacji stężenia glukozy we krwi komórki dysponują stałą ilością energii. Insulina umożliwia komórkom ciała wchłanianie glukozy po posiłku. W razie potrzeby glukagon powoduje uwalnianie glukozy z wątroby. Naprawa uszkodzeń. Uszkodzenie tkanek ciała wyzwala reakcję obronną w postaci stanu zapalnego. Pojawia się ból, obrzęk, zaczerwienienie i gorączka. Krwinki białe, wśród nich również fagocyty, kierują się do miejsca uszkodzenia. Stan zapalny zostaje wywołany i zakończony przez sygnały chemiczne (np. histaminę i prostaglandyny). Koordynowanie odpowiedzi na bodźce. Organizm stale odbiera bodźce pochodzące z otoczenia. Mózgowie dzieli je na wymagające reakcji oraz takie, które reakcji nie wymagają. Do koordynowania odpowiedzi służą sygnały nerwowe oraz hormonalne. Proste reakcje nerwowe (odruchy) następują szybko. Uzyskanie odpowiedzi hormonalnej wymaga dłuższego czasu i sama odpowiedź również trwa dłużej. 1 stres Zasada ujemnego sprzężenia zwrotnego stałe, optymalne środowisko komórkowe (poziom regulacji) uaktywnienie mechanizmu korekcyjnego 3 powrót do stanu optymalnego Efektory, np. mięsień lub gruczoł, reagują na zmianę warunków. Zmiana warunków środowiska wewnętrznego. Zmiana warunków zewnętrznych. Receptor wykrywa zmianę warunków. 1 Stres bądź zakłócenie równowagi powodują odchylenie warunków środowiska wewnętrznego od stanu optymalnego. Receptory wykrywają stres, w wyniku czego zostają uruchomione mechanizmy korekcyjne. 3 Działanie mechanizmów korekcyjnych zmierza do przywrócenia warunków z zakresu tolerancji. wysłany sygnał Ośrodek w mózgowiu lub rdzeniu kręgowym koordynuje odpowiedź. wysłany sygnał BIOLOGIA Z TANGRAMEM 1. Opisz rolę mechanizmów ujemnego sprzężenia zwrotnego w zachowaniu homeostazy organizmu.. Podaj dwa mechanizmy mające na celu przywrócenie homeostazy po infekcji czynnikiem chorobotwórczym.
2 Termoregulacja 81 Ośrodek regulacji temperatury organizmu znajduje się w podwzgórzu. Utrzymuje on względnie stałą ciepłotę ciała, tj. około 37 C. Podwzgórze reaguje bezpośrednio na zmiany swojej temperatury, a także na impulsy nerwowe pochodzące z receptorów umieszczonych w skórze: termoreceptorów ciepła wykrywających wzrost temperatury skóry powyżej 37,5 C i termoreceptorów zimna wykrywających jej spadek poniżej 35,8 C. W odpowiedzi na zmiany temperatury podwzgórze koordynuje Przeciwdziałanie spadkowi ciepłoty ciała Ośrodek zachowania ciepła w podwzgórzu monitoruje spadek temperatury skóry lub wnętrza ciała poniżej 35,8 C i stymuluje odpowiedź polegającą na podniesieniu ciepłoty ciała przez intensywniejsze wydzielanie energii cieplnej w organizmie. Informacja wyzwalająca tę odpowiedź jest przenoszona przede wszystkim za pośrednictwem nerwów współczulnych autonomicznego układu nerwowego. reakcje nerwowe i hormonalne, których celem jest utrzymanie stałej temperatury ciała. Jednym z mechanizmów obronnych organizmu jest gorączka. Toksyny wytwarzane przez czynniki chorobotwórcze oraz substancje wydzielane przez niektóre krwinki białe powodują, że podnosi się zakres utrzymywanej przez podwzgórze temperatury. Podwyższona temperatura ciała stymuluje odpowiedź układu odpornościowego, a zarazem utrudnia namnażanie się niektórych patogenów. Przeciwdziałanie przegrzaniu organizmu Ośrodek eliminacji ciepła w podwzgórzu monitoruje wzrost temperatury skóry bądź wnętrza ciała powyżej 37,5 C i stymuluje odpowiedź polegającą na obniżeniu ciepłoty ciała przez intensywniejsze oddawanie energii cieplnej do otoczenia. Informacja wyzwalająca tę odpowiedź jest przenoszona przede wszystkim za pośrednictwem nerwów przywspółczulnych autonomicznego układu nerwowego. Metabolizm Tyroksyna (wraz z adrenaliną) zwiększa szybkość przemiany materii, przez co zwiększa się wydzielanie energii cieplnej w organizmie. W bardzo niskich temperaturach adrenalina i tyroksyna znacznie przyspieszają spalanie węglowodanów w wątrobie i mięśniach szkieletowych oraz rozkład tłuszczów w tkance tłuszczowej. Zwiększa to wydzielanie energii cieplnej w organizmie. Aktywność mięśniowa Intensywniejsza praca mięśni (w tym dreszcze) powoduje wydzielanie większej ilości energii cieplnej. Reakcje naczynioruchowe Poprzez zwężenie naczyń krwionośnych zostaje zmniejszony dopływ krwi do skóry. Powoduje to zmniejszenie wydzielania energii cieplnej do otoczenia. Kurczą się mięśnie unoszące włosy na całym ciele. Czynniki powodujące wychłodzenie organizmu czynniki zewnętrzne, np. wiatr, znaczna różnica temperatur między ciałem a otoczeniem, niewłaściwy ubiór czynniki wewnętrzne, np. brak aktywności ruchowej, odwodnienie lub wstrząs Czynniki powodujące wzrost ciepłoty ciała pobieranie energii cieplnej bezpośrednio z otoczenia intensywna aktywność fizyczna infekcje nadmierne zapasy tłuszczu utrudniające pozbywanie się energii cieplnej Pocenie Intensywniejsze pocenie się powoduje chłodzenie skóry. Metabolizm Spowolnienie procesów metabolicznych powoduje ograniczenie wydzielania energii cieplnej w organizmie. Aktywność mięśniowa Zmniejszenie napięcia mięśniowego powoduje ograniczenie wydzielania energii cieplnej worganizmie. Reakcje naczynioruchowe Poprzez rozszerzenie naczyń krwionośnych zostaje zwiększony dopływ krwi do skóry. Powoduje to intensywniejsze wydzielanie energii cieplnej do otoczenia. Mięśnie unoszące włosy rozluźniają się. 1. Podaj dwa mechanizmy, które mogą zostać wykorzystane przez organizm do obniżenia temperatury ciała po intensywnym wysiłku fizycznym.. Opisz rolę następujących elementów w regulacji temperatury wewnętrznej ciała: a) podwzgórze:... b) skóra:... c) hormony: Wyjaśnij, dlaczego parowanie potu powoduje chłodzenie skóry. 4. Wyjaśnij, jaką rolę odgrywają tzw. pirogeny w powstawaniu gorączki.
3 8 Rola wątroby w utrzymywaniu homeostazy Wątroba uczestniczy w wielu procesach, dzięki którym utrzymywana jest homeostaza organizmu. Między innymi: wytwarza żółć, magazynuje i przetwarza składniki odżywcze oraz neutralizuje trucizny i zbędne produkty przemiany materii. Odgrywa też główną rolę w procesie regulacji składu krwi. Funkcje homeostatyczne wątroby 1. Wydzielanie żółci, która ułatwia trawienie i wchłanianie tłuszczów.. Rozkład substancji pokarmowych na proste związki chemiczne oraz regulacja ich przepływu do poszczególnych części ciała. 3. Synteza glukozy (po wyczerpaniu zapasów glikogenu) z surowców niewęglowodanowych w procesie glukoneogenezy. 4. Wytwarzanie heparyny i białek osocza (np. albumin, globulin, fibrynogenu). 5. Magazynowanie żelaza, miedzi i niektórych witamin (A, D, E, K, B 1 ). 6. Przekształcanie nadmiaru aminokwasów w łatwo usuwany przez nerki mocznik (w cyklu mocznikowym). 7. Neutralizowanie trucizn lub przekształcanie ich w związki mniej szkodliwe. 8. Fagocytowanie niektórych komórek krwi. 9. Syntetyzowanie cholesterolu z acetyloco-a. SUBSTANCJE OBECNE WPRZEWODZIE POKARMOWYM WĄTROBA Metabolizm węglowodanów i lipidów SUBSTANCJE OBECNE WE KRWI cukry glikogeneza (synteza glikogenu) w obecności insuliny glikogen glikogenoliza (rozpad glikogenu) w obecności glukagonu glukoza lipidy tłuszcze kwasy tłuszczowe oraz glicerol adrenalina, glukokortykoidy glicerol glukoneogeneza (synteza glukozy) glukoza Metabolizm białek nadmiar aminokwasów endogennych synteza aminokwasów deaminacja, czyli odłączanie od aminokwasu grupy amonowej, w którego wyniku wydzielają się α-ketokwas i amoniak α-ketokwas + NH 3 nowe aminokwasy wytwarzane wmiarępotrzeb aminokwasy oddychanie komórkowe (cykl Krebsa) lub CO cykl mocznikowy mocznik przekształcane wglikogen synteza białek osocza Magazynowanie i detoksykacja Wytwarzany w procesie deaminacji silnie toksyczny amoniak przekształcany jest w rozpuszczalny związek mocznik usuwany następnie z organizmu. białka osocza albuminy globuliny fibrynogen protrombina sole mineralne witaminy magazynowanie żelaza, miedzi oraz witamin rozpuszczalnych wtłuszczach detoksykacja i/lub rozkład w komórkach wątroby hormony toksyny krew w żyle wrotnej wątroby rozkład hemoglobiny wydzielanie bilirubiny (barwnika żółciowego) żelazo 1. Wyjaśnij, do czego organizm wykorzystuje cholesterol syntetyzowany m.in. przez komórki wątroby.
4 Organizm jest narażony na działanie czynników środowiska zewnętrznego, które zakłócają jego czynności, a w sytuacji, gdy ich działanie się przedłuża, są zagrożeniem dla homeostazy organizmu. Czynniki te nazywa się stresorami, a odpowiedź organizmu na ich działanie stresem. Pojęcia stresora i stresu są bardzo nieprecyzyjne. Oprócz zewnętrznych czynników fizycznych, takich jak wzrost temperatury otoczenia, brak tlenu czy głód, oraz wewnętrznych, np. wzrost temperatury ciała lub stany zapalne, do stresorów zalicza się również czynniki wywierające wpływ na psychikę, m.in. lęk bądź silne napięcie emocjonalne. W każdym stresie po zadziałaniu stresora w organizmie wyzwala się reakcja alarmowa, która z kolei wyzwala reakcję mobilizacji. Reakcję alarmową inicjuje układ nerwowy. Polega ona na tym, że receptory rejestrują zmiany i wysyłają odpowiednie sygnały do ośrodkowego układu nerwowego, a konkretnie do podwzgórza. Tam informacje są analizowane i jeśli zostaną zinterpretowane jako zagrożenie dla organizmu, to podwzgórze za pośrednictwem hormonu kortykoliberyny (CRH) stymuluje przysadkę mózgową do wydzielania adrenokortykotropiny (ACTH). Hormon ten pobudza rdzeń nadnerczy do wydzielania adrenaliny Stres i noradrenaliny, które oddziałując na różne narządy i tkanki, przygotowują organizm do przetrwania sytuacji stresowej. Wzrost poziomu adrenaliny zwrotnie oddziałuje na podwzgórze i tym samym wywołuje reakcję mobilizacji. Podwzgórze ponownie stymuluje przysadkę, która z kolei pobudza korę nadnerczy do wydzielania kortyzolu, hormonu wzmacniającego działanie adrenaliny i noradrenaliny. Przede wszystkim powoduje on mobilizację rezerw energetycznych i umożliwia zaspokojenie zwiększonego zapotrzebowania organizmu na energię. Podczas reakcji mobilizacji występujestannapięciaemocjonalnego,odczuwasięlekkiezdenerwowanie oraz ogólną chęć do działania. Organizm jest dobrze przygotowany na przetrwanie krótkotrwałego stresu. Natomiast długotrwały stres, a co za tym idzie permanentnie utrzymujący się podwyższony poziom we krwi hormonów stresowych, czyli adrenaliny, noradrenaliny oraz kortyzolu, prowadzi do reakcji wyczerpania. Pojawiają się wtedy niekorzystne dla organizmu objawy, tj. mniejsza odporność, zaburzenia funkcjonowania, co w konsekwencji może doprowadzić do śmierci organizmu. Stałe działanie kortyzolu zwiększa ryzyko wystąpienia nadciśnienia, wrzodów żołądka, cukrzycy czy astmy. 83 Fizjologiczny mechanizm stresu czynnik stresowy podwzgórze kortykoliberyna (CRH) przysadka mózgowa adrenokortykotropina (ACTH) rdzeń nadnerczy adrenalina i noradrenalina zwężenie naczyń krwionośnych skóry i narządów wewnętrznych kora nadnerczy kortyzol zwiększenie ciśnienia krwi rozszerzenie naczyń krwionośnych mięśni przyspieszenie akcji serca przyspieszenie metabolizmu białek i lipidów rozszerzenie oskrzeli i intensyfikacja wentylacji płuc nasilenie pocenia się zwiększenie stężenia glukozy we krwi oraz stymulacja syntezy glukozy intensyfikacja rozpadu białek, lipidów i glikogenu przyspieszenie syntezy glukozy intensyfikacja syntezy glikogenu zwiększenie aktywności umysłowej zwiększenie aktywności fizycznej obniżenie aktywności układu odpornościowego 1. Wymień trzy sposoby radzenia sobie ze stresem.
5 84 Powtórzenie 1. a) Na schemacie skóry zaznacz wymienione struktury: gruczoł potowy, naczynie krwionośne, mięsień prostownik włosa, gruczoł łojowy, utkanie podskórne. b) Napisz, która z tych struktur nie pełni funkcji termoregulacyjnej.. Zaznacz zdanie, które poprawnie uwzględnia udział układów nerwowego i dokrewnego w utrzymaniu homeostazy w organizmie. A. Tylko układ dokrewny bierze udział w utrzymaniu homeostazy w organizmie. B. Tylko układ nerwowy bierze udział w utrzymaniu homeostazy w organizmie. C. Zarówno układ nerwowy, jak i dokrewny biorą udział utrzymaniu homeostazy w organizmie. D. Ani układ nerwowy, ani dokrewny nie biorą udziału w utrzymaniu homeostazy w organizmie. 3. Naskórek to zewnętrzna warstwa skóry, zbudowana z kilkunastu rzędów komórek zwanych keratynocytami. Wytwarzają one białko keratynę. Wskaż zależność pomiędzy obecnością keratyny w skórze a funkcją skóry. 4. Gruczoły potowe występują licznie w skórze w okolicach czoła, grzbietu, pod pachami i w pachwinach. Wydzielany przez nie pot zawiera około 98% wody. a) Wymień dwa inne związki, które mogą wchodzić w skład potu. b) Podaj dwie funkcje, oprócz termoregulacyjnej, jakie może pełnić pot w organizmie. 5. Poniższe stwierdzenia opisują etapy mechanizmów podlegających zasadzie ujemnego sprzężenia zwrotnego. Podaj właściwą kolejność tych etapów. A. włączenie mechanizmów korekcyjnych B. wykrycie przez receptory zmian w środowisku wewnętrznym organizmu C. stres lub zakłócenie równowagi organizmu D. przywrócenie warunków z zakresu tolerancji E. odchylenie parametrów środowiska wewnętrznego od stanu optymalnego 6. Wymień etapy stresu i wyjaśnij, co się podczas ich trwania dzieje w organizmie.
Profil metaboliczny róŝnych organów ciała
Profil metaboliczny róŝnych organów ciała Uwaga: tkanka tłuszczowa (adipose tissue) NIE wykorzystuje glicerolu do biosyntezy triacylogliceroli Endo-, para-, i autokrynna droga przekazu informacji biologicznej.
Bardziej szczegółowoTEST - BIOLOGIA WERONIKA GMURCZYK
TEST - BIOLOGIA WERONIKA GMURCZYK Temat: Układ nerwowy i hormonalny Zadanie 1. Zaznacz poprawną odpowiedź. Co to są hormony? a) związki chemiczne wytwarzane w gruczołach łojowych, które regulują pracę
Bardziej szczegółowoUkład wydalniczy (moczowy) Osmoregulacja to aktywne regulowanie ciśnienia osmotycznego płynów ustrojowych w celu utrzymania homeostazy.
Układ wydalniczy (moczowy) Osmoregulacja to aktywne regulowanie ciśnienia osmotycznego płynów ustrojowych w celu utrzymania homeostazy. Wydalanie pozbywanie się z organizmu zbędnych produktów przemiany
Bardziej szczegółowoBIOLOGICZNE MECHANIZMY ZACHOWANIA II
BIOLOGICZNE MECHANIZMY ZACHOWANIA II MÓZGOWE MECHANIZMY FUNKCJI PSYCHICZNYCH 1.1. ZMYSŁY CHEMICZNE (R.7.3) 1.2. REGULACJA WEWNĘTRZNA (R.10) Zakład Psychofizjologii UJ ZMYSŁY CHEMICZNE Chemorecepcja: smak,
Bardziej szczegółowoUkład wewnątrzwydzielniczy
Układ wewnątrzwydzielniczy 1. Gruczoły dokrewne właściwe: przysadka mózgowa, szyszynka, gruczoł tarczowy, gruczoły przytarczyczne, nadnercza 2. Gruczoły dokrewne mieszane: trzustka, jajniki, jądra 3. Inne
Bardziej szczegółowoZaznacz wykres ilustrujący stałocieplność człowieka. A. B. C. D.
I. Organizm człowieka. Skóra powłoka organizmu 1. Zadanie Napisz, czym zajmuje się anatomia............................................................................................................................
Bardziej szczegółowoKlub Honorowych Dawców Krwi PCK
O krwi Czym jest krew? Krew to płynna tkanka w skład której wchodzą: - Krwinki czerwone(erytrocyty) są to komórkowe składniki krwi nie zawierające jądra, zawierające barwnik krwi hemoglobinę, odpowiedzialne
Bardziej szczegółowoBiologia. Klasa VII. Prywatna Szkoła Podstawowa i Gimnazjum im. Z. I J. Moraczewskich w Sulejówku
Biologia 2017 Klasa VII Dział I : HIERARCHICZNA BUDOWA ORGANIZMU CZŁOWIEKA, SKÓRA, UKŁAD RUCHU 1. Organizm człowieka jako zintegrowana całość 2. Budowa i funkcje skóry 3. Choroby skóry oraz zasady ich
Bardziej szczegółowoKARTA ODPOWIEDZI konkurs z biologii dla uczniów szkół podstawowych ETAP SZKOLNY
KARTA ODPOWIEDZI konkurs z biologii dla uczniów szkół podstawowych ETAP SZKOLNY nr zad. max punktów 1. 4 pkt. A. ośrodek dotyku płat ciemieniowy ośrodek ruchowy płat czołowy ośrodek Wernickiego płat skroniowy
Bardziej szczegółowoFIZJOLOGIA CZŁOWIEKA
FIZJOLOGIA CZŁOWIEKA Daniel McLaughlin, Jonathan Stamford, David White FIZJOLOGIA CZŁOWIEKA Daniel McLaughlin Jonathan Stamford David White Przekład zbiorowy pod redakcją Joanny Gromadzkiej-Ostrowskiej
Bardziej szczegółowoUkład dokrewny. Hormony zwierzęce związki chemiczne wydzielane przez gruczoły i tkanki układu dokrewnego; mają funkcję regulacyjną.
Układ dokrewny (hormonalny, wewnątrzwydzielniczy, endokrynny) układ narządów u zwierząt składający się z gruczołów dokrewnych i pojedynczych komórek tkanek; pełni funkcję regulacyjną. Hormony zwierzęce
Bardziej szczegółowo2. Plan wynikowy klasa druga
Plan wynikowy klasa druga budowa i funkcjonowanie ciała człowieka ział programu Materiał kształcenia L.g. Wymagania podstawowe Uczeń: Kat. Wymagania ponadpodstawowe Uczeń: Kat. Pozycja systematyczna 3
Bardziej szczegółowoFizjologia człowieka
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku Katedra: Promocji Zdrowia Zakład: Biomedycznych Podstaw Zdrowia Fizjologia człowieka Osoby prowadzące przedmiot: Prof. nadzw. dr hab. Zbigniew Jastrzębski
Bardziej szczegółowoFormuła 2 Zestaw witamin i minerałów dla kobiet
KARTA OŚWIADCZEŃ PRODUKTOWYCH Formuła 2 Zestaw witamin i minerałów dla kobiet GŁÓWNE OŚWIADCZENIA Równowaga hormonalna: Zawiera witaminę B6 przyczyniającą się do regulacji aktywności hormonalnej. Metabolizm
Bardziej szczegółowoMIRELA BANY studentka WYDZIAŁU WYCHOWANIA FIZYCZNEGO I PROMOCJI ZDROWIA UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO. Aktywność fizyczna podstawowy warunek zdrowia
MIRELA BANY studentka WYDZIAŁU WYCHOWANIA FIZYCZNEGO I PROMOCJI ZDROWIA UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO Aktywność fizyczna podstawowy warunek zdrowia Aktywność fizyczna - jest to dowolna forma ruchu ciała
Bardziej szczegółowoCzłowiek żyje życiem całego swojego ciała, wszystkimi jego elementami, warstwami, jego zdrowie zależy od zdrowia jego organizmu.
RUCH TO ZDROWIE Człowiek żyje życiem całego swojego ciała, wszystkimi jego elementami, warstwami, jego zdrowie zależy od zdrowia jego organizmu. P A M I Ę T A J Dobroczynny wpływ aktywności fizycznej na
Bardziej szczegółowoVITA-MIN Plus połączenie witamin i minerałów, stworzone z myślą o osobach aktywnie uprawiających sport.
Witaminy i minerały > Model : Producent : Olimp VITAMIN Plus połączenie witamin i minerałów, stworzone z myślą o osobach aktywnie uprawiających sport. DZIAŁA PROZDROWOTNIE WZMACNIA SYSTEM ODPORNOŚCIOWY
Bardziej szczegółowoTIENS L-Karnityna Plus
TIENS L-Karnityna Plus Zawartość jednej kapsułki Winian L-Karnityny w proszku 400 mg L-Arginina 100 mg Niacyna (witamina PP) 16 mg Witamina B6 (pirydoksyna) 2.1 mg Stearynian magnezu pochodzenia roślinnego
Bardziej szczegółowoŹródła energii dla mięśni. mgr. Joanna Misiorowska
Źródła energii dla mięśni mgr. Joanna Misiorowska Skąd ta energia? Skurcz włókna mięśniowego wymaga nakładu energii w postaci ATP W zależności od czasu pracy mięśni, ATP może być uzyskiwany z różnych źródeł
Bardziej szczegółowoWykłady z anatomii dla studentów pielęgniarstwa i ratownictwa medycznego
Wykłady z anatomii dla studentów pielęgniarstwa i ratownictwa medycznego Krew jest płynną tkanką łączną, krążącą ciągle w ustroju, umożliwiającą stałą komunikację pomiędzy odległymi od siebie tkankami.
Bardziej szczegółowoZakres materiału nauczania biologii dla 3-letniego liceum ogólnokształcącego- klasy stacjonarne i zaoczne SEMESTR IV
Zakres materiału nauczania biologii dla 3-letniego liceum ogólnokształcącego- klasy stacjonarne i zaoczne Zakres rozszerzony Obowiązujący podręcznik: Biologia na czasie 1, Biologia na czasie 2, Podręczniki
Bardziej szczegółowoStres DR ROBERT MERONKA ZAKŁAD EKOLOGII INSTYTUT ZOOLOGII WYDZIAŁ BIOLOGII UNIWERSYTET WARSZAWSKI
Stres DR ROBERT MERONKA ZAKŁAD EKOLOGII INSTYTUT ZOOLOGII WYDZIAŁ BIOLOGII UNIWERSYTET WARSZAWSKI Wydatkowanie energii Wszystkie narządy i układy potrzebują energii do działania Nie wszystkie narządy i
Bardziej szczegółowoDieta ketogenna ARKADIUSZ KOGUT
Dieta ketogenna ARKADIUSZ KOGUT Odżywianie oparte na tłuszczach jest coraz częściej stosowane w sportach wytrzymałościowych. Jakie korzyści płyną ze wzrostu spożycia lipidów i kiedy można stosować taką
Bardziej szczegółowoKategoria żywności, środek spożywczy lub składnik żywności. Warunki dla stosowania oświadczenia
Kategoria, WITAMINY VITAMINS 1 Wiatminy ogólnie Vitamins, in general - witaminy pomagają w rozwoju wszystkich struktur organizmu; - witaminy pomagają zachować silny organizm; - witaminy są niezbędne dla
Bardziej szczegółowoBest Body. W skład FitMax Easy GainMass wchodzą:
Gainery > Model : - Producent : Fitmax Easy GainMass - to produkt przeznaczony jest szczególnie dla sportowców trenujących dyscypliny siłowe, szybkościowo-siłowe oraz wytrzymałościowe. Doskonale dopracowany
Bardziej szczegółowoŻywność. zapewnia prawidłowe funkcjonowanie. poprawia samopoczucie
Warsztaty żywieniowe Żywność buduje i regeneruje dostarcza energii zapewnia prawidłowe funkcjonowanie poprawia samopoczucie Żaden pojedynczy produkt nie dostarczy Ci wszystkiego, czego potrzebujesz dlatego
Bardziej szczegółowoAutonomiczny układ nerwowy - AUN
Autonomiczny układ nerwowy - AUN AUN - różnice anatomiczne część współczulna część przywspółczulna włókna nerwowe tworzą odrębne nerwy (nerw trzewny większy) wchodzą w skład nerwów czaszkowych lub rdzeniowych
Bardziej szczegółowoOPTYMALNY POZIOM SPOŻYCIA BIAŁKA ZALECANY CZŁOWIEKOWI JANUSZ KELLER STUDIUM PODYPLOMOWE 2011
OPTYMALNY POZIOM SPOŻYCIA BIAŁKA ZALECANY CZŁOWIEKOWI JANUSZ KELLER STUDIUM PODYPLOMOWE 2011 DLACZEGO DOROSŁY CZŁOWIEK (O STAŁEJ MASIE BIAŁKOWEJ CIAŁA) MUSI SPOŻYWAĆ BIAŁKO? NIEUSTAJĄCA WYMIANA BIAŁEK
Bardziej szczegółowoAkademia Wychowania Fizycznego i Sportu WYDZIAŁ WYCHOWANIA FIZYCZNEGO w Gdańsku ĆWICZENIE V BILANS ENERGETYCZNY
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu WYDZIAŁ WYCHOWANIA FIZYCZNEGO w Gdańsku ĆWICZENIE V BILANS ENERGETYCZNY Zagadnienia : 1.Bilans energetyczny - pojęcie 2.Komponenty masy ciała, 3.Regulacja metabolizmu
Bardziej szczegółowoMaksymalne wydzielanie potu w czasie wysiłku fizycznego może osiągać 2-3 litrów na godzinę zastanów się jakie mogą być tego konsekwencje?
Ćwiczenia IV I. Termoregulacja wysiłkowa. Utrzymanie stałej temperatury ciała jest skomplikowanym procesem. Choć temperatura różnych części ciała może być różna, ważne jest utrzymanie temperatury wewnętrznej
Bardziej szczegółowoTEST DO DZIAŁU TEMATYCZNEGO: POZNAJEMY SWÓJ ORGANIZM KLASA IV
Sabina Wójcik Katowice, dnia 14.10.2003 r. Szkoła Podstawowa nr21 ul. Malczewskiego 1 40 748 Katowice TEST DO DZIAŁU TEMATYCZNEGO: POZNAJEMY SWÓJ ORGANIZM KLASA IV Instrukcja dla ucznia W górnym prawym
Bardziej szczegółowoZadania egzaminacyjne obejmujące materiał z klasy II gimnazjum
Zadania egzaminacyjne obejmujące materiał z klasy II gimnazjum Informacje do zadań 1. i 2. A C D B Schemat przedstawia szkielet kończyny górnej. Zadanie 1. (0 2) Podaj nazwy kości oznaczonych literami
Bardziej szczegółowoTułów człowieka [ BAP_ doc ]
Tułów człowieka [ ] Prezentacja Wstep Ciało człowieka jest najpiękniejszym i najbardziej skomplikowanym mechanizmem na świecie. W naszym ciele rozgrywa się bez przerwy tysiące zdarzeń. Nasze płuca pracują,
Bardziej szczegółowoHomeostaza DR ROBERT MERONKA ZAKŁAD EKOLOGII INSTYTUT ZOOLOGII WYDZIAŁ BIOLOGII UNIWERSYTET WARSZAWSKI
Homeostaza DR ROBERT MERONKA ZAKŁAD EKOLOGII INSTYTUT ZOOLOGII WYDZIAŁ BIOLOGII UNIWERSYTET WARSZAWSKI Różnorodność środowisk Stałość warunków w organizmie Podstawy procesów fizjologicznych Procesy zachodzące
Bardziej szczegółowoInstytut Sportu. Biochemiczne wskaźniki przetrenowania. Zakład Biochemii. mgr Konrad Witek
Instytut Sportu Zakład Biochemii Biochemiczne wskaźniki przetrenowania Przetrenowanie (overtraining)- długotrwałe pogorszenie się dyspozycji sportowej zawodnika, na skutek kumulowania się skutków stosowania
Bardziej szczegółowoAkademia Wychowania Fizycznego i Sportu WYDZIAŁ WYCHOWANIA FIZYCZNEGO w Gdańsku ĆWICZENIE III. AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA, A METABOLIZM WYSIŁKOWY tlenowy
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu WYDZIAŁ WYCHOWANIA FIZYCZNEGO w Gdańsku ĆWICZENIE III AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA, A METABOLIZM WYSIŁKOWY tlenowy AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA W ujęciu fizjologicznym jest to: każda
Bardziej szczegółowoCzynność wątroby. Fizjologia człowieka
Czynność wątroby Fizjologia człowieka Wątroba (hepar) Jest największym gruczołem, Zbudowana jest w 80% z komórek miąższowych hepatocytów, w 16% z komórek siateczkowo-śródbłonkowych gwieździstych Browicza-Kupffera
Bardziej szczegółowoFizjologia człowieka
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku Katedra Promocji Zdrowia Zakład Biomedycznych Podstaw Zdrowia Fizjologia człowieka Osoby prowadzące przedmiot: Prof. nadzw. dr hab. Zbigniew Jastrzębski
Bardziej szczegółowo8.2. Wartość odżywcza produktów spożywczych Czynniki kształtujące wartość odżywczą produktów spożywczych...185
SpiS treści 1. Znaczenie nauki o żywieniu człowieka...9 1.1. Cele i zadania nauki o żywieniu...9 1.2. Rozwój nauki o żywieniu człowieka...9 1.3. Problemy żywieniowe Polski i świata...11 1.4. Organizacje
Bardziej szczegółowoZagadnienia do egzaminu z biochemii (studia niestacjonarne)
Zagadnienia do egzaminu z biochemii (studia niestacjonarne) Aminokwasy, białka, cukry i ich metabolizm 1. Aminokwasy, wzór ogólny i charakterystyczne grupy. 2. Wiązanie peptydowe. 3. Białka, ich struktura.
Bardziej szczegółowoWSPÓŁCZESNE TECHNIKI ZAMRAŻANIA
WSPÓŁCZESNE TECHNIKI ZAMRAŻANIA Temat: Denaturacja białek oraz przemiany tłuszczów i węglowodorów, jako typowe przemiany chemiczne i biochemiczne zachodzące w żywności mrożonej. Łukasz Tryc SUChiKL Sem.
Bardziej szczegółowoOpis efektów kształcenia dla modułu zajęć
Nazwa modułu: Fizjologia Rok akademicki: 2014/2015 Kod: JFM-1-203-s Punkty ECTS: 3 Wydział: Fizyki i Informatyki Stosowanej Kierunek: Fizyka Medyczna Specjalność: - Poziom studiów: Studia I stopnia Forma
Bardziej szczegółowoFizjologia człowieka
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku Katedra: Promocji Zdrowia Zakład: Biomedycznych Podstaw Zdrowia Fizjologia człowieka Osoby prowadzące przedmiot: Prof. nadzw. dr hab. Zbigniew Jastrzębski
Bardziej szczegółowoNieprawidłowe odżywianie jest szczególnie groźne w wieku podeszłym, gdyż może prowadzić do niedożywienia
Nieprawidłowe odżywianie jest szczególnie groźne w wieku podeszłym, gdyż może prowadzić do niedożywienia Niedożywienie może występować u osób z nadwagą (powyżej 120% masy należnej) niedowagą (poniżej 80%
Bardziej szczegółowo(+) ponad normę - odwodnienie organizmu lub nadmierne zagęszczenie krwi
Gdy robimy badania laboratoryjne krwi w wyniku otrzymujemy wydruk z niezliczoną liczbą skrótów, cyferek i znaków. Zazwyczaj odstępstwa od norm zaznaczone są na kartce z wynikami gwiazdkami. Zapraszamy
Bardziej szczegółowoEkstrakt z Chińskich Daktyli
Ekstrakt z Chińskich Daktyli Ekstrakt z Chińskich Daktyli TIENS Lekarze z Chin uważają, że owoce głożyny znane jako chińskie daktyle Pomagają zachować sprawność Poprawiają odporność Wspomagają pracę żołądka
Bardziej szczegółowoZAGADNIENIA KIERUNKOWE.
ZAGADNIENIA KIERUNKOWE www.ams.wroclaw.pl Trening personalny Trener personalny Kulturystyka Sporty siłowe Trening motoryczny Zajęcia funkcjonalne Wysiłek fizyczny Zmęczenie Zakwasy; glikogen TRENING PERSONALNY
Bardziej szczegółowoUkład pokarmowy. Układ pokarmowy
Układ pokarmowy Układ pokarmowy Układ pokarmowy przekształca pokarm spożywany przez psa, dostarczając jego organizmowi energii i składników odżywczych, których potrzebuje do spełnienia różnorodnych funkcji
Bardziej szczegółowoGruczoły wydzielania wewnętrznego - oddają swoją wydzielinę bezpośrednio do krwi - wydzielają hormony. anatomia i fizjologia człowieka
Gruczoły wydzielania wewnętrznego - oddają swoją wydzielinę bezpośrednio do krwi - wydzielają hormony Gruczoły dokrewne człowieka PRZYSADKA mózgowa Przysadka mózgowa jest gruczołem wielkości ziarna grochu
Bardziej szczegółowoRAMOWY ROZKŁAD ĆWICZEŃ Z FIZJOLOGII PODSTAWY MEDYCYNY MODUŁ F. SEMINARIUM Fizjologia układu pokarmowego
RAMOWY ROZKŁAD ĆWICZEŃ Z FIZJOLOGII PODSTAWY MEDYCYNY MODUŁ F SEMINARIUM 1 09-13.04.2018 Fizjologia układu pokarmowego Pobieranie pokarmów. Ogólne zasady funkcjonowania układu pokarmowego I. Neurohormonalna
Bardziej szczegółowoSLIMXL. Trójfazowy system odchudzania: oczyszcza organizm i redukuje wahania nastroju
SLIMXL Trójfazowy system odchudzania: oczyszcza organizm i redukuje wahania nastroju GRUPA DOCELOWA SlimXL to suplement diety przeznaczony dla kobiet: - z nadwagą i otyłością - które chcą tygodniowo zrzucić
Bardziej szczegółowoFizjologia człowieka
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku Katedra: Promocji Zdrowia Zakład: Biomedycznych Podstaw Zdrowia Fizjologia człowieka Osoby prowadzące przedmiot: Prof. nadzw. dr hab. Zbigniew Jastrzębski
Bardziej szczegółowoTematyka zajęć z podstaw żywienia człowieka klasa: 1 TK -1, 1TK - 2
Tematyka zajęć z podstaw żywienia człowieka klasa: 1 TK -1, 1TK - 2 1. Zapoznanie z PSO, wymaganiami edukacyjnymi i strukturą egzaminu zewnętrznego. 2. Problematyka żywienia w Polsce i na świecie. -wymienia
Bardziej szczegółowoUzależnienia. Nabyta silna potrzeba zażywania jakiejś substancji.
Uzależnienia Nabyta silna potrzeba zażywania jakiejś substancji. Termin uzależnienie jest stosowany głównie dla osób, które nadużywają narkotyków, alkoholu i papierosów. Używki Wszystkie używki stanowią
Bardziej szczegółowoROZKŁAD MATERIAŁU, PYTANIA POWTÓRZENIOWE ORAZ PYTANIA EGZAMINACYJNE
ROZKŁAD MATERIAŁU, PYTANIA POWTÓRZENIOWE ORAZ PYTANIA EGZAMINACYJNE Klasa7 podstawowa (Proponowany poniżej podział obowiązującego uczniów materiału może być modyfikowany) IX************************************************
Bardziej szczegółowoNauczycielski plan dydaktyczny. Produkcja zwierzęca. Klasa I TRA w roku szkolnym 2011/2012. Numer programu 321(05)T4,TU,SPIMENiS
Nauczycielski plan dydaktyczny Produkcja zwierzęca Klasa I TRA w roku szkolnym 2011/2012 Numer programu 321(05)T4,TU,SPIMENiS 2005.02.03 Prowadzący mgr inż. Alicja Adamska Moduł, dział, Temat: Lp. Zakres
Bardziej szczegółowoTIENS Kubek H-Cup. Wybór doskonałości
TIENS Kubek H-Cup Wybór doskonałości Woda jest niezbędna do życia Badania nad wysoce uwodornioną wodą Rok 2007 Prof. Ohsawa z Uniwersytetu Medycznego w Japonii opublikował pracę na temat wodoru jako przeciwutleniacza,
Bardziej szczegółowo3. Wymagania edukacyjne
3. Wymagania edukacyjne DZIAŁ PROGRAMU TEMAT LEKCJI KONIECZNY POZIOM PODSTAWOWY ROZSZERZAJĄCY DOPEŁNIAJĄCY ORGANIZM CZŁOWIEKA 1. Pochodzenie człowieka i jego miejsce w systemie organizmów. 2. Budowa i
Bardziej szczegółowoSubiektywne objawy zmęczenia. Zmęczenie. Ból mięśni. Objawy obiektywne 2016-04-07
Zmęczenie to mechanizm obronny, chroniący przed załamaniem funkcji fizjologicznych (wyczerpaniem) Subiektywne objawy zmęczenia bóle mięśni, uczucie osłabienia i wyczerpania, duszność, senność, nudności,
Bardziej szczegółowoEkstrakt z Chińskich Daktyli TIENS. Doskonałe odżywienie krwi i ukojenie nerwów
Ekstrakt z Chińskich Daktyli TIENS Doskonałe odżywienie krwi i ukojenie nerwów Lekarze z Chin uważają, że owoce głożyny znane jako chińskie daktyle pomagają zachować sprawność, poprawiają odporność, wspomagają
Bardziej szczegółowoFizjologia CZŁOWIEKA W ZARYSIE PZWL. Wydawnictwo Lekarskie
W ł a d y s ł a w Z. T r a c z y k Fizjologia CZŁOWIEKA W ZARYSIE Wydawnictwo Lekarskie PZWL prof. dr hab. med. WŁADYSŁAW Z. TRACZYK Fizjologia CZŁOWIEKA W ZARYSIE W ydanie VIII - uaktualnione M Wydawnictwo
Bardziej szczegółowoSYLABUS. Fizjologia Wydział Lekarski I Lekarski magisterski stacjonarne polski. obowiązkowy. 155, w tym: 35 - wykłady, 48 seminaria, 72 ćwiczenia
SYLABUS Nazwa przedmiotu/modułu Wydział Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Forma studiów Język przedmiotu Rodzaj przedmiotu Fizjologia Wydział Lekarski I Lekarski magisterski stacjonarne polski
Bardziej szczegółowoStres i homeostaza DR ROBERT MERONKA ZAKŁAD EKOLOGII INSTYTUT ZOOLOGII WYDZIAŁ BIOLOGII UNIWERSYTET WARSZAWSKI
Stres i homeostaza DR ROBERT MERONKA ZAKŁAD EKOLOGII INSTYTUT ZOOLOGII WYDZIAŁ BIOLOGII UNIWERSYTET WARSZAWSKI Podstawy procesów fzjologicznych Procesy zachodzące w organizmie wymagają stałych i znajdujących
Bardziej szczegółowoJest to test przeznaczony dla klas II gimnazjum z tematu: Układ wydalniczy. Publikuję go celem dzielenia się doświadczeniem z innymi nauczycielami.
Literka.pl Układ wydalniczy Data dodania: 2011-06-13 21:44:58 Autor: Iwona Ewa Wiśniewska Jest to test przeznaczony dla klas II gimnazjum z tematu: Układ wydalniczy. Publikuję go celem dzielenia się doświadczeniem
Bardziej szczegółowoTIENS SKONCENTROWANY EKSTARKT Z DAKTYLI CHIŃSKICH
TIENS SKONCENTROWANY EKSTARKT Z DAKTYLI CHIŃSKICH TIENS SKONCENTROWANY EKSTRAKT Z DAKTYLI CHIŃSKICH Główny surowiec Skoncentrowanego Ekstraktu z Daktyli Chińskich TIENS to najwyższej jakości owoce głożyny
Bardziej szczegółowoNEUROBIOLOGIA MOTYWACJI
NEUROBIOLOGIA MOTYWACJI O ASYMETRYCZNEJ NATURZE KAR I NAGRÓD Marek Kaczmarzyk, Pracownia Dydaktyki Biologii Uniwersytet Śląski marek.kaczmarzyk@us.edu.pl Materiały XIII Kongresu Zarządzania Oświatą www.oskko.edu.pl/kongres/materialy/
Bardziej szczegółowoCo może zniszczyć nerki? Jak żyć, aby je chronić?
Co może zniszczyć nerki? Jak żyć, aby je chronić? Co zawdzięczamy nerkom? Działanie nerki można sprowadzić do działania jej podstawowego elementu funkcjonalnego, czyli nefronu. Pod wpływem ciśnienia hydrostatycznego
Bardziej szczegółowoWydział Rehabilitacji Katedra Nauk Przyrodniczych Kierownik: Prof. dr hab. Andrzej Wit BIOCHEMIA. Obowiązkowy
Przedmiot: BIOCHEMIA I. Informacje ogólne Jednostka organizacyjna Nazwa przedmiotu Wydział Rehabilitacji Katedra Nauk Przyrodniczych Kierownik: Prof. dr hab. Andrzej Wit BIOCHEMIA Kod przedmiotu FI-07
Bardziej szczegółowoUKŁAD ODDECHOWY
Zadanie 1. (1 pkt). Na rysunku przedstawiono pęcherzyki płucne oplecione siecią naczyń krwionośnych. Określ znaczenie gęstej sieci naczyń krwionośnych oplatających pęcherzyki płucne.... Zadanie 2. (2 pkt)
Bardziej szczegółowoZRÓŻNICOWANIE DIETY WĄTROBOWEJ ZE WZGLĘDU NA WYSTĘPOWANIE CHORÓB WĄTROBY... 13 DIETA WĄTROBOWA PO RESEKCJI WORECZKA ŻÓŁCIO- WEGO...
SPIS TREŚCI DLACZEGO WĄTROBA JEST TAK WAŻNA?.... 7 ZRÓŻNICOWANIE DIETY WĄTROBOWEJ ZE WZGLĘDU NA WYSTĘPOWANIE CHORÓB WĄTROBY... 13 DIETA WĄTROBOWA PO RESEKCJI WORECZKA ŻÓŁCIO- WEGO... 21 DIETA WĄTROBOWA
Bardziej szczegółowoPiramida przedstawia zasady prawidłowego odżywiania. Informuje o tym, ile porcji różnych grup produktów powinno znaleźć się w posiłkach, które
DROGI RODZICU Piramida przedstawia zasady prawidłowego odżywiania. Informuje o tym, ile porcji różnych grup produktów powinno znaleźć się w posiłkach, które zjadamy w ciągu dnia. Przy czym obowiązuje zasada,
Bardziej szczegółowobiologia w gimnazjum UKŁAD KRWIONOŚNY CZŁOWIEKA
biologia w gimnazjum 2 UKŁAD KRWIONOŚNY CZŁOWIEKA SKŁAD KRWI OSOCZE Jest płynną częścią krwi i stanowi 55% jej objętości. Jest podstawowym środowiskiem dla elementów morfotycznych. Zawiera 91% wody, 8%
Bardziej szczegółowoZadania na styczeń/luty
Zadania na styczeń/luty Zadania z fizyki Oblicz masę ołowianego klocka, który ma kształt prostopadłościanu o wymiarach 2cm, 5cm, 15 cm. Gęstość ołowiu 11,4g/cm 3. Zadanie 2 Piłka na gumce wykonuje drgania
Bardziej szczegółowoŻel antycellulitowy ŻEL ANTYCELLULITOWY. Czym jest cellulit? INFORMACJE OGÓLNE
Czym jest cellulit? cellulit= skórka pomarańczowa = nierównomierne rozmieszczenie tkanki tłuszczowej, wody i produktów przemiany materii w tkankach skóry, widoczne wgłębienia i guzkowatość skóry, występująca
Bardziej szczegółowoCHEMIA W ŻYCIU SPORTOWCA
CHEMIA W ŻYCIU SPORTOWCA Jedną z najważniejszych rzeczy w życiu sportowca jest jedzenie. Dobrze odżywiający się zawodnik jest lepiej przygotowany do wysiłku i łatwiej znosi trudy, jakie przynosi trening.
Bardziej szczegółowoCORAZ BLIŻEJ ISTOTY ŻYCIA WERSJA A. imię i nazwisko :. klasa :.. ilość punktów :.
CORAZ BLIŻEJ ISTOTY ŻYCIA WERSJA A imię i nazwisko :. klasa :.. ilość punktów :. Zadanie 1 Przeanalizuj schemat i wykonaj polecenia. a. Wymień cztery struktury występujące zarówno w komórce roślinnej,
Bardziej szczegółowoJAK DZIAŁA WĄTROBA? Wątroba spełnia cztery funkcje. Najczęstsze przyczyny chorób wątroby. Objawy towarzyszące chorobom wątroby
SPIS TREŚCI JAK DZIAŁA WĄTROBA? Wątroba spełnia cztery funkcje Wątroba jest największym narządem wewnętrznym naszego organizmu. Wątroba jest kluczowym organem regulującym nasz metabolizm (każda substancja
Bardziej szczegółowoWymagania z biologii dla klasy VII. Kryteria sukcesu w języku uczniów (na podstawie szczegółowych treści nauczania z podstawy programowej):
Wymagania z biologii dla klasy VII Kryteria sukcesu w języku uczniów (na podstawie szczegółowych treści nauczania z podstawy programowej): Podstawowe (na ocenę dopuszczającą i dostateczną): I. Biologia
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 1. ĆWICZENIE Podział mięśni; charakterystyka mięśni poprzecznie-prążkowanych i gładkich
ĆWICZENIE 1. TEMAT: testowe zaliczenie materiału wykładowego ĆWICZENIE 2 TEMAT: FIZJOLOGIA MIĘŚNI SZKIELETOWYCH 1. Ogólna charakterystyka mięśni 2. Podział mięśni; charakterystyka mięśni poprzecznie-prążkowanych
Bardziej szczegółowoPrzemiana materii i energii - Biologia.net.pl
Ogół przemian biochemicznych, które zachodzą w komórce składają się na jej metabolizm. Wyróżnia się dwa antagonistyczne procesy metabolizmu: anabolizm i katabolizm. Szlak metaboliczny w komórce, to szereg
Bardziej szczegółowoSuplementy. Wilkasy 2014. Krzysztof Gawin
Suplementy Wilkasy 2014 Krzysztof Gawin Suplementy diety - definicja Suplement diety jest środkiem spożywczym, którego celem jest uzupełnienie normalnej diety, będący skoncentrowanym źródłem witamin lub
Bardziej szczegółowo-Trening Personalny : -Trener Personalny: -Kulturystyka: -Sporty siłowe: -Trening motoryczny: -Zajęcia funkcjonalne: -Wysiłek fizyczny : -Zmęczenie:
-Trening Personalny : -Trener Personalny: -Kulturystyka: -Sporty siłowe: -Trening motoryczny: -Zajęcia funkcjonalne: -Wysiłek fizyczny : -Zmęczenie: -Zakwaszenie: -Glikogen: Trening personalny: Indywidualnie
Bardziej szczegółowoa problemy z masą ciała
POLACY a problemy z masą ciała POLACY a problemy z masą ciała Badanie NATPOL PLUS (2002): reprezentatywna grupa dorosłych Polek: wiek 18-94 lata Skutki otyłości choroby układu sercowo-naczyniowego cukrzyca
Bardziej szczegółowoZAKRES WIEDZY WYMAGANEJ PRZED PRZYSTĄPIENIEM DO ZAJĘĆ:
UKŁAD NERWOWY Budowa komórki nerwowej. Pojęcia: pobudliwość, potencjał spoczynkowy, czynnościowy. Budowa synapsy. Rodzaje łuków odruchowych. 1. Pobudliwość pojęcie, komórki pobudliwe, zjawisko pobudliwości
Bardziej szczegółowoRegulacja nerwowo-hormonalna. 1. WskaŜ strzałkami na rysunku gruczoły i napisz ich nazwy: przysadka mózgowa, tarczyca, jajniki, nadnercza.
Regulacja nerwowo-hormonalna 1. WskaŜ strzałkami na rysunku gruczoły i napisz ich nazwy: przysadka mózgowa, tarczyca, jajniki, nadnercza. 2. Zaznacz nazwę struktury, która koordynuje działalność wszystkich
Bardziej szczegółowoFizjologia człowieka
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku Katedra: Promocji Zdrowia Zakład: Biomedycznych Podstaw Zdrowia Fizjologia człowieka Osoby prowadzące przedmiot: Prof. nadzw. dr hab. Zbigniew Jastrzębski
Bardziej szczegółowoMechanizmy chorób dziedzicznych
Mechanizmy chorób dziedzicznych Podział chorób dziedzicznych Choroby jednogenowe Autosomalne Dominujące achondroplazja, neurofibromatoza Recesywne fenyloketonuria, mukowiscydioza Sprzężone z płcią Dominujące
Bardziej szczegółowoKompartmenty wodne ustroju
Kompartmenty wodne ustroju Tomasz Irzyniec Oddział Nefrologii, Szpital MSWiA Katowice Zawartość wody w ustroju jest funkcją wieku, masy ciała i zawartości tłuszczu u dzieci zawartość wody wynosi około
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA PROGRAMOWE BIOLOGIA DLA KLASY VII
WYMAGANIA PROGRAMOWE BIOLOGIA DLA KLASY VII I. Organizm człowieka. 1. Hierarchiczna budowa organizmu człowieka. przedstawia hierarchizację budowy organizmu człowieka (komórki, tkanki, narządy, układy narządów,
Bardziej szczegółowoFIZJOLOGIA WYSIŁKU FIZYCZNEGO ENERGETYKA WYSIŁKU, ROLA KRĄŻENIA I UKŁADU ODDECHOWEGO
FIZJOLOGIA WYSIŁKU FIZYCZNEGO ENERGETYKA WYSIŁKU, ROLA KRĄŻENIA I UKŁADU ODDECHOWEGO Dr hab. Andrzej Klusiewicz Zakład Fizjologii Instytutu Sportu Tematyka wykładu obejmuje trzy systemy energetyczne generujące
Bardziej szczegółowogrupa a Klasa 7. Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania. (0 1)
grupa a Regulacja nerwowo-hormonalna 37 pkt max... Imię i nazwisko Poniższy test składa się z 20 zadań. Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów możliwą do uzyskania za prawidłową odpowiedź.... Za rozwiązanie
Bardziej szczegółowoTAF TEMPERATURE ADAPTED FEEDS. - Odpowiednia pasza na daną porę roku TEMPERATURE ADAPTED FEEDS TM
TEMPERATURE ADAPTED FEEDS - Odpowiednia pasza na daną porę roku TEMPERATURE ADAPTED FEEDS - Odpowiednia pasza na daną porę roku Ryby to organizmy zmiennocieplne. Temperatura środowiska wpływa na pobieranie
Bardziej szczegółowoAgenda. Stres - wybrane stresory - reakcja stresowa (wybrane aspekty) Zaburzenia termoregulacji - przegrzanie - udar cieplny
Ignacy Baumberg Agenda Stres - wybrane stresory - reakcja stresowa (wybrane aspekty) Zaburzenia termoregulacji - przegrzanie - udar cieplny OBAWA O WŁASNE ŻYCIE I ZDROWIE ŚWIADOMOŚĆ OGRANICZEŃ FIZYCZNYCH
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 9. Podstawy fizjologii wysiłku fizycznego
Ćwiczenie 9 Podstawy fizjologii wysiłku fizycznego Zagadnienia teoretyczne 1. Kryteria oceny wydolności fizycznej organizmu. 2. Bezpośredni pomiar pochłoniętego tlenu - spirometr Krogha. 3. Pułap tlenowy
Bardziej szczegółowoHormony Gruczoły dokrewne
Hormony Gruczoły dokrewne Dr n. biol. Urszula Wasik Zakład Biologii Medycznej HORMON Przekazuje informacje między poszczególnymi organami regulują wzrost, rozwój organizmu efekt biologiczny - niewielkie
Bardziej szczegółowoREGULACJA WYDZIELANIA HORMONÓW
REGULACJA WYDZIELANIA HORMONÓW Regulacja nerwowa wpływ układu wegetatywnego na czynność endokrynną gruczołów wydzielania dokrewnego wytwarzanie i uwalnianie hormonów z zakończeń neuronów np.wazopresyny
Bardziej szczegółowoMODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA ARKUSZA I A1, A4
MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA ARKUSZA I A1, A4 (A1 arkusz standardowy, A4 arkusz dla słabo widzących) Zasady oceniania Za rozwiązanie zadań z arkusza I można uzyskać maksymalnie 50 punktów. Model
Bardziej szczegółowoAnatomia i fizjologia człowieka
Powtórzenie do testu nr 1 Anatomia i fizjologia człowieka 1. Podpisz rysunek dotyczący budowy skóry. Wykorzystaj informacje (skóra właściwa, warstwa podskórna, naskórek, włos, gruczoł łojowy, gruczoł potowy,
Bardziej szczegółowoNajważniejsze parametry wewnętrznego środowiska organizmu:
Homeostaza Najważniejsze parametry wewnętrznego środowiska organizmu: -temperatura ciała -ph krwi i płynów ustrojowych -ciśnienie osmotyczne -objętość płynów ustrojowych -stężenie związków chemicznych
Bardziej szczegółowoAnatomia i fizjologia człowieka
Powtórzenie do testu nr 4 Anatomia i fizjologia człowieka 1. Podpisz rysunek dotyczący budowy skóry. Wykorzystaj informacje (skóra właściwa, warstwa podskórna, naskórek, włos, gruczoł łojowy, gruczoł potowy,
Bardziej szczegółowo