BIULETYN GOSPODARCZY 1/2015

Transkrypt

1 BIULETYN GOSPODARCZY 1/2015 INFORMACJE MAKROEKONOMICZNE Produkt Krajowy Brutto Kolejna rewizja danych Czeskiego Urzędu Statystycznego (na ) potwierdziła wzrost PKB Czech w III kw o 2,4%, międzyrocznie i o 0,4% w ujęciu międzykwartalnym (po oczyszczeniu o wpływy sezonowe), co oznacza tylko nieznaczną korektę poprzednio publikowanych granic (poniżej 0,1 pkt %) W sferze przedsiębiorstw odnotowano wzrost zapasów, głównie w kategoriach materiałów i produkcji niezakończonej, co zwiastuje dalszy wzrost produkcji w kolejnych okresach. Produkcja przemysłowa W listopadzie 2014 r. doszło do międzyrocznego spadku produkcji przemysłowej w ujęciu realnym o 0,4%. Spadek ten został jednak w głównej mierze wywołany przez różnicę w liczbie dni roboczych po oczyszczeniu o wpływ tego czynnika produkcja przemysłowa wykazała wzrost w ujęciu międzyrocznym o 4,7%. W porównaniu do miesiąca poprzedniego odnotowano spadek o 1,2% (po oczyszczeniu z wpływu czynników sezonowych). Największy udział w spadku produkcji przemysłowej miały branże: energia elektryczna, paliwa gazowe, para wodna, gorąca woda i powietrze do układów klimatyzacyjnych; maszyny i urządzenia; produkcja pojazdów samochodowych, przyczep i naczep. Produkcja przemysłowa rosła natomiast w branżach: urządzenia elektryczne oraz nieelektryczny sprzęt gospodarstwa domowego; komputery, wyroby elektroniczne i optyczne; metale. Liczba zatrudnionych w przemyśle (w zakładach zatrudniających więcej niż 50 osób) wzrosła międzyrocznie o 2,2%, natomiast średnie wynagrodzenie miesięczne brutto w tym sektorze miało wartość EUR (tj CZK, co bez uwzględniania różnic w kursie CZK/EUR daje międzyroczny wzrost o 3,2%). Produkcja budowlana Produkcja budowlana w listopadzie 2014 r. w ujęciu realnym wzrosła w porównaniu międzyrocznym o 2,0%. Urzędy budowlane w porównaniu międzyrocznym wydały o 1,1% mniej pozwoleń budowlanych (wydano pozwoleń), a ich orientacyjna wartość w porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego zmalała o 22,4% (bez uwzględniania różnic kursowych) do poziomu 676 mln EUR. Liczba rozpoczętych realizacji inwestycji mieszkaniowych wzrosła o 2,8% r/r przy jednoczesnym spadku liczby zakończonych realizacji mieszkań o 1,8%. Średnie miesięczne wynagrodzenie brutto pracowników firm budowlanych zatrudniających ponad 50 osób wyniosło EUR (tj CZK, co bez uwzględniania różnic w kursie CZK/EUR daje międzyroczny wzrost o 3,4%).

2 Handel zagraniczny Według wstępnych danych Czeskiego Urzędu Statystycznego w listopadzie 2014 r. eksport RCz w ujęciu międzyrocznym zwiększył się o 5,4%, natomiast import o 5,1% 1. Po oczyszczeniu z wpływu czynników sezonowych eksport w porównaniu do poprzedniego miesiąca wzrósł o 1,2%, natomiast import o 2,2%. Wartość eksportu wyrażona w euro wzrosła r/r o 2,6%, a importu o 2,3%. Ich wartość wyniosła odpowiednio 11,478 mld EUR oraz 10,078 mld EUR, co dało obroty w handlu zagranicznym Czech na poziomie 21,556 mld EUR. W okresie od stycznia do listopada 2014 r. w RCz odnotowano dodatnie saldo wymiany zagranicznej na poziomie 14,117 mld EUR (wzrost r/r o 14,57% bez uwzględniania różnic kursowych). Bilans handlu zagranicznego z krajami UE na koniec listopad0a 2014 r. wyniósł 1,822 mld EUR, czyli o 0,116 mld EUR więcej niż przed rokiem. Deficyt w handlu z krajami spoza UE wyniósł 1,031 mld EUR, czyli w stosunku do listopada roku poprzedniego pogłębił się o 0,047 mld EUR. Najważniejsze rynki eksportowe i importowe Najistotniejszym rynkiem eksportowym dla czeskich producentów pozostają stale Niemcy. W listopadzie 2014 r. trafił tam eksport o wartości 3,710 mld EUR (międzyroczny wzrost o 2,62%). Drugie miejsce zajmuje nadal Słowacja, która w listopadzie przyjęła czeski eksport za 0,979 mld EUR (międzyroczny spadek o 2,42%). Następna jest Polska (0,709 mld EUR, wzrost r/r o 8,80%). Kolejne miejsca zajęły Francja (0,563 mld EUR, wzrost r/r o 6,80%) i Wielka Brytania (0,552 mld EUR, wzrost r/r o 8,30%). Również pod względem importu najważniejszym partnerem Czech są Niemcy. W listopadzie czeski import z Niemiec miał wartość 2,566 mld EUR (spadek r/r o 0,63%). Następne są Chiny (1,258 mld EUR, międzyroczny wzrost o 12,24%). Trzecie miejsce zajmuje Polska (0,812 mld EUR, wzrost r/r o 9,46%). Kolejne miejsce zajmuje Słowacja (0,541 mld EUR, spadek r/r o 0,37%). Piąte miejsce wśród źródeł importu do Czech zajmują Włochy, z których w listopadzie do Czech trafiła produkcja o wartości 0,400 mld EUR (wzrost r/r o 4,84%). Struktura towarowa Pod względem wartości najważniejszymi grupami towarowymi w czeskim eksporcie we listopadzie 2014 r. były pojazdy drogowe (2,178 mld EUR, wzrost r/r o 3,66%), maszyny i urządzenia elektryczne (1,127 mld EUR, wzrost r/r o 3,44%), maszyny biurowe i rządzenia do automatycznego przetwarzania danych (0,967 mld EUR, wzrost r/r o 17,92%), ogólny sprzęt przemysłowy i części maszyn (0,728 mld EUR, spadek r/r o 1,92%) oraz różne wyroby przemysłowe (0,696 mld EUR, wzrost r/r o 6,67%). W imporcie do Czech natomiast dominowały maszyny i urządzenia elektryczne (1,054 mld EUR, wzrost r/r o 8,02%), pojazdy drogowe (0,941 mld EUR, wzrost r/r o 5,27%), maszyny biurowe i urządzenia do automatycznego przetwarzania danych (0,775 mld EUR, wzrost r/r o 11,01%), ropa naftowa i produkty przerobu ropy (0,522 mld EUR, wzrost r/r o 16,27%) oraz ogólny sprzęt przemysłowy i części maszyn (0,518 mld EUR, wzrost r/r o 4,81%). Struktura towarowa wymiany z RP Czeski eksport do Polski miał w listopadzie 2014 r. wartość 709 mln EUR i stanowił 6,18% całości czeskiego eksportu w tym okresie. W porównaniu do listopada 2013 r. oznacza to wzrost jego wartości o 8,80%. Struktura towarowa czeskiego eksportu do Polski charakteryzowała się największą wartością w grupach towarowych takich, jak: pojazdy drogowe (98,5 mln EUR, wzrost r/r o 15,50%), żeliwo i stal (54,1 mln EUR, spadek r/r o -2,43%), maszyny i urządzenia elektryczne (47,3 mln EUR, wzrost r/r o 16,92%), wyroby metalowe (30,7 mln EUR, wzrost r/r o 13,02%) oraz metale nieżelazne (25,8 mln EUR, wzrost r/r o 62,50%). 1 Dane w tabeli poniżej zostały przedstawione zgodnie z tym ujęciem. 2

3 Według danych Czeskiego Urzędu Statystycznego Polska w listopadzie 2014 r. wyeksportowała do Czech produkcję o wartości 811 mln EUR, co stanowiło 8,06% całości importu RCz w tym okresie. W porównaniu do listopada roku poprzedniego oznacza to wzrost o 9,46%. Najwięcej wyeksportowano z Polski do Czech w następujących grupach towarowych: pojazdy drogowe (78,9 mln EUR, wzrost r/r o 21,01%), metale nieżelazne (60,8 mln EUR, wzrost r/r o 18,66%), maszyny i urządzenia energetyczne (67,6 mln EUR, wzrost r/r o 31,74%), żeliwo i stal (52,7 mln EUR, spadek r/r o 0,08%), oraz maszyny i urządzenia elektryczne (46,3 mln EUR, wzrost r/r o 20,74%). Deficyt budżetowy Czechy zakończyły IV kwartał 2014, a zarazem rok budżetowy, z deficytem budżetowym 2,83 mld EUR, co stanowi jedynie 69% deficytu zakładanego w ustawie budżetowej, skonstruowanej jeszcze przez poprzednią ekipę rządzącą. W porównaniu do 2013 r. deficyt był mniejszy o 4,3%. Dług publiczny na koniec 2014 r. wyniósł 60 mld EUR, tj. 39% PKB, co oznacza, że w 2014 r. zmalał po raz pierwszy od 1995 r. Bezrobocie Wg Ministerstwa Pracy i Spraw Socjalnych na koniec grudnia 2014 r. bezrobocie wyniosło 7,5%, tj. 542 tys. osób. O miesiąc wcześniej wynosiło ono 7,1% (518 tys. osób), a o rok wcześniej 8,2% (597 tys.). W porównaniu do poprzedniego miesiąca zmniejszeniu uległa liczba wolnych miejsc pracy, która na koniec listopada wyniosła 58,7 tys. i pozostawała wyraźnie wyższa niż przed rokiem (35,2 tys.). Rezerwy walutowe Na dzień 30 listopada 2014 r. struktura rezerw walutowych Czeskiego Banku Narodowego była następująca: 44,9 mld EUR, 54,6 mld USD oraz 1 245,0 mld koron. Prognozy gospodarcze Zdaniem ekspertów z Deloitte średnioroczny wzrost gospodarczy Czech do 2020r. będzie wynosił 1,7%. Pozwoli to Czechom osiągnąć 86% średniego poziomu UE. Dzięki szybszemu wzrostowi Czechów wyprzedzą Słowacy, którzy zgodnie z prognozą w 2020 r. znajdą się na poziomie 90%. Rating Moody s A1 Standard & Poor s AA - Fitch Ratings A+ 3

4 DANE MAKROEKONOMICZNE W SKRÓCIE okres miara wartość dynamika okres ref. PKB 3Q 2014 mld EUR 157 2,4% r/r Produkcja przemysłowa mld EUR. -0,4% r/r Produkcja budowlana mld EUR. 2,0% r/r Eksport mld EUR 11,478 5,4% r/r pojazdy drogowe mld EUR 2,178 3,66% r/r maszyny i urządzenia elektryczne mld EUR 1,127 3,44% r/r maszyny biurowe i urządzenia do automatycznego przetwarzania danych mld EUR 0,967 17,92% r/r Niemcy mld EUR 3,710 2,62% r/r Słowacja mld EUR 0,979-2,42% r/r Polska mld EUR 0,709 8,80% r/r pojazdy drogowe mln EUR 98,547 15,50% r/r żeliwo i stal mln EUR 54,115-2,43% r/r maszyny i urządzenia elektryczne mln EUR 47,317 16,92% r/r Import mld EUR 10,078 5,1% r/r maszyny i urządzenia elektryczne mld EUR 1,054 8,02% r/r pojazdy drogowe mld EUR 0,941 5,27% r/r maszyny biurowe i urządzenia do automatycznego przetwarzania danych mld EUR 0,775 11,01% r/r Niemcy mld EUR 2,566-0,63% r/r Chiny mld EUR 1,258 12,24% r/r Polska mld EUR 0,812 9,46% r/r pojazdy drogowe mln EUR 78,934 21,01% r/r metale nieżelazne mln EUR 60,767 18,66% r/r maszyny i urządzenia energetyczne mln EUR 67,583 31,74% r/r Deficyt budżetowy mld EUR 2,83-4,3% r/r Bezrobocie % 7,5-0,7 pkt % r/r Inflacja % 0,1-1,3 pkt % r/r Rentowność obligacji 10-letnich % 0,67-0,20 pkt % m/m 4

5 NAJWAŻNIEJSZE WIADOMOŚCI GOSPODARCZE Roluźnienie obowiązków informacyjnych wobec importerów żywności Minister rolnictwa M. Jureczka ogłosił, że wobec importerów żywności pochodzenia roślinnego od r. najprawdopodobniej dojdzie do złagodzenia terminów notyfikacji importu (z 48h do 24h). Jestem świadom, że w praktyce obecne przepisy niosą określone nieprzyjemności dla importerów żywności do RCz. Jesteśmy w fazie analizy, co to (znowelizowane niedawno przepisy) przynosi. W przypadku importu żywności pochodzenia zwierzęcego skrócenie terminu notyfikacji jest nadal dyskutowane. Rządowy plan wzrostowy W ramach programu planuje się zwiększenie inwestycji do infrastruktury, wsparcie funduszu mieszkaniowego i zmniejszenie ograniczeń biurokratycznych wobec przedsiębiorców. Głównym celem dokumentu jest jednak walka z bezrobociem. Planowane w ramach programu działania mają być realizowane głównie w 2015 r. i częściowo w 2016 r., a w ich finansowaniu, obok budżetu krajowego, mają uczestniczyć środki europejskie. W ramach konkretnych działań postuluje się m.in. obowiązek informowania urzędów pracy przez przedsiębiorstwa o wolnych stanowiskach pracy, wprowadzenie nowego systemu pozasądowego arbitrażu sporów konsumenckich, doradztwo młodym przedsiębiorcom w zakresie kredytowania działalności czy nowelizację przepisów prawnych dot. niewypłacalności przedsiębiorstw, by ograniczyć negatywne praktyki nadużywania postępowań komorniczych przeciwko konkurencji. Niższa kaucja dla dystrybutorów paliw? Ministerstwo Finansów proponuje, by od lipca 2015 r. obniżyć o połowę kaucję dla mniejszych dystrybutorów paliw (z 735 tys. EUR do 367 tys. EUR), wynika z projektu nowelizacji ustawy o podatkach akcyzowych, który resort skierował do konsultacji międzyresortowych. Wprowadzenie kaucji (poparte m.in. przez Unipetrol) było jednym z działań, które miało zapobiegać oszustwom podatkowym. W maju br. Trybunał Konstytucyjny uznał, że wysokość kaucji nie uwzględnia sytuacji rynkowej mniejszych dystrybutorów paliw. Budżet 2015 uchwalony Izba Poselska zatwierdziła przygotowany przez rząd projekt budżetu zakładający deficyt w wysokości 100 mld CZK (ok. 3,7 mld EUR), co stanowi ok. 3% PKB. W porównaniu z tegorocznym budżetem wpływy do budżetu mają wzrosnąć o 20 mld CZK (ok. 750 mln EUR), zaś wydatki o 8 mld CZK (300 mln EUR). Przyszłoroczny budżet przewiduje środki na inwestycje w wys. 75 mld CZK (o 25 mld CZK mniej niż roku bieżącym). EPH szykuje akwizycję we Włoszech Czeska grupa EPH zainteresowana jest odkupieniem od niemieckiego koncernu E.ON jego włoskich aktywów, których wartość wyceniana jest na 2,5 mld EUR. Zainteresowanie aktywami E.ON wyraża również francuski EDF. Aktywa E.ON mają m.in. obejmować elektrownię wodną wycenianą na 1 mld EUR, farmy solarne i wiatrowe (300 mln EUR) oraz bazę klientów (200 mln EUR). Zarówno EPH, jak i E.ON odmawiają komentarza w sprawie ew. transakcji. 5

6 Rekordowa liczba turystów Czechy odwiedziła w br. rekordowa liczba turystów wg szacunków agencji CzechTourism będzie to ok. 8 mln osób, tj. o 2,5% więcej niż w 2013 r. W statystykach widać spadek liczby turystów z Rosji, którzy są jednak zastępowani większą liczbą odwiedzających z Niemiec i Chin. Zwolnienia w firmach eksportujących do Rosji Słaby rubel spowoduje zmniejszenie importu z Czech do Rosji. Mniejsze zamówienia i niemożność szybkiego zastąpienia partnerów handlowych spowodowały, że czeskie firmy zaczynają zwalniać pracowników. Problemy z utrzymaniem produkcji na dotychczasowym poziomie zaczynają odczuwać podmioty działające w rozmaitych branżach (żywność, transport, przemysł elektromaszynowy). Wstrzymanie wsparcia państwa dla handlu z Rosją Czeski Bank Eksportowy chwilowo nie będzie pożyczać pieniędzy na eksport do Rosji. Państwowa agencja gwarancyjna EGAP zdecydowała, że nie przestanie zabezpieczać kredytów. Wobec 125 przypadków już rozpoczętych procedur stosować będzie środki kryzysowe na podstawie indywidualnego podejścia do każdego z nich. Euro bez daty W dorocznym materiale Ministerstwa Finansów i Czeskiego Banku Narodowego ponownie zaleca się nieokreślanie przez RCz konkretnej daty przystąpienia do strefy euro. RCz nie będzie także w 2015 r. starać się o członkostwo w systemie ERM II. Opracował: W. Bełch 6