WYMAGANIA EDUKACYJNE GEOGRAFIA Wiking Kl 3

Transkrypt

1 WYMAGANIA EDUKACYJNE GEOGRAFIA Wiking Kl 3 Poziom wymagań koniecznych- ocena dopuszczająca Poziom wymagań podstawowych (całość)- ocena dostateczna Poziom wymagań rozszerzających- ocena dobra Poziom wymagań dopełniających (całość)- ocena bardzo dobra Poziom wymagań wykraczających- ocena celująca

2 Dział Numer lekcji Temat lekcji Cele edukacyjne Wymagania podstawowe Uczeń: Wymagania ponadpodstawowe Metody sprawdzania Uczeń: Położenie, obszar, granice i naród 1 Położenie, obszar, granice i naród Określenie położenia matematyczno- -przyrodniczego i politycznego w Europie i na świecie odczytuje na mapie współrzędne geograficzne krańcowych punktów porównuje powierzchnię z powierzchnią państw Europy odczytuje nazwy państw sąsiadujących z Polską wymienia ważniejsze mniejszości narodowe wymienia narody należące do słowiańskiej grupy językowej wyjaśnia przyczyny zmiany granic w XX w. przedstawia konsekwencje polityczne położenia w Europie Środkowej odpowiedź ustna ćwiczenia praca na lekcji (zadania w ćwiczeniach), krótki sprawdzian Położenie, obszar, granice i naród 2 Wykazanie zróżnicowanie geograficznego wykazuje na mapie hipsometrycznej granice pasów ukształtowania powierzchni dzieli pasy ukształtowania powierzchni na krainy geograficzne odczytuje na mapie wysokości bezwzględne odróżnia typy rzeźby w kraju opisuje procesy kształtujące rzeźbę powierzchni opisuje cechy w najbliższym regionie odpowiedź ustna ćwiczenia praca na lekcji (zadania w ćwiczeniach), krótki sprawdzian

3 3 Dawne dzieje geologiczne Wykazanie zależności między budową geologiczną a procesami kształtującymi rzeźbę powierzchni na obszarze wymienia nazwy er geologicznych potrafi przypisać nazwę orogenezy najważniejszym łańcuchom górskim odczytuje na mapie geologicznej rodzaje skał w pasach ukształtowania powierzchni odpowiedź ustna ćwiczenia praca na lekcji (zadania w ćwiczeniach), krótki sprawdzian 4, 5 Rozwój rzeźby w czwartorzędzie Przedstawienie wpływu zlodowaceń oraz współczesnych procesów geologicznych i działalności człowieka na rzeźbę powierzchni i krajobraz naszego kraju wymienia formy i utwory polodowcowe i charakteryzuje je opisuje cechy rzeźby polodowcowej wyjaśnia wpływ lądolodu na rzeźbę powierzchni kraju opisuje przebieg procesów geologicznych na przedpolu lądolodu odpowiedź ustna ćwiczenia praca na lekcji (zadania w ćwiczeniach), krótki sprawdzian 6 Surowce mineralne Przedstawienie rozmieszczenia oraz przybliżonych wielkości zasobów mineralnych występujących dzieli surowce mineralne ze względu na ich gospodarcze wykorzystanie opisuje rozmieszczenie surowców mineralnych, korzystając z mapy gospodarczej wskazuje obszary występowania surowców mineralnych na mapie fizycznej zna zasoby mineralne występujące w najbliższym regionie odpowiedź ustna ćwiczenia praca na lekcji (zadania w ćwiczeniach), krótki sprawdzian

4 7 Czynniki kształtujące klimat Określenie czynników wpływających na klimat definiuje terminy pogoda, klimat podaje przyrządy służce do pomiaru składników pogody i jednostki pomiarowe odczytuje diagramy klimatyczne odczytuje na mapach klimatycznych rozkład składników pogody opisuje czynniki kształtujące klimat odpowiedź ustna ćwiczenia praca na lekcji (zadania w ćwiczeniach), krótki sprawdzian Zróżnicowanie 8 Cechy klimatu Przedstawienie cech klimatu opisuje cechy klimatu przejściowego wykonuje na podstawie danych diagramy klimatyczne odczytuje treści map klimatycznych i synoptycznych wyjaśnia regionalne zróżnicowanie klimatu dokonuje syntezy cech klimatu opisuje klimat najbliższego regionu praca własna na lekcji na ocenę geograficznego 9 Wody Wskazanie wpływu rzeźby terenu, rozwoju geologicznego w czwartorzędzie i warunków klimatycznych na sieć wodną wskazuje na mapie hipsometrycznej główne systemy rzeczne odróżnia rzekę główną od dopływu omawia znaczenie wody w życiu i gospodarce człowieka opisuje obieg wody w przyrodzie wydziela na mapie konturowej dorzecza głównych rzek wskazuje współzależności między klimatem, rzeźbą i budową geologiczną a siecią rzeczną wymienia genetyczne typy jezior charakterystyczne dla sieci hydrograficznej zadania aktywność na lekcji,

5 Zróżnicowanie 10 Morze Bałtyckie Przedstawienie cech przyrodniczego Bałtyku określa położenie i typ Morza Bałtyckiego odczytuje nazwy państw leżących nad Bałtykiem charakteryzuje cechy fizyczno- -geograficzne wód Morza Bałtyckiego wskazuje konieczność ochrony wód Bałtyku zadania aktywność na lekcji, Zróżnicowanie 11 Gleby Wyjaśnienie wpływu czynników naturalnych na podstawie zróżnicowania typów gleb w oparciu o mapę wymienia najważniejsze rodzaje gleb rozpoznaje profile glebowe wymienia czynniki degradujące i niszczące gleby opisuje typy gleb w najbliższym regionie i ich wykorzystanie zadania aktywność na lekcji, 12 Szata roślinna i świat zwierzęcy Wskazanie związków i zależności między glebami, klimatem a typem roślinności wymienia typowe zbiorowiska roślinne w poszczególnych pasach ukształtowania powierzchni podaje przykłady roślin i zwierząt prawnie chronionych zna ważniejsze kompleksy leśne wskazuje współzależności między naturalnymi składnikami krajobrazu (gleba roślinność) opisuje zbiorowiska roślinne w najbliższym regionie zadania aktywność na lekcji, Zróżnicowanie 13 Krainy geograficzne Wydzielenie na tle pasowego układu ukształtowania powierzchni krain geograficznych wymienia typowe zbiorowiska roślinne w poszczególnych pasach ukształtowania powierzchni podaje przykłady roślin i zwierząt prawnie chronionych zna ważniejsze kompleksy leśne porównuje krajobrazy w wybranych krainach wyjaśnia przyczyny zróżnicowania krajobrazu na obszarze zadania aktywność na lekcji,

6 Zróżnicowanie 14 Podsumowanie wiadomości o środowisku przyrodniczym Podsumowanie i uzupełnienie zdobytych wiadomości wymienia typowe zbiorowiska roślinne w poszczególnych pasach ukształtowania powierzchni podaje przykłady roślin i zwierząt prawnie chronionych zna ważniejsze kompleksy leśne porównuje krajobrazy w wybranych krainach wyjaśnia przyczyny zróżnicowania krajobrazu na obszarze pisemny sprawdzian (20 min) 15 Środowisko przyrodnicze i krajobraz Pobrzeży Południowobałtyckich Wykazanie genetycznego zróżnicowania form rzeźby terenu oraz odrębności krajobrazowej pasa pobrzeży wskazuje na mapie i odczytuje nazwy krain geograficznych, określa ich geograficzne położenie podaje najważniejsze typy krajobrazów wskazuje na mapie ważniejsze obiekty przyrodnicze i obszary chronione wyjaśnia zróżnicowanie i genezę rzeźby terenu w tym pasie podaje przykłady zróżnicowania krajobrazów w pasie pobrzeży Zróżnicowanie 16 Gospodarka w pasie Pobrzeży Południowobałtyckich Wskazanie roli i znaczenia Morza Bałtyckiego oraz pasa pobrzeży dla rozwoju gospodarki morskiej opisuje funkcje miast pobrzeży odczytuje treści map gospodarczych wskazuje walory krajoznawcze i wypoczynkowe wykazuje związki między działalnością ludzi a warunkami naturalnymi w pasie pobrzeży Zróżnicowanie geograficznego 17 Młody krajobraz polodowcowy na Pojezierzach ch Przedstawienie cech krajobrazu młodoglacjalnego wskazuje na mapie i nazywa krainy geograficzne pojezierzy rozpoznaje na rycinie formy młodej rzeźby polodowcowej wyjaśnia genezę form polodowcowych wskazuje odrębność krajobrazową pojezierzy

7 18 Ocena naturalnego Pojezierzy ch dla gospodarki Ocenianie zasobów naturalnych pojezierzy i wskazanie kierunków ich gospodarczego wykorzystania wskazuje i nazywa ważniejsze kompleksy leśne i parki narodowe zna najlepiej zagospodarowane obszary na pojezierzach (ważniejsze ośrodki przemysłowe) dokonuje oceny obecnego wykorzystania zasobów naturalnych w pasie pojezierzy wskazuje obszary perspektywiczne dla rozwoju turystyki 19 Środowisko przyrodnicze i krajobrazy Nizin Środkowopolskich Przedstawienie krajobrazu staroglacjalnego wskazuje na mapie granice Nizin Środkowopolskich, odczytuje nazwy krain geograficznych przedstawia główne cechy krajobrazu staroglacjalnego wskazuje kompleksy leśne i parki narodowe nizin uzasadnia związki między rysem krajobrazowym a najważniejszymi wydarzeniami geologicznymi wskazuje zróżnicowanie klimatyczne nizin wykazuje związki między typem gleb a skałą macierzystą 20 Zagospodarowanie Nizin Środkowopolskich Wskazanie związków między warunkami naturalnymi a rolnictwem oraz bazą surowcową a rozwojem przemysłu przedstawia rozmieszczenie głównych upraw i kierunków hodowli opisuje rozmieszczenie okręgów i ośrodków przemysłowych i wymienia gałęzie przemysłu tam rozwinięte dostrzega związki (uzasadnia) między bazą surowcową, kierunkami rozwoju miast a skupiskami ludności opisuje obiekty o znaczeniu historycznym i kulturowym

8 21 przyrodniczego na Wyżynach ch Wykazanie zróżnicowania krajobrazów na Wyżynach ch wskazuje na mapie granice wyżyn dokonuje podziału na krainy geograficzne opisuje proces rozwoju rzeźby krasowej wykazuje związki między budową geologiczną a rzeźbą terenu na wyżynach opisuje zróżnicowanie klimatu i typów gleb, uzasadniając to związkiem ze skałą macierzystą wykazuje zróżnicowanie krajobrazów naturalnych na wyżynach 22 Środowisko przyrodnicze i krajobrazy na Wyżynach ch Wykazanie związków między warunkami naturalnymi i zasobami przyrody a zagospodarowaniem terenu wydziela obszary krajobrazu rolniczego i krajobrazu przemysłowego odczytuje treść map gospodarczych wykazuje związek między typami rolnictwa a warunkami naturalnymi opisuje rozwój Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego omawia problemy społeczne występujące na Górnym Śląsku likwidację przedsiębiorstw, restrukturyzację przemysłu 23 Środowisko przyrodnicze i zagospodarowanie Kotlin Podkarpackich Wykazanie związków między środowiskiem przyrodniczym a działalnością gospodarczą wskazuje i wydziela krainy geograficzne wymienia najważniejsze ośrodki przemysłowe i opisuje ich strukturę wymienia zabytki Krakowa, zna jego funkcje historyczne i współczesne korzystając z map geologicznych, wykazuje związek z budową geologiczną uzasadnia związek sieci rzecznej z zagrożeniem powodziowym Kotlin

9 24 Środowisko przyrodnicze i krajobraz polskich Karpat Wykazanie wpływu budowy geologicznej na rzeźbę terenu Karpat Zewnętrznych oraz zlodowaceń plejstoceńskich na współczesny krajobraz Tatr przedstawia położenie polskich Karpat na tle łańcucha karpackiego opisuje cechy krajobrazu wysokogórskiego zna cechy klimatu górskiego i jego wpływ na roślinność wykazuje na przykładach wpływ budowy geologicznej na rzeźbę gór porównuje rzeźbę Tatr Wysokich i Zachodnich wyjaśnia związek między klimatem, glebami i piętrami roślinnymi 25 Gospodarka w polskich Karpatach Wykazanie związków między warunkami naturalnymi a działalnością człowieka na przykładzie obszaru górskiego na podstawie mapy gospodarczej opisuje rozmieszczenie zasobów naturalnych i miejsc eksploatacji surowców mineralnych opisuje główne regiony turystyczne Karpat wskazuje na mapie parki narodowe wykazuje uzależnienie rolnictwa od warunków naturalnych 26 Sudety przykładem starych gór Poznanie krajobrazu gór starych oraz związków zachodzących między rzeźbą terenu a budową geologiczną wskazuje położenie Sudetów i Przedgórza Sudeckiego oraz głównych pasm górskich opisuje cechy klimatu i sieci rzecznej w Sudetach dokonuje podziału Sudetów na mapie wykazuje na przykładach wpływ budowy geologicznej na rzeźbę terenu zna zróżnicowanie krajobrazowe pasm sudeckich

10 27 Zróżnicowanie w zagospodarowaniu Sudetów i Przedgórza Sudeckiego Wyjaśnienie przyczyn zróżnicowania gospodarki w Sudetach i na ich przedgórzu wymienia tradycyjne zajęcia ludności w rejonie sudeckim odczytuje z mapy gospodarczej główne gałęzie przemysłu opisuje atrakcje turystyczne Sudetów wyjaśnia przyczyny silnego uprzemysłowienia Sudetów uzasadnia związek między bazą surowcową a gałęziami przemysłu wyjaśnia przyczyny rozwoju rolnictwa na Przedgórzu Sudeckim 28, 29 Powtórzenie wiadomości o zróżnicowaniu geograficznego Uporządkowanie i podsumowanie zdobytych wiadomości (z przypomnieniem kryteriów ocen) dokonuje podziału na pasy ukształtowania powierzchni ze wskazaniem ważniejszych krain geograficznych przedstawia cechy rzeźby w każdym pasie wskazuje obszary zasobów mineralnych ocenia zasoby naturalne i walory turystyczne wykazuje zróżnicowanie budowy geologicznej odróżnia góry zrębowe od fałdowych wykazuje zróżnicowanie klimatyczne ocenia warunki geograficznego dla potrzeb rolnictwa aktywność test sprawdzający wiedzę

11 30 Podział administracyjny Wyjaśnienie potrzeby podziału terytorium państwa na jednostki administracyjne podaje jednostki podziału administracyjnego wskazuje na mapie podstawowe jednostki podziału wymienia źródła informacji o najbliższym regionie, województwie, swojej miejscowości i potrafi z nich skorzystać uczeń przygotowuje informacje na temat swojego miasta i jednostki podziału potrafi skorzystać z danych statystycznych o wybranej jednostce podziału Ludność

12 Ludność 31 Ruch naturalny ludności Struktura płci i wieku Wyjaśnienie zmian w ruchu naturalnym ludności podaje liczbę ludności wskazuje państwa w Europie, liczące więcej ludności niż Polska odróżnia przyrost naturalny od rzeczywistego odczytuje z piramidy płci i wieku liczbę osób w danym przedziale wiekowym porównuje średnią długość życia do długości życia w innych krajach oblicza wielkość przyrostu naturalnego ocenia społeczne skutki ujemnego przyrostu naturalnego wyjaśnia przyczyny przewagi kobiet nad mężczyznami w ogólnej liczbie ludności przedstawia strukturę zatrudnienia według działów gospodarki narodowej wykazuje wpływ wydarzeń społeczno-historycznych na zmiany liczby ludności praca na lekcji (zadania w ćwiczeniach), 32 Zmiany w rozmieszczeniu ludności procesy urbanizacyjne Poznanie przestrzennego zróżnicowania liczby ludności oraz głównych procesów urbanizacji umie obliczyć średnią gęstość zaludnienia odczytuje z mapy średnią gęstość zaludnienia według województw określa funkcje wsi, miasta, strefy podmiejskiej wyjaśnia przyczyny nierównomiernego rozmieszczenia ludności podaje przykłady procesów urbanizacji podaje przyczyny wzrostu liczby ludności podaje prawne kryterium odróżniające wieś od miasta przedstawia na mapie rozmieszczenie miast Ludność wskazuje na mapie ważniejsze miasta przedstawia zagrożenie wynikające z koncentracji ludności

13 33 Struktura zatrudnienia ludności Problemy na rynku pracy wykonuje wykresy i diagramy ilustrujące procesy demograficzne i odczytuje z nich dane liczbowe zna strukturę zatrudnienia ludności oraz wskaźnik bezrobocia na podstawie metod graficznych analizuje i wyciąga wnioski dotyczące procesów demograficznych wskazuje kierunki zmian w strukturze zatrudnienia Przemysł ocenia społeczne następstwa przemian na rynku pracy 34 Zasoby surowcowe Przedstawienie rozmieszczenia eksploatowanych surowców mineralnych i ich znaczenia dla rozwoju przemysłu przedstawia na mapie gospodarczej rozmieszczenie surowców mineralnych wymienia surowce mineralne i naturalne występujące na podstawie danych statystycznych ocenia udział produkcji przemysłu wydobywczego w świecie wykazuje związek między bazą surowcową a rozmieszczeniem i wielkością przemysłu wydobywczego praca na lekcji (zadania w ćwiczeniach), Przemysł wykazuje potrzebę racjonalnego wykorzystania surowców 35 Najważniejsze gałęzie przemysłu Scharakteryzowanie przemysłu elektroenergetycznego i jego roli w gospodarce przedstawia znaczenie przemysłu elektroenergetycznego dla gospodarki państwa wymienia ważniejsze gałęzie przemysłu wyjaśnia rolę przemysłu elektroenergetycznego wykazuje na mapie gospodarczej wielkie elektrownie wodne i cieplne praca na lekcji na ocenę Przemysł wymienia główne czynniki lokalizacji elektrowni wodnych i cieplnych

14 Przemysł 36 Okręgi przemysłowe Przedstawienie czynników warunkujących rozmieszczenie przemysłu wymienia funkcje przemysłu wskazuje na mapie gospodarczej okręgi przemysłowe podaje przykłady związków między przemysłem a pozostałymi działami gospodarki na podstawie map tematycznych charakteryzuje wybrany okręg przemysłowy prezentacja wybranego okręgu przemysłowego Przemysł 37 Współczesne problemy przemysłu Przedstawienie problemów związanych z restrukturyzacją przemysłu prezentuje kilka przygotowanych wcześniej, aktualnych informacji dotyczących sytuacji polskiego przemysłu ocenia przemiany związane z restrukturyzacją przemysłu w dobie transformacji korzysta z różnych źródeł informacji ECM przygotowanie aktualności dotyczących przemysłu Rolnictwo 38 Rolnictwo na tle warunków naturalnych Wykazanie wpływu warunków naturalnych na rozwój rolnictwa wymienia rodzaje użytków rolnych przedstawia strukturę użytków rolnych ocenia uwarunkowania środowiskowe dla rozwoju rolnictwa 39 Współczesne problemy rolnictwa i gospodarki żywnościowej Wyjaśnienie znaczenia rolnictwa w gospodarce narodowej oraz potrzeby dostosowania go do wymogów Unii Europejskiej wymienia najważniejsze uprawy i zwierzęta hodowlane wymienia produkty chowu zwierząt dla potrzeb przemysłu wykazuje znaczenie produktów pochodzenia zwierzęcego dla gospodarki żywnościowej wyjaśnia przyczyny zmian zachodzących w strukturze upraw wykazuje na przykładach regionalne zróżnicowanie warunków naturalnych mające wpływ na rozwój rolnictwa wykazuje współzależności między sposobem gospodarowania, uzyskiwanymi zbiorami, wielkością plonów a produkcją zwierzęcą i aktywność przedstawia czynniki lokalizacji przemysłu spożywczego Rolnictwo ocenia wpływ działalności rolniczej na środowisko przyrodnicze

15 Leśnictwo 40 Lasy jako bogactwo naturalne Ocena znaczenia lasów dla przyrodniczego i gospodarki narodowej omawia funkcje, skład gatunkowy i strukturę wiekową polskich lasów wskazuje na mapie i nazywa ważniejsze kompleksy leśne odczytuje nazwy parków narodowych zna stosunek powierzchni lasów do ogólnej powierzchni kraju omawia znaczenie lasów dla gospodarki narodowej wymienia rodzaje zagrożeń lasów przygotowanie własnej prezentacji Leśnictwo 41 Zasoby wodne Znaczenie wody w środowisku przyrodniczym oraz jej gospodarcze wykorzystanie przedstawia składniki bilansu wodnego wskazuje obszary nadwyżek i niedoborów wody wymienia działy gospodarki wykorzystujące wodę na podstawie danych statystycznych dokonuje oceny wielkości zasobów wodnych wyjaśnia przyczyny nierównomiernego występowania zasobów wodnych wykazuje konieczność ochrony zasobów wodnych praca w grupach wybraną metodą, wg ustalonych wcześniej kryteriów do oceny 42 Polska państwem bałtyckim Wykazanie korzyści wynikających z rozwoju gospodarki morskiej przedstawia korzyści wynikające z dostępu do Morza Bałtyckiego wymienia główne działy gospodarki morskiej przedstawia znaczenie mórz i oceanów jako zasobów naturalnych wykazuje konieczność ochrony zasobów Morza Bałtyckiego praca w grupach wybraną metodą, wg ustalonych wcześniej kryteriów do oceny wskazuje miasta na wybrzeżu i wymienia ich funkcje 43 Sieć transportu Przedstawienie znaczenia sieci transportowych dla gospodarki kraju ocenia położenie w Europie pod względem korzyści transportowych wyjaśnia znaczenie transportu w gospodarce kraju wskazuje na mapie największe węzły transportowe wyjaśnia zróżnicowanie gęstości sieci transportowej na podstawie diagramów, wykresów i danych statystycznych ocenia znaczenie poszczególnych ośrodków transportu praca w grupach wybraną metodą, wg ustalonych wcześniej kryteriów do oceny

16 44 Handel zagraniczny Wykazanie korzyści wynikających z wymiany towarowej dla gospodarki narodowej wymienia głównych partnerów handlowych na podstawie danych statystycznych opisuje strukturę importu i eksportu oblicza saldo bilansu handlowego wyjaśnia konieczność zrównoważenia bilansu handlu zagranicznego praca w grupach wybraną metodą, wg ustalonych wcześniej kryteriów do oceny 45 Walory turystyczne i wypoczynkowe Przedstawienie walorów turystycznych i wypoczynkowych opisuje walory turystyczne w pasach krajobrazowych, korzystając z różnych źródeł informacji ocenia atrakcyjność turystyczną pasów krajobrazowych prezentuje korzyści wynikające z rozwoju turystyki prezentacje uczniowskie 46 Powtórzenie wiadomości o gospodarce Określenie kierunku rozwoju polskiej gospodarki wymienia podstawowe wskaźniki rozwoju gospodarczego państw analizuje podstawowe wskaźniki rozwoju gospodarczego, porównuje je z innymi krajami w Europie i na świecie ćwiczenia różne test 47 Pisemne sprawdzenie wiadomości o gospodarce Edukacja europejska 48, 49 Procesy integracji gospodarczej w Europie Przedstawienie procesów integracji gospodarczej w Europie oraz znaczenia ponadnarodowych organizacji w kształtowaniu oblicza Europy podaje przykłady procesów integracji gospodarczej w Europie przedstawia główne cele polityczne, gospodarcze i społeczne, do których dążą państwa należące do Unii Europejskiej omawia rolę w strukturze NATO wyjaśnia warunki Układu Europejskiego (umowy o stowarzyszeniu ze wspólnotami Europejskimi) oraz przyjęcie do UE określa rolę i znaczenie w ugrupowaniach gospodarczych i politycznych CEFTA, Trójkąt Wyszehradzki wyjaśnia rolę NATO we współczesnym świecie odpowiedzi

17 Edukacja europejska 50 Współpraca z sąsiadami euroregiony Przedstawienie form współpracy z sąsiadami określa cele utworzenia euroregionów na obszarach przygranicznych i sąsiadów wykazuje na mapie i nazywa euroregiony przedstawia historyczne i kulturowe związki z pozostałymi państwami europejskimi Edukacja europejska dziedzictwo kulturowe w regionie 51 Położenie i zróżnicowanie przestrzenne elementów geograficznego regionu Przedstawienie cech geograficznego granic regionu określa położenie regionu i swojej miejscowości na tle podziału na krainy geograficzne i administracyjne omawia cechy geograficznego rzeki, jeziora, krainy geograficzne, surowce mineralne, ważniejsze miasta wykazuje na przykładach związki i współzależności między składnikami Edukacja europejska dziedzictwo kulturowe w regionie 52 Charakterystyka i pochodzenie społeczności regionalnej Wykazanie wpływu wydarzeń historycznych na pochodzenie ludności regionu wymienia ważniejsze wydarzenia historyczne związane ze swoim regionem opisuje zwyczaje i obrzędy charakterystyczne dla regionu wykazuje wpływ wydarzeń historycznych na pochodzenie ludności swojego regionu prezentuje ważniejsze dane statystyczne dotyczące demografii regionu ułożenie ankiety Edukacja europejska dziedzictwo kulturowe w regionie 53 Główne zabytki przyrody i architektury w regionie Ocenianie możliwości rozwoju turystyki w regionie przy wykorzystaniu walorów przyrodniczego i walorów krajoznawczych przedstawia walory turystyczne charakterystyczne dla regionu przedstawia zagrożenia przyrodniczego i obiektów architektury prezentuje stan zagospodarowania turystycznego w regionie przedstawia perspektywy rozwoju turystycznego w regionie prezentacje

18 Edukacja europejska dziedzictwo kulturowe w regionie 54 Mój region i miejscowość moją Małą Ojczyzną Dokonanie oceny sytuacji gospodarczej, wskazanie szans i perspektyw rozwoju Małej Ojczyzny wymienia zasoby naturalne i bogactwa mineralne regionu wskazuje na mapie ważniejsze ośrodki przemysłowe w oparciu o dane liczbowe charakteryzuje sytuację gospodarczą regionu i jej znaczenie przedstawia wizję rozwoju swojej miejscowości