prawidłowe odpowiedzi punktacja uwagi za poprawną nazwą procesu - 1 pkt pkt. przyczyna: Przyczyną podobieństwa kształtu rekina i delfina są

Transkrypt

1 nr zad. max punktów 1. 4 pkt pkt pkt. 1. P 2. F 3. P 4. F 5. F 6. P mechanizm ewolucji: dobór naturalny KARTA ODPOWIEDZI KONKURS BIOLOGICZNY ETAP WOJEWÓDZKI prawidłowe odpowiedzi punktacja uwagi wyjaśnienie: Motyle ciemne są mniej widoczne na ciemnej korze, więc mają więcej szans na przeżycie. struktury: homologiczne uzasadnienie: - wykazują taki sam plan budowy - mają wspólne pochodzenie - ich budowa zewnętrzna może być inna z powodu różnych funkcji, jakie pełnią proces ewolucyjny: konwergencja Strona 1 z 6 za prawidłową ocenę 6 zdań - 4 pkt. 5 zdań - 3 pkt. 4-3 zdań - 2 pkt. 2 zdań zdań - 0 pkt. za poprawny mechanizm ewolucji - za poprawne wyjaśnienie - za poprawną nazwę struktur - 1 pkt. za każde uzasadnienie - po za poprawną nazwą procesu - 1 pkt pkt. przyczyna: Przyczyną podobieństwa kształtu rekina i delfina są podobne warunki życia / podobny tryb życia. za poprawne wyjaśnienie przyczyny tego procesu - 5. B za poprawną odpowiedź - np. esowato wygięty kręgosłup za poprawną cechę pkt. Wyjaśnienie może być sformułowane inaczej. Jeśli jest poprawne przyznajemy punkt. przeżycia / obrony przed drapieżnikami. Uzasadnienia mogą być sformułowane inaczej. Jeśli są poprawne przyznajemy punkt / Wyjaśnienie może być sformułowane inaczej. Jeśli jest poprawne przyznajemy punkt.

2 7. 2 pkt pkt. 2, 4 za poprawne zakreślenie obu cech - Wraz z upływem czasu liczebność bakterii wzrasta, aż do za sformułowanie prawidłowego osiągnięcia wartości maksymalnej. wniosku - Po czwartej godzinie liczebność bakterii został zahamowana. Może to być spowodowane zużyciem substancji odżywczych w środowisku. Polecenie 1. A 4 B 3 C 5 D 1 za poprawne wyjaśnienie - Polecenie 1. za przyporządkowanie prawidłowych nazw aparatów gębowych do 4 rysunków - 2 pkt. do 3-2 rysunków - do 1-0 rysunków - 0 pkt. UWAGA: za podanie więcej niż dwóch cech - 0 pkt. Wniosek i wyjaśnienie mogą być sformułowane inaczej. Jeśli są poprawne przyznajemy punkt / UWAGA: wniosek nie może być odczytem z wykresu. Odpowiedź w poleceniu 2 może być sformułowana inaczej. Jeśli jest poprawna przyznajemy punkt. budowy aparatu i miejsca w kwiecie pkt. Polecenie 2. Obecność długiej trąbki w aparacie gębowym motyla umożliwia zasysanie nektaru / płynnego pokarmu z trudno dostępnych części kwiatu. Strona 2 z 6 Polecenie 2. za prawidłową odpowiedź - 9. B za poprawną odpowiedź - Kanianka pobiera składniki mineralne ssawkami z wiązek za podanie sposobu pobierania naczyniowych gospodarza / żywiciela a związki organiczne składników mineralnych u ssawkami z wiązek sitowych gospodarza / żywiciela. kanianki i jemioły - po pkt. Jemioła pobiera składniki mineralne ssawkami z wiązek naczyniowych gospodarza / żywiciela a związki organiczne produkuje sobie sama w procesie fotosyntezy. D uzasadnienie: Cierń tarniny jest przekształconą łodygą, pozostałe organy to liście. za podanie sposobu pobierania związków organicznych u kanianki i jemioły - po za poprawną odpowiedź - za prawidłowe uzasadnienie - 1 pkt. Odpowiedzi mogą różnić się od tych zamieszczonych obok, jeśli są poprawne przyznajemy punkt / ssawek oraz fotosyntezy. Uzasadnienie może być sformułowane inaczej. Jeśli jest poprawne przyznajemy punkt.

3 12. 3 pkt pkt. 1 P 2 F 3 F 4 P 5 P genotyp pani Kowalskiej - rr gamety R r r Rr rr r Rr rr genotyp pana Kowalskiego Rr za prawidłową ocenę 5 zdań - 3 pkt. 4-3 zdań - 2 pkt. 2 zdań zdań - 0 pkt. za zapisanie genotypu pani i pana Kowalskich - po za wypisanie gamet i genotypów potomstwa pkt. relacja między: lisem polującym na gryzonie lub jaszczurki a błotniakiem lisem polującym na gryzonie a gryzoniami bakteriami korzeniowymi a koniczynami pliszką żółtą a kleszczami nazwa rodzaju zależności międzygatunkowej konkurencja drapieżnictwo mutualizm / symbioza pasożytnictwo za poprawne określenie 4 zależności - 2 pkt. 3-2 zależności zależności - 0 pkt pkt. problem badawczy: Wpływ światła na kierunek wzrostu pędu i korzenia. / Jaki jest wpływ światła na kierunek wzrostu korzenia i pędu? wniosek: Korzeń rośnie kierunku przeciwnym do światła / wykazuje fototropizm ujemny. Pęd rośnie w kierunku światła / wykazuje fototropizm dodatni. Strona 3 z 6 za prawidłowo sformułowany problem badawczy - za poprawny wniosek pkt. genotyp samca: aabb za poprawny genotyp samicy - Zarówno problem badawczy, jak i wniosek mogą być sformułowane inaczej. Jeżeli są poprawne przyznajemy punkt / UWAGA: w problemie badawczym musi być odniesienie do kierunku wzrostu pędu i korzenia. Nie uznaje się odniesienia do: rozwoju rośliny / kształtu rośliny / wpływu na roślinę / zachowanie się rośliny / reakcję rośliny.

4 genotyp samicy: aabb rola: krwiotwórcza 1pkt. i samca - za poprawną roli szpiku pkt pkt. miejsca występowania: kości czaszki, mostek, żebra, kręgi, kości miednicy, łopatki, obojczyki, nasady kości długich cecha wspólna: Posiadanie suchej owocni. / Nasiona wewnątrz owocu. Budowa przedstawionych owoców związana jest ze sposobem rozsiewania nasion / ochroną nasion. za 2 miejsca występowania szpiku kostnego czerwonego - za poprawną wspólną cechę owoców - za określenie z czym związana jest budowa owoców - Uczeń może inaczej sformułować odpowiedź, jeżeli jest poprawna przyznajemy punkt. 19. D za poprawną odpowiedź - a) a) czaszka: roślinożercy za czaszkę roślinożercy pkt pkt. b) różnice - przykłady: 1. Zęby przedtrzonowe i trzonowe roślinożercy mają dużą powierzchnię / są szerokie i płaskie. 2. Mięsożercy posiadają kły. genotyp mężczyzny 1: X d Y mężczyzna: jest daltonistą uzasadnienie: Córka mężczyzny jest nosicielką, swój jeden allel d musiała odziedziczyć po ojcu, gdyż jej matka takiego allelu nie posiadała. b) za każdą poprawną różnicę - po za poprawny genotyp mężczyzny i odpowiedź, że jest on daltonistą - za poprawne uzasadnienie - Odpowiedzi mogą być inne lub inaczej sformułowane, jeżeli są prawidłowe przyznajemy punkt / Nie uznaje się odniesienia do: większej / mniejszej liczby zębów/ wysunięcia zębów. Uzasadnienie może być sformułowane inaczej, jeżeli jest prawidłowe przyznajemy punkt. matki oraz do córki nosicielki. 1. fałsz za każdą poprawną ocenę - po Strona 4 z 6

5 2. fałsz 3. prawda Zdania zawierające nieprawdziwe informacje: 2, 3 za 2 numery zdań pkt. Korekta zdania 2: Destruenci przyśpieszają proces mineralizacji związków organicznych. Korekta zdania 3: Im krótszy jest łańcuch troficzny, tym mniejsze są straty energii w jej przepływie do ostatniego ogniwa. Im dłuższy jest łańcuch troficzny, tym większe są straty energii w jej przepływie do ostatniego ogniwa. proces: translacja miejsce zachodzenia: na rybosomie za poprawną korektę zdania 2 - i zdania 3 - za poprawną odpowiedź - za poprawne zaznaczenie mrna i trna oraz podpisy - Zapisane funkcje mogą różnić się od tych zamieszczonych obok, jeśli są poprawne przyznajemy punkt / Nie uznaje się odpowiedzi: translacja zachodzi w cytoplazmie pkt. C. mrna - jest matrycą na podstawie której, dobudowywane są aminokwasy do łańcucha polipeptydowego trna - transportuje aminokwasy do rybosomu Strona 5 z 6 C. za podanie funkcji mrna - i trna pkt. Nie uznaje się: przekręcania nazw

6 1. fenyloketonuria 2. anemia sierpowata 3. pląsawica Huntingtona za podanie prawidłowych nazw chorób genetycznych - po chorób pkt pkt. np. albinizm, hemofilia, daltonizm, mukowiscydoza freony Cieńsza warstwa ozonu zatrzymuje mniej promieni UV, które mają działanie mutagenne / powodują choroby nowotworowe skóry, oczu. 1. eutrofizacja 2. komunalne 3. smog 4. dwutlenku węgla 5. rekultywację 6. czerwonej Księgi 7. reintrodukcja za zapisanie poprawnych dwóch nazw innych chorób - 1pkt. za poprawne podkreślenie - za poprawną odpowiedź - za poprawne uzupełnienie 7 luk - 6 pkt. 6 luk - 5 pkt. 5 luk - 4 pkt. 4 luk - 3 pkt. 3 luk - 2 pkt. 2 luk luk - 0 pkt. Odpowiedź w poleceniu B może być sformułowana inaczej, jeżeli jest prawidłowa przyznajemy punkt. Nie uznaje się odpowiedzi dotyczących funkcji ozonosfery jaką jest ochrona (odpowiedź nie na temat) Strona 6 z 6