Kryteria wyboru drzewostanów do wyrębu

Transkrypt

1 Kryteria wyboru drzewostanów do wyrębu JAN BANAŚ, STANISŁAW ZIĘBA Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie, Instytut Zarzadzania Zasobami Lesnymi, Zakład Urzadzania Lasu, Geomatyki i Ekonomiki Lesnictwa Al. 29-go Listopada 46, Kraków

2 Wprowadzenie

3 Kryteria typowania drzewostanów wg. I.U.L. wymogi ładu czasowego i przestrzennego wskazań gospodarczych możliwości lokalizacji na gruncie cięć rębnych. ograniczeń przy lokalizacji cięć rębnych wynikających z funkcji pełnionych przez poszczególne drzewostany w rezerwatach, lasach ochronnych, otulinach, strefach ochronnych itp.; zasad i wytycznych zawartych w aktach normalizacji wewnętrznej LP (zasad hodowli lasu) wytycznych KZP i NTG

4 Cel prezentacji

5 Przedstawienie algorytmu optymalizacyjnego wyboru drzewostanów do wyrębu z wykorzystaniem wskaźnika zmiany wartości sortymentów w przyjętym okresie planowania

6 Algorytm wyboru drzewostanów do wyrębu

7 Do wyrębu w granicach wyznaczonych przez etat winny zostać przeznaczone drzewostany: w klasie odnowienia (KO), przeszłorębne (>> s+1) respektujące porządek przestrzenny (C p ) zgodność składu gatunkowego z siedliskiem stopień uszkodzenia drzewostanów charakteryzujące się minimalnym przyrostem wartości sortymentów ( W min) W odniesieniu do zaproponowanego algorytmu możliwe jest zastosowanie również innych kryteriów takich jak koszty wynikające z zastosowania określonej metod wycinki drzewostanu na danym obszarze, itp.

8 Sposób oceny zmiany przyrostu wartości sortymentów

9 Obliczenie prognozowanej zasobności na koniec okresu oraz przeliczenie na wartość netto V 2 = V 1 + Z V 2 zasobność na koniec okresu dziesięcioletniego V 1 zasobność na początku okresu dziesięcioletniego Z przyrost zasobności w dziesięcioleciu Określenie procentowego udziału sortymentów w warstwach gatunkowo-wiekowych na początku i na końcu okresu.

10 Udział sortymentu Określenie procentowego udziału sortymentów w warstwach gatunkowo-wiekowych na początku i na końcu okresu 1 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 WB0 WC0 WD S2B S2A S4 0 SO B BM LM L Gatunek/Siedlisko

11 Udział sortymentu Określenie procentowego udziału sortymentów w warstwach gatunkowo-wiekowych na początku i na końcu okresu 1 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 WB0 WC0 WD S2B S2A S4 0 Db B BM LM L Gatunek/Siedlisko

12 Obliczenie prognozowanej zasobności na koniec okresu oraz przeliczenie na wartość netto V 2 = V 1 + Z V 2 zasobność na koniec okresu dziesięcioletniego V 1 zasobność na początku okresu dziesięcioletniego Z przyrost zasobności w dziesięcioleciu Określenie procentowego udziału sortymentów w warstwach gatunkowo-wiekowych na początku i na końcu okresu. Obliczenie miąższości sortymentów w wybranych wcześniej drzewostanach rębnych i bliskorębnych wraz z prognozą na koniec okresu. Określenie względnej wartości surowca drzewnego możliwego do pozyskania na początku i na końcu okresu, a co za tym idzie obliczenie przyrostu tejże wartości w ciągu dziesięciu lat.

13 Określenie względnej wartości surowca drzewnego możliwego do pozyskania na początku i na końcu okresu, a co za tym idzie obliczenie przyrostu tejże wartości w ciągu dziesięciu lat Średnia cena sortymentów wg gatunków w Nadleśnictwie Niepołomice WB0 WC0 WD S2a S2b S4 So 299,30 251,67 183,99 137,04 181,91 124,97 Db 1170,64 766,13 505,68 138,69 291,81 152,34 Brz 281,90 245,85 200,28 117,54 125,36 114,5 Ol 261,27 204,22 165,31 135,02 154,15 144,15 Jd 344,88 276,77 198,90 158,66 183,18 116,02

14 Obliczenie prognozowanej zasobności na koniec okresu oraz przeliczenie na wartość netto V 2 = V 1 + Z V 2 zasobność na koniec okresu dziesięcioletniego V 1 zasobność na początku okresu dziesięcioletniego Z przyrost zasobności w dziesięcioleciu Określenie procentowego udziału sortymentów w warstwach gatunkowo-wiekowych na początku i na końcu okresu. Obliczenie miąższości sortymentów w wybranych wcześniej drzewostanach rębnych i bliskorębnych wraz z prognozą na koniec okresu. Określenie względnej wartości surowca drzewnego możliwego do pozyskania na początku i na końcu okresu, a co za tym idzie obliczenie przyrostu tejże wartości w ciągu dziesięciu lat. Uporządkowanie drzewostanów według wzrastającego przyrostu wartości sortymentów w dziesięcioleciu.

15 Przykładowa symulacja W NADLEŚNICTWIE NIEPOŁOMICE

16 Udział wg powierzchni [%] Rozkład drzewostanów w klasach wieku w Nadleśnictwie Niepołomice 16,0 14,0 12,0 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 0,0 Ia Ib IIa IIb IIIa IIIb IVa IVb Va Vb VI VII VIII KO KDO Klasa wieku

17 Wskaźniki użytkowania drzewostanów w Nadleśnictwie Niepołomice Gatunek Dąb Sosna, Modrzew Jesion, Buk, Wiąz, Jodła Brzoza, Świerk, Lipa, Olcha Wiek rębności Etat rębny miąższościowy m 3 Etat rębny powierzchniwy (niezredukowany) 1729,46 ha Grab 100 Osika 70 Topola 40

18 Dobór drzewostanów do wyrębu Drzewostany spełniające kryterium ładu przestrzennego i czasowego t r > 80 w > s-3, t r 80 w > s-1 Drzewostany w klasie odnowienia KO Drzewostany przeszłorębne t r > 80 w > s+2, t r 80 w > s+1 Drzewostany uszkodzone Kl. 2 i 3 (t r > 80 w s-3, t r 80 w s-1) Kl. 1 (t r > 80 w s-1, t r 80 w s) ,31 m 3 37,77% ,13 m 3 4,67% ,14 m 3 18,35% ,31 m 3 37,77% ,44 m 3 42,44% ,58 m 3 60,79%

19 Dobór drzewostanów do wyrębu Drzewostany niezgodne z siedliskiem Kl. 3 (NIEZG) (t r > 80 w s-3, t r 80 w s-1) Kl. 2 (CZ ZG) (w > s) ,17 m 3 14,55% ,75 m 3 75,34% Drzewostany z min przyrostem wartości sortymentów Przyrost wartości sortymentów ( W min) ,59 m 3 24,66% ,43 m 3 100,00%

20 Dobór drzewostanów do wyrębu - przykłady STL Skład gatunkowy Wiek W z Wiek rębności t r Zasobność V Decyzja nt. wyrębu BMW 10So 95 0, BMW 9So 1Db 115 1, LMW 10So 90 0, LMŚW 10So 110 0, LMW 10So 85 0, LMW 10So 105 0,

21 Podsumowanie

22 Sposób wyznaczania drzewostanów do wyrębu za pomocą wielokryterialnej metody optymalizacji może być pomocnym narzędziem wspomagającym proces planowania urządzeniowego. Ekonomiczna podbudowa (analiza) rozpatrywanego procesu jest czynnikiem wpływającym na obiektywizację decyzji o kolejności wycinanych drzewostanów.

23 Symulacje komputerowe przeprowadzone w oparciu o dane rzeczywiste pozwalają na dostosowanie analiz do lokalnych warunków gospodarowania. Dalsze prace nad algorytmem powinny być skierowane na uwzględnienie w nim np. różnorodności terenu, które ma wpływ na wykorzystywany system transportu, a co za tym idzie koszty pozyskania drewna.

24 Dziękuję za uwagę