STRUKTURA PRACY BADAWCZEJ (EGZAMINACYJNEJ lub DYPLOMOWEJ) INSTRUKCJA: w pracy egzaminacyjnej część teoretyczna powinna zawierać maksymalnie 1 stronę.

Transkrypt

1 STRUKTURA PRACY BADAWCZEJ (EGZAMINACYJNEJ lub DYPLOMOWEJ) ROZDZIAŁY TEORETYCZNE Rozdziały teoretyczne nie mają standardowej struktury. Za każdym razem struktura jest inna. Zawierają one następujące treści: o celu badań, definicje ważniejszych pojęć, historię rozwoju zjawiska, analizę teorii naukowych, punkty wyjściowe itd. INSTRUKCJA: w pracy egzaminacyjnej część teoretyczna powinna zawierać maksymalnie 1 stronę.

2 STRUKTURA CZĘŚCI EMPIRYCZNEJ ROZDZIAŁ I ROZDZIAŁ METODOLOGICZNY ROZDZIAŁ II INTERPRETACJA WYNIKÓW BADAŃ ROZDZIAŁ III WNIOSKI

3 STRUKTURA ROZDZIAŁU METODOLOGICZNEGO 1. GŁÓWNY PROBLEM BADAŃ 2. PROBLEMY SZCZEGÓŁOWE 3. PYTANIA BADAWCZE 4. HIPOTEZY 5. GŁÓWNA METODA BADAWCZA 6. SPIS ZMIENNYCH 7. OPIS POPULACJI (teren badań) 8. ZBIERANIE DANYCH (techniki i narzędzia) 9. OPRACOWYWANIE DANYCH (zastosowane metody statystyczne)

4 STRUKTURA ROZDZIAŁU INTERPRETACJA Rozdział interpretacja najczęściej składa się z kilku (lub kilkunastu) takich elementów: PODTYTUŁ WSTĘP DO TEMATYKI PYTANIE BADAWCZE (nie ankietowe) TABELA Z WYNIKAMI INTERPRETACJA TABELI (wyników)

5 CO TO JEST INTERPRETACJA? co pokazują wyniki? skąd takie wyniki? czy to dobrze czy źle (ocena)? jakie mogą być skutki tego? jaka jest zgodność wyników z teorią? jaka jest zgodność wyników z rezultatami wcześniejszych badań? co należy zrobić na podstawie wyników? jak wykorzystać (zastosować) wyniki badań w praktyce?

6 WNIOSKI jaki obraz problemu prezentują wszystkie wyniki razem? jakie wnioski wypływają z badania? LITERATURA ANEKSY Co ma być umieszczone w aneksach? Po jednym egzemplarzu wszystkich narzędzi (kwestionariuszy, testów, skal postaw itd.).

7 PRZYKŁAD EMPIRYCZNEJ CZĘŚCI PRACY BADAWCZEJ Testy w praktyce szkolnej UWAGA: Część teoretyczna zawierała trzy rozdziały. CZWARTY ROZDZIAŁ ROZDZIAŁ METODOLOGICZNY 1. Problem badawczy W podjętych badaniach jako problem główny przyjęto stosowanie testów przez nauczycieli wśród uczniów szkół licealnych w Polsce. Analizie poddano proces stosowania testów osiągnięć uczniowskich. Rozległość i różnorodność zagadnienia testów szkolnych spowodowała konieczność wyodrębnienia następujących problemów szczegółowych: 1. Popularność testów osiągnięć szkolnych uczniów w polskich szkołach. 2. Problemy konstrukcyjne testów uczniowskich osiągnięć. 3. Zadania testowe a preferencje nauczycieli.

8 4. Umiejętności nauczycielskie w zakresie układania testów jako narzędzi pomiaru dydaktycznego. 5. Źródła pomocne nauczycielom w konstruowaniu testów szkolnych osiągnięć uczniów. Tak sformułowane badawcze problemy szczegółowe stały się filarem wytyczenia i przyjęcia w badaniach pytań badawczych: 1. Jak kształtuje się częstotliwość stosowania przez nauczycieli w praktyce szkolnej testów osiągnięć uczniowskich? 2. Jakie testy nauczyciele stosują najczęściej, a jakie najchętniej? 3. Jak często badani nauczyciele samodzielnie konstruują testy? 4. W jaki sposób polscy nauczyciele nabywają umiejętność konstruowania testów osiągnięć szkolnych? 5. Które etapy tworzenia testu nauczyciele uważają za najtrudniejsze, a które za najbardziej czasochłonne? 6. Jakiego rodzaju zadania testowe preferują nauczyciele i dlaczego? 7. W jaki sposób wyniki testu osiągane przez uczniów nauczyciele przeliczają na oceny szkolne?

9 2. Metodologia badań 2.1. Główna metoda badań Główną metodą przeprowadzonych badań jest sondaż diagnostyczny. Użyto w niej techniky ankietowej, którą ankietowano nauczycieli. Oprócz opisu zjawisk dokonano analizy statystycznej Zmienne 1. płeć nauczyciela, 2. staż pracy, 3. specjalność wyuczona 4. tryb ukończonych studiów (dzienny, zaoczny) 5. rodzaj ukończonej uczelni 6. Czy nauczyciele używają w swojej praktyce testów osiągnięć szkolnych 7. Z jakich testów nauczyciele korzystają najczęściej 8. Jakie testy nauczyciele używają 9. Który z etapów konstruowania testu dla nauczycieli jest najtrudniejszy 10. Który z etapów konstruowania testu dla nauczycieli jest najbardziej czasochłonny 11. Jak dużo czasu przeciętnie zabiera nauczycielom ułożenie jednego testu 12. Ocena wlasnych kwalifikacji w zakresie układania testów osiągnięć szkolnych

10 2.3. Populacja i teren badan Populację tworzyli wszyscy nauczyciele zatrudnieni w kwietniu 2017 roku w szkołach licealnych w Krakowie. W taki sposób otrzymano populacje 601 nauczycieli. Ze względu na fakt, iż 14 respondentów wskazało w odpowiedziach, że nie używają w swojej praktyce testów osiągnięć szkolnych, ostatecznie populacja liczyła 587 nauczycieli Gromadzenie danych Wszystkie dane wykorzystane w badaniach uzyskano w wyniku zastosowania ankiety. Kwestionariusz ankiety został opracowany specjalnie do prowadzonych badań. W pierwszej kolejności przygotowano zestawienie zmiennych, dotyczących problemu stosowania testów w szkołach licealnych. Wybrane do badań zmienne stały się podstawą poszczególnych pytań w ankiecie. W ten sposób powstał kwestionariusz ankiety, w którym kolejne pytania dotyczyły wyodrębnionych w procedurze badawczej zmiennych. Pytania ankietowe wzbogacono o pytania zawarte w metryczce. Ich założeniem było zgromadzenie wiadomości na temat danych osobowych

11 ankietowanych nauczycieli, takich jak płeć, wykształcenie, rodzaj ukończonej uczelni, tryb ukończonej uczelni, staż pracy i specjalność wyuczona. Ankietowanie zostało przeprowadzone przy pomocy ankieterów, którzy odwiedzili szkoły wybrane do badań. Badanie ankietowe zostało przeprowadzone we wszystkich szkołach równocześnie w dniach od 10 do 18 kwietnia 2017 roku. Wypełnione kwestionariusze ankiet zostały w pierwszej kolejności poddane przeglądowi pod kątem pełnych odpowiedzi. Niemal wszystkie kwestionariusze zostały wypełnione poprawnie i całkowicie. Fakt pewnych braków w odpowiedziach na pytania ankiety lub niepełnych odpowiedzi w niektórych kwestionariuszach ankiety, nie stanowił zdaniem badaczy zagrożenia rzetelności zgromadzonego materiału badawczego Metody statystyczne w badaniach Kolejną czynnością po wstępnym przeglądzie wypełnionych kwestionariuszy ankiety było wyliczenie ilości poszczególnych odpowiedzi w pytaniach. Wszystkie odpowiedzi nauczycieli zostały zaprezentowane w postaci tabel, dotyczących poszczególnych zmiennych, a także związków między

12 zmiennymi. Oczekuje się, iż ujęcie tabelaryczne pozwoli czytelnikowi wyraźniej dostrzec współzależności i korelacje pomiędzy badanymi zmiennymi. INSTRUKCJA: Ze względu na fakt, że jest to praca egzaminacyjna, rozdział metodologiczny nie powinien zawierać więcej niż 2 strony. Problem badawczy może być prosty i bez podziału na problemy szczegółowe. Wystarczy 3-5 pytań badawczych. Wystarczy 10 zmiennych i 10 pytań ankietowych.

13 PIĄTY ROZDZIAŁ INTERPRETACJA WYNIKÓW 1. Użyteczność i popularność testów w praktyce szkolnej Zestawienia tabelaryczne zaprezentowane w tym podrozdziale są próbą ustalenia rozmiarów użyteczności testów osiągnięć szkolnych uczniów. Wyniki w tabelach stanowią odzwierciedlenie opinii respondentów, dotyczących zastosowania testów w praktyce szkolnej i częstotliwości, z jaką nauczyciele po nie sięgają. Poniższa tabela wskazuje na wartości, będące odpowiedzią respondentów na pytanie o korzystanie w praktyce nauczycielskiej z testów osiągnięć szkolnych. Tabela 1. nauczycieli Zastosowanie testów osiągnięć uczniów w praktyce szkolnej przez liczebność procent tak ,7 nie 14 2, ,0

14 Wyniki w tabeli wyraźnie wskazują, iż przeważająca większość badanych nauczycieli 97,7% w swojej praktyce stosuje testy osiągnięć szkolnych. Jedynie 2,3 % z nich nie korzysta. Grupę tę stanowią być może nauczyciele takich przedmiotów, jak: muzyka, plastyka, wychowanie fizyczne, wychowanie techniczne, itp., którzy zostali losowo wybrani do badań. Odsetek badanych nauczycieli stosujących testy jest zaskakująco wysoki. Z uwagi na niedostateczną ilość odpowiedniej literatury, dotyczącej problematyki korzystania z testów oraz ich samodzielnego konstruowania wyniki badań, stanowiące odpowiedź na to pytanie kwestionariusza ankiety są imponujące. W świetle zgromadzonych wyników, świadczących o niezwykłej popularności testów w praktyce szkolnej, interesującym stało się ustalenie, które z testów są najczęściej używane przez nauczycieli. Uzyskane odpowiedzi zestawiono w postaci wartości umieszczonych w kolejnej tabeli.

15 Tabela 2. Testy stosowane najczęściej przez nauczycieli liczebność procent publikowane w dostępnej literaturze ,2 powstałe w wyniku współpracy z nauczycielami z terenu szkoły lub regionu ,9 ułożone przez siebie ,9 razem ,0 Zaprezentowana tabela wskazuje, że do najbardziej popularnych testów stosowanych przez nauczycieli należą testy publikowane w dostępnej literaturze. Często są to wydawnictwa lokalnych ośrodków typu WOM, ODN, itp. Korzysta z nich 45,2 % respondentów. Niewiele rzadziej stosowane są też testy, których autorami są sami nauczyciele. Najmniej popularnym źródłem testów, jak wynika z badań, jest współpraca z kolegami ze szkoły lub najbliższego terenu. Pomimo, że grupowe tworzenie testów sięga zaledwie 17,9% - są to wyniki zadowalające. Dowodzi to, iż 1/5 stosowanych w praktyce testów stanowi efekt grupowej współpracy dwóch lub większej ilości nauczycieli. Oceniając ten wynik przez pryzmat warunków pracy nauczyciela, są to rezultaty budujące.

16 Kilka kolejnych tabel zawiera wyniki badań dotyczące wpływu stażu pracy, rodzaju i trybu ukończonych studiów oraz płci nauczycieli na najczęściej stosowane przez nich testy osiągnięć szkolnych. Tabela 3. Testy stosowane najczęściej przez nauczycieli a staż ich pracy z jakich testów nauczycieli korzystają najczęściej publikowanych w powstałych w ułożonych razem literaturze współpracy przez siebie staż do 10 lat pracy 43,9% 18,4% 37,8% 100,0% ponad 10 lat ,0% 17,5% 35,4% 100.0% razem ,4% 18,0% 36,6% 100,0%

17 Różnica pomiędzy wynikami w grupie nauczycieli o stażu pracy do 10 lat i wynikami w grupie pracujących w zawodzie nauczyciela powyżej 10 lat, nie jest znacząca. Mimo to, uzyskane wyniki należą do zaskakujących. Dziwić bowiem może fakt, iż mniej doświadczeni nauczyciele częściej stosują własne testy i rzadziej korzystają z testów proponowanych w literaturze. Jednym z powodów takiej sytuacji jest być może ich ogromne zaangażowanie w pierwszych latach pracy, które z czasem może obniżać się ze względu na rutynę, korzystanie z pomocy przygotowanych przed kilkoma laty, obowiązki rodzinne lub podejmowanie dodatkowej pracy w innych ośrodkach. Związek pomiędzy korzystaniem nauczycieli z testów a rodzajem ukończonej uczelni prezentuje poniższa tabela.

18 Tabela 4. Testy stosowane najczęściej przez nauczycieli a rodzaj ukończonej uczelni z jakich testów nauczycieli korzystają najczęściej publikowanych w powstałych w ułożonych przez razem literaturze współpracy siebie pedagogiczne ,5% 13,8% 36,7% 100,0% niepedagogiczne ,7% 19,6% 36,6% 100,0% razem ,6% 17,7% 36,7% 100,0% Otrzymane w badaniach rezultaty wskazują na fakt, iż nauczyciele wyższych szkół niepedagogicznych i nauczyciele posiadający dyplom ukończenia uczelni pedagogicznej w podobnej mierze korzystają z testów, których sami są autorami. Różnice dotyczą natomiast testów publikowanych w różnego rodzaju źródłach

19 pomocniczych. Ten rodzaj testów częściej stosują nauczyciele - absolwenci szkół pedagogicznych. Być może wynika to z lepszej znajomości przez tę grupę nauczycieli literatury przedmiotu i wszystkich pozostałych materiałów, stanowiących opracowania metodyczne oraz dydaktyczne. Związek płci nauczyciela i stosowania różnego rodzaju testów w praktyce szkolnej prezentuje poniższa tabela. Tabela 5. Testy stosowane najczęściej przez nauczycieli a płeć z jakich testów nauczycieli korzystają najczęściej publikowanych w literaturze powstałych w współpracy ułożonych przez siebie razem kobieta ,7% 18,1% 34,2% 100,0% mężczyzna ,8% 17,0% 48,2% 100,0% razem ,2 17,9% 36,9% 100,0% Badania dowodzą, że kobiety i mężczyźni wykonujący zawód nauczycieli w jednakowym stopniu korzystają z testów powstałych w wyniku współpracy koleżeńskiej. Różnice pod

20 względem stosowania testów w praktyce szkolnej i płci nauczycieli pojawiają się w korzystaniu z testów proponowanych w literaturze, których częściej używają kobiety i wśród testów ułożonych samodzielnie przez nauczycieli. Z tych ostatnich częściej korzystają mężczyźni. Wynik ten tłumaczy być może fakt, iż mężczyźni są mniej zaangażowani w domowe obowiązki i swój wolny czas, poza pracą w szkole, częściej wykorzystują na przygotowywanie pomocy dydaktycznych. INSTRUKCJA: w tym rozdziale powinny być dwie tabele pokazujące stan badanego zjawiska (tabele zawierające jedną zmienną) i dwie tabele krzyżowe, pokazujące współzależność (tabele zawierające dwie zmienne). Dane w tabelach mogą być wymyślone. Interpretacja każdej z tabel nie powinna przekraczać pięć zdań.

21 ROZDZIAŁ SZÓSTY WNIOSKI INSTRUKCJA: wystarczy 3-5 zdań.

22 LITERATURA INSTRUKCJA: wystarczą 2 książki lub artykuły.

23 ANEKSY ANKIETA METRYCZKA płeć K M staż pracy specjalność wyuczona tryb ukończonych studiów rodzaj ukończonej uczelni A. dzienny B. zaoczny A. Pedagogiczna B. Niepedagogiczna Czy używa Pani/Pan w swojej praktyce testów osiągnięć szkolnych? A. TAK B. NIE

24 2. Z jakich testów korzysta Pani/Pan najczęściej? A publikowanych w dostępnej literaturze B powstałych w wyniku współpracy z nauczycielami z terenu szkoły lub regionu C ułożonych przez siebie 3. Jakie testy stosuje Pani/Pan w swojej praktyce? A jednostopniowe B wielostopniowe C jednostopniowe i wielostopniowe 4. Jak dużo czasu zabiera Pani/Panu przeciętnie ułożenie jednego testu? 5. Z kim konsultuje Pani/Pan ułożone przez siebie testy? A z koleżankami z pracy B z konsultantem z WOMu C z pedagogiem szkolnym D z inną osobą (z kim?)

25 6. Proszę ocenić swoje kwalifikacje w zakresie układania testów osiągnięć szkolnych w skali od 1 do 5, przy założeniu, że cyfra 1 oznacza najniższy poziom umiejętności, cyfra 5 - poziom najwyższy Uzasadnij odpowiedź: INSTRUKCJA: wystarczy pytań ankietowych.