WIEDZA PRAKTYKA INTEGRACJA

Transkrypt

1 Obowiązki i prawa nauczycieli a odpowiedzialność rodziców i młodzieży wykładowca: dr Jerzy Grad WIEDZA PRAKTYKA INTEGRACJA

2 Rola wewnątrzszkolnych procedur i przepisów Art ustawy o systemie oświaty Dyrektor szkoły sprawuje opiekę nad uczniami oraz stwarza warunki harmonijnego rozwoju psychofizycznego Art. 6 Karty Nauczyciela Nauczyciel zobowiązany jest w szczególności do: - rzetelnego realizowania zadań związanych z powierzonym stanowiskiem - kształcenia i wychowywania młodzieży w umiłowaniu Ojczyzny, w poszanowaniu Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, w atmosferze wolności sumienia i szacunku dla każdego człowieka...

3 Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie określenia warunków bezpieczeństwa osób przebywających w górach, pływających, kąpiących się i uprawiających sporty wodne Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie szczegółowych zasad i warunków prowadzenia działalności w rekreacji ruchowej (dot. m.in. organizacji biwaków, obozów, rajdów, zlotów, spływów, turniejów, festynów i zawodów amatorskich) (na podstawie ustawy z dnia 18 stycznia 1996 r. o kulturze fizycznej, która przestała obowiązywać)

4 Rozporządzenie MENiS z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach Rozporządzenie MENiS z dnia 8 listopada 2001 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania krajoznawstwa i turystyki Rozporządzenie MEN z dnia 21 stycznia 1997 r. w sprawie warunków, jakie muszą spełniać organizatorzy wypoczynku dla dzieci i młodzieży szkolnej, ze zmianami z grudnia 2009r Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem

5 Dokumenty prawa wewnątrzszkolnego Statut Regulaminy Programy Procedury Zarządzenia dyrektora szkoły

6 Statut Czy statut rzeczywiście określa wewnętrzny porządek placówki? Czy wyznacza jasno to, co dozwolone i co zakazane? Czy jednoznacznie określa relacje szkoła uczniowie rodzice? Zapisy spotykane w statutach: Uczeń ma prawo do życzliwego traktowania Uczeń ma obowiązek godnie reprezentować szkołę Rada pedagogiczna ma prawo zawiesić w prawach ucznia... Uczeń ma prawo: do swobodnego dostępu na zajęcia lekcyjne, do korzystania ze zbiorów biblioteki szkolnej, do pomocy w nauce...

7 Celem regulaminów i procedur powinno być uściślenie zapisów statutu zgodnie z potrzebami codziennej pracy dydaktyczno-wychowawczej i opiekuńczej Przykład: Regulamin organizacji zajęć, imprez i wycieczek poza terenem szkoły 1. Krajoznawstwo i turystyka 2. Zawody sportowe 3. Wyjazdy na konkursy i olimpiady 4. Współpraca międzynarodowa 5. Inne wyjścia ze szkoły 6. Wypoczynek

8 Odpowiedzialność etyczna i prawna nauczycieli Czy nauczyciel jest nauczycielem 24 godziny na dobę czy tylko w trakcie wykonywania obowiązków służbowych?

9 Karta Nauczyciela Art. 9.1 Stanowisko nauczyciela, może zajmować osoba, która: a) posiada kwalifikacje b) przestrzega podstawowych zasad moralnych; c) spełnia warunki zdrowotne Art Nauczyciel podlega odpowiedzialności dyscyplinarnej: za uchybienia godności zawodu nauczyciela lub naruszenia obowiązków nauczyciela, o których mowa w art. 6 Karty Nauczyciela

10 Rodzaje odpowiedzialności ponoszonych przez nauczyciela odpowiedzialność za wykroczenia; odpowiedzialność karna (art.26.1 KN!!!); odpowiedzialność pracownicza (porządkowa i materialna); odpowiedzialność dyscyplinarna; odpowiedzialność cywilna.

11 KODEKS CYWILNY Tezy wybranych orzeczeń Sądu Najwyższego: Obowiązek nadzoru ze strony szkoły nie ustaje jednak z chwilą osiągnięcia pełnoletności lub zbliżania się do tego wieku. (wyrok SN II CR 289/74 LEX nr 7526).

12 Przewidziana w art. 427 Kodeksu Cywilnego odpowiedzialność opiera się na winie osoby zobowiązanej do nadzoru. Omawiany przepis wprowadza domniemanie winy osoby zobowiązanej do nadzoru - np. nauczyciela Zobowiązany do nadzoru nauczyciel, chcąc uwolnić się od odpowiedzialności musi wykazać swoją "bezwinność" udowadniając, że nadzór był sprawowany należycie lub że szkoda nastąpiłaby i przy starannym wykonywaniu pieczy nad małoletnim. Wiąże się to z ustaleniem zakresu nadzoru, gdyż wina w nadzorze polega najczęściej na zaniechaniu.

13 Cały teren szkoły w czasie, gdy odbywają się zajęcia, pozostaje pod jej opieką i nadzorem " (wyrok SN I CR 260/71 OSNC 1972/4/71). Obowiązek sprawowania opieki i nadzoru oraz zapewnienia bezpieczeństwa ze strony szkoły dotyczy tylko uczniów powierzonych funkcjonariuszom szkoły lub szkole jako całości. (wyrok SN II CR 643/73 OSP 1974/10/202).

14 Odpowiedzialność prawna rodziców i dzieci Uchwała Sejmu RP z dnia 7 maja 1998 r. w sprawie przeciwdziałania i zwalczania zjawisk patologicznych wśród nieletnich Wykaz podstawowych aktów prawnych Kodeks karny Kodeks wykroczeń Kodeks cywilny Ustawa o o postępowaniu w sprawach nieletnich Ustawa o przeciwdziałaniu narkomani Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi Kodeks rodzinny i opiekuńczy

15 KODEKS CYWILNY pełna zdolność do czynności prawnych uzyskuje osoba po osiągnięciu 18 lat wiek lat pozwala na dokonywanie czynności prawnych w sprawach bieżących poniżej 13 lat jakiekolwiek czynności prawne są bezwzględnie nieważne

16 Kodeks karny i Kodeks wykroczeń: osoba dorosła od 17 roku życia ( w przypadku zabójstwa, ciężkiego pobicia lub naruszenia bezpieczeństwa publicznego, gwałtu ze szczególnym okrucieństwem, rozboju 15-latek jest traktowany jak dorosły) Nieletni nie ponoszą odpowiedzialności w trybie przewidzianym przez KK i KW.

17 Nieletni dopuszcza się czynu zabronionego przed ukończeniem 13 roku życia -sąd traktuje popełnienie takiego czynu wyłącznie jako przejaw demoralizacji nieletniego i może zastosować środki przewidziane w ustawie o postępowaniu w sprawach nieletnich

18 Przestępstwo czyn karalny Rozbój - art. 280KK Kradzież art. 278KK (powyżej 250zł) Znieważenie art. 216KK Uszkodzenie ciała art Posiadanie narkotyków (art. 62 u.o.p.n.) Uprawienie nierządu poniżej 15 roku życia Przestępstwo przeciwko funkcjonariuszowi publicznemu Szkoła dowiedziawszy się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu ma obowiązek zawiadomić o tym prokuratora lub Policję (art k.p.k.)

19 DEMORALIZACJA O demoralizacji można mówić tylko wtedy, gdy wymienione jej przejawy występują ze znacznym nasileniem, mają charakter trwałych i powtarzających się zachowań a nieletni ma pozytywny stosunek do swojego zachowania

20 Zgodnie z ZARZĄDZENIEM Nr 590 KOMENDANTA GŁÓWNEGO POLICJI z dnia 24 października 2003 r. demoralizacja to: Przestępczość nieletnich jako podstawowy przejaw demoralizacji Narkomania Picie alkoholu Ucieczki z domów rodzinnych i placówek opiekuńczo - wychowawczych Subkultury młodzieżowe Uprawianie nierządu - prostytucja nieletnich Niedostosowanie społeczne

21 Karta nieletniego (podstawa prawna: Zarządzenie Nr 590 KOMENDANTA GŁÓWNEGO POLICJI z dnia 24 października 2003 r Wprowadza się do stosowania kartę nieletniego, która służy dokumentowaniu czynności podejmowanych przez policjantów komórki do spraw nieletnich i patologii wobec nieletniego zagrożonego demoralizacją oraz sprawcy czynu karalnego.

22 Rola rodziców i szkoły: odpowiedzialność za dziecko ponoszą rodzice lub ich faktyczni opiekunowie; pracownicy i przedstawiciele odpowiednich instytucji mają pomagać, ale nie wyręczać rodzinę w wychowaniu nieletnich; jeżeli rodzic z braku chęci lub umiejętności wychowawczych nie potrafi umiejętnie wpłynąć na dziecko, to wówczas szkoła ma obowiązek współdziałania w procesie wychowawczym (art. 4 ust. o syst. oświaty), a w razie potrzeby powiadomienia odpowiednich instytucji.

23 Czy można poprzestać na powiadomieniu rodziców?(bez konieczności informowania policji lub sądu rodzinnego) Tak, jeżeli z postawy nieletniego (widoczne zrozumienie, skrucha, zadośćuczynienie), charakteru zdarzenia (pojedynczy epizod, nieporozumienie), wynika, że do przejawu demoralizacji nie doszło,

24 OCHRONA PRAWNA NAUCZYCIELA Zgodnie ze znowelizowanym zapisem w Karcie Nauczyciela nauczyciele w 2007r uzyskali gwarancję ochrony prawnej. W artykule 63 Karty Nauczyciela czytamy : Nauczyciel, podczas lub w związku z pełnieniem obowiązków służbowych, korzysta z ochrony przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych na zasadach określonych w Kodeksie karnym

25 Przestępstwa (czyny karalne) przeciwko funkcjonariuszom publicznym są ścigane z urzędu, a nie z oskarżenia prywatnego. Organ prowadzący szkołę i dyrektor szkoły są obowiązani z urzędu występować w obronie nauczyciela, gdy ustalone dla niego uprawnienia zostaną naruszone. Nauczyciel nie będzie musiał sam sporządzać aktu oskarżenia przeciwko swojemu uczniowi. Zrobi to za niego prokurator, on też będzie występował w jego imieniu przed sądem. Znacznie wyższe są kary dla sprawców przestępstw przeciwko funkcjonariuszom

26 Czy nauczyciel jest funkcjonariuszem publicznym?! Nauczyciel nie jest funkcjonariuszem publicznym sensu stricto, albowiem nie jest wymieniony w art.115 par. 13 Kodeksu karnego.

27 Dziękuję za uwagę Jerzy Grad Starostwo Powiatowe w Będzinie Tel