Podstawy genetyki I. Podstawowe pojęcia i genetyka klasyczna
|
|
- Magda Czajka
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Podstawy genetyki I Podstawowe pojęcia i genetyka klasyczna
2 Wykładowcy } prof. dr hab. Paweł Golik Instytut Genetyki i Biotechnologii } podstawy genetyki, genetyka klasyczna, genetyka człowieka } prof. dr hab. Dariusz Bartosik Instytut Mikrobiologii } Biologia molekularna i genetyka Prokaryota } dr hab. Marta Koblowska, dr Roksana Iwanicka-Nowicka Instytut Biologii Eksperymentalnej Roślin } Biologia molekularna i genetyka Eukaryota 2
3 Podręczniki } Podstawy biologii molekularnej L.A. Allison } Genomy TA Brown, wyd. 3 } Genetyka molekularna P Węgleński (red.), wyd. 2 3
4 Podręczniki dodatkowe } } Advanced Genetic Analysis: Finding Meaning In A Genome RS Hawley, MY Walker Concepts of Genetics WS Klug, MR Cummings, C Spencer, wyd 8 lub 9 } Molecular biology of the gene JD Watson i wsp., wyd. 5 lub 6 4
5 Informacje } } 5
6 Czym jest genetyka? } Badanie mechanizmów dziedziczenia i powstawania dziedzicznej zmienności } Mechanizmy dziedziczenia i kodowania cech fenotypowych } Molekularne mechanizmy działania genów } Współdziałanie genów w tworzeniu fenotypu (interakcje genetyczne) } Naturalna i sztuczna zmienność genetyczna 6
7 Czym jest genetyka? } Genetyka klasyczna i molekularna } Badanie dziedziczenia określonych cech i ich zestawów (klasyczne) } Biologia molekularna genu We współczesnej genetyce podział ten uległ zatarciu istotne są stawiane pytania, a nie stosowane metody. 7
8 Dwa oblicza genetyki } Pytania o mechanizmy dziedziczenia i funkcjonowania genów } Genetyka sensu stricte } Wykorzystanie wiedzy o funkcjonowaniu genów do badania wszelkich procesów biologicznych (biologia molekularna) } Ogromna część biochemii, biologii komórki } Znaczna część neurobiologii, fizjologii } Genetyka jako narzędzie to też np. } Medycyna } Ekologia 8
9 Czy to wciąż genetyka? } Użycie genu dla wyprodukowania białka do badań enzymologicznych } Porównywanie genów dla ustalenia filogenezy } itp. Trudno obecnie znaleźć dział biologii, w którym nie sięga sie do poziomu genu. Genetyka jest to sztuka izolowania, identyfikowania i badania mutantów. 9
10 Podstawowe koncepcje genetyki } Mutacja } Komplementacja } Supresja (i inne interakcje genetyczne) } Rekombinacja } Regulacja 10
11 Genomika, biologia systemów } Genomika badanie na skale całych genomów zjawisk, którymi na poziomie pojedynczych genów i procesów zajmuje się genetyka i biologia molekularna } Biologia systemów m. in. badanie interakcji (w tym genetycznych) na skalę całych systemów biologicznych 11
12 Podstawowe pojęcia } Informacja genetyczna Przekazywana z podziałem komórki informacja umożliwiająca odtworzenie całej struktury komórkowej. } Materiał genetyczny Nośnik fizyczny informacji genetycznej. W komórkach jest nim DNA. } Kod genetyczny Mechanizm przełożenia informacji genetycznej zapisanej w sekwencjach DNA i RNA na sekwencję aminokwasową białka. Zasadniczo taki sam u wszystkich organizmów żywych. 12
13 Mylenie pojęć 13
14 Podstawowe pojęcia } Gen } Podstawowa jednostka dziedziczności } Allel } Jeden gen, jedna cecha? } Jeden gen, jeden enzym? } Jeden gen, jeden produkt molekularny (białko/rna)? } Konkretny wariant danego genu } Genom } Całokształt informacji genetycznej organizmu } Transkryptom, proteom, metabolom interaktom (i inne omy ) 14
15 Podstawowe pojęcia } Genotyp } Informacja genetyczna w postaci konkretnych alleli wszystkich genów } Fenotyp } Zbiór obserwowalnych cech organizmu } Produkt interakcji genotypu i środowiska 15
16 Historia } Selekcja w hodowli zwierząt, co najmniej lat temu } Sztuczne zapłodnienie (np. drzewa daktylowe) 1000 lat temu } Starożytni o dziedziczeniu } Arystoteles: nasienie męskie miesza się z żeńskim } Teofrast (uczeń Arystotelesa): u roślin kwiaty męskie powodują dojrzewanie żeńskich } Hipokrates: nasiona wytwarzane w różnych narządach, mieszają się przy poczęciu } Ajschylos: mężczyzna przekazuje cechy dziedziczne, kobieta jedynie się nimi opiekuje 16
17 Starożytni o dziedziczeniu } Suśruta (Sushruta) Indie ok. 500 lat p.n.e. } Opisał cukrzycę i podał przyczyny } sanhaja: defekt nasion (bija) rodziców } apathaja: z umiłowania jadła i gnuśnego życia } Współdziałanie genotypu i środowiska w tworzeniu fenotypu } Dziedziczenie wieloczynnikowe 17
18 Czego dawniej nie wiedziano? } Wkład obojga rodziców, czy tylko jednego? } Jak (i czy w ogóle) mieszają się cechy rodziców? } Jak przebiega rozwój? } Dlaczego czasami objawiają się cechy niewidoczne u rodziców, ale widoczne u dziadków (przeskakiwanie pokoleń)? 18
19 Pangeneza } Wychodzi z koncepcji Hipokratesa o nasionach (pangenach) w każdym narządzie } Pangeny przekazywane są do krwi, z krwią do genitaliów, stamtąd do dzieci } Stąd określenia pełnej krwi, arystokratyczna krew czy krewny 19
20 Anton van Leeuwenhoek ( ) } Odkrył plemniki (animaculae) w nasieniu 20
21 Preformizm } Plemniki (lub komórki jajowe) zawierają w pełni ukształtowany zarodek (homunculus) } Nie dochodzi do mieszania cech rodziców 21 N. Hartsoecker 1695
22 Epigeneza } Rozwój następuje przez tworzenie nowych struktur } Przeciwieństwo preformizmu } Prekursor Arystoteles } Caspar F. Wolff ( ) Theoria Generationis 22
23 Dziedziczenie mieszane } Cechy potomstwa są wypadkową, uśrednieniem cech rodziców X 23
24 Dziedziczenie Mendlowskie } Każdy z rodziców ma wkład w dziedziczenie } Za dziedziczenie każdej cechy odpowiadają wyodrębnione jednostki (geny), które się nie mieszają i nie zmieniają } Każdy organizm posiada dwie kopie (allele) każdego genu } Każda gameta wytwarzana przez organizm posiada tylko jeden allel z danej pary alleli genu (I prawo Mendla). Rozdział alleli do gamet zachodzi z jednakowym prawdopodobieństwem } Gdy organizm posiada dwa warianty (allele) danego genu, w fenotypie ujawnia się tylko jeden z nich - dominacja 24
25 Gregor Mendel ( ) } Wybór organizmu modelowego } Starannie zaprojektowane eksperymenty } Statystyczna obróbka danych 25
26 Model doświadczalny Mendla Groszek (Pisum sativum) 26 W. S Klug, M.R Cummings Concepts of Genetics 8 th edition, Prentice Hall, 2005
27 Mendlowska krzyżówka jednogenowa 27
28 Mendlowska krzyżówka jednogenowa Roślina wysoka produkuje gamety T Roślina niska produkuje gamety t Roślina F1 to heterozygota, objawia się allel dominujący T Heterozygoty produkują gamety T oraz t (po 50%) Stosunek fenotypów 3:1 Stosunek genotypów 1:2:1 28
29 Metoda kwadratu Punnetta Gamety è ê T T TT t Tt t Tt tt 29
30 Człowiek jako obiekt w genetyce klasycznej } Analiza rodowodów Mężczyzna (chory) Mężczyzna (zdrowy) Kobieta (chora) Kobieta (zdrowa) Płeć nieokreślona Cecha recesywna, autosomalna Rodzice są heterozygotami (nosiciele) 30
31 Genetyka człowieka m m X m + mm mm + Rodzice są nosicielami Prawdopodobieństwo urodzenia się chorego dziecka: ¼ nosiciela: ½ zdrowego (homozygoty): ¼ Prawdopodobieństwo, że osoba (przykładowo) 1,3 jest nosicielem?? 2/3! m + mm + m + m + 31
32 32 xkcd.com
33 Jak odróżnić homozygotę dominującą od heterozygoty? Krzyżówka testowa (wsteczna), backcross TT x tt ê Tt TT Tt x tt Tt x tt ê Tt, tt (1:1) 33
34 Krzyżówka dwugenowa GGWW ggww GGww ggww GgWw GgWw W. S Klug, M.R Cummings Concepts of Genetics 8 th edition, Prentice Hall,
35 Krzyżówka dwugenowa: kwadrat Punnetta 9:3:3:1 35 W. S Klug, M.R Cummings Concepts of Genetics 8 th edition, Prentice Hall, 2005
36 Krzyżówka dwugenowa GgWw x GgWw Fenotyp: żółty, gładki p = ¾ ¾ = 9/16 żółty,pomarszczony p= ¾ ¼ = 3/16 zielony, gładki p= ¼ ¾ = 3/16 zielony, pomarszczony p= ¼ ¼ = 1/16 II prawo Mendla allele różnych genów dziedziczą się niezależnie prawdopodobieństwa zdarzeń niezależnych się mnoży 36
37 Od Mendla do współczesnej genetyki } Prace Mendla odkryto ponownie na początku XX wieku } Mutacje jako źródło nowych alleli, allel dziki } Test komplementacji } Gen jako cistron (Benzer 1955) } Niepełna dominacja } Interakcje genetyczne (supresja, epistaza) } Teoria chromosomowa } Analiza sprzężeń } Dziedziczenie płci i sprzężenie z płcią 37
38 Genetyka neo-mendlowska } Czynniki modyfikujące proste, mendlowskie stosunki fenotypów } Inne relacje genotyp-fenotyp (kodominacja, allele wielokrotne) } Inne relacje dla układów wielogenowych } Sprzężenie } Interakcje genetyczne w tworzeniu fenotypu 38
39 Kodominacja } fenotyp heterozygoty pośredni pomiędzy homozygotami fenotyp pośredni Stosunek 1:2:1 39
40 Haploinsuficjencja } } Efekt ilościowy Zbyt mała ilość produktu genu w heterozygocie, pojedynczy dziki allel nie wystarcza } } całkowita: mutacja dominująca częściowa: kodominacja Heterozygota wytwarza czerwony barwnik, ale w mniejszej ilości 40
41 Allele letalne wt (agouti) mutant yellow agouti agouti è same agouti agouti yellow è ½ yellow i ½ agouti yellow yellow è 2/3 yellow i 1/3 agouti AA AA è AA AA AA Y è A A Y ; AA AA Y AA Y è 1 AX Y A Y ; 2 A A Y ; 1 AA } Allel A Y dominujący pod względem koloru, recesywny letalny 41
42 Allele wielokrotne } Układ grup krwi AB0 } Antygeny A, B układ odpornościowy wytwarza przeciwciała przeciwko antygenom obcym tzn. posiadacz antygenu A nie będzie miał przeciwciał anty-a. 0 brak antygenu (przeciwciała anty-a i anty-b } Allele I A oraz I B kodominujące, i 0 recesywny } Genotypy i fenotypy } I A I A ; I A i 0 grupa A, przeciwciała anty-b } I B I B ; I B i 0 grupa B, przeciwciała anty-a } I A I B grupa AB, nie wytwarza przeciwciał przeciwko A ani B } i 0 i 0 grupa 0 przeciwciała anty-a oraz anty-b 42
43 Mutacje jako źródło nowych alleli } Dziki allel najczęściej spotykany w populacji fenotyp } Dawniej uważano, że naturalne popoulacje są jednorodne genetycznie, obecnie raczej kwestia umowy } Notacja: } mutacja recesywna a, allel dziki a + (albo + a ), } genotypy a + /a + ; a + /a; a/a } mutacja dominująca A, allel dziki (recesywny) A + } genotypy A + / A + ; A + /A; A/A 43
44 Przykłady mutantów Drosophila w/w w + /w + albo w + /w 44
45 45
46 Mutacje rozwojowe } Antennapedia 46
47 Mutacje rozwojowe } Ultrabithorax 47
48 Mutacje Drosophila 48
49 Geny i chromosomy } Dwa allele genu dwa chromosomy homologiczne u organizmów diploidalnych W. S Klug, M.R Cummings Concepts of Genetics 8 th edition, Prentice Hall,
50 Geny i chromosomy } Segregacja alleli do gamet (I prawo Mendla) koreluje z zachowaniem chromosomów podczas mejozy W. S Klug, M.R Cummings Concepts of Genetics 8 th edition, Prentice Hall,
51 Geny i chromosomy } Niezależne dziedziczenie alleli różnych genów niezależna segregacja różnych chromosomów W. S Klug, M.R Cummings Concepts of Genetics 8 th edition, Prentice Hall,
52 Chromosomy płci } U wielu (ale nie wszystkich) organizmów płeć jest determinowana przez specjalną parę chromosomów } Ssaki łożyskowe } XX ; XY } Y niezbędny do rozwoju fenotypu męskiego, X0 (zespół Turnera) fenotypowo kobiecy } Drosophila } } XX ; XY Fenotyp determinowany przez stosunek X do autosomów, X0 fenotypowo samiec (niepłodny u D. melanogaster) } Ptaki, owady, niektóre jaszczurki } ZW ; ZZ 52
53 Sprzężenie z płcią w wt (w + ) W. S Klug, M.R Cummings Concepts of Genetics 8 th edition, Prentice Hall, 2005 Thomas H. Morgan
54 Sprzężenie z płcią - interpretacja W. S Klug, M.R Cummings Concepts of Genetics 8th edition, Prentice Hall,
55 Sprzężenie } Geny leżące na różnych chromosomach spełniają II prawo Mendla Dla 2 genów: 4 równoliczne klasy gamet 55 W. S Klug, M.R Cummings Concepts of Genetics 8 th edition, Prentice Hall, 2005
56 Sprzężenie } Allele genów leżących na tym samym chromosomie dziedziczą się razem sprzężenie Dla 2 genów: 2 równoliczne klasy gamet rodzicielskich 56 W. S Klug, M.R Cummings Concepts of Genetics 8 th edition, Prentice Hall, 2005
57 Sprzężenie } Crossing-over (rekombinacja chromatyd niesiostrzanych) Dla 2 genów: 2 równoliczne klasy gamet rodzicielskich 2 równoliczne klasy gamet zrekombinowanych Klasy zrekombinowane mniej liczne od rodzicielskich 57 W. S Klug, M.R Cummings Concepts of Genetics 8 th edition, Prentice Hall, 2005
58 Mapowanie genów } Aby powstały gamety zrekombinowane, crossing-over musi zajść pomiędzy genami (loci) powstają gamety zrekombinowane W. S Klug, M.R Cummings Concepts of Genetics 8 th edition, Prentice Hall,
59 Mapowanie genów } Prawdopodobieństwo crossing-over pomiędzy genami jest proporcjonalne do odległości między nimi na chromosomie } Liczebność klas rodzicielskich w potomstwie jest miarą odległości genetycznej } U Drosophila najlepiej mapować za pomocą heterozygotycznej samicy i samca recesywnego 59
60 Przykład mapowania W. S Klug, M.R Cummings Concepts of Genetics 8 th edition, Prentice Hall,
61 Przykład mapowania y w y w + + y w gamety: y w; y+ w+ y w; y+ w; y w+ W tego typu krzyżówce fenotypy potomstwa bezpośrednio odzwierciedlają układ gamet samicy W. S Klug, M.R Cummings Concepts of Genetics 8th edition, Prentice Hall,
62 Mapowanie } Jednostka cm (centymorgan) = 1% rekombinacji } W rzeczywistości zależność nie jest liniowa } Podwójny crossing-over gamety typu rodzicielskiego } Interferencja zajście crossing-over w danym miejscu wpływa na prawdopodobieństwo zajścia kolejnego w pobliżu 62
63 Podwójny c-o jeszcze bardziej złożony W. S Klug, M.R Cummings Concepts of Genetics 8th edition, Prentice Hall, 2005 } Powstanie średnio 50% rekombinantów. Podobnie dla potrójnych itp. 63
64 Funkcja mapowa zależność odległości genetycznej od częstości rekombinacji } } } Zajście wielokrotnych c-o według rozkładu Poissona Funkcja mapowa Haldane a d=-0,5 ln(1-2 θ) } } odległość d w centymorganach (cm) nie uwzględnia interferencji w crossing-over } } } } Funkcja mapowa Kosambiego d=0,25 ln[(1+2 θ)/(1-2 θ)] } } odległość d w centymorganach (cm) uwzględnia interferencję crossing-over zmniejsza prawdopodobieństwo drugiego w pobliżu szeroko stosowana } Dla małych wartości θ: d θ 64
65 Funkcja mapowa } Wraz ze wzrostem odległości częstość c-o dąży do 0,5 } Dla genów niesprzężonych rekombinantów jest 50%, podobnie jak dla genów leżących w dużej odległości 65
66 Mapy genetyczne człowieka i innych organizmów } Całkowita mapa mężczyzny = 2851cM } Całkowita mapa kobiety = 4296cM (wyłączając X) } Dla 3000Mb genomu autosomalnego 1 cm u mężczyzny 1,05 Mb 1 cm u kobiety 0,88Mb } } 1 cm u Drosophila 0,5 Mb 1cM u drożdży 3 kb 66
67 Krzyżówka trzypunktowa } Mapowanie dla trzech loci jednocześnie } Heterozygota wytwarza 8 klas gamet } 2 klasy rodzicielskie } 2 klasy c-o między pierwszym a drugim locus } 2 klasy c-o między drugim a trzecim locus } 2 klasy podwójny c-o (najrzadsze) } Umożliwia ustalenie kolejności genów 67
68 Krzyżówka trzypunktowa 68
69 Komplementacja } Wiele mutacji dających taki sam, lub podobny fenotyp } Czy są to mutacje w tym samym genie, czy w różnych 69
70 Podwójne heterozygoty cis i trans m1, m2 mutacje (bez znaczenia, czy w tym samym genie, czy w różnych m1 m2 m1 + m2 + m1 + m2 + m1 m2 Układ cis Otrzymywanie: m1,m2 x wt (czyste linie) Układ trans Otrzymywanie: m1 x m2 (czyste linie) 70
71 Komplementacja m1 m2 m1 m2 + m1 + m2 + m1 + m2 W układzie cis fenotyp zawsze dziki, niezależnie od tego, czy m1 i m2 są w tym samym genie, czy w różnych. Warunek m1 i m2 recesywne. 71
72 Komplementacja m1 + m2 m1 + m2 + m1 m2 Jest funkcjonalny allel jednego i drugiego genu + m1 m2 Oba allele niefunkcjonalne W układzie trans test daje odpowiedź Warunek m1 i m2 recesywne. 72
73 Komplementacja Peter J. Russell, igenetics: Copyright Pearson Education, Inc., publishing as Benjamin Cummings. 73
74 Komplementacja } white i cherry to allele tego samego genu } white i garnet to allele w różnych genach } Ile jest genów w tym doświadczeniu? Który gen ma wiele alleli? 74
75 Test komplementacji } Dotyczy alleli recesywnych } Jeżeli heterozygota trans ma fenotyp bliższy fenotypowi recesywnemu niż hetrozygota cis, to mutacje są w tym samym cistronie Silniejszy fenotyp mutanta m1 + + m2 > m1 m2 + + Fenotyp bliższy dzikiemu } } Porównanie cis i trans pozwala wykluczyć efekt podwójnej haploinsuficjencji (zmniejszenie ilości produktów dwóch genów może dać fenotyp, którego nie da zmniejszenie ilości produktu pojedynczego genu) Test komplementacji dotyczy funkcji genu, nie daje informacji o pozycji mutacji. } Stwierdzenie, czy dwie mutacje, ktore nie komplementują są w różnych miejscach krzyżówka wewnątrzgenowa 75
76 Cistron } Eksperymenty Benzera na bakteriofagach Łysinki fagowe 76
77 Cistron } Mutacje w obrębie tego samego cistronu nie komplementują 77 Peter J. Russell, igenetics: Copyright Pearson Education, Inc., publishing as Benjamin Cummings.
78 Krzyżówka wewnątrzgenowa } Crossing-over pomiędzy miejscami mutacji w obrębie tego samego genu jest możliwy, ale bardzo rzadki (b. mała odległość) } Przy liczbie potomstwa takiej, jak u Drosophila czy roślin prawie niezauważalne } Widoczne w doświadczeniach z bardzo dużą liczbą osobników potomnych } mikroorganizmy np. drożdże, grzyby nitkowate } bakteriofagi (np. T4) 78
79 Krzyżówka wewnątrzgenowa Copyright Pearson Education, Inc., publishing as Benjamin Cummings. 79
80 Mapowanie struktury genu 80
81 Delecje w mapowaniu 81
82 Mapa obszaru rii faga T4 82 Odkrycie liniowej struktury genu
83 Czy genetyka klasyczna ma dziś znaczenie? } Wciąż aktualne metody: } Izolacja i charakterystyka mutantów } Test komplementacji } Interakcje genetyczne! jedna z podstaw biologii systemów } Konstrukcje organizmów (głównie mikroorganizmy) przez odpowiednio dobrane krzyżówki } Dziedziczenie mendlowskie w medycynie poradnictwo genetyczne. Metody probabilistyczne } Metody częściowo historyczne } Mapowanie genów przez rekombinację } Wyjątkiem genetyka człowieka, gdzie wciąż stosowane do zlokalizowania mutacji odpowiadającej za fenotyp na chromosomie } Znaczenie historyczne } Krzyżówki wewnątrzgenowe dla mapowania miejsc mutacji } Mapowanie genetyczne u mikroorganizmów 83
Podstawy genetyki. Genetyka klasyczna, narzędzia badawcze genetyki
Podstawy genetyki Genetyka klasyczna, narzędzia badawcze genetyki Podręczniki } Podstawy biologii molekularnej L.A. Allison } Genomy TA Brown, wyd. 3 } Genetyka molekularna P Węgleński (red.), wyd. 2 2
Bardziej szczegółowoPodstawy genetyki I. Podstawowe pojęcia i genetyka klasyczna
Podstawy genetyki I Podstawowe pojęcia i genetyka klasyczna Podręczniki Genomy TA Brown, wyd. 3 Genetyka molekularna P Węgleński (red.), wyd. 2 2 Podręczniki dodatkowe Advanced Genetic Analysis: Finding
Bardziej szczegółowoBiologiczne podstawy ewolucji. Informacja genetyczna. Co to jest ewolucja.
Biologiczne podstawy ewolucji. Informacja genetyczna. Co to jest ewolucja. Historia } Selekcja w hodowli zwierząt, co najmniej 10 000 lat temu } Sztuczne zapłodnienie (np. drzewa daktylowe) 1000 lat temu
Bardziej szczegółowoPodstawy genetyki. Genetyka klasyczna, narzędzia badawcze genetyki
Podstawy genetyki Genetyka klasyczna, narzędzia badawcze genetyki!1 Podręczniki } Podstawy biologii molekularnej L.A. Allison } Genomy TA Brown, wyd. 3!2 Podręczniki dodatkowe } Advanced Genetic Analysis:
Bardziej szczegółowoPodstawy biologii. Informacja genetyczna. Co to jest ewolucja.
Podstawy biologii Informacja genetyczna. Co to jest ewolucja. Historia } Selekcja w hodowli zwierząt, co najmniej 10 000 lat temu } Sztuczne zapłodnienie (np. drzewa daktylowe) 1000 lat temu } Podobne
Bardziej szczegółowoPodstawy genetyki. Podstawowe pojęcia, zarys historii, genetyka klasyczna
Podstawy genetyki Podstawowe pojęcia, zarys historii, genetyka klasyczna Informacje http://www.igib.uw.edu.pl/ - tu będą udostępniane materiały z wykładów Dydaktyka IGiB sprawy organizacyjne: dr hab. Katarzyna
Bardziej szczegółowoPodstawy genetyki I. Podstawowe pojęcia i genetyka klasyczna
Podstawy genetyki I Podstawowe pojęcia i genetyka klasyczna Wykładowcy prof. dr hab. Paweł Golik Instytut Genetyki i Biotechnologii podstawy genetyki, genetyka klasyczna, genetyka człowieka prof. dr hab.
Bardziej szczegółowoMapowanie genów cz owieka. podstawy
Mapowanie genów czowieka podstawy Sprzężenie Geny leżące na różnych chromosomach spełniają II prawo Mendla Dla 2 genów: 4 równoliczne klasy gamet W. S Klug, M.R Cummings Concepts of Genetics 8 th edition,
Bardziej szczegółowoBiologiczne podstawy ewolucji. Informacja genetyczna. Co to jest ewolucja.
Biologiczne podstawy ewolucji. Informacja genetyczna. Co to jest ewolucja. Historia } Selekcja w hodowli zwierząt, co najmniej 10 000 lat temu } Sztuczne zapłodnienie (np. drzewa daktylowe) 1000 lat temu
Bardziej szczegółowoAnaliza sprzężeń u człowieka. Podstawy
Analiza sprzężeń u człowieka Podstawy Geny i chromosomy Allele genów zlokalizowanych na różnych chromosomach segregują niezależnie (II prawo Mendla) Dla 2 genów: 4 równoliczne klasy gamet W. S Klug, M.R
Bardziej szczegółowoInformacje. Kontakt: Paweł Golik Instytut Genetyki i Biotechnologii, Pawińskiego 5A Informacje, materiały:
Podstawy genetyki Informacje Kontakt: Paweł Golik Instytut Genetyki i Biotechnologii, Pawińskiego 5A pgolik@igib.uw.edu.pl Informacje, materiały: http://www.igib.uw.edu.pl/ Podstawowe pojęcia Informacja
Bardziej szczegółowoAnaliza sprzężeń u człowieka. Podstawy
Analiza sprzężeń u człowieka Podstawy Badanie relacji genotyp-fenotyp u człowieka Analiza sprzężeń - poszukiwanie rejonów chromosomu położonych blisko genu determinującego daną cechę Analiza asocjacji
Bardziej szczegółowoAnaliza sprzężeń u człowieka. Podstawy
Analiza sprzężeń u człowieka Podstawy Geny i chromosomy Allele genów zlokalizowanych na różnych chromosomach segregują niezależnie (II prawo Mendla) Dla 2 genów: 4 równoliczne klasy gamet W. S Klug, M.R
Bardziej szczegółowowykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki
Genetyka ogólna wykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki Uniwersytet Warszawski Wydział Biologii andw@ibb.waw.pl http://arete.ibb.waw.pl/private/genetyka/ gamety matczyne Genetyka
Bardziej szczegółowoBiologia molekularna z genetyką
Biologia molekularna z genetyką P. Golik i M. Koper Konwersatorium 2: Analiza genetyczna eukariontów Drosophilla melanogaster Makrokierunek: Bioinformatyka i Biologia Systemów; 2016 Opracowano na podstawie
Bardziej szczegółowoPodstawy biologii. Informacja, struktura i metabolizm.
Podstawy biologii Informacja, struktura i metabolizm. Informacje Kontakt: Paweł Golik Instytut Genetyki i Biotechnologii, Pawińskiego 5A pgolik@igib.uw.edu.pl Informacje, materiały: http://www.igib.uw.edu.pl/
Bardziej szczegółowoPodstawy biologii. Informacja, struktura i metabolizm.
Podstawy biologii Informacja, struktura i metabolizm. Czym jest życie? Struktura Metabolizm Informacja (replikacja) Właściwości emergentne System jako całość ma właściwości nie będące sumą właściwości
Bardziej szczegółowoAnaliza sprzężeń u człowieka. Podstawy
Analiza sprzężeń u człowieka Podstawy Badanie relacji genotyp-fenotyp u człowieka Analiza sprzężeń - poszukiwanie rejonów chromosomu położonych blisko genu determinującego daną cechę Analiza asocjacji
Bardziej szczegółowoInformacje. Kontakt: Paweł Golik. Instytut Genetyki i Biotechnologii, Pawińskiego 5A. Informacje, materiały:
Podstawy genetyki Informacje Kontakt: Paweł Golik Instytut Genetyki i Biotechnologii, Pawińskiego 5A pgolik@igib.uw.edu.pl Informacje, materiały: http://www.igib.uw.edu.pl/ Podstawowe pojęcia Informacja
Bardziej szczegółowoInformacje. Kontakt: Paweł Golik, Ewa Bartnik. Instytut Genetyki i Biotechnologii, Pawińskiego 5A.
Podstawy genetyki Informacje Kontakt: Paweł Golik, Ewa Bartnik Instytut Genetyki i Biotechnologii, Pawińskiego 5A pgolik@igib.uw.edu.pl; ebartnik@igib.uw.edu.pl Informacje, materiały: http://www.igib.uw.edu.pl/
Bardziej szczegółowoPlan wykładów z genetyki ogólnej
Plan wykładów z genetyki ogólnej 01 Metody genetyki klasycznej 02 Metody analizy DNA 03 Metody analizy genomu 04 Genomy prokariontów 05 Genomy eukariontów 06 Zmienność genomów w populacjach 07 Genomy a
Bardziej szczegółowoPODSTAWY GENETYKI. Prowadzący wykład: prof. dr hab. Jarosław Burczyk
PODSTAWY GENETYKI Prawa Mendla (jako punkt wyjścia) Epistaza (interakcje między genami) Sprzężenia genetyczne i mapowanie genów Sprzężenie z płcią Analiza rodowodów Prowadzący wykład: prof. dr hab. Jarosław
Bardziej szczegółowoPodstawy biologii. Informacja genetyczna
Podstawy biologii Informacja genetyczna Ewolucja Znaczenie ogólne: zmiany zachodzące stopniowo w czasie W biologii ewolucja biologiczna W astronomii i kosmologii np. ewolucja gwiazd i wszechświata W naukach
Bardziej szczegółowoMapowanie genów cz owieka i badania asocjacji. podstawy
Mapowanie genów czowieka i badania asocjacji podstawy Sprzężenie Geny leżące na różnych chromosomach spełniają II prawo Mendla Dla 2 genów: 4 równoliczne klasy gamet W. S Klug, M.R Cummings Concepts of
Bardziej szczegółowoBLISKIE SPOTKANIA Z BIOLOGIĄ
BLISKIE SPOTKANIA Z BIOLOGIĄ Instytutu Biologii Eksperymentalnej Instytut Biologii Środowiska Katedra Biologii Ewolucyjnej UNIWERSYTET KAZIMIERZA WIELKIEGO Wykłady Środy, 15.45, Aula Biblioteki UKW Czas
Bardziej szczegółowowykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki
Genetyka ogólna wykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki Uniwersytet Warszawski Wydział Biologii andw@ibb.waw.pl http://arete.ibb.waw.pl/private/genetyka/ Program wykładu 1. Jakie
Bardziej szczegółowoa) Zapisz genotyp tego mężczyzny... oraz zaznacz poniżej (A, B, C lub D), jaki procent gamet tego mężczyzny będzie miało genotyp ax b.
W tomie 2 zbioru zadań z biologii z powodu nieprawidłowego wprowadzenia komendy przenoszenia spójników i przyimków do następnej linii wystąpiła zamiana samotnych dużych liter (A, I, W, U) na małe litery.
Bardziej szczegółowoMetody i strategie genetyki i genomiki
Metody i strategie genetyki i genomiki Wybrane techniki genetyki klasycznej Komplementacja Wiele mutacji dających taki sam, lub podobny fenotyp Czy są to mutacje w tym samym genie, czy w różnych Podwójne
Bardziej szczegółowoZARZĄDZANIE POPULACJAMI ZWIERZĄT
ZARZĄDZANIE POPULACJAMI ZWIERZĄT Ćwiczenia 1 mgr Magda Kaczmarek-Okrój magda_kaczmarek_okroj@sggw.pl 1 ZAGADNIENIA struktura genetyczna populacji obliczanie frekwencji genotypów obliczanie frekwencji alleli
Bardziej szczegółowoGENETYKA. Genetyka. Dziedziczność przekazywanie cech rodziców potomstwu Zmienność występowanie różnic pomiędzy różnymi osobnikami tego samego gatunku
GENETYKA Genetyka Nauka o dziedziczności i zmienności organizmów, wyjaśniająca prawa rządzące podobieństwami i różnicami pomiędzy osobnikami spokrewnionymi przez wspólnego przodka Dziedziczność przekazywanie
Bardziej szczegółowoProgram ćwiczeń z przedmiotu BIOLOGIA MOLEKULARNA I GENETYKA, część I dla kierunku Lekarskiego, rok I 2015/2016. Ćwiczenie nr 1 (06-07.10.
Program ćwiczeń z przedmiotu BIOLOGIA MOLEKULARNA I GENETYKA, część I dla kierunku Lekarskiego, rok I 2015/2016 Ćwiczenie nr 1 (06-07.10.2015) Temat: Wprowadzenie 1. Omówienie regulaminu zajęć Temat: Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoMapowanie genów człowieka i badania asocjacji. podstawy
Mapowanie genów człowieka i badania asocjacji podstawy Sprzężenie } Geny leżące na różnych chromosomach spełniają II prawo Mendla Dla 2 genów: 4 równoliczne klasy gamet W. S Klug, M.R Cummings Concepts
Bardziej szczegółowoPodstawy genetyki. ESPZiWP 2010
Podstawy genetyki ESPZiWP 2010 Genetyka - nauka o dziedziczności i zmienności organizmów, wyjaśniająca prawa rządzące podobieństwami i różnicami pomiędzy osobnikami spokrewnionymi przez wspólnego przodka
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko...kl...
Gimnazjum nr 4 im. Ojca Świętego Jana Pawła II we Wrocławiu SPRAWDZIAN GENETYKA GR. A Imię i nazwisko...kl.... 1. Nauka o regułach i mechanizmach dziedziczenia to: (0-1pkt) a) cytologia b) biochemia c)
Bardziej szczegółowo2. Rozdział materiału genetycznego w czasie podziałów komórkowych - mitozy i mejozy
Program ćwiczeń z przedmiotu BIOLOGIA MOLEKULARNA I GENETYKA, część I (GENETYKA) dla kierunku Lekarskiego, rok I 2017/2018 Ćwiczenie nr 1 (09-10.10.2017) Temat: Wprowadzenie 1. Omówienie regulaminu zajęć
Bardziej szczegółowoGENETYKA POPULACJI. Ćwiczenia 1 Biologia I MGR /
GENETYKA POPULACJI Ćwiczenia 1 Biologia I MGR 1 ZAGADNIENIA struktura genetyczna populacji obliczanie frekwencji genotypów obliczanie frekwencji alleli przewidywanie struktury następnego pokolenia przy
Bardziej szczegółowoProblemy dawnych teorii dziedziczenia
Podstawy genetyki Problemy dawnych teorii dziedziczenia Czy oboje rodzice mają wkład w dziedziczenie? Jak dochodzi do mieszania się cech? Rozwój - dziedziczenie materiału czy programu? Dlaczego cechy mogą
Bardziej szczegółowoTemat 6: Genetyczne uwarunkowania płci. Cechy sprzężone z płcią.
Temat 6: Genetyczne uwarunkowania płci. Cechy sprzężone z płcią. 1. Kariotyp człowieka. 2. Determinacja płci u człowieka. 3. Warunkowanie płci u innych organizmów. 4. Cechy związane z płcią. 5. Cechy sprzężone
Bardziej szczegółowoPodstawy biologii. Informacja genetyczna. Co to jest ewolucja.
Podstawy biologii Informacja genetyczna. Co to jest ewolucja. Ewolucja Znaczenie ogólne: zmiany zachodzące stopniowo w czasie W biologii ewolucja biologiczna W astronomii i kosmologii ewolucja gwiazd i
Bardziej szczegółowoPodstawy biologii. Informacja, struktura i metabolizm.
Podstawy biologii Informacja, struktura i metabolizm. Informacje Kontakt: Paweł Golik Instytut Genetyki i Biotechnologii, Pawińskiego 5A pgolik@igib.uw.edu.pl Informacje, materiały: http://www.igib.uw.edu.pl/
Bardziej szczegółowoGENETYCZNE PODSTAWY ZMIENNOŚCI ORGANIZMÓW ZASADY DZIEDZICZENIA CECH PODSTAWY GENETYKI POPULACYJNEJ
GENETYCZNE PODSTAWY ZMIENNOŚCI ORGANIZMÓW ZASADY DZIEDZICZENIA CECH PODSTAWY GENETYKI POPULACYJNEJ ZMIENNOŚĆ - występowanie dziedzicznych i niedziedzicznych różnic między osobnikami należącymi do tej samej
Bardziej szczegółowoKonspekt do zajęć z przedmiotu Genetyka dla kierunku Położnictwo dr Anna Skorczyk-Werner Katedra i Zakład Genetyki Medycznej
Seminarium 1 część 1 Konspekt do zajęć z przedmiotu Genetyka dla kierunku Położnictwo dr Anna Skorczyk-Werner Katedra i Zakład Genetyki Medycznej Genom człowieka Genomem nazywamy całkowitą ilość DNA jaka
Bardziej szczegółowoDziedziczenie cech sprzężonych, crossing-over i mapy chromosomów
Dziedziczenie cech sprzężonych, crossing-over i mapy chromosomów Zadanie 1. Komórka zawiera 3 pary chromosomów, mieszczących 5 par genów. Pary genów A, a i B, b sprzężone są w układzie cis. Pary C, c i
Bardziej szczegółowoMetabolizm i biochemia
Metabolizm i biochemia Zad. 14 ( 3p.) b) W odpowiedziach powinno być że jest to cykl anaboliczny. Zad. 16 ( 3p.) b) Cysteina jest aminokwasem endogennym, który teoretycznie nie musi być dostarczany z pokarmem.
Bardziej szczegółowoWSTĘP. Copyright 2011, Joanna Szyda
BIOINFORMATYKA 1. Wykład wstępny 2. Struktury danych w badaniach bioinformatycznych 3. Bazy danych: projektowanie i struktura 4. Bazy danych: projektowanie i struktura 5. Równowaga Hardyego-Weinberga,
Bardziej szczegółowo6. Uzupełnij zdanie, wstawiajac w odpowiednie miejsce wyrażenie ujawni się lub nie ujawni się :
ID Testu: 9S6C1A4 Imię i nazwisko ucznia Klasa Data 1. Allelami nazywamy A. takie same formy jednego genu. B. różne formy różnych genów. C. takie same formy różnych genów. D. różne formy jednego genu.
Bardziej szczegółowoKonkurs szkolny Mistrz genetyki etap II
onkurs szkolny istrz genetyki etap II 1.W D pewnego pierwotniaka tymina stanowi 28 % wszystkich zasad azotowych. blicz i zapisz, jaka jest zawartość procentowa każdej z pozostałych zasad w D tego pierwotniaka.
Bardziej szczegółowoa) lokalizacja DNA i RNA w komórkach stożka wzrostu korzenia Allium cepa prep. mikr. rys.
Program ćwiczeń z przedmiotu GENETYKA dla kierunku Dietetyka studia stacjonarne licencjat, rok I 2015/2016 Ćwiczenie nr 1 (23.02.2016r.) 1. Omówienie regulaminu zajęć. 2. Budowa mikroskopu i zasady techniki
Bardziej szczegółowo1 Podstawowe pojęcia z zakresu genetyki. 2 Podstawowy model dziedziczenia
Rachunek Prawdopodobieństwa MAP8 Wydział Matematyki, Matematyka Stosowana Projekt - zastosowania rachunku prawdopodobieństwa w genetyce Opracowanie: Antonina Urbaniak Podstawowe pojęcia z zakresu genetyki
Bardziej szczegółowo[ IMIĘ I NAZWISKO:. KLASA NR.. ] Zadania genetyczne
Zadanie 1. (2 pkt). Ciemnooki mężczyzna, którego ojciec miał oczy piwne a matka niebieskie, poślubił ciemnooką kobietę. Syn tej pary jest niebieskooki. Przyjmując oznaczenia: allel dominujący (barwnik
Bardziej szczegółowoZadania z genetyki. Jacek Grzebyta. 21.XII.2005 version Powered by Λ. L A TEX 4 Unicode
Zadania z genetyki Jacek Grzebyta 21.XII.2005 version 0.9.1 Powered by Λ L A TEX 4 Unicode Geny sprzężone 1. Po skrzyżowaniu dwóch roślin pomidora otrzymano wyłącznie rośliny o owocach gładkich, liściach
Bardziej szczegółowoZARZĄDZANIE POPULACJAMI ZWIERZĄT 1. RÓWNOWAGA GENETYCZNA POPULACJI. Prowadzący: dr Wioleta Drobik Katedra Genetyki i Ogólnej Hodowli Zwierząt
ZARZĄDZANIE POPULACJAMI ZWIERZĄT 1. RÓWNOWAGA GENETYCZNA POPULACJI Fot. W. Wołkow Prowadzący: dr Wioleta Drobik Katedra Genetyki i Ogólnej Hodowli Zwierząt POPULACJA Zbiór organizmów żywych, które łączy
Bardziej szczegółowoCzłowiek mendlowski? Genetyka człowieka w XX i XXI w.
Człowiek mendlowski? Genetyka człowieka w XX i XXI w. Informacje Kontakt: Paweł Golik Instytut Genetyki i Biotechnologii, Pawińskiego 5A pgolik@igib.uw.edu.pl Informacje, materiały: http://www.igib.uw.edu.pl/
Bardziej szczegółowoNapisz, który z przedstawionych schematycznie rodzajów replikacji (A, B czy C) ilustruje replikację semikonserwatywną. Wyjaśnij, na czym polega ten
Napisz, który z przedstawionych schematycznie rodzajów replikacji (A, B czy C) ilustruje replikację semikonserwatywną. Wyjaśnij, na czym polega ten proces. Na schemacie przedstawiono etapy przekazywania
Bardziej szczegółowoPamiętając o komplementarności zasad azotowych, dopisz sekwencję nukleotydów brakującej nici DNA. A C C G T G C C A A T C G A...
1. Zadanie (0 2 p. ) Porównaj mitozę i mejozę, wpisując do tabeli podane określenia oraz cyfry. ta sama co w komórce macierzystej, o połowę mniejsza niż w komórce macierzystej, gamety, komórki budujące
Bardziej szczegółowoZmienność. środa, 23 listopada 11
Zmienność http://ggoralski.com Zmienność Zmienność - rodzaje Zmienność obserwuje się zarówno między poszczególnymi osobnikami jak i między populacjami. Różnice te mogą mieć jednak różne podłoże. Mogą one
Bardziej szczegółowoCzego nie wiedzą genetycy. wyzwania biologii w XXI wieku
Czego nie wiedzą genetycy wyzwania biologii w XXI wieku Plik z prezentacją http://www.igib.uw.edu.pl (zakładka dydaktyka, popularne ) Podstawowe pojęcia Informacja genetyczna Przekazywana z podziałem komórki
Bardziej szczegółowoocena dopuszczająca ocena dostateczna ocena dobra ocena bardzo dobra Dział VII. EKOLOGIA NAUKA O ŚRODOWISKU
Dział VII. EKOLOGIA NAUKA O ŚRODOWISKU wyróżnia elementy żywe i nieożywione w obserwowanym ekosystemie oblicza zagęszczenie wybranej rośliny na badanym terenie określa znaczenie wiedzy ekologicznej w życiu
Bardziej szczegółowoTematyka zajęć z biologii
Tematyka zajęć z biologii klasy: I Lp. Temat zajęć Zakres treści 1 Zapoznanie z przedmiotowym systemem oceniania, wymaganiami edukacyjnymi i podstawą programową Podstawowe zagadnienia materiału nauczania
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 3/4. Prawa Mendla: zadania, analiza rodowodów Sprzężenia i odległość genetyczna. Kariotypy i chromosomopatie. Prof. dr hab.
Ćwiczenie 3/4 Prawa Mendla: zadania, analiza rodowodów Sprzężenia i odległość genetyczna. Kariotypy i chromosomopatie Prof. dr hab. Roman Zieliński 1 Prawa Mendla 1.1. Pytania i zagadnienia 1.1.1. Przypomnij
Bardziej szczegółowoEwolucjonizm NEODARWINIZM. Dr Jacek Francikowski Uniwersyteckie Towarzystwo Naukowe Uniwersytet Śląski w Katowicach
Ewolucjonizm NEODARWINIZM Dr Jacek Francikowski Uniwersyteckie Towarzystwo Naukowe Uniwersytet Śląski w Katowicach Główne paradygmaty biologii Wspólne początki życia Komórka jako podstawowo jednostka funkcjonalna
Bardziej szczegółowoPRAWO CZYSTOŚCI GAMET (I Prawo Mendla) RELACJE MIĘDZY ALLELAMI TEGO SAMEGO GENU
A A a a A a PRAWO CZYSTOŚCI GAMET (I Prawo Mendla) Osobnik diploidalny wytwarza haploidalne gamety, do których w sposób losowy trafiają po jednym chromosomie z pary (po jednym alleleu z pary), zatem osobnik
Bardziej szczegółowoforma studiów Studia pierwszego stopnia - stacjonarne sposób ustalania Na ocenę końcową modułu składa się średnia ważona z 2 elementów:
Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 Kierunek i poziom studiów: Biotechnologia, poziom I Sylabus modułu: Podstawy genetyki (1BT_22) 1. Informacje ogólne koordynator modułu dr Damian Gruszka rok akademicki
Bardziej szczegółowoNaCoBeZu klasa 8 Dział Temat nacobezu programu I. Genetyka 1. Czym jest genetyka? 2. Nośnik informacji genetycznej DNA 3. Podziały komórkowe
NaCoBeZu klasa 8 Dział programu Temat nacobezu I. Genetyka 1. Czym jest genetyka? wymieniam zakres badao genetyki rozróżniam cechy dziedziczne i niedziedziczne wskazuję cechy indywidualne i gatunkowe omawiam
Bardziej szczegółowoGenetyka w nowej podstawie programowej
Genetyka w nowej podstawie programowej Dział Genetyka - III etap edukacyjny Rzetelna realizacja tego działu w gimnazjum jest kluczowa ze względu na to, że biotechnologia i inżynieria genetyczna jest omawiana
Bardziej szczegółowoI. Genetyka. Dział programu Lp. Temat konieczny podstawowy rozszerzający
I. Genetyka 1. Czym jest genetyka? wymienia cechy gatunkowe i indywidualne podanych organizmów wyjaśnia, że jego podobieństwo do rodziców jest wynikiem dziedziczenia cech definiuje pojęcia genetyka oraz
Bardziej szczegółowoPodstawy genetyki SYLABUS A. Informacje ogólne
Podstawy genetyki A. Informacje ogólne Elementy sylabusu Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Profil studiów Forma studiów Język Rodzaj Rok studiów /semestr Wymagania
Bardziej szczegółowoDziedziczenie wieloczynnikowe. Problem przewidywalności
Dziedziczenie wieloczynnikowe Problem przewidywalności Cechy wieloczynnikowe a mendlowskie Mendlowskie Wieloczynnikowe Proste dziedziczenie, allele pojedynczych genów, wysoka penetracja Złożone dziedziczenie:
Bardziej szczegółowoBliskie Spotkanie z Biologią. Genetyka populacji
Bliskie Spotkanie z Biologią Genetyka populacji Plan wykładu 1) Częstości alleli i genotypów w populacji 2) Prawo Hardy ego-weinberga 3) Dryf genetyczny 4) Efekt założyciela i efekt wąskiego gardła 5)
Bardziej szczegółowoGenetyka SYLABUS A. Informacje ogólne
Genetyka A. Informacje ogólne Elementy sylabusu Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Profil studiów Forma studiów Kod Język Rodzaj Rok studiów /semestr Wymagania
Bardziej szczegółowoPodstawy genetyki. Dziedziczenie wieloczynnikowe na przykładzie człowieka. Asocjacje.
Podstawy genetyki Dziedziczenie wieloczynnikowe na przykładzie człowieka. Asocjacje. Cechy wieloczynnikowe Choroby jednogenowe są rzadkie lub bardzo rzadkie Jednogenowych cech zmienności prawidłowej jest
Bardziej szczegółowoGIMNAZJUM SPRAWDZIANY SUKCES W NAUCE
GIMNAZJUM SPRAWDZIANY BIOLOGIA klasa III SUKCES W NAUCE II GENETYKA CZŁOWIEKA Zadanie 1. Cechy organizmu są warunkowane przez allele dominujące i recesywne. Uzupełnij tabelę, wykorzystując poniższe określenia,
Bardziej szczegółowoRozkład materiału z biologii do klasy III.
Rozkład materiału z biologii do klasy III. L.p. Temat lekcji Treści programowe Uwagi 1. Nauka o funkcjonowaniu przyrody. 2. Genetyka nauka o dziedziczności i zmienności. -poziomy różnorodności biologicznej:
Bardziej szczegółowoSkładniki jądrowego genomu człowieka
Składniki jądrowego genomu człowieka Genom człowieka 3 000 Mpz (3x10 9, 100 cm) Geny i sekwencje związane z genami (900 Mpz, 30% g. jądrowego) DNA pozagenowy (2100 Mpz, 70%) DNA kodujący (90 Mpz ~ ok.
Bardziej szczegółowoRozkład materiału z biologii dla klasy III AD. 7 godz / tyg rok szkolny 2016/17
Rozkład materiału z biologii dla klasy III AD zakres rozszerzony LO 7 godz / tyg rok szkolny 2016/17 Biologia na czasie 2 zakres rozszerzony nr dopuszczenia 564/2/2012 Biologia na czasie 3 zakres rozszerzony
Bardziej szczegółowoGENETYKA POPULACJI. Ćwiczenia 4 Biologia I MGR
GEETYKA POPULACJI Ćwiczenia 4 Biologia I MGR Ad. Ćwiczenia Liczba możliwych genotypów w locus wieloallelicznym Geny sprzężone z płcią Prawo Hardy ego-weinberga p +pq+q = p+q= m( m ) p P Q Q P p AA Aa wszystkich_
Bardziej szczegółowoWiększość genów E. coli ma w promotorach zgodne sekwencje -10 i -35 rozpoznawane przez σ 70 (o m.cz. 70 kda).
Regulony Grupy bakteryjnych operonów i rozproszone po różnych chromosomach geny eukariotyczne pozostające pod kontrolą tego samego białka regulatorowego nazywamy regulonami. E. coli istnieje co najmniej
Bardziej szczegółowoZestaw 1 Genetyka. Zadanie 2.(1pkt) Schemat przedstawia rodowód genetyczny pewnej rodziny. Kółko oznacza kobietę, kwadrat oznacza mężczyznę.
Zestaw 1 Genetyka Zadanie 1. (3pkt) Praworęczność i leworęczność są cechami dziedzicznymi, przy czym tendencja do używania prawej ręki jest cechą dominującą. Gen warunkujący tę cechę jest zlokalizowany
Bardziej szczegółowowykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki
Genetyka ogólna wykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki Uniwersytet Warszawski Wydział Biologii andw@ibb.waw.pl http://arete.ibb.waw.pl/private/genetyka/ Choroby genetyczne o złożonym
Bardziej szczegółowoWstęp do genetyki człowieka Choroby rzadkie nie są takie rzadkie
Wstęp do genetyki człowieka Choroby rzadkie nie są takie rzadkie Janusz Limon Katedra i Zakład Biologii i Genetyki Medycznej Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego 2018 Ludzki genom: 46 chromosomów 22 pary
Bardziej szczegółowoGenetyka w nowej podstawie programowej biologii w szkole podstawowej
Genetyka w nowej podstawie programowej biologii w szkole podstawowej Anna Kimak-Cysewska Koszalin 2018 1. Genetyka w nowej podstawie programowej ważne pojęcia 2. Wykorzystanie myślenia wizualnego przy
Bardziej szczegółowoTeoria ewolucji. Podstawowe pojęcia. Wspólne pochodzenie.
Teoria ewolucji Podstawowe pojęcia. Wspólne pochodzenie. Informacje Kontakt: Paweł Golik Instytut Genetyki i Biotechnologii, Pawińskiego 5A pgolik@igib.uw.edu.pl Informacje, materiały: http://www.igib.uw.edu.pl/
Bardziej szczegółowoEkologia molekularna. wykład 3
Ekologia molekularna wykład 3 Dziedziczenie mendlowskie Grzegorz Mendel 1822-1884 Darwin + Mendel = Ronald Fisher 1890-1962 wykład 3/2 Prawo Hardy'ego-Weinberga A A gamety możliwe genotypy potomstwa genotyp
Bardziej szczegółowoPodkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im. Z. i J. Łyko. Syllabus przedmiotowy 2017/ /22 r.
Podkowiańska Wyższa Szkoła Medyczna im Z i J Łyko Syllabus przedmiotowy 017/18 01/ r Wydział Fizjoterapii Kierunek studiów Fizjoterapia Specjalność ----------- Forma studiów Stacjonarne Stopień studiów
Bardziej szczegółowoPodstawy teorii ewolucji. Informacja i ewolucja
Podstawy teorii ewolucji Informacja i ewolucja Informacje Kontakt: Paweł Golik Instytut Genetyki i Biotechnologii, Pawińskiego 5A pgolik@igib.uw.edu.pl Informacje, materiały: http://www.igib.uw.edu.pl/
Bardziej szczegółowoII WYDZIAŁ LEKARSKI, II ROK
II WYDZIAŁ LEKARSKI, II ROK PRZEDMIOT: BIOLOGIA MEDYCZNA (CZĘŚĆ 1 GENETYKA) PROGRAM ĆWICZEŃ 2009/2010 L.p. Data zajęć Temat zajęć 1. 15.02 18.02 Podstawy genetyki klasycznej (podstawowe pojęcia i definicje
Bardziej szczegółowoMutacje Interakcje genetyczne I
Mutacje Interakcje genetyczne I Powstawanie mutacji - teorie Spontaniczne powstają przypadkowo, środowisko może wpływać na częstość (np. mutageny) mutacji, ale nie na to, w którym genie zachodzą Indukowane
Bardziej szczegółowoPrzedmiotowe zasady oceniania wymagania na poszczególne oceny szkolne
wymagania na poszczególne oceny szkolne Klasa 8 DZIAŁ 1. PODSTAWY DZIEDZICZENIA CECH 1. Budowa i znaczenie DNA wskazuje miejsce w komórce, w którym znajduje się DNA określa rolę DNA w przechowywaniu i
Bardziej szczegółowo1 Genetykapopulacyjna
1 Genetykapopulacyjna Genetyka populacyjna zajmuje się badaniem częstości występowania poszczególnych alleli oraz genotypów w populacji. Bada także zmiany tych częstości spowodowane doborem naturalnym
Bardziej szczegółowoEkologia molekularna. wykład 14. Genetyka ilościowa
Ekologia molekularna wykład 14 Genetyka ilościowa Dziedziczenie mendlowskie wykład 14/2 Cechy wieloczynnikowe (ilościowe) wzrost masa ciała kolor skóry kolor oczu itp wykład 14/3 Rodzaje cech ilościowych
Bardziej szczegółowolek.wet. Agnieszka Dereczeniuk
lek.wet. Agnieszka Dereczeniuk Podstawy genetyki w hodowli Genetyka koloru Cieszyn 20.07.2012 Zasady dziedziczenia Koci genom składa się z : - 18 par chromosomów homologicznych (zawsze takie same) - 1
Bardziej szczegółowoMutacje Interakcje genetyczne I
1 Mutacje Interakcje genetyczne I Powstawanie mutacji - teorie } Spontaniczne } powstają przypadkowo, środowisko może wpływać na częstość (np. mutageny) mutacji, ale nie na to, w którym genie zachodzą
Bardziej szczegółowoPodstawy teorii ewolucji. Informacja i ewolucja
Podstawy teorii ewolucji Informacja i ewolucja Informacje Kontakt: Paweł Golik Instytut Genetyki i Biotechnologii, Pawińskiego 5A pgolik@igib.uw.edu.pl Informacje, materiały: http://www.igib.uw.edu.pl/
Bardziej szczegółowoBiologia Klasa 3. - określa zakres ekologii, - wymienia biotyczne i abiotyczne
Biologia Klasa 3 Dział :Wzajemne zależności między organizmami a środowiskiem Numer lekcji Temat lekcji Osiągnięcia ucznia podstawowe Osiągnięcia ucznia ponadpodstawowe 1 2 3 4 1. Charakterystyka środowiska
Bardziej szczegółowoMutacje Interakcje genetyczne I
1 Mutacje Interakcje genetyczne I Powstawanie mutacji - teorie } Spontaniczne } powstają przypadkowo, środowisko może wpływać na częstość (np. mutageny) mutacji, ale nie na to, w którym genie zachodzą
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 16/17. Szacowanie częstości mutacji punktowych. Mutacje chromosomowe strukturalne. Mutacje chromosomowe liczbowe.
Ćwiczenie 16/17 Szacowanie częstości mutacji punktowych. Mutacje chromosomowe strukturalne. Mutacje chromosomowe liczbowe. Prof. dr hab. Roman Zieliński 1. Szacowanie częstości mutacji punktowych 1.1.
Bardziej szczegółowoPodstawy genetyki populacji. Genetyka mendlowska i ewolucja. Dobór i dryf.
Podstawy genetyki populacji Genetyka mendlowska i ewolucja. Dobór i dryf. Dryf genetyczny W populacjach o skończonej liczebności może dochodzić do zmian częstości alleli nawet jeżeli nie działa na nie
Bardziej szczegółowoSelekcja, dobór hodowlany. ESPZiWP
Selekcja, dobór hodowlany ESPZiWP Celem pracy hodowlanej jest genetyczne doskonalenie zwierząt w wyznaczonym kierunku. Trudno jest doskonalić zwierzęta już urodzone, ale można doskonalić populację w ten
Bardziej szczegółowoGENETYKA POPULACJI. Fot. W. Wołkow
GENETYKA POPULACJI Fot. W. Wołkow GENETYKA POPULACJI Nauka która respektując zasady dziedziczenia z zakresu genetyki klasycznej bada mechanizmy dziedziczenia w odniesieniu do populacji Struktura genetyczna:
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOT : BIOLOGIA KLASA: ÓSMA. Na ocenę dobrą uczeń:
PRZEDMIOT : BIOLOGIA KLASA: ÓSMA DZIAŁ Podstawy dziedziczenia cech Na ocenę niedostateczną Nie opanował wymagań programowych Na ocenę dopuszczającą wskazuje miejsce w komórce, w którym znajduje się DNA
Bardziej szczegółowo