- charakteryzuje własny. system wartości. - styl życia - aktywny i bierny styl życia - sposoby spędzania wolnego czasu

Transkrypt

1 Wymagania edukacyjne z wiedzy o społeczeństwie dla klasy II gimnazjum Program nauczania ogólnego wiedzy o społeczeństwie w klasach I III gimnazjum Dziś i jutro Podręcznik: Dziś i jutro część pierwsza. I. Janicka, A.Kucia, T.Maćkowski. Wyd. Nowa Era Temat lekcji Zagadnienia, materiał nauczania 1. Ja, czyli kto? - tożsamość - cechy wrodzone i nabyte - samoocena - praca nad sobą - potrzeby człowieka i ich podział - hierarchia potrzeb - wartości - hierarchia wartości - własny system wartości 2. Mój styl życia. - styl życia - aktywny i bierny styl życia - sposoby spędzania wolnego czasu Wymagania na ocenę dopuszczającą Uczeń: tożsamość, samoocena - wymienia elementy tożsamości - określa własne cechy wrodzone i nabyte - wyjaśnia, czym są potrzeby, podaje przykład styl życia - wymienia przykłady aktywnego i biernego spędzania wolnego czasu Wymagania na ocenę dostateczną Uczeń: - dokonuje samooceny - określa, czym są wartości - wskazuje potrzeby niższego i wyższego rzędu - podaje różne sposoby realizacji tej samej potrzeby - podaje różnice pomiędzy aktywnym i biernym stylem życia - charakteryzuje własny styl życia Wymagania na ocenę dobrą Uczeń: - wskazuje negatywne skutki zaniżonej lub zawyżonej samooceny - zna sposoby poprawienia samooceny - przedstawia hierarchię potrzeb według A. Maslowa - wyjaśnia, na czym polega hierarchia wartości - odszukuje znaczenie nieznanych wyrazów w odpowiednich słownikach - wymienia czynniki kształtujące styl życia - uzasadnia, jaki sposób spędzania wolnego czasu jest najkorzystniejszy dla Wymagania na ocenę bardzo dobrą Uczeń: - podejmuje działania mające na celu eliminację swoich wad i wykorzystywanie atutów - wskazuje źródła wartości - charakteryzuje własny system wartości - wskazuje osobę, którą uważa za swój autorytet i uzasadnia własny wybór - odróżnia autorytety rzeczywiste od 1

2 - samorealizacja - konsumpcyjny styl życia - współczesne autorytety samorealizacja, konsumpcja - wskazuje współczesne autorytety człowieka - przedstawia negatywne i pozytywne strony konsumpcyjnego stylu życia konformizm, nonkonformizm pozornych 3. Człowiek istotą społeczną. 4. Porozumiewamy się. - socjalizacja - czynniki ułatwiające i utrudniające socjalizację - role społeczne - konflikt ról - komunikacja werbalna i niewerbalna - nadawca i odbiorca - zasady skutecznej komunikacji - mowa ciała i gestów - umiejętność publicznych wystąpień - prowadzenie - wyjaśnia, jak rozumie stwierdzenie, iż człowiek jest istotą społeczną - wylicza pełnione przez siebie role społeczne - wyjaśnia, na czym polega komunikacja werbalna i niewerbalna - wymienia zasady skutecznego porozumiewania się - tłumaczy pojęcie: socjalizacja - wymienia role społeczne, jakie może odgrywać człowiek - wyszukuje informacje w tekście źródłowym - prowadzi rozmowę w sposób kulturalny - wymienia podstawowe zasady publicznych wystąpień - wskazuje sposoby podejmowania decyzji w grupie - wskazuje czynniki sprzyjające socjalizacji i ją ograniczające rozumie pojęcie: konflikt ról społecznych - wymienia przyczyny konfliktu ról społecznych - przekazuje komunikat w sposób werbalny i niewerbalny - wyjaśnia znaczenie mowy ciała w akcie komunikacji - prawidłowo odczytuje gesty rozmówcy - bierze udział w dyskusji lub debacie na forum klasy - podaje zalety pracy zespołowej - wyjaśnia, co decyduje o dobrych relacjach z innymi ludźmi - określa, w jakich sytuacjach człowiek może utracić swoją indywidualność - wymienia reguły przemawiania w sytuacjach oficjalnych - prezentuje publicznie przygotowane wystąpienie - tłumaczy, na czym polega debata oksfordzka, 2

3 5. Nie taki konflikt straszny 6.. Grupy społeczne dyskusji i debaty - przyczyny powstawania konfliktów - najczęstsze sytuacje konfliktowe - sposoby rozwiązywania konfliktów - skuteczne prowadzenie negocjacji - zbiorowość a grupa społeczna - przyczyny powstawania grup społecznych - podział grup społecznych - hierarchia w grupie - rodzina jako podstawowa grupa społeczna - funkcje rodziny konflikt, negocjacje sytuacji konfliktowych w codziennym życiu zbiorowość, a czym grupa społeczna - określa, do jakich grup społecznych należy - wymienia funkcje rodziny - wymienia różne typy zachowań i postaw w sytuacjach konfliktowych - wskazuje sposoby rozwiązywania konfliktów - na podstawie tekstu źródłowego tłumaczy, na czym polega konflikt pokoleń - przedstawia podział grup społecznych - określa rolę kontaktów i więzi z innymi ludźmi w życiu człowieka rodzina niepełna, rodzina przybrana, rodzina zastępcza - wyjaśnia, kim jest arbiter - podaje negatywne skutki różnych zachowań w sytuacjach konfliktowych - na podstawie tekstu źródłowego wskazuje problemy, z którymi najczęściej wiąże się konflikt pokoleń - omawia hierarchię grupy - wyjaśnia, na czym polega wartość i rola rodziny oraz specyfika więzi rodzinnych - charakteryzuje współczesny model rodziny - wymienia najczęstsze powody konfliktów we współczesnym świecie - rozwiązuje konflikty, prowadząc skuteczne negocjacje - wymienia korzyści płynące z przynależności do różnych grup społecznych - przedstawia cechy, jakie powinien posiadać przywódca grupy - dostrzega wpływ grupy na jednostkę 7. Normy i zasady - formalne i nieformalne normy społeczne - wymienia podstawowe zasady i normy współżycia społecznego - wymienia podstawowe prawa obywatelskie - wymienia przyczyny podaje przykłady postępowania zgodne z określonymi normami - przedstawia sposoby zapobiegania dyskryminacji 3

4 - prawa obywatelskie - tolerancja i rodzaje nietolerancji - dyskryminacja osób i grup społecznych - wyjaśnia, dlaczego należy przestrzegać norm społecznych - wyjaśnia, na czym polega tolerancja i nietolerancja nietolerancji - podaje przyczyny dyskryminacji w szkole - omawia skutki nieprzestrzegania norm społecznych - przedstawia prawa i wolności obywatelskie - określa, czym zajmuje się Rzecznik Praw Obywatelskich w Polsce - wyjaśnia pojęcie: wolność słowa - wskazuje przykłady nietolerancji we współczesnym świecie w szkole - określa, które normy społeczne uważa za najważniejsze i uzasadnia swoje zdanie 8. Życie szkoły. - władze szkolne - statut szkoły - prawa i obowiązki ucznia - zadania samorządu uczniowskiego - praca zespołowa 11. Ja i moje otoczenie podsumowanie. 12. Test sprawdzający z działu: ja i moje otoczenie. - omawia strukturę władz szkoły statut szkoły - wymienia podstawowe prawa i obowiązki ucznia działań samorządu uczniowskiego - zna biografię patrona swojej szkoły - przedstawia zadania poszczególnych organów władz szkoły - podaje sposoby aktywnego uczestniczenia w życiu szkoły - omawia wybrany problem swojej społeczności szkolnej i wskazuje sposoby jego rozwiązania - wymienia zalety pracy zespołowej 4

5 13. Mój udział w życiu społecznym 14. Razem stanowimy naród - społeczność - społeczność lokalna - tradycja lokalna - lokalne stowarzyszenia i organizacje - naród - tożsamość narodowa - dziedzictwo narodowe - symbole narodowe i ich historia - kształtowanie się narodu polskiego społeczność, społeczność lokalna - wie, do jakiej społeczności lokalnej należy naród, - wymienia polskie symbole narodowe - wymienia elementy składające się na tradycję lokalną swojego miejsca zamieszkania stowarzyszeń i organizacji lokalnych - podaje daty polskich świąt narodowych - wymienia czynniki sprzyjające kształtowaniu się narodów - zna pojęcia: dziedzictwo narodowe, tożsamość narodowa, - wymienia korzyści płynące z życia w społeczności - podaje informacje na temat swojej najbliższej okolicy - określa zadania lokalnych stowarzyszeń i organizacji polskiego dziedzictwa narodowego - określa rolę symboli narodowych - wyjaśnia, dlaczego utrata niepodległości i okres zaborów wpłynęły na kształtowanie świadomości narodowej Polaków - omawia problemy występujące w społeczności lokalnej - charakteryzuje działalność lokalnego stowarzyszenia na podstawie tekstu źródłowego - potrafi wyszukać w/w tekst w prasie - przedstawia etapy powstawania narodu polskiego - podaje zalety uczestnictwa w tworzeniu kultury narodowej - przedstawia dobre oraz złe strony wielonarodowości 15. Mniejszości narodowe - mniejszości narodowe i etniczne - prawa mniejszości narodowych i etnicznych mniejszości narodowe, mniejszość etniczna - wskazuje największe skupiska Polonii na świecie - wymienia mniejszości narodowe i etniczne mieszkające w Polsce - podaje podstawowe prawa mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce - wskazuje więzi łączące Polonię z państwem i narodem polskim - wymienia powody emigracji Polaków - omawia pozytywne i - omawia prawa mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce - ocenia stosunek Polaków do mniejszości narodowych 5

6 16. Od patriotyzmu do szowinizmu - emigracja i imigracja - Polonia na świecie - ojczyzna - mała ojczyzna - patriotyzm - patriotyzm lokalny - nacjonalizm, szowinizm, rasizm, kosmopolityzm - stereotypy narodowe ojczyzna, patriotyzm - tłumaczy, na czym polega patriotyzm lokalny - przedstawia obowiązki obywateli wobec ojczyzny - uzasadnia konieczność poszanowania odrębności kulturowej mniejszości narodowych - określa, czym charakteryzuje się nacjonalizm, szowinizm i kosmopolityzm stereotyp i wymienia jego cechy negatywne skutki emigracji Polaków - wskazuje na mapie państwo-największe skupisko Polonii - wskazuje różnice pomiędzy patriotyzmem a nacjonalizmem i szowinizmem pozytywnych stereotypów narodowych - charakteryzuje współczesne formy patriotyzmu - wyjaśnia znaczenie stereotypu w odniesieniu do narodów 17. Społeczeństwo i hierarchia społeczna 18. Polskie społeczeństwo - społeczeństwo - klasy i warstwy społeczne - społeczeństwo informacyjne - globalna wioska - awans społeczny i degradacja społeczna - współczesne społeczeństwo polskie - podział klasowy - wyjaśnia pojęcie: społeczeństwo - wymienia klasy społeczne - wymienia klasy społeczne występujące w Polsce - na podstawie wykresu - wskazuje różnice między życiem społeczeństwa pierwotnego i współczesnego - rozumie pojęcia: społ. informacyjne, globalna wioska - charakteryzuje klasę średnią - charakteryzuje współczesne społeczeństwo polskie - na podstawie tekstu - charakteryzuje klasy i warstwy społeczne - przedstawia dobre i złe strony przynależności do wybranej klasy społecznej - wyjaśnia, na czym polega awans społeczny i degradacja społeczna - omawia poziom wykształcenia społeczeństwa polskiego - opisuje funkcjonowanie wybranego społeczeństwa pierwotnego - wymienia korzyści wynikające z obecności w społeczeństwie klasy średniej - charakteryzuje problemy społeczne występujące w Polsce - tłumaczy przyczyny 6

7 19. Naród i społeczeństwo podsumowanie. 20. Sprawdzian wiadomości z działu: naród i społeczeństwo. 21. Po co ludziom państwo? 22. Ustroje polityczne. polskiego społeczeństwa - państwo - państwa federacyjne i unitarne - cechy państwa - funkcje państwa - obywatelstwo - narodowość - państwa demokraty czne, autorytarne i totalitarne - republika - monarchia - system prezydencki, z podręcznika określa dostęp do internetu społeczeństw wybranych państw - wyjaśnia termin: państwo - wymienia cechy państwa rozróżnia terminy: narodowość, obywatelstwo - wskazuje różnicę między monarchią a republiką monarchii i republik - wie, że Polska jest państwem demokratycznym źródłowego przedstawia kwestie związane ze szkolnictwem wyższym w Polsce - określa funkcje państwa państw federacyjnych i unitarnych - przyporządkowuje Polskę do właściwego rodzaju państwa - wymienia nazwy państw demokratycznych, autorytarnych, - wymienia cechy ustroju demokratyczne, autorytarnego i totalitarnego - przedstawia korzyści i zagrożenia, jakie niesie ze sobą powszechny dostęp do internetu - wskazuje na mapie państwa federacyjne i unitarne - omawia cechy państwa - przedstawia sposoby uzyskania obywatelstwa polskiego - wyjaśnia pojęcie: repatriacja - wskazuje na mapie państwa demokratyczne, autorytarne i totalitarne - odszukuje na mapie monarchie i republiki - charakteryzuje rolę obywateli w państwie małej liczebności klasy średniej w Polsce - samodzielnie tworzy definicje państwa federacyjnego i unitarnego - - opisuje sposoby powstawania trzech typów ustrojów politycznych - wyjaśnia genezę różnych form rządów - rozpoznaje przywódców 7

8 23. Demokracja. 24. Zalety i wady parlamentarny i mieszany - istota demokracji - demokracja bezpośrednia i pośrednia - prawa i wolności obywatelskie w państwie demokratycznym - zalety i wady demokracji - wyjaśnia istotę demokracji -wyjaśnia terminy: radni, posłowie, referendum zalet i wad demokracji na - rozumie pojęcie: ideologia, kadencja - na podstawie tekstu źródłowego opisuje mechanizmy wpajania społeczeństwu określonej ideologii - odróżnia demokrację bezpośrednią od demokr. Pośredniej zastosowania różnych form demokracji bezpośr. i pośredniej - wymienia przykłady praw przysługujących obywatelom w państwach demokratycznych - na podstawie tekstu źródłowego tłumaczy, czym jest kultura polityczna inicjatywa obywatelska, plebiscyt, konsultacje społeczne - wymienia zalety i wady demokracji demokratycznym, autorytarnym i totalitarnym indoktrynacja, pucz, system prezydencki, parlamentarny i mieszany - tłumaczy, na czym polegają różne rodzaje demokracji - wymienia kategorie praw i wolności obywatelskich - wyjaśnia, w jaki sposób państwo demokratyczne dba o dobro obywateli - uczestniczy w dyskusji na temat stosowania zasad demokratycznych w życiu codziennym - rozróżnia terminy dobro państwa i dobro najważniejszych państw - uzasadnia wyższość demokracji nad innymi ustrojami politycznymi - ocenia znaczenie kultury politycznej dla funkcjonowania państwa demokratycznego - omawia zagrożenia, które wiążą się z 8

9 demokracji. 25. Społeczeństwo obywatelskie. 26. Organizacje pozarządowe. - demokracja większościowa i konstytucyjna - dobro państwa a dobro partii - obywatelstwo - inicjatywa obywatelska i społeczeństwo obywatelskie - formy społecznego protestu - obywatelskie nieposłuszeństwo - organizacje pozarządowe - wolontariat - stowarzyszenia i podstawie wykresu - rozumie, co to jest działanie dla dobra państwa - wyjaśnia termin: obywatelstwo, strajk pracowniczy praw i obowiązków obywatela Polski form udziału obywateli w życiu publicznym wolontariat, organizacja pozarządowa - wskazuje różnice - tłumaczy, jaka jest istota demokracji większościowej i konstytucyjnej - wymienia prawa i obowiązki obywateli RP - tłumaczy, na czym polega istota społeczeństwa obywatelskiego - przedstawia formy udziału obywateli w życiu publicznym - omawia cechy charakteryzujące dobrego obywatela - rozróżnia formy protestu społecznego - rozróżnia trzy sektory życia publicznego - omawia zadania organizacji partii - przedstawia znaczenie współpracy i kompromisu dla funkcjonowania demokracji na podst. tekstu źródłowego - wymienia cechy charakteru, którymi powinien odznaczać się dobry polityk - wymienia cechy, którymi powinny charakteryzować się osoby chcące brać aktywny udział w życiu społecznym weto ludowe, organizacja pożytku publicznego - uczestniczy w dyskusji dotyczącej wpływu obywateli na sprawy ważne dla całego państwa - wskazuje korzyści dla obywatela i społeczeństwa wynikające z pracy istnieniem demokracji większościowej - przedstawia swoją opinię na temat polskiej demokracji - wskazuje sposoby rozwiązania problemów lokalnych i ogólnokrajowych z uwzględnianiem różnych form inicjatywy obywatelskiej - uzasadnia konieczność udziału obywateli w życiu publicznym organizacji non profit działających w najbliższej okolicy 9

10 27. Patologie w państwie demokratyczny m. 28. Powtórzenie wiadomości o państwie. 29. Sprawdzian wiadomości z działu : Państwo. 30. Po co ludziom pieniądze? fundacje - demagogia - populizm -przykłady patologii władzy: korupcja, biurokratyzacja, centralizacja - historia pieniądza - karty płatnicze - konto bankowe - funkcje pieniądza między działalnością fundacji i stowarzyszenia - tłumaczy, na czym polega korupcja, biurokratyzacja korupcji w życiu publicznym - wyjaśnia, jak należy posługiwać się kartą płatniczą - wymienia funkcje pieniądza pozarządowych - przedstawia zasady wolontariatu centralizacja, demagogia, populizm - wskazuje przykłady biurokratyzacji - wymienia patologie władzy - krótko przedstawia historię pieniądza - uczestniczy w dyskusji na temat roli pieniądza w życiu człowieka wolontariuszy - tłumaczy na podst. tekstu źródłowego, jaką rolę odgrywają organizacje non profit - wymienia skutki korupcji - rozpoznaje wystąpienia o charakterze populistycznym - ocenia stosunek Polaków do korupcji przy pomocy danych z wykresu - charakteryzuje funkcje pieniądza - przedstawia pozytywne strony posiadania karty płatniczej - uczestniczy w dyskusji lub debacie na temat sposobów zwalczania patologii władzy - opracowuje szkolną kampanię walki z korupcją - wymienia pozytywne i negatywne skutki nieograniczonego dostępu do pieniędzy - tłumaczy ideę wprowadzenia wspólnej waluty - Euro 10

11 31. ABC gospodarki 32. Ekonomia w moim domu 33. Jestem konsumentem - gospodarka i jej działy - gospodarka centralnie planowana - gospodarka wolnorynkowa - popyt i podaż - równowaga rynkowa - konkurencja i monopol - gospodarstwo domowe - źródła dochodów gospodarstw domowych - budżet domowy - wydatki stałe i zmienne - konsument - prawa konsumenta - obowiązki sprzedawcy - umowa kupnasprzedaży - gwarancja towaru - reklamacja - dochodzenie praw gospodarka popyt, podaż, konkurencja, gospodarstwo domowe - wskazuje różne źródła dochodów w gospodarstwach domowych - potrafi rozróżnić wydatki stałe i zmienne - wyjaśnia, kim jest konsument - wymienia podstawowe prawa konsumenta - charakteryzuje poszczególne działy gospodarki - wyjaśnia, na czym polega gospodarka wolnorynkowa, konkurencja, monopol - wymienia rodzaje gospodarstw domowych - planuje swoje wydatki - podaje sposoby zgłaszania reklamacji gwarancja towaru - wymienia instytucje zajmujące się ochroną praw konsumenta - wskazuje różnicę pomiędzy gospodarką centralnie planowaną i gospodarką wolnorynkową - określa zależność między popytem i podażą - potrafi zaplanować budżet domowy - wyjaśnia, czym są nadwyżka budżetowa i deficyt budżetowy - wyjaśnia, na co należy zwrócić uwagę przy dokonywaniu zakupu towaru - omawia prawa konsumenta i obowiązki sprzedawcy - prawidłowo wypełnia protokół reklamacyjny - charakteryzuje polską gospodarkę koniunktura gospodarcza - analizuje liczebność i rodzaje współczesnych polskich gospodarstw domowych - wymienia zadania rzecznika konsumentów - określa, czym zajmuje się Państwowa Inspekcja Handlowa 11

12 konsumenta 34. Podatki i budżet państwa. 35. System bankowy. 36. Giełda papierów wartościowych. - idea podatków - rodzaje podatków w Polsce - budżet państwa - system pieniężny - rodzaje banków i ich specyfika - usługi bankowe - reklama usług bankowych - giełda i jej rodzaje - rodzaje papierów wartościowych -specyfika gry na podatki, budżet państwa - uzasadnia potrzebę płacenia podatków - wymienia rodzaje podatków w Polsce waluta, konto bankowe, lokata, kredyt giełda, akcja, obligacja - wie, czym zajmuje się makler - podaje wysokość stawek podatkowych obowiązujących w Polsce - wskazuje źródła dochodów i wydatków państwa deficyt budżetowy, NIP, PIT, CIT, VAT - wie, czym jest Narodowy Bank Polski, Rada Polityki Pieniężnej - wyjaśnia prawo popytu i podaży - określa istotę działalności banków indeks giełdowy, hossa, bessa - wskazuje różnice między akcjami a - charakteryzuje rodzaje podatków w Polsce - oblicza wysokość podatku dochodowego płaconego przez obywatela - tłumaczy, na czym polega zjawisko szarej strefy - wyjaśnia, co wpływa na tworzenie systemu pieniężnego państwie - wymienia zadania NBP i RPP - określa, jakie czynniki kształtują prawo popytu i podaży - omawia rolę reklamy w sektorze bankowym - opisuje, na czym polega praca maklera i gra na giełdzie - na podst. tekstu źródłowego ocenia - opisuje sposoby pokrywania deficytu budżetowego - ocenia skalę podatkową obowiązującą w Polsce na tle innych państw - przedstawia własne propozycje inicjatyw, które mogłyby być finansowane z dochodów państwa - wskazuje szanse i zagrożenia wynikające z korzystania z różnorodnych usług bankowych - porównuje i ocenia jakość usług bankowych - prezentuje ofertę wybranych banków internetowych - odszukuje w Internecie informacje o wynikach indeksów giełdowych - przedstawia zasady 12

13 37. Ożywienie gospodarcze i kryzys. 38. Mój udział w życiu gospodarczym utrwalenie wiadomości. giełdzie - warunki rozwoju gospodarczego państwa - przyczyny kryzysu gospodarczego - wpływ władz państwowych na rozwój gospodarczy - produkt krajowy brutto i inne wskaźniki gospodarcze: produkt narodowy, produkt krajowy brutto na osobę - wyjasnia pojęcia: inflacja, produkt krajowy brutto, produkt krajowy brutto na osobę - rozumie, na czym polega kryzys gospodarczy obligacjami - wymienia miasta, w których znajdują się największe giełdy papierów wartościowych koniunktura, recesja, - wymienia skutki ożywienia i kryzysu gospodarczego dla obywateli - tłumaczy za pomocą jakich wskaźników można ocenić stan gospodarki korzyści i ryzyko związane z grą na giełdzie - określa czynniki wpływające na ożywienie i kryzys gospodarczy w państwie - wymienia skutki ożywienia i kryzysu gospodarczego dla państwa i przedsiębiorców - odszukuje w rocznikach statystycznych i Internecie informacje o wartości wskaźników stanu gospodarki w Polsce funkcjonowania funduszy inwestycyjnych - ocenia aktualny stan polskiej gospodarki - porównuje obecny stan polskiej gospodarki z sytuacją gospodarczą w innych krajach Unii Europejskiej - wskazuje na szanse i zagrożenia wynikające z ingerencji władz państwowych w gospodarkę danego kraju 13

14 Wymagania na ocenę celującą Uczeń: samodzielnie zdobywa wiedzę ze źródeł pozapodręcznikowych, prezentuje ją na lekcjach interesuje się aktualną sytuacją polityczną, społeczną i gospodarczą w Polsce wykazuje postawy aktywności społecznej na forum miasta, gminy, powiatu przygotowuje projekty edukacyjne na wybrane tematy przygotowuje samodzielne prezentacje, wystąpienia na forum klasy Agata Kurowska-Kacprzak 14