Trienyl. - kwas alfa-iinolenowy (C 18:3) - kwas eikozapentaenowy (EPA, C 20:3) - kwas dokozaheksaenowy (DCHA, C 22:6)

Transkrypt

1 Trienyl - kwas alfa-iinolenowy (C 18:3) - kwas eikozapentaenowy (EPA, C 20:3) - kwas dokozaheksaenowy (DCHA, C 22:6) Stosowany w leczeniu przeciwmiażdżycowym i w profilaktyce chorób naczyniowych serca i lek Ijubljana

2 Badania epidemiologiczne wskazują na choroby serca i naczyniowe jako przyczynę ponad połowy zgonów w rozwiniętych przemysłowo krajach świata. Ryzyko choroby wieńcowej obciąża tam ponad połowę zdrowej populacji osób dorosłych. Podstawową przyczyną zmian miażdżycowych naczyń krwionośnych są niewłaściwe nawyki dietetyczne, nadciśnienie tętnicze, brak dostatecznej ilości ruchu i ciągłe stresy. Najcięższe działanie aterogenne wywierają tłuszcze zwierzęce. Podwyższone stężenie cholesterolu we krwi stanowi główny czynnik ryzyka chorób niedokrwiennych. Zawartość cholesterolu w lipoproteinach o niskiej gęstości (LDL zawierają 80% cholesterolu osocza krwi) lub bardzo niskiej gęstośc; (VLDL - very low density lipoproteins) koreluje z częstością choroby wieńcowej serca. Do innych czynników miażdżycorodnych zaliczone jest palenie papierosów. toksyny bakteryjne, wirusy oraz wewnątrzustrojowe czynniki genetyczne. Wzrost cholesterolu z 200 do 240 mg% dwukrotnie zwiększa ryzyko choroby wieńcowej. Niepokojące są wysokie wskaźniki miażdżycy wśród młodzieży. Badacze Dunn i wsp. zauważyli sześciokrotne zwiększenie ryzyka choroby wieńcowej w wieku lat u osób z hipercholesterolemią, w wieku lat dwuipółkrotne, w wieku lat dwukrotne w stosunku do osób z prawidłowym stężeniem cholesterolu w osoczu krwi. Badania Liu i Stamlera wykazały dodatnią korelację choroby wieńcowej w 20 uprzemysłowionych krajach świata w latach z podwyższonym stężeniem nasyconych kwasów tłuszczowych, cholesterolem i rafinowanymi węglowodanami w diecie, a częstością zawałów i choroby niedokrwiennej serca. Podobne badania 1900 mieszkańców Chicago wskazują na skorelowanie ryzyka zawału i śmierci z powodu choroby wieńcowej ze spożywaniem tłuszczy. Badania Boston Irisch Study wskazują, że im mniej żywności roślinnej, tym więcej w diecie tłuszczy i tym więcej zawałów. Badania przesiewowe całego społeczeństwa w zakresie hipercholesterolemii uznaje się za bardzo trudne. Z tego powodu wydaje się niezbędne zastosowanie metody uświadamiania o możliwościach zapobiegania miażdżycy naczyń poprzez wskazanie mechanizmów jej powstawania.

3 a) powstawanie hipercholesterolemii i miażdżycy w następstwie błędów dietetycznych i cech genetycznych Wzrost zawartości lipidów, szczególnie cholesterolu jest przyczyną wzrostu przylegania monocytów do śródbłonka naczyń krwionośnych. Przekształcają się one w makrofagi wypełnione cholesterolem, zwane komórkami piankowatymi. Te zaś zdolne są do tworzenia nacieków podśródbłonkowych i inicjowania ateromatozy. Skupiają się tam na zasadzie adhezji trombocyty (płytki krwi), uwalniające czynniki ułatwiające agregację dalszych i przerastania komórek mięśni gładkich (miocytów). W rozwoju blaszek miażdżycowych istotną rolę odgrywają płytkopochodne czynniki wzrostu (POGF - platelet derived growth factor) wpływające na wzrost syntezy kolagenu, jego stabilizacji gromadzenia lipidów z krwi, zwłaszcza cholesterolu i ~OL, pojawiania się soli wapnia i włókien tkanki łącznej. Uszkodzenie śródbłonka naczyń prowadzi do nasilenia agregacji płytek krwi, inicjujących błędne koło: uwalnianie czynników naczyniokurczących, zwłaszcza tromboksanu Az (Tx A 2) wyzwala skurcz naczyń krwionośnych i dalszą agregację trombocytów. Prowadzi to do zaburzenia równowagi między prostacykliną 1z antagonistą tromboksonów. IV. Ochronny mechanizm działania omega - 3 kwasów tłuszczowych w zapobieganiu hiperlipidemii i miażdżycy Prostacyklina I 2 (PG1 2) jest pochodną kwasu arachidonowego. W bardzo niskich stężeniach zapobiega agregacji płytek krwi i rozszerza naczynia krwionośne na drodze pobudzenia wzrostu camp w trombocytach i hamowaniu uwalniania substancji naczyniowo-kurczowych. Podobne działanie spełnia prostacyklina I 3, pochodna kwasów eikozapentaenowego (EPA, C 20:5) oraz dokozaheksaenowego (OCH A, C 22:6). Należą one do rodziny kwasów omega-3 powstających z kwasu linolenowego (C 18:3) Są one prekursorami nie tylko prostacykliny I3, wykazującej silniejsze działanie wasodylatacyjne niż PGl 2, ale także tromboksanu A 3 (TX A 3) pozbawionego działań agregacyjnych. Badania S. ZiemIańskiego i wsp. wskazują, że olej ryb morskich jest szczególnie

4 bogaty w EPA i DCHA. Obniża on stężenie cholesterolu całkowitego i LDL w osoczu krwi, przy wzroście cholesterolu w HDL, przez co skutecznie hamuje rozwój doświadczalnej miażdżycy. Bang, Dyberg i Nelson badając populację Eskimosów, odznaczającą się niskim występowaniem miażdżycy naczyń i zawałów serca - wykryli znaczne stężenia EPA w ich lipidach ustrojowych, przy niskiej zawartości lipidów całkowitych i cholesterolu w osoczu. Obserwacje te przemawiały za przeciwmiażdżycowym działaniem tłuszczów z ryb morskich bogatych w EPA oraz DCHA. Kwasy tłuszczowe z grupy omega-3 (EPA i DCHA) obniżają również podwyższone ciśnienie tętnicze krwi, występujące u 15 do 25% populacji w krajach wysoko rozwiniętych. Wzrost ciśnienia skurczowego ze 120 do 180 mm Hg ośmiokrotnie nasila ryzyko choroby wieńcowej. Kwasy tłuszczowe omega-3 obniżają naczyniokurczący wpływ adrenaliny i noradrenaliny na śródbłonek i miocyty ścian naczyń krwionośnych. Dodatkowe działanie ochronne kwasów tłuszczowych omega-3 to korzystne działanie na poprawę wskaźników reologicznych krwinek czerwonych. Obniżają zlepność osocza i poprawiają odkształcalność erytrocytów, a przez to utlenowanie tkanek. Nasilają endogenną fibrynolizę. v. TRIENYL (kapsułki) jako lek uzupełniający w zapobieganiu chorobom naczyniowym serca i mózgu Skład: Kapsułka TRlENYL zawiera 500 mg oleju ryb z mórz północy w tym co najmniej 30% kwasów tłuszczowych z grupy omega-3 (18% kwasu eikozapentaenowego EPA, C 20:5 i 12% kwasu dokozaheksaenowego DCHA, C 22:6) oraz 15 mg witaminy E. Działania: olej ryb morskich łososiowatych i makreli jest naj bogatszym źródłem podstawowych nienasyconych kwasów tłuszczowych z rodziny omega-3. Wpływają one: - obniżająco na stężenie trójglicerydów i cholesterolu w osoczu krwi ludzkiej, - hamują zlepność i agregację płytek krwi, - obniżają ciśnienie tętnicze krwi, - poprawiają wskaźniki reologiczne krwi. Tym sposobem obniżają powstawanie miażdżycy naczyń i procesy niedokrwienia serca i mózgu. Witamina E spełnia rolę antyoksydanta; hamuje powstawanie nadtlenków lipidowych, wędrujących do ścian tętnic, zwłaszcza z LDL lipoproteinami a tworzonych z wielonienasyconych kwasów tłuszczowych. Nadtlenki stanowią

5 swoisty inhibitor prostacykliny poprzez hamowanie syntezy prostacyklinowej, niezbędnej w działaniu przeciwmiażdżycowym. Stosowanie: TRIENYL kapsułki-wpływa korzystnie na wzrost stężenia podstawowych omega-3 kwasów tłuszczowych, dzięki temu jest zalecany: - w zapobieganiu choroby wieńcowej i niewydolności krążenia naczyniowego mózgu, - w zapobieganiu wzrostowi trójglicerydów i cholesterolu we krwi, - do obniżenia i normalizacji podwyższonego ciśnienia tętniczego krwi, - w zapobieganiu powstawaniu miażdżycy naczyń. Dawkowanie: zalecone jest stosowanie 3 do 6 kapsułek na dzień (450 do 900 mg omega-3 kwasów tłuszczowych). Działanie zależy od obniżenia omega-6 kwasów tłuszczowych (w pierwszym rzędzie kwasu arachidonowego) i stężenia nasyconych kwasów tłuszczowych. Działania niepożądane i przeciwwskazania: TRIENYL kapsułki nie wpływają na zawartość metali ciężkich i pestycydów, ani na stężenie witamin A i D. Różnego rodzaju nienasycone kwasy tłuszczowe ulegają oksydacji. Opakowanie preparatu (miękkie kapsułki) i dodatek antyoksydantu (naturalna witamina E) zabezpieczają preparat przed wzrostem nadtlenków tłuszczowych in vitro i in vivo. Preparat jest szczególnie dobrze przyjmowany. Przeciwwskazania nie są znane. TRIENYL nie powinien być podawany osobom z zaburzeniami krzepnięcia krwi ponieważ wpływa na przedłużenie czasu krwawienia. Niezbędna jest obserwacja lekarza przy równoczesnym leczeniu przeciwkrzepliwym (antykoagulacyjnym).