Działalność edukacyjna Archiwum Państwowego w Lesznie. Opracowała: Barbara Ratajewska (APL), 2016 r.

Transkrypt

1 Działalność edukacyjna Archiwum Państwowego w Lesznie Opracowała: Barbara Ratajewska (APL), 2016 r.

2 Czym są archiwa państwowe Instytucja o charakterze urzędu i zarazem placówki naukowej - powołana do gromadzenia, przechowywania, opracowywania, zabezpieczania, udostępniania archiwaliów, przeprowadzania kwerend i prowadzenia działalności popularyzatorskiej i naukowej.

3 Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych dr Wojciech Woźniak

4

5 Zasób ogólny archiwów państwowych Zasób według stanu na dzień 31 grudnia 2015 r. obejmował ogółem: zespołów i zbiorów archiwalnych, jednostek archiwalnych, ,57 metrów bieżących, dokumentów elektronicznych i plików

6 Obszar działania

7 Zasób archiwum stanowią zasadniczo materiały od końca XVIII w. do czasów współczesnych. Obejmują różne dziedziny działalności. Są to między innymi: materiały archiwalne wytworzone przez administrację państwową i samorządową, akta administracji specjalnej (m.in. inspektoraty szkolne), akta instytucji prawa i wymiaru sprawiedliwości (sądy), banki i komunalne kasy oszczędności, przedsiębiorstwa i instytucje gospodarcze, szkoły i zakłady wychowawcze, instytucje kulturalne, gminy wyznaniowe ewangelickie, partie polityczne (PZPR), związki zawodowe, organizacje społeczne, kulturalne i sportowe, plany miast, mapy topograficzne, katastralne i tematyczne; dokumentacja techniczna, druki ulotne, fotografie, widokówki, tłoki pieczętne.

8 Według danych na koniec 2015 r. Archiwum Państwowe w Lesznie posiadało 1091 zespołów i zbiorów archiwalnych j.a. ; ponad 2001 mb.

9 Dokumentacja aktowa stanowi aż 91 % zasobu. Zasadniczo pochodzi od XIX w. do czasów współczesnych. Nieliczne są akta wcześniejsze.

10 Zaświadczenie z dnia 15 listopada 1806 r. o złożeniu przez Leszno przysięgi wierności cesarzowi Napoleonowi

11 Statut miasta Leszna z 1835 r strona tytułowa

12 Akt urodzenia Franciszka Sułkowskiego, syna ordynata dóbr rydzyńskich księcia Aleksandra Sułkowskiego w dniu 4 października 1874 r. na Zamku w Rydzynie

13 Zbiory kartograficzne * Zbiór planów miast z lat liczy 381 planów * Zbiór map tematycznych (m.in. Europy, Polski, województw, powiatów, gmin, Pojezierza Leszczyńskiego i majątków ziemskich) obejmuje lata i zawiera 591 map * Zbiór map katastralnych pochodzi z lat i liczy 621 map * Zbiór map topograficznych obejmuje lata , znajduje się w nim 705 map

14 Najstarszy zachowany plan miasta Leszna obrazujący zabudowę miasta z końca XVIII wieku

15 Mapa powiatu śmigielskiego z 1913 roku

16 Druki ulotne (plakaty, afisze, zaproszenia) obejmują lata Znajdują się przede wszystkim w wyodrębnionym zbiorze druków ulotnych, który liczy 5853 j.a. Ponadto druki ulotne znajdują się m.in. w aktach Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Lesznie, materiałach Wojewódzkiego Domu Kultury w Lesznie, Klubu Sportowego Unia Leszno.

17 Obwieszczenie z 18 maja 1848 r. dotyczące oddania broni powstańczej

18 Plakat z okazji rocznicy wybuchu powstania wielkopolskiego, okres międzywojenny

19 Ogłoszenie o zakazie noszenia przez Polaków części mundurów byłej armii polskiej, 18 X 1939

20

21 W zbiorach Archiwum znajduje się także dokumentacja techniczna. * Największa liczba projektów technicznych różnych obiektów znajduje się w w zbiorze dokumentacji technicznej 2465 j.a. z lat * W aktach miasta Leszno zachowała się dokumentacja nadzoru budowlanego. Jest to 998 teczek z lat Dokumentacja dotyczy przede wszystkim pozwoleń na budowę i przebudowę. Dołączone są także szkice i rysunki. W dużym stopniu dotyczy starej zabudowy miasta. Obejmuje nie tylko budynki prywatne, ale także m.in. kościoły, szpitale, obiekty przemysłowe. * Nieliczna dokumentacja techniczna znajduje się także w wielu innych zespołach archiwalnych.

22 Seminarium Nauczycielskie w Lesznie, 1908 r.

23

24

25 Archiwum ma w swoich zbiorach także kilka tysięcy fotografii. * Najwięcej znajduje się w osobnym zbiorze fotografii: 3773 fotografie z lat *Krajowa Agencja Wydawnicza miesięczna kronika fotograficzna województwa leszczyńskiego 638 fotografii z lat * Leszczyński Serwis Fotograficzny z lat , 978 fotografii * w materiałach przekazanych przez Jerzego Zielonkę znajduje się około 2200 fotografii * Fotografie znajdują się także w innych zespołach archiwalnych: m.in. KW PZPR w Lesznie, Leszczyńskie Towarzystwo Kulturalne, Dom Kultury w Lesznie, Powiatowe Archiwum Państwowe w Lesznie, Klub Unia Leszno, Centrum Szybowcowe

26 Uroczystości pogrzebowe cesarza Wilhelma I w Berlinie, marzec 1888 r. Foto: Ottomar Anschűtz

27 Zamek w Rydzynie w latach I wojny światowej pełnił funkcję obozu jenieckiego

28 Powstańcy w Gołanicach

29 Wizytacja ks. biskupa Alojzego Dymka w miejscowości Długie Stare w dniu 4 IX 1932 r.

30 W zbiorach Archiwum znajdują się także widokówki. * Zbiór widokówek z lat , 1543 widokówki * W materiałach przekazanych przez Jerzego Zielonkę znajduje się 140 widokówek

31 Fragment Wolsztyna, ok.1904

32 Leszno widok na obecny Plac Komeńskiego

33 Śmigiel widok na rynek, początek XX w.

34 Archiwum posiada także 82 tłoki pieczętne. Pochodzą z lat Najstarsza jest pieczęć burmistrza miasta Borku.

35 Nasza oferta lekcji archiwalnych Archiwum Państwowe w Lesznie dzieje, zasób, zadania (prezentacja multimedialna, pokaz internetowych baz danych, magazyn archiwalny) Jakie informacje odczytujemy z map? (np. plany miasta Leszna z różnych okresów historycznych nazwy ulic, kierunki rozbudowy miasta) Jak odszukać własnych przodków? (zajęcia genealogiczne gdzie szukać i zajęcia praktyczne) Dzieje Leszna (prezentacja multimedialna dostosowana do wieku uczniów, pokaz materiałów archiwalnych) Południowo-zachodnia Wielkopolska w walce o niepodległość (ukazanie różnorodnych form walki o zachowanie tożsamości narodowej przez Polaków na terenie południowo-zachodniej Wielkopolski od powstania kościuszkowskiego w 1794 r. do stanu wojennego w 1981 r.)

36 Zbrodnia katyńska (ofiary zbrodni pochodzące z terenu południowo-zachodniej Wielkopolski) Działalność polskiego podziemia na terenie południowo-zachodniej Wielkopolski w okresie II wojny światowej (m.in. Armia Krajowa, Bataliony Chłopskie, Czarny Legion, Narodowa Organizacja Bojowa) Historia sportu w Lesznie Organizacja pracy kancelaryjnej i zadania archiwum zakładowego

37 ROK 2010 Przyjęto 17 wycieczek szkolnych. Uczniowie obejrzeli zorganizowaną w siedzibie Archiwum wystawę 65 rocznica wyzwolenia Leszna spod okupacji niemieckiej. Zwiedzanie wystawy połączone było z prelekcjami. Ponadto 10 grup wzięło udział w lekcjach na temat działalności Archiwum oraz funkcjonowania leszczyńskiego samorządu w latach Także te spotkania urozmaicone były prezentacją wystaw: Archiwum Państwowe w Lesznie 60 lat działalności oraz Samorząd miasta Leszna w latach

38 ROK 2011 Przyjęto 26 wycieczek. Uczniowie obejrzeli zorganizowane w siedzibie Archiwum wystawy: Rok 1945 na Ziemi Leszczyńskiej, Symbole narodowe i wojskowe, Obiekty przemysłowe i infrastruktura techniczna miasta Leszna oraz Leszno w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Zwiedzanie wystaw połączone było z prelekcjami. Dla 4 grup uczniów szkół średnich zorganizowano zajęcia dotyczące działalności Archiwum i spraw kancelaryjno-archiwalnych. Ponadto zorganizowano dla dwóch grup zajęcia z genealogii, a 5 klas uczestniczyło w prelekcjach historycznych o dziejach Leszna. Dyrektor Archiwum wystąpiła dwukrotnie z prelekcjami o działalności Archiwum - w Szkole Podstawowej nr 7 w Lesznie.

39 ROK 2012 Przyjęto 37 grup. Uczniowie zwiedzali wystawy: 30. rocznica stanu wojennego w regionie leszczyńskim, Leszno w okresie dwudziestolecia międzywojennego, Międzynarodowe zawody sportowe w Lesznie oraz Generał brygady Józef Kustroń ( ) rocznica urodzin. Zwiedzaniu wystaw towarzyszyły prelekcje. Ponadto część z wymienionych grup uczestniczyła w zajęciach edukacyjnych: dzieje i działalność archiwów, historia Leszna, nauka czytania informacji zawartych na mapach, prowadzenie badań genealogicznych.

40 ROK 2013 Przyjęto 27 grup. Uczniowie zwiedzali wystawy: Płk Władysław Wiecierzyński, dowódca 55. Poznańskiego Pułku Piechoty, 75 lat sportu żużlowego w Lesznie, Walka o wolność w południowo-zachodniej Wielkopolsce w latach , Leszczyńscy fotograficy od Ottomara Anschűtza do Henryka Frąckowiaka. Zwiedzaniu wystaw towarzyszyły prelekcje. Ponadto część z wymienionych grup uczestniczyła także w zajęciach edukacyjnych: dzieje i działalność archiwów, ziemia leszczyńska w 1945 r., nauka czytania informacji zawartych na mapach, prowadzenie badań genealogicznych, dzieje leszczyńskiego sportu. Ponadto zajęcia z genealogii przeprowadzono w Szkole Podstawowej nr 7 w Lesznie.

41 ROK 2014 Znaczna grupa szkół odwiedzających Archiwum w 2014 r. uczestniczyła w projekcie Cyfrowa Dziecięca Encyklopedia Wielkopolan. W Archiwum uczniowie poszukiwali informacji o wybranych przez siebie osobach, wysłuchali prelekcji o działalności archiwum i zaznajamiano ich z bazami danych. Ponadto uczniowie zwiedzali także wystawy : 95. rocznica powstania wielkopolskiego 1918/ /2014, Leszno-Gronowo. Obóz o którym nikt nie chciał pamiętać, W 100. rocznicę wybuchu I wojny światowej, Sentymentalny spacer po Lesznie. W sumie Archiwum odwiedziło 29 grup z różnych szkół z terenu południowo-zachodniej Wielkopolski: Borku Wlkp., Kaczkowa, Kościana, Lasocic, Leszna, Lipna, Moch, Pakosławia, Święciechowy, Wijewa i Wilkowic. Dla uczniów z Borku Wlkp. i Wijewa przygotowano dodatkowo wystawy prezentujące materiały archiwalne dotyczące tych miejscowości. W Muzeum we Wschowie zorganizowaliśmy także w dniach 9 i 11 września 2014 r. spotkania z uczniami miejscowych szkół. Zaprezentowaliśmy wystawę W 100. rocznicę wybuchu I wojny światowej, której towarzyszyły prelekcje. W spotkaniach wzięło udział 13 grup (263 osoby).

42 ROK 2015 W Archiwum uczniowie poszukiwali informacji o wybranych przez siebie osobach, wysłuchali prelekcji o działalności archiwum i zaznajamiano ich z bazami danych. Zwiedzali także wystawy: Sentymentalny spacer po Lesznie, 70. rocznica wyzwolenia Leszna spod okupacji niemieckiej, 75. rocznica zbrodni katyńskiej, 95. rocznica utworzenia Policji Państwowej w Lesznie ( ). Ponadto dla jednej grupy zorganizowano spotkanie na temat historii Leszna, inna grupa miała zajęcia z planami miasta Leszna (m.in. ustalanie nazw ulic). Cztery grupy uczniów z Zespołu Szkół Ekonomicznych zapoznano z tematyką związaną z systemami kancelaryjnymi i kategoriami archiwalnymi, a dla dwóch grup z Liceum Ogólnokształcącego nr 3 w Lesznie przeprowadzono zajęcia dotyczące genealogii (bazy danych, wystawa materiałów przydatnych przy poszukiwaniach genealogicznych). W sumie Archiwum odwiedziło 38 grup z różnych szkół z terenu południowo-zachodniej Wielkopolski: Chojna, Daleszyna, Górzna, Jezierzyc Kościelnych, Kaczkowa i Leszna. Dla uczniów ze szkół w Chojnie, Daleszynie i Górznie przygotowano dodatkowo wystawy prezentujące materiały archiwalne dotyczące tych miejscowości.

43 Zajęcia genealogiczne w 2013 r. Dsc06975.jpg

44 Zajęcia genealogiczne 2013 r.

45 Wystawa dotycząca historii leszczyńskiej policji 2015 r.

46 Spotkanie na temat historii leszczyńskiej policji 2015 r.

47 Inne działania edukacyjne Dzień z Archiwum miejsca organizacji spotkań: Wschowa, Gostyń, Kościan Wystawy wirtualne dostępne na stronie Archiwum Materiały źródłowe dostępne na stronie Współpraca z kółkami historycznymi działającymi w szkołach np. SP 7 w Lesznie Wydawnictwa regionalne

48 plakat_a3_arch_leszno.jpg

49

50

51

52

53

54 Nasza strona