SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA UCZNIÓW W KLASIE IV z przedmiotu przyroda opracowane na podstawie programu DKW /99 wg podręcznika "Mój świat"

Transkrypt

1 SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA UCZNIÓW W KLASIE IV z przedmiotu przyroda opracowane na podstawie programu DKW /99 wg podręcznika "Mój świat" Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie posiada zeszytu przedmiotowego; nie posiada zeszytu ćwiczeń lub prowadzi go niesystematycznie; odpowiedzi ustne i pisemne są ocenione negatywnie; nie wykazuje aktywności na lekcji; nie spełnia wymagań na stopień dopuszczający. Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który Ma osiągnięcia podstawowe, które są niezbędne do dalszego kształcenia. Korzystając z pomocy nauczyciela spełnia następujące wymagania z poszczególnych rozdziałów: Potrafi wyjaśnić pojęcie przyroda Podaje sposoby poznawania przyrody Wymienia elementy przyrody ożywionej i nieożywionej Potrafi odróżnić naturalne składniki krajobrazu od wytworzonych przez człowieka Rozpoznaje elementy krajobrazu Nazywa formy terenu Wskazuje główne kierunki świata Podaje przykład zmian zachodzących w przyrodzie związanych z występowaniem pór roku Rozróżnia szkic, plan i mapę Wskazuje na mapie skalę i legendę Wskazuje zmiany w krajobrazie spowodowane działalnością człowieka Rozpoznaje roślinę zielną, drzewo i krzew Wymienia podstawowe rośliny uprawne i podaje przykłady ich zastosowania Potrafi wymienić główne rodzaje upraw w najbliższej okolicy Podaje skład powietrza i jego podstawowe właściwości Wyjaśnia co to jest gaz Odróżnia substancję czystą od mieszaniny Rozpoznaje stany skupienia substancji Rozpoznaje podstawowe zjawiska atmosferyczne Odczytuje wskazania termometru Rozpoznaje zwierzęta mające zdolność lotu Podaje źródła zanieczyszczeń powietrza w najbliższej okolicy Wyjaśnia określenia: woda, rozpuszczalnik, roztwór, zawiesina Rozpoznaje stany skupienia wody i wyjaśnia w jakich warunkach woda go zmienia Podaje przykłady cieczy, ciał stałych i gazów występujących w przyrodzie Rozpoznaje przykłady roztworów i zawiesin w życiu codziennym Rozpoznaje opady i osady Wyjaśnia różnice między wodą słodką a słoną Wymienia rodzaje wód powierzchniowych Rozróżnia naturalne i sztuczne zbiorniki wodne Potrafi nazwać wody powierzchniowe najbliższej okolicy Podaje przykład źródła zanieczyszczenia wód powierzchniowych SKAŁY I GLEBY Wyjaśnia pojęcia: krystalizacja, krzepnięcie, skała, minerał, gleba Podaje przykład skały, minerału i rodzaju gleby Podaje przykład skał występujących w danej okolicy Podaje przykłady zastosowań skał Zna gatunki zwierząt żyjące w glebie Podaje źródła zanieczyszczeń gleb ROŚLINY I ZWIERZĘTA wyjaśnia pojęcie organizm 1

2 wymienia cechy organizmów żywych podaje różnice pomiędzy samożywnością a cudzożywnością wie do czego służą nasiona nazywa elementy budowy roślin okrytonasiennych wymienia sposoby rozsiewania nasion wie jakie znaczenia mają kwiaty i liście wyjaśnia jakie znaczenie dla człowieka mają zioła rozpoznaje najpospolitsze drzewa podaje przykłady kręgowców podaje przykłady zwierząt hodowanych wymienia zasady opieki nad zwierzętami domowymi podaje nazwę regionu, w którym mieszka i ocenia jego atrakcyjność wie kto wchodzi w skład rodziny rozróżnia stopnie pokrewieństwa w rodzinie charakteryzuje etapy rozwoju człowieka wyjaśnia na czy, polega proces dojrzewania rozumie potrzebę higieny osobistej utrzymywania wyjaśnia zagrożenia wynikające z uzależnień wyjaśnia na czym polega prawidłowe ożywianie rozróżnia produkty pochodzenia roślinnego i zwierzęcego wie jak przechowywać żywność podaje główne zasady kulturalnego zachowania się przy stole potrafi estetycznie nakryć stół wymienia formy ochrony przyrody wskazuje zasady zachowania się wobec obiektów chronionych podaje nazwę parku narodowego w najbliższej okolicy podaje źródła zanieczyszczeń środowiska w swoim regionie wyjaśnia zasadność segregacji odpadów i wykorzystania surowców wtórnych Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który Opanował wiadomości i umiejętności podstawowe, najbardziej przystępne, najprostsze i najbardziej uniwersalne. Stosuje wiedzę przyrodniczą w życiu. Poprawnie posługuje się terminami przyrodniczymi. Potrafi przeprowadzić proste doświadczenia Spełnia wymagania konieczne poszerzone o następujące wymagania podstawowe: posługuje się podstawowymi przyrządami do obserwacji przyrody opisuje krajobraz najbliższej okolicy podaje sposoby wyznaczania kierunku północnego stosuje międzynarodowe skróty nazw kierunków rozróżnia widnokrąg i linię widnokręgu potrafi przeliczyć skalę na wymiary rzeczywiste potrafi narysować plan lub przedmiot w danej skali potrafi wykonać szkic terenu potrafi podać różnice pomiędzy rośliną zielną, krzewem i drzewem potrafi podać zastosowania roślin uprawianych w najbliższej okolicy rozpoznaje zjawiska parowania i skraplania na podstawie rysunku rozpoznaje rodzaje opadów posługuje się termometrem i barometrem, określa siłę wiatru prowadzi dziennik pogody rozumie znaczenie prognozy pogody wyjaśnia, które zjawiska są utrudnieniem w życiu codziennym 2

3 wymienia podstawowe przystosowania ptaków do lotu potrafi podać sposoby ochrony powietrza przed zanieczyszczeniami podaje przykłady różnych stanów skupienia substancji z najbliższego otoczenia rozumie jakie są przyrodnicze następstwa skraplania, topnienia i parowania rozpoznaje wybrane rośliny wodne, ryby, płazy i ssaki żyjące w środowisku wodnym potrafi przyporządkować rośliny i zwierzęta do środowisk, w których żyją podaje cechy płazów do życia w środowisku wodnym i lądowym rozpoznaje wybrane płazy chronione SKAŁY I GLEBY potrafi podać cechy ciała stałego potrafi rozróżnić skały ze względu na stopień ich spoistości oraz podać właściwe ich przykłady potrafi opisać proces powstawania gleby na podstawie profilu glebowego wskazuje główne warstwy gleby wskazuje na przykładzie budowy kreta, dżdżownicy i turkucia podjadka przystosowania organizmów do życia w glebie potrafi wyjaśnić rolę dżdżownicy w spulchnianiu gleby opisuje budowę morfologiczną korzenia i wskazuje jego funkcje wskazuje sposoby ochrony gleby przed zanieczyszczeniami ROŚLINY I ZWIERZETA wskazuje różnice między organizmami roślinnymi i zwierzęcymi podaje przykłady organizmów samożywnych i cudzożywnych rozpoznaje pospolite rośliny nasienne zakłada kolekcję nasion i zielnik rozpoznaje elementy budowy kwiatu rozumie jakie znaczenie w procesie zapylania mają kwiaty wie jakie są główne funkcje liścia potrafi posługiwać się kluczem do oznaczania drzew na podstawie rysunku i opisu podaje do jakiej grupy kręgowców należy określone zwierzę wskazuje na mapie swój region podaje podstawowe informacje o położeniu swojej miejscowości rozumie jakie walory przyrodnicze decydują o atrakcyjności regionu, w którym mieszka potrafi wymienić podstawowe funkcje rodziny potrafi podać cechy charakterystyczne dla szkolnego okresu rozwojowego potrafi wskazać zmiany biologiczne i psychiczne zachodzące u dziewcząt i chłopców w okresie dojrzewania stosuje zasady higieny jamy ustnej, ciała, włosów, odzieży oraz rozumie potrzeby codziennej kąpieli rozumie potrzebę dbania o własną sylwetkę potrafi określić warunki uczenia się wymienia zdrowotne i społeczne skutki palenia papierosów, alkoholizmu i narkomani rozumie na czym polega prawidłowe odżywianie wyjaśnia na czym polega estetyka spożywania posiłków rozumie w jaki sposób należy dbać o przechowywanie żywności potrafi właściwie zachowywać się przy stole rozpoznaje na zdjęciach chronione gatunki roślin i zwierząt wymienia charakterystyczne obiekty przyrodnicze występujące w najbliższym rezerwacie przyrody i parku narodowym wyjaśnia znaczenie parku narodowego i rezerwatu przyrody potrafi wskazać pomnik przyrody występujący w okolicy potrafi określić źródła zanieczyszczeń środowiska w okolicy, w której mieszka rozróżnia źródła pozyskiwania energii opisuje sposoby oszczędzania energii we własnym domu potrafi segregować odpady podaje przykłady odnawialnych i nieodnawialnych zasobów przyrody rozróżnia symbole ekologiczne 3

4 Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który Opanował wiadomości i umiejętności średnio i trudne do opanowania. Prawidłowo stosuje terminy przyrodnicze w opisywaniu zjawisk przyrodniczych. Obserwuje zjawiska przyrodnicze i na ich podstawie wyciąga wnioski. Przewiduje na podstawie obserwacji zmiany zachodzące w przyrodzie. Stosuje wiedzę przyrodniczą w życiu. Szanuje prawa przyrody i działa na rzecz ochrony środowiska. Spełnia wymagania podstawowe poszerzone o następujące wymagania rozszerzające: potrafi sporządzić notatkę z przeprowadzonych obserwacji wyznacza kierunki za pomocą kompasu wyjaśnia od czego zależy widoczność na widnokręgu określa kierunki na podstawie obserwacji Słońca potrafi wyjaśnić zależność między długością cienia a wysokością Słońca nad horyzontem porównuje drogę Słońca nad horyzontem w różnych porach roku potrafi przedstawić skalę w różnych postaciach potrafi stosować skalę w sytuacjach typowych potrafi rozpoznawać obiekty na planie i mapie, wykorzystując podstawowe znaki topograficzne opisuje zmiany jakie zachodzą w przyrodzie w związku z następstwem pór roku wykazuje pozytywne i negatywne skutki działalności człowieka w najbliższej okolicy potrafi wskazać korzyści wynikające z uprawy roślin i hodowli zwierząt rozróżnia tlen, azot i dwutlenek węgla na podstawie opisu tych gazów wyjaśnia jakie jest znaczenie tlenu dla procesu spalania i procesów życiowych organizmów potrafi przeprowadzić proste doświadczenie dotyczące spalania i parowania rozumie i stosuje pojęcia: meteorologia, prognoza pogody, mapa pogody, stacja meteorologiczna rozpoznaje siłę i kierunek wiatru oraz rodzaje opadów i chmur potrafi wyjaśnić jakie znaczenia mają stacje meteorologiczne potrafi zinterpretować mapę pogody wyjaśnia dla których zawodów prognoza pogody jest szczególnie ważna rozpoznaje podstawowe gatunki ptaków i owadów potrafi sporządzić roztwory i doprowadzić do stanu ich nasycenia wskazuje różnice między stanem skupienia wody potrafi wskazać warunki, w których zachodzą w najbliższym otoczeniu procesy skraplanie, rozpuszczania, topnienia i krzepnięcia wykonuje proste doświadczenia, potwierdzające wpływ czynników na proces rozpuszczania wyjaśnia mechanizm oraz warunki powstawania opadów i osadów atmosferycznych potrafi wyjaśnić rolę zbiorników wodnych w przyrodzie potrafi rozpoznać organizmy żyjące na lądzie i w wodzie oraz podać cechy przystosowujące je do życia w tych środowiskach potrafi określić czystość wody na podstawie żyjących w niej organizmów uzasadnia potrzebę ochrony wody przed zanieczyszczeniami SKAŁY I GLEB rozpoznaje rodzaje ciał stałych oraz podaje ich cechy podaje przykłady krystalizacji i krzepnięcia z życia codziennego oraz potrafi przeprowadzić proste doświadczenia ilustrujące te procesy rozpoznaje różne rodzaje skał gromadzi kolekcję skał wyjaśnia jak powstaje próchnica charakteryzuje procesy glebotwórcze interpretuje profil glebowy potrafi zaplanować działania poprawiające żyzność gleby wykazuje związek między skałą macierzystą a glebą 4

5 wyjaśnia zależność między obecnością w glebie próchnicy a jej żyznością wyjaśnia znaczenie gleby dla roślin wskazuje przyczyny i skutki niszczenia gleby ROŚLINY I ZWIERZETA opisuje cechy organizmów żywych wskazuje podobieństwa i różnice między roślinami a zwierzętami porównuje różne sposoby rozsiewania nasion rozpoznaje na schemacie różne typy kwiatostanów rozpoznaje różne sposoby ułożenia liści na łodydze wyjaśnia znaczenie zielonego barwnika dla rośliny potrafi wskazać różne modyfikacje liści wymienia różne typy owoców podaje przykład dziedzictwa kulturowego swojego regionu wyjaśnia funkcje kulturalne najbliższej biblioteki, kina lub teatru zbiera informacje o swoim regionie potrafi określić czym jest tradycja i dziedzictwo kulturowe wyjaśnia znaczenie prowadzenia zdrowego stylu życia potrafi zaplanować sobie czas nauki i wypoczynku podaje skutki nadmiernego spożywania niektórych produktów potrafi scharakteryzować podstawowe składniki pokarmowe oraz ich funkcje potrafi zaproponować rodzaj diety w zależności od potrzeb odbiorcy sporządza spis roślin i zwierząt chronionych stosuje zasady zachowania się na terenach chronionych wskazuje na mapie położenie najbliższego parku narodowego i rezerwatu przyrody zbiera informacje na temat objętych ochroną obszarów swojego regionu uzasadnia konieczność tworzenia różnych form ochrony przyrody podaje przykłady działań człowieka związanych z oszczędzaniem wody i energii elektrycznej uzasadnia potrzebę oszczędzania energii i segregacji odpadów Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który Opanował wiadomości i umiejętności trudne do opanowania, jednak nie wykraczają poza obowiązującą podstawę programową. Ponadto uczeń, samodzielnie poszukuje i gromadzi informacje przyrodnicze. Obserwuje, rozpoznaje i nazywa zjawiska przyrodnicze. Na podstawie obserwacji wykonuje rysunki, szkice i schematy. Opisuje na podstawie uzyskanych informacji zmiany zachodzące w przyrodzie. Spełnia wymagania na stopień dobry poszerzone o następujące wymagania dopełniające: potrafi uzasadnić dobór metod poznawania przyrody zapisuje wyniki obserwacji i wyciąga wnioski wskazuje i ocenia skutki działalności człowieka w najbliższej okolicy potrafi zaplanować trasę wycieczki po najbliższej okolicy samodzielnie rysuje plan wybranego obiektu z zastosowaniem skali gromadzi okazy roślin z najbliższej okolicy i sporządza ich opisy wyjaśnia różnice między substancją czystą a mieszaniną wyjaśnia znaczenia zjawiska parowania w przyrodzie przewiduje skutki długotrwałych susz, opadów, silnych wiatrów oraz zbyt niskich czy wysokich temperatur porównuje budowę ptaków i owadów ocenia wpływ zanieczyszczeń na przyrodę potrafi udowodnić doświadczalnie, że niektóre artykuły spożywcze zawierają wodę potrafi wyjaśnić w jaki sposób można odzyskać substancje czyste z roztworów i zawiesin 5

6 potrafi określić podstawowe właściwości cieczy, gazów i ciał stałych przewiduje możliwość wystąpienia opadów na podstawie obserwacji chmur potrafi wyhodować kryształy soli ocenia znaczenie roślin dla organizmów wodnych ocenia wpływ zanieczyszczeń wody na organizmy żywe wyjaśnić jakie organizmy nazywamy biowskaźnikami SKAŁY I GLEBY prezentuje uporządkowaną i opisana kolekcje skał na podstawie profilu glebowego ocenia żyzność gleby porównuje cechy organizmów żyjących w glebie proponuje różne rodzaje zabiegów rekultywacyjnych gleby ROŚLINY I ZWIERZETA wyjaśnia dlaczego rośliny należą do organizmów samożywnych określa czynniki niezbędne do procesu fotosyntezy wyjaśnia znaczenie wiatru, wody i zwierząt w rozsiewaniu nasion wyjaśnia znaczeni pręcików i słupka w procesie rozmnażania potrafi rozpoznać liście spichrzowe wyjaśnia w jaki sposób rośliny wytwarzają substancje odżywcze potrafi wskazać miejsce tworzenia się owocu rozpoznaje różne typy owoców i przyporządkowuje je właściwym roślinom wskazuje zależności między roślinami a zwierzętami wyjaśnia czym różnią się od siebie ryby, płazy, gady, ptaki i ssaki korzysta z kluczy do rozpoznawania roślin i zwierzą sporządza drzewo genealogiczne swojej rodziny wskazuje różnice między dojrzałością biologiczną, psychiczną i społeczną potrafi przewidzieć skutki nieprzestrzegania zasad higieny osobistej prezentuje informacje na temat najbliższego parku narodowego ocenia stan środowiska w którym żyje wyjaśnia, jaki wpływ wywiera człowiek na przyrodę Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania na stopień bardzo dobry oraz posiada wiadomości i umiejętności wykraczające ponad wymagania programowe; bardziej złożone i nietypowe, trudne do opanowania, twórcze i oryginalne. Systematycznie pogłębia i często prezentuje swoją wiedzę na lekcjach, korzysta z różnych źródeł informacji. Jest bardzo aktywny, bierze udział w konkursach przedmiotowych. 6