Autonomiczny układ nerwowy - AUN

Transkrypt

1 Autonomiczny układ nerwowy - AUN

2 AUN - różnice anatomiczne część współczulna część przywspółczulna włókna nerwowe tworzą odrębne nerwy (nerw trzewny większy) wchodzą w skład nerwów czaszkowych lub rdzeniowych krótsze dywergencja 1:15 włókna przedzwojowe włókna zazwojowe dłuższe dywergencja 1:2 dłuższe (wyjątek nerwy trzewne) krótsze mediator w synapsach eferentnych noradrenalina (NA) acetylocholina (Ach)

3 Dywergencja (rozbieżność) cz. współczulna dywergencja 1:15 cz. przywspólczulna dywergencja 1:2

4 Neuroprzekaźniki i receptory AUN ukł. cholinergiczny cz. czaszkowa Ach + N Ach + M Ach + N N NE +, ukł. adrenergiczny Ach + N N D + D 1 ukł. cholinergiczny cz. krzyżowa Ach + N Ach + M

5 Wyłącznie współczulne unerwienie (receptory adrenergiczne α i β) : mięsień zwieracz źrenicy α 1 - skurcz żyły α 1 - zwężenie, β 2 - rozszerzenie tętnice trzewne i nerkowe α 1 - zwężenie, β 2 - rozszerzenie nerki α - wzrost wchłaniania zwrotnego, β 2 - wzrost wydzielania reniny mięśnie przywłosowe α 1 - skurcz szyszynka β - wzrost syntezy i wydzielania melatoniny

6 Wyłącznie przywspółczulne unerwienie (receptor M): mięsień rozwieracz źrenicy skurcz gruczoły błony śluzowej jamy nosowo-gardłowej wydzielanie rdzeń nadnerczy wydzielanie adrenaliny i noradrenaliny

7 Unerwienie synergistyczne Efektor Moczowód (perystaltyka i tonus) Ślinianki Część współczulna WZROST (α 1 ) WYDZIELANIE (α 1, β 2 ) (wydzielanie gęstej śliny) Część przywspółczulna WZROST (M) WYDZIELANIE (M) (wydzielanie wody) Gruczoły potowe POBUDZENIE (α 1 ) POBUDZENIE (M) Gruczoły łzowe WYDZIELANIE (α 1 ) WYDZIELANIE (M)

8 AUN antagonizm czynnościowy bezpośredni pobudzanie lub hamowanie tych samych efektorów przez obie części AUN (m. sercowy) pośredni pobudzanie efektorów o antagonistycznym działaniu (źrenica: zwężenie/rozszerzenie m. zwieracz źrenicy/m. rozwieracz źrenicy)

9 współczulne drogi eferentne skurcz m. rzęskowego α 1 (akomodacja) przywspółczulne drogi eferentne (receptor M) rozkurcz m. rzęskowego (akomodacja) serce (β 1 β 2 ): przyśpieszenie akcji wzrost kurczliwości wzrost przewodnictwa rozszerza oskrzela (β 2 ) ukł. pokarmowy (α 1 α 2 β 1 β 2 ): zmniejsza perystaltykę żołądka i jelit hamuje wydzielanie żołądka i jelit zmniejsza zewnątrzwydzielniczą czynność trzustki rozkurcz pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych pęcherz moczowy (α 1 β 2 ) m. wypieracz moczu rozkurcz m. zwieracz wew. cewki moczowej - skurcz ejakulacja L S VII IX serce: zwolnienie rytmu serca zmniejszenie kurczliwości spadek przewodnictwa zwęża tętnice wieńcowe rozszerza pozostałe tętnice zwęża oskrzela i pobudza gruczoły oskrzelowe ukł. pokarmowy: wzmaga perystaltykę i wydzielanie żołądka oraz jelit zwiększa zewnątrz- i wewnątrzwydzielniczą czynność trzustki skurcz pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych wzrost syntezy glikogenu pęcherz moczowy: m. wypieracz moczu skurcz m. zwieracz wew. cewki moczowej - rozkurcz erekcja

10 rozszerzenie źrenic częstości akcji serca i ciśnienia tętniczego obkurczenie naczyń krwionośnych skóry obniżenie progu pobudliwości neuronów tworu siatkowatego stężenia glukozy i wolnych kwasów tłuszczowych w osoczu więcej światła dociera do oka ukrwienia mięśni i narządów wewnętrznych ogranicza krwawienie z ran czujności i wywołuje stan ogólnego pobudzenia ilości dostarczanej energii

11 Część jelitowa autonomicznego układu nerwowego błona mięśniowa błona surowicza splot warstwy mięśniowej Auerbacha włókna łączące sploty podsurowicówkowe warstwa podśluzowa błona śluzowa splot warstwy podśluzowej Meissnera

12 Część jelitowa autonomicznego układu nerwowego 10 8 neuronów splot błony podśluzowej (podśluzówkowy) - Meissnera splot błony mięśniowej (śródmięśniowy) - Auerbacha reguluje czynność wydzielniczą komórek błony śluzowej, przepływ krwi i resorpcję kieruje motoryką mięśni gładkich

13 Dziękuję za uwagę