sprawozdawczego oraz dostarczenie informacji o funkcjonowaniu spółki. Natomiast wadą jest wymóg wyważonego doboru wskaźników, których podstawą jest

Transkrypt

1 ANALIZA WSKAŹNIKOWA Analiza danych finansowych za pomocą analizy wskaźnikowej wykorzystuje różne techniki badawcze, podkreślając porównawczą oraz względną wagę prezentowanych danych, które mają ocenić sytuację przedsiębiorstwa. Jednakże nie występuje jedna forma analizy na podstawie której można byłoby przedstawić ogólne wnioski dla każdego typu spółki z każdej branży. W tym aspekcie celem analizy jest identyfikacja zmian w trendach, kwotach, związkach oraz przyczynach leżących u podstaw tych zmian. Może być ona punktem zwrotnym, który wcześniej ostrzeże kadrę menedżerską o znaczącej zmianie, która w przyszłości zdecyduje o sukcesie bądź porażce firmy. Każdy dział w każdej firmie tworzy pewien rodzaj informacji, które mogą być wykorzystywane przez jego kierownika do pomiaru efektywności. Informacje te mogą być powiązane operacyjne z kondycją finansową w ramach działu, całej firmy, czy też wynikami przedsiębiorstwa w relacjach z jego kontrahentami. Kadra menedżerska może nie być świadoma wyników analizy, które mogłyby być wykorzystane do poprawy wydajności lub informacji, że uzyskane wyniki mogą być nieprawdziwe lub błędne. Należy mieć na uwadze całościowy obraz wyników, a nie tylko pojedyncze rezultaty. Analiza wskaźnikowa łączy poszczególne elementy sprawozdania finansowego tj. pozycje bilansu, rachunku zysków i strat, rachunku przepływów pieniężnych. Wartości wskaźników, choć znane są ich wielkości zalecane, muszą być porównywane dla danego przedsiębiorstwa z branżą lub z inną firmą o podobnym profilu działalności i rozmiarze. Jest to metoda badania analitycznego polegająca na obliczaniu wskaźników na podstawie danych zawartych w sprawozdaniach finansowych i ich ocenie porównawczej w czasie i przestrzeni. Dopiero odniesienie wartości do wyników z poprzednich lat i dla innych firm z tej samej branży pozwala na obiektywną ocenę sytuacji ekonomiczno-finansowej przedsiębiorstwa. Za pomocą wskaźników można scharakteryzować różne aspekty ekonomiczne i finansowe działalności przedsiębiorstwa. Analiza finansowa opiera się na zintegrowanym użyciu wielu wskaźników, a nie selektywnym wyborze kilku z nich. W innym przypadku sama wielkość wskaźnika ma niewielką wartość informacyjną. Należy pamiętać, że większość wskaźników nie ma optymalnej wartości. Do zalet analizy wskaźnikowej należy zaliczyć wskazywanie zmian w badanym zjawisku, będących wynikiem decyzji gospodarczych podejmowanych w ciągu okresu

2 sprawozdawczego oraz dostarczenie informacji o funkcjonowaniu spółki. Natomiast wadą jest wymóg wyważonego doboru wskaźników, których podstawą jest wyłącznie przeszłość firmy. Wskaźniki można zaliczyć do pięciu grup: 1. Wskaźniki płynności pokazują zdolność firmy do regulowania zobowiązań finansowych, 2. Wskaźniki zadłużenia określają stopień zadłużenia firmy w stosunku do pewnych grup aktywów lub kapitałów, 3. Wskaźniki operacyjności (sprawności działania) pokazują efektywność wykorzystywanych zasobów w firmie, 4. Wskaźniki rentowności pokazują zdolność przedsiębiorstwa do generowania zysku, 5. Wskaźniki rynkowe szybkie wskaźniki dla inwestorów, są dane dla spółek notowanych w obrocie giełdowym lub na rynku pozagiełdowym.

3 1. Wskaźniki płynności Bieżącej płynności finansowej Aktywa bieżące / zobowiązania bieżące 1,2 2,0 Płynności przyspieszonej (Aktywa bieżące zapasy rozliczenia międzyokresowe czynne) / powyżej 1 zobowiązania bieżące (1,0 1,2) Natychmiastowej płynności Środki pieniężne i inne aktywa pieniężne / zobowiązania bieżące 0,1 0,2 Cyklu zapasów w dniach Średni stan zapasów / przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów x liczba dni w badanym okresie jak najniższy Cyklu należności w dniach Średni stan należności/ przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów x liczba dni w badanym okresie 60 dni Cyklu zobowiązań w dniach Średni stan zobowiązań bieżących / przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów x liczba dni w badanym okresie 60 dni Cyklu środków pieniężnych Cykl zapasów + cykl należności cykl zobowiązań brak jednoznacznych wskazań 2. Wskaźniki zadłużenia Ogólnego zadłużenia Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania / aktywa ogółem 0,57 0,67 Zadłużenia kapitału własnego Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania / kapitały własne 1,0 3,0 Zadłużenia długoterminowego Zobowiązania długoterminowe / kapitały własne 0,5 1,0 3. Wskaźniki operacyjności Operacyjności Koszty własne sprzedaży / przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów poniżej 0,9 Rotacji aktywów ogółem Przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów / średni stan aktywów ogółem powyżej 1,5 Rotacji zapasów Przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów / średni stan jak najwyższy

4 Rotacji należności Rotacji zobowiązań ogółem zapasów Przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów / średni stan należności Przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów / średni stan zobowiązań ogółem (zależny od branży) 7 10 jak najwyższy 4. Wskaźniki rentowności Rentowność sprzedaży Zysk ze sprzedaży / przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów jak najwyższy Rentowność sprzedaży brutto Zysk brutto / przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów jak najwyższy Rentowność sprzedaży netto Zysk netto / przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów jak najwyższy ROA Zysk netto / średni stan aktywów ogółem jak najwyższy ROE Zysk netto / średni stan kapitałów własnych jak najwyższy ROI Zysk z działalności operacyjnej + przychody finansowe / średni stan aktywów ogółem jak najwyższy 5. Wskaźniki rynkowe P/E (cena/zysk) Cena rynkowa akcji / zysk netto przypadający na jedną akcję jak najmniejszy EPS (zysk na akcję) Zysk netto / liczba wyemitowanych akcji 1 jak najwyższy P/BV (cena/wartość księgowa) Cena rynkowa akcji / wartość księgowa akcji poniżej 1,0 DPS (dywidenda na akcję) Dywidendy ogółem / liczba wyemitowanych akcji jak najwyższy (z punktu widzenia akcjonariusza) Wskaźnik stopy dywidendy Dywidenda na jedną akcję / cena rynkowa jednej akcji zależny od polityki spółki 1 To jest ogólny wzór bardziej szczegółowy został przedstawiony w dalszej części materiałów.

5 Model Du Ponta Analiza Du Ponta pozwala na przeprowadzenie szczegółowych badań zyskowności przedsiębiorstwa, posiłkując się dostępnymi danymi, które pochodzą zarówno z rachunku zysków i strat, jak i z bilansu przedsiębiorstwa. Oprócz wiedzy na temat tego: co się zmienia, model poszerza wiedzę również w zakresie tego: dlaczego się zmienia. Model Du Ponta ukazuje zależności przyczynowo-skutkowe zachodzące pomiędzy bardzo ogólnymi wskaźnikami oraz wskaźnikami występującymi na niższych poziomach. Podstawowym celem tworzenia modelu jest rozłożenie informacji gospodarczych zawartych w syntetycznych wskaźnikach na czynniki o niższym stopniu ogólności. Dzięki tak pogłębionej analizie możliwym staje się nie tylko kompleksowa ocena działalności przedsiębiorstwa, ale także przewidywanie dalszego kierunku oraz tempa jego rozwoju. Analiza Du Ponta polega na przedstawieniu wskaźnika finansowego jako iloczynu dwóch lub więcej wskaźników. Dopuszcza się tylko te, które mają uzasadnienie ekonomiczne. Klasyczny model Du Ponta tworzą trzy syntetyczne wskaźniki charakteryzujące efektywność działania jednostki. Na jego podstawie można zauważyć, że efekty finansowe wynikają nie tylko z wysokiej marży zysku, ale także z dużej rotacji majątku.

6 EPS Zgodnie z MSR 33 jednostka oblicza kwotę podstawowego zysku przypadającego na jedną akcję dla zysku lub straty przypadającej na zwykłych akcjonariuszy jednostki dominującej oraz, jeśli informacje te są prezentowane, przypadający na nich zysk lub stratę z działalności kontynuowanej. Pods. zysk na akcję = Zysk (strata) przypadająca na akcjonariuszy zwykłych j. dominującej Śr. ważona l. akcji zwykłych występujących w ciągu danego okresu Dla celów obliczenia podstawowego zysku przypadającego na jedną akcję kwotami przypadającymi na zwykłych akcjonariuszy jednostki dominującej z tytułu: a) zysku lub straty z działalności kontynuowanej przypadającej na jednostkę dominującą i b) zysku lub straty przypadającej na jednostkę dominującą, są kwoty z pkt a) i b) skorygowane o wartość dywidend uprzywilejowanych po opodatkowaniu, różnice z tytułu rozliczenia akcji uprzywilejowanych oraz o inne podobne wpływy akcji uprzywilejowanych, zaklasyfikowanych jako instrumenty kapitałowe. Do celów wyliczenia rozwodnionego zysku przypadającego na jedną akcję kwotę zysku lub straty przypadającą na zwykłych akcjonariuszy jednostki dominującej koryguje się o wpływ następujących elementów (w kwotach po opodatkowaniu): wszelkie dywidendy i inne pozycje dotyczące rozwadniających potencjalnych akcji zwykłych, które zostały odliczone przy ustalaniu zysku lub straty przypadających na akcjonariuszy zwykłych jednostki dominującej, wszelkie odsetki zaliczone do danego okresu odnoszące się do rozwadniających potencjalnych akcji zwykłych, wszelkie inne zmiany przychodów lub kosztów, które wynikałyby z konwersji rozwadniających potencjalnych akcji zwykłych. Do celów wyliczenia rozwodnionego zysku przypadającego na jedną akcję za liczbę akcji zwykłych przyjmuje się średnią ważoną liczby akcji zwykłych powiększoną o średnią ważoną akcji zwykłych, które zostałyby wyemitowane w momencie konwersji wszystkich rozwadniających potencjalnych akcji zwykłych na akcje zwykłe. Przyjmuje się, że konwersja rozwadniających potencjalnych akcji zwykłych na akcje zwykłe nastąpiła na początku okresu lub na dzień emisji potencjalnych akcji zwykłych (jeśli nastąpiło to później).

7 Potencjalne akcje zwykłe traktuje się jako rozwadniające wtedy i tylko wtedy, gdy ich konwersja na akcje zwykłe obniżyłaby zysk przypadający na jedną akcję lub podwyższyłaby stratę przypadającą na akcję z działalności kontynuowanej. Potencjalne akcje zwykłe są antyrozwadniające, gdy ich konwersja na akcje zwykłe spowodowałaby zwiększenie zysku przypadającego na jedną akcję lub zmniejszenie straty na jedną akcję z kontynuowanej działalności gospodarczej.