MODUŁY TEMATYCZNE. A. Wprowadzenie do etyki

Transkrypt

1 Program zajęć etyki dla gimnazjum na ro szkolny2014/15 Etyka dla szkół ponadgimnazjalnych. Autor: Paweł Kołodziński, MEN 408/2011 Nauczyciel : Bernadeta Obrębowska są podzielone wg modułów tematycznych. Nie jest jednak wewnętrznym wymogiem programu, by jego tematy były realizowane wszystkie i po kolei. Wybór tematów z danego modułu zależy od nauczyciela. Ich dobór zależy od wielu czynników (np. zainteresowania, dojrzałości, liczebności klas, organizacji zajęć etc.). MODUŁY TEMATYCZNE A. Wprowadzenie do etyki 1. Doświadczenie zła przykłady zła i ich omówienie, rozróżnienie subiektywizującego i obiektywizującego opisu zła, określenie zła ontycznego i zła moralnego, hierarchia przeżywanego zła, doświadczanie zła i jego wpływ na człowieka, 2. Spojrzenie na rozwój moralności: od moralności Kalego do trybunału w Norymberdze myślenie premoralne na przykładzie Kalego, analiza przewagi postaw egoistycznych u ludzi współczesnych, moralność intersubiektywna (umowa czy wspólne odkrycie prawdy o dobru?), trybunał norymberski a moralność rasy panów, zło moralne ludobójstwa. 3. Przeżycia wewnętrzne a moralność przykłady przeżyć moralnych (strachu, winy, odwagi, dumy moralnej), strach przeżycie, struktura, konsekwencje, definiowanie odwagi, konflikty emocjonalne jako źródło informacji o preferowanych wartościach, przeżycie wstydu (w tym wstydu moralnego) i jego źródło, struktura i funkcjonowanie sumienia, sumienie przed- i pouczynkowe, struktura wewnętrznego życia moralnego i jego znaczenie dla jakości egzystencji człowieka, poczucie własnej wartości a moralność jednostki. 4. Doświadczenie wartości i ich natura poglądy Maxa Schelera na temat wartości, wartość przyjemności zmysłowej, doświadczenie wyboru i hierarchizowanie wartości,

2 zróżnicowanie świata wartości, poglądy na sposób istnienia wartości oraz na ich hierarchię, określenie aksjologii, wartość i godność osoby, zaburzenia postrzegania wartości, antywartości, wcielanie w życie wartości, związek dobra moralnego z wartościami. 5. Odpowiedzialność rodzaje odpowiedzialności, odpowiedzialność jako przymus i jako wezwanie, odpowiedź na wartość, warunki konieczne możliwości ponoszenia odpowiedzialności, obiektywność wartości jako warunek ontyczny odpowiedzialności, pole odpowiedzialności a życie codzienne, cnota jako sprawność moralna, samoświadomość, rozwój moralny, fazy rozwoju moralnego według Lawrence a Kohlberga, 6. Mówimy o dobru i złu opis, ocena, norma, moralność a etyka, etyka jako dziedzina filozofii, etyka normatywna i opisowa, prawo a etyka, metaetyka, rodzaje sądów i uzasadnień etycznych, wypowiedzi etyki a wypowiedzi matematyczne i empiryczne, emotywizm i intuicjonizm, obiektywizm i subiektywizm, absolutyzm i relatywizm etyczny. 7. Normy moralne normy obyczajowe, prawne i moralne, struktura i typy normy moralnej, normy moralne a wartości, uzasadnienia norm moralnych, różnica między uzasadnianiem subiektywistycznym a obiektywistycznym, prawo naturalne a prawo stanowione, normy a wartości, typy etyki, etyka religijna a etyka świecka, analiza Dekalogu, kodeksy etyczne, naturalizm i antynaturalizm w koncepcjach człowieka i etyczne konsekwencje tych poglądów. B. AKTYWNE CZYTANIE DZIEDZICTWA ETYKI 8. Sokrates, Platon i Arystoteles dojrzewanie etyki

3 - Od rachunku uczynków sumienia do intelektualizmu etycznego - Etyka Platona i jej konsekwencje - Etyka Arystotelesa 9. W poszukiwaniu najwyższego dobra -cynizm -hedonizm -epikureizm - Stoicyzm 10. Od etyki religijnej do materialistycznej ateistycznej - Święty Augustyn i święty Tomasz: nowy wymiar moralnego życia człowieka - Zwrot materialistyczny w etyce -Rozumne samodoskonalenie się według Spinozy - Oświeceniowy racjonalistyczny optymizm i jego krytyka 11. Długa droga od Kanta do Nietzschego - Etyka Kanta -Relatywizm i witalizm Fryderyka Nietzschego 12. Między samotnością jednostki a ideologią tłumu - Nazizm i komunizm radziecki etyczne konsekwencje niektórych ideologii - Kondycja człowieka według egzystencjalistów C. CZŁOWIEK WSPÓŁCZESNY W ŚWIETLE DOBRA I W CIENIU ZŁA 13. Etyczne korzenie codzienności - Podmiot moralny w cywilizacji konsumpcyjnej - Tolerancja a codzienność - Odcienie miłości 14. Dobrze żyć i dobrze się mieć - Dylematy etyczne -Wobec korupcji - Etyka a role społeczne - W poszukiwaniu szczęścia

4 Organizacja pracy na lekcji: 1. Uczeń prowadzi zeszyt przedmiotowy, w którym zapisuje przebieg interesujących dyskusji, cytaty godne zapamiętania lub komentarza, pytania, które pozostały bez odpowiedzi, argumenty na rzecz określonego stanowiska, argumenty strony przeciwnej, wreszcie idee i tezy do zapamiętania". 2. Uczeń jest informowany na bieżąco jakie materiały są potrzebne do kolejnych zajęć. Formy sprawdzania wiedzy: 1.Sprawdziany, organizowane na zakończenie określonego bloku tematycznego. Sprawdzian będzie miał formę eseju, pracy domowej lub klasowej, w ramach której uczeń przedstawi jakieś zagadnienie etyczne (np. Czym jest sens życia? Która z zasad sprawiedliwości wydaje ci się słuszna? Czym jest tolerancja? etc.). W pracy powinny znaleźć się: wnioski z dyskusji i analizy tekstu, przeprowadzonych na lekcjach, stanowisko ucznia, pytania, które według niego pozostały otwarte etc. 2.Referaty. 3.Zadania różnego typu np. przygotowywane przez pary dialogi na określony temat, pokazujące złożoność i wieloaspektowość problemów moralnych, prace plastyczne ilustrujące w sposób metaforyczny temat, pisemne komentarze, krótkie formy teatralne jako sposób przedstawienia problemu etycznego. 4.Odpowiedź ustna. Kryteria oceny końcoworocznej: Ocena celująca: poszerzona znajomość tematów przewidzianych w programie, dobre opanowanie umiejętności dyskutowania i argumentacji, indywidualne zainteresowania, umiejętność formułowania własnych, koherentnych ocen i przekonań. Ocena bardzo dobra: dobra znajomość materiału nauczania przewidzianego programem, umiejętność dyskusji, umiejętność zajęcia i racjonalnej obrony własnego stanowiska, dociekliwość. Ocena dobra: znajomość podstawowego materiału objętego zakresem programu, aktywność w dyskusji, umiejętność argumentacji. Ocena dostateczna: znajomość tych terminów, pojęć i fragmentów teorii, która jest niezbędna do dalszego kształcenia, aktywność na lekcji. Ocena mierna: znajomość podstawowych pojęć i problemów etycznych, niezbędnych do dalszego kształcenia.

5 Ocena końcoworoczna uwzględnia ocenę semestralną. Ocena sprawdzianu odpowiada procentom wiedzy zgodnie z WSO: ocena niedostateczna 0-49% wiedzy, ocena dopuszczająca 50-59% wiedzy, ocena dostateczna 60 74% wiedzy, ocena dobra 75 89% wiedzy, ocena bardzo dobra 90 98% wiedzy, ocena celująca % wiedzy.