brak opodatkowania zysków kapitałowych (tzw. podatku Belki) osiągniętych przez oszczędzających w związku z oszczędzaniem na IKE,

Transkrypt

1 1. Czy każdy może założyć IKE i IKZE? Prawo do dodatkowego oszczędzania na przyszłą emeryturę w ramach IKE i IKZE przysługuje każdej osobie fizycznej, która ukończyła 16 lat. W przypadku osób małoletnich, wpłaty na IKE lub IKZE mogą być dokonywane tylko w roku kalendarzowym, w którym dana osoba uzyskuje dochody z pracy wykonywanej na podstawie umowy o pracę. W przypadku osób, które ukończyły 55 rok życia, warunkiem założenia IKE jest przedłożenie oświadczenia, że nie dokonała w przeszłości wypłaty środków zgromadzonych na IKE. 2. Jakie uzyskam korzyści jeśli założę IKE lub IKZE? Posiadanie indywidualnego konta emerytalnego lub indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego niesie ze sobą wiele korzyści, do których należy zaliczyć przede wszystkim: I. W przypadku indywidualnego konta emerytalnego: uzyskanie dodatkowego świadczenia emerytalnego, brak opodatkowania środków z tytułu wypłaty z IKE, brak opodatkowania zysków kapitałowych (tzw. podatku Belki) osiągniętych przez oszczędzających w związku z oszczędzaniem na IKE, brak opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn środków zgromadzonych na IKE przeznaczonych dla spadkobierców albo osób uprawnionych pod warunkiem, że oszczędzający gromadzi oszczędności wyłącznie w jednym IKE, dowolność wpłat na IKE oszczędzający może wpłacać w dowolnych terminach i w dowolnej wysokości w ramach wysoko określonego limitu, możliwość rozrządzenia przez oszczędzającego środkami zgromadzonymi na IKE na wypadek jego śmierci, poprzez wskazanie osób uprawnionych do nabycia tych środków, możliwość wyboru sposobu oszczędzania oraz szeroki wachlarz instytucji, w ramach których oszczędzający może posiadać IKE, tj. lokata bankowa, fundusz inwestycyjny, polisa na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym, rachunek w podmiocie prowadzącym działalność maklerską oraz dobrowolny fundusz emerytalny, możliwość dokonania zwrotu z IKE oraz częściowego zwrotu z IKE w przypadku wystąpienia sytuacji, w której zachodzi potrzeba spożytkowania środków na bieżące cele, oszczędzający może uzyskać środki zgromadzone na IKE przed osiągnięciem wymaganego wieku lub uprawnień emerytalnych. II. W przypadku indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego: uzyskanie dodatkowego świadczenia emerytalnego, możliwość odliczenia wpłat na IKZE od podstawy opodatkowania pod warunkiem, że oszczędzający gromadzi oszczędności wyłącznie w jednym IKZE,

2 brak opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn środków zgromadzonych na IKZE przeznaczonych dla spadkobierców albo osób uprawnionych, dowolność wpłat na IKZE oszczędzający może wpłacać w dowolnych terminach i w dowolnej wysokości w ramach wysoko określonego limitu, możliwość rozrządzenia przez oszczędzającego środkami zgromadzonymi na IKZE na wypadek jego śmierci, poprzez wskazanie osób uprawnionych do nabycia tych środków możliwość wyboru sposobu oszczędzania oraz szeroki wachlarz instytucji, w ramach których oszczędzający może posiadać IKZE, tj. lokata bankowa, fundusz inwestycyjny, polisa na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym, rachunek w podmiocie prowadzącym działalność maklerską oraz dobrowolny fundusz emerytalny, możliwość dokonania zwrotu z IKZE w przypadku wystąpienia sytuacji, w której zachodzi potrzeba spożytkowania środków na bieżące cele, oszczędzający może uzyskać środki zgromadzone na IKZE przed osiągnięciem wymaganego wieku lub uprawnień emerytalnych. 3. Co mam zrobić, aby założyć IKE lub IKZE? Osoba, która zamierza otworzyć indywidualne konto emerytalne lub indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego powinna w tym celu zawrzeć umowę odpowiednio o prowadzenie IKE lub IKZE, z jedną z pięciu grup instytucji finansowych uprawnionych do prowadzenia IKE i IKZE. W zależności od formy, w jakiej zamierza dana osoba oszczędzać środki, umowa ta może zostać zawarta z: 1) funduszem inwestycyjnym lub kilkoma funduszami inwestycyjnymi, pod warunkiem że są zarządzane przez to samo towarzystwo funduszy inwestycyjnych, albo 2) podmiotem prowadzącym działalność maklerską o świadczenie usług polegających na wykonywaniu zleceń nabycia lub zbycia instrumentów finansowych i prowadzenie rachunku papierów wartościowych oraz rachunku pieniężnego, albo 3) zakładem ubezpieczeń ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym, albo 4) bankiem o prowadzenie rachunku bankowego, albo 5) dobrowolnym funduszem emerytalnym. Umowa o prowadzenie indywidualnego konta emerytalnego oraz indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego powinna zostać zawarta w formie pisemnej. Umowa określa wzajemne obowiązki i uprawnienia stron, w tym najistotniejsze kwestie z punktu widzenia oszczędzającego, tj. m.in.: zakres, częstotliwość i formę informowania oszczędzającego o środkach zgromadzonych odpowiednio na IKE lub IKZE, koszty i opłaty obciążające oszczędzającego, okres wypowiedzenia umowy, termin dokonania wypłaty, wypłaty transferowej, częściowego zwrotu (w przypadku IKE) oraz zwrotu. Zawarcie umowy o prowadzenie indywidualnego konta emerytalnego lub indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego z instytucją finansową jest jedynym wymogiem formalnym niezbędnym do otwarcia ww. kont.

3 4. Czy jest jakiś limit, do którego mogę dokonywać wpłat na IKE? Suma wpłat na indywidualne konto emerytalne w danym roku kalendarzowym nie może przekroczyć kwoty odpowiadającej trzykrotności średniego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok, określonego w stosownej ustawie. Limit ten ustalany jest w sposób kwotowy każdego roku przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej, np. w 2015 roku limit ten wynosi złotych. W przypadku IKE prowadzonego w formie umowy ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym ograniczenie, o którym mowa wyżej, dotyczy wyłącznie części składki ubezpieczeniowej stanowiącej wpłatę na IKE, czyli inwestowanej w jednostki ubezpieczeniowych funduszy kapitałowych. Dodatkowo, suma składek wpłat dokonywanych przez małoletniego na IKE nie może przekroczyć dochodów uzyskanych przez niego w danym roku, z pracy wykonywanej na podstawie umowy o pracę. Roczny limit wpłat na IKE nie ma natomiast zastosowania do wysokości środków przyjmowanych w ramach wypłat transferowych. 5. Jaka jest dopuszczalna wysokość wpłat na IKZE w ciągu roku, zapewniająca możliwość odliczenia tych wpłat od podstawy opodatkowania? Limit wpłat na IKZE jest określany kwotowo i jest jednakowy dla wszystkich. Stanowi on równowartość 1,2 krotności przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok, określonego w ustawie budżetowej lub ustawie o prowizorium budżetowym lub w ich projektach, jeżeli odpowiednie ustawy nie zostały uchwalone. Każdego roku, Minister Pracy i Polityki Społecznej ogłasza w drodze obwieszczenia maksymalną wysokość wpłat na IKZE, np. w 2015 r. limit wpłat na IKZE wynosi 4 750,80 złotych. W przypadku IKZE prowadzonego w ramach umowy ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym ograniczenie, o którym mowa wyżej, dotyczy wyłącznie części składki ubezpieczeniowej stanowiącej wpłatę na IKZE. Dodatkowo, w przypadku osoby małoletniej, limit wpłat na IKZE nie może przekroczyć dochodów uzyskanych przez niego w danym roku, z pracy wykonywanej na podstawie umowy o pracę. Roczny limit wpłat na IKZE nie ma natomiast zastosowania do wysokości środków przyjmowanych w ramach wypłat transferowych. 6. Jakie muszę spełnić warunki, aby dokonać wypłaty środków z IKE bez utraty ulgi podatkowej? Wypłaty środków zgromadzonych na indywidualnym koncie emerytalnym może dokonać oszczędzający, który: osiągnął wiek 60 lat lub nabył uprawnienie emerytalne i ukończył 55 rok życia. Dodatkowo, oszczędzający powinien spełnić jeden z dwóch warunków: a) dokonywał wpłat na IKE co najmniej w 5 dowolnych latach kalendarzowych albo

4 b) dokonał ponad połowy wartości wpłat nie później niż na 5 lat przed dniem złożenia przez oszczędzającego wniosku o dokonanie wypłaty. Wyjątek od powyższej zasady stanowią warunki wypłaty środków odnoszące się do osób urodzonych do dnia 31 grudnia 1948 r.: I. Oszczędzający urodzony do dnia 31 grudnia 1945 r. może dokonać wypłaty środków z IKE, jeżeli spełnia warunek: dokonywania wpłat na IKE co najmniej w 3 dowolnych latach kalendarzowych albo dokonania ponad połowy wartości wpłat nie później niż na 3 lata przed dniem złożenia przez oszczędzającego wniosku o dokonanie wypłaty. II. Oszczędzający urodzony w okresie między 1 stycznia 1946 r. a 31 grudnia 1948 r. może dokonać wypłaty środków z IKE, jeżeli osiągnął wiek 60 lat bądź nabył wcześniejsze uprawnienia emerytalne oraz pod warunkiem: dokonywania wpłat na IKE co najmniej w 4 dowolnych latach kalendarzowych albo dokonania ponad połowy wartości wpłat nie później niż na 4 lata przed dniem złożenia przez oszczędzającego wniosku o dokonanie wypłaty. Wypłaty środków z IKE może dokonać również osoba uprawniona w przypadku śmierci oszczędzającego na tym koncie. Należy pamiętać, iż wypłata środków zgromadzonych na IKE nie ma charakteru automatycznego. Zatem w celu dokonania wypłaty osoba spełniająca powyższe warunki, zobowiązana jest złożyć stosowny wniosek. Należy mieć na uwadze fakt, że dokonanie przez oszczędzającego wypłaty jednorazowej albo wypłaty pierwszej raty, wiąże się z brakiem możliwości ponownego zawarcia przez niego umowy o prowadzenie IKE. Ponadto, oszczędzający, który dokonał wypłata pierwszej raty nie może już dokonywać wpłat na IKE. 7. Jak długo muszę oszczędzać w ramach IKZE, aby móc dokonać wypłaty środków zgromadzonych na tym koncie, bez utraty uprawnień podatkowych. Wypłatę środków zgromadzonych na IKZE może dokonać osoba, która osiągnęła wiek 65 lat oraz pod warunkiem, że dokonywała wpłat na IKZE co najmniej w 5 latach kalendarzowych. W przypadku śmierci oszczędzającego na IKZE, środki zgromadzone na tym koncie mogą zostać wypłacone przez osobę uprawnioną. W celu dokonania wypłaty oszczędzający spełniający warunki określone wyżej zobowiązany jest złożyć stosowny wniosek. Należy pamiętać, że oszczędzający, który dokonał wypłaty pierwszej raty nie może już dokonywać wpłat na IKZE. Dodatkowo, w przypadku dokonania przez oszczędzającego wypłaty jednorazowej albo wypłaty pierwszej raty, nie może on ponownie zawrzeć umowy o prowadzenie IKZE. 8. Co się dzieje ze środkami zgromadzonymi na IKE lub IKZE w przypadku śmierci oszczędzającego? Oszczędzający w chwili zawierania umowy o prowadzenie IKE lub IKZE, jak również w trakcie trwania tej umowy, może wskazać jedną lub więcej osób, którym, w przypadku jego śmierci, mają

5 zostać wypłacone środki przez niego zgromadzone na IKE lub IKZE. Jednocześnie z ww. wskazaniem, oszczędzający może określić udział każdej z tych osób w zgromadzonych środkach. W przypadku, gdy oszczędzający wskaże kilka osób uprawnionych, a nie oznaczy ich udziału w tych środkach lub suma oznaczonych udziałów nie będzie równa 100%, przyjęte zostanie, że udziały tych osób są równe. Natomiast, w sytuacji, gdy oszczędzający nie wskaże osób uprawnionych do otrzymania środków po jego śmierci, środki przez niego zgromadzone zostaną przyznane spadkobiercom. Wyjątek stanowią środki zgromadzone w ramach umowy o prowadzenie IKE lub IKZE zawartej z zakładem ubezpieczeń, które w ww. sytuacji zostaną przyznane najbliższej rodzinie oszczędzającego (ubezpieczonego) w kolejności ustalonej w ogólnych warunkach ubezpieczenia, chyba że strony umowy umówiły się inaczej.