INFO-SERWIS PRAWNY. Zrzeczenie się zarzutu przedawnienia? WAŻNE! Wrzesień 2014

Transkrypt

1 Zrzeczenie się zarzutu przedawnienia? Możliwość dochodzenia roszczeń jest ograniczona w czasie. Prawo określa bowiem terminy dla dochodzenia wzajemnych roszczeń stron stosunków cywilnoprawnych, których przekroczenie powoduje przedawnienie roszczeń. Należy jednak pamiętać, że upływ terminów przedawnień nie powoduje wygaśnięcia roszczenia, a jedynie jego osłabienie. W świetle prawa, ten przeciwko komu przysługuje roszczenie może uchylić się od jego zaspokojenia, tj. dłużnik może skutecznie odmówić spełnienia świadczenia poprzez wniesienie zarzutów lub sprzeciwu. Zasada ta jednak nie znajdzie zastosowania, jeśli dłużnik zrzecze się korzystania z zarzutu przedawnienia. Zrzeczenie się zarzutu przedawnienia jest jednostronną czynnością prawną, która wywołuje skutki prawne od zaraz. Zrzeczenie jest oświadczeniem woli, które wywołuje skutki prawne, gdy dotrze do drugiej strony w taki sposób, że ta może zapoznać się z jego treścią. Zrzeczenie się zarzutu przedawnienia może także stanowić element składowy ugody. WAŻNE! Zrzeczenie się przedawnienia powinno być wyraźne. Dorozumiane oświadczenie woli dłużnika o zrzeczeniu się zarzutu przedawnienia można przyjąć tylko wówczas, gdy jego zamiar zrzeczenia się zarzutu przedawnienia wynika w sposób niewątpliwy z towarzyszących temu oświadczeniu okoliczności, np. pertraktacje dłużnika z wierzycielem na temat rozłożenia długu na raty, zawarcie ugody sądowej, pozasądowej.

2 Czy dłużnik może zmienić zdanie? Odwołanie zrzeczenia się przedawnienia będzie w określonych okolicznościach możliwe i poskutkuje przekształceniem roszczenia wymagalnego w zobowiązanie naturalne, czyli umożliwiające uchylenie się dłużnika od zaspokojenia wierzyciela. Odwołanie zrzeczenia nie będzie skuteczne po uprawomocnieniu się wyroku lub ugody sądowej stwierdzającej obowiązek zapłaty przez dłużnika. Zrzeczenie się zarzutu przedawnienia uprawnieniem osobistym Możliwość zrzeczenia się przez dłużnika korzystania z przedawnienia jest jego uprawnieniem osobistym, jeżeli więc dłużnik skorzystał ze swojego uprawnienia i zrzekł się zarzutu przedawnienia, osoba trzecia np. poręczyciel nie może skutecznie kwestionować przedmiotowego zrzeczenia. Termin biegnie na nowo W przypadku zrzeczenia się zarzutów przedawnie- nia termin przedawnienia biegnie na nowo, wierzy- ciel może więc skutecznie składać pozew do sądu, pamiętać jednak należy, że ponownie może też dojść do przedawnienia tego roszczenia. Ewelina Miśko-Pawłowska Radca Prawny

3 Rzecz o właściwości, czyli który sąd zajmie się Twoją sprawą? Ustawodawca nie pozostawił dowolności w wyborze sądu, przed którym można wytoczyć powództwo cywilne. Zgodnie z kodeksem postępowania cywilnego wyróżnić można dwa rodzaje właściwości sądu: właściwość rzeczową i miejscową. Rrzeczowa właściwość sądu jest zasadnicza W pierwszej kolejności należy prawidłowo ustalić właściwość rzeczową sądu, składając pozew do sądu, należy zastanowić się czy właściwy będzie sąd rejonowy czy też sąd okręgowy. Ogólną zasadą przyjętą w postępowaniu cywilnym jest to, że sądy rejonowe rozpoznają wszystkie sprawy z wyjątkiem spraw, dla których zastrzeżona jest właściwość sądów okręgowych. W sprawach majątkowych właściwe będą sądy okręgowe wówczas, gdy wartość przedmiotu sporu przewyższa kwotę siedemdziesięciu pięciu tysięcy złotych. Jednakże zasada ta nie dotyczy między innymi spraw o alimenty, o naruszenie posiadania czy też o ustalenie rozdzielności majątkowej między małżonkami, właściwy pozostaje w tych przypadkach sąd rejonowy. Miejscowa właściwość sądu W dalszej kolejności należy pochylić się nad zagadnieniem właściwości miejscowej sądu, czyli sprawdzić, w której miejscowości położony jest sąd odpowiedni do rozpoznania naszej sprawy. Również dla tego rodzaju właściwości ustawodawca przewidział ogólną zasadę, zgodnie z którą powództwo należy wytoczyć przed sąd pierwszej instancji, w którego okręgu pozwany ma miejsce zamieszkania.

4 INFO-SERWIS PRAWNY przewidział ogólną zasadę, zgodnie z którą powództwo należy wytoczyć przed sąd pierwszej instancji, w którego okręgu pozwany ma miejsce zamieszkania. Przemienna właściwość sądu: W niektórych sprawach istnieje możliwość wyboru właściwego sądu do rozpoznania powództwa, na przykład w sprawach o roszczenia majątkowe przeciwko przedsiębiorcy powództwo można wytoczyć przed sądem, w którego okręgu znajduje się zakład główny lub oddział, bądź zgodnie z ogólną zasadą przed sądem miejsca zamieszkania pozwanego. Właściwość taką ustawodawca określił mianem właściwości przemiennej. Wyłączna właściwość sądu Wskazać należy również, iż dla niektórego rodzaju spraw przewidziana jest właściwość wyłączna, dla której nie mają zastosowania żadne alternatywy czy tez właściwość ogólna. Przykładowo wskazać można powództwo o własność lub inne prawo rzeczowe na nieruchomości oraz powództwo o posiadanie nieruchomości wytoczyć można wyłącznie przed sąd miejsca jej położenia. Umowna właściwość sądu Przewidziana został również możliwość umownego ustalenia właściwego miejscowo sądu pierwszej instancji. Strony mogą pisemnie umówić się na poddanie sporu już wynikłego bądź mogącego wyniknąć w przyszłości z oznaczonego stosunku prawnego. Uprawnienie to zostało ograniczone o sprawy, które objęte zostały właściwością wyłączną. Matylda Hałat Specjalista ds. prawnych

5 Referendarz sądowy, czyli kto? Definicji referendarza sądowego nie znajdziemy w przepisach. Dowiedzieć się jednak możemy, że wykonuje on zadania z zakresu ochrony prawnej, innej niż wymiar sprawiedliwości. W Kodeksie postępowania cywilnego zastrzeżono, iż referendarz może wykonywać czynności w wypadkach wskazanych w ustawie. Cytując przepis, warto wskazać, iż w zakresie powierzonych mu czynności referendarz sądowy ma kompetencje sądu, chyba, że ustawa stanowi inaczej. Kompetencje w postępowaniu... Obecnie referendarz sądowy jest uprawniony do dokonywania czynności w postępowaniu procesowym, takich jak wydawanie nakazów zapłaty w postępowaniu upominawczym i elektronicznym postępowaniu upominawczym oraz europejskim postępowaniu nakazowym. W postępowaniu wieczystoksięgowym organ ten może dokonywać czynności w sprawach o wpis. W postępowaniu spadkowym referendarz jest również umocowany do dokonywania czynności za wyjątkiem prowadzenia rozprawy, zabezpieczenia spadku i przesłuchania świadków testamentu ustnego. W ramach postępowania rejestrowego omawiany organ może dokonywać czynności z wyłączeniem prowadzenia rozprawy. W postępowaniu egzekucyjnym referendarz może nadać klauzulę wykonalności tytułom egzekucyjnym, które to zostały precyzyjnie wskazane w przepisach, może również wydać postanowienie w przypadku zbiegu egzekucji sądowej i administracyjnej oraz stwierdzić wykonalność europejskiego nakazu zapłaty.

6 Kompetencje referendarza obejmują również czynności w postępowaniu o wyjawienie majątku z wykluczeniem zastosowania środków przymusu. Bez względu na tryb i rodzaj postępowania zaś referendarz może m. in.: rozpoznać wniosek o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego z urzędu, ustanowić kuratora dla osoby, której nie jest znane miejsce pobytu, stwierdzić prawomocność orzeczenia, uczestniczyć przy przeprowadzaniu dowodu przy użyciu urządzeń technicznych umożliwiających dokonanie tej czynności na odległość. Jak zaskarżyć orzeczenie referendarza Na orzeczenia referendarza sądowego przysługuje specjalny środek skarga (art Kodeksu postępowania cywilnego). Skargę taką rozpoznaje sąd, w którym wydano zaskarżone orzeczenie. W razie wniesienia skargi, orzeczenie, co do zasady traci moc. Sąd rozpoznaje sprawę jako sąd pierwszej instancji. Skargę należy wnieść do sądu w terminie tygodniowym od dnia doręczenia postanowienia referendarza, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Wyjątki od zasady Jeśli skarga dotyczy postanowienia referendarza w przedmiocie kosztów sądowych lub kosztów procesu oraz w przedmiocie odmowy ustanowienia adwokata lub radcy prawnego, sąd wydaje postanowienie, w którym to zaskarżone postanowienie referendarza utrzymuje w mocy albo je zmienia, zaś wniesiona skarga wstrzymuje wykonalność orzeczenia sąd orzeka jako sąd drugiej instancji. Paulina Sokół Aplikant Radcowski