Techniki legislacyjne (wprowadzenie do tematu)

Transkrypt

1 Techniki legislacyjne (wprowadzenie do tematu) 10 listopada 2012 r. Prowadzący Dariusz Dąbkowski 1

2 Główny temat zajęć ROZPORZĄDZENIE PREZESA RADY MINISTRÓW dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie Zasad techniki prawodawczej (Dz. U. Nr 100, poz. 908)

3 Kogo dotyczą ZTP? Teza 1 - wszystkich organów władzy publicznej stanowiących prawo Teza 2 czy tylko niektórych organów władzy publicznej stanowiącej prawo

4 Ważne Dział VII Zasad techniki prawodawczej Projekty aktów prawa miejscowego 142 i 143

5 Obowiązywanie ZTP wobec j.s.t Najmniej obszerny w ZTP dział VII zawiera reguły opracowywania aktów prawa miejscowego. Umiejscowienie tych reguł w akcie wykonawczym do ustawy z 1996 r. o Radzie Ministrów jest wątpliwe. Jest więc zasadne, aby w przyszłości obowiązek stosowania zasad techniki prawodawczej został wyraźnie uregulowany w ustawach ustrojowych dla samorządu terytorialnego, gdyż obecnie brak jest obowiązku ich stosowania przy opracowywaniu projektów aktów prawa miejscowego.

6 Orzecznictwo Glosa do wyroku NSA z dnia 14 listopada 2003 r., II SA/Wr 1389/03 oraz do wyroku WSA z 20 października 2004 r., IV SA/Wr 505/04. Problem objęcia prawotwórczej działalności organów samorządu terytorialnego przepisami ZTP [zasad techniki prawodawczej] odnosi się wyłącznie do kwestii formalnych, albowiem określenie prawidłowych reguł konstruowania aktów normatywnych nie powinno być samo przez się oceniane jako niezgodne z konstytucyjną zasadą samodzielności jednostek samorządu terytorialnego. Krytyczne uwagi kierowane do prawodawcy dotyczą więc wyłącznie sposobu objęcia jednostek samorządu terytorialnego regułami ZTP.

7 Wyrok WSA II OSK 346/07 1. Określone w rozporządzeniu z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie "Zasad techniki prawodawczej" (Dz. U. Nr 100, poz. 908), wydanym na podstawie upoważnienia zawartego w ustawie o Radzie Ministrów, zasady techniki prawodawczej nie mogą stanowić podstawy do oceny zgodności z prawem uchwały w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Mają one charakter wskazówek i zaleceń, a niezastosowanie się do nich nie wiąże się z sankcją w postaci stwierdzenia nieważności aktu prawa miejscowego. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego jest szczególnym aktem normatywnym i o zakresie jego treści przesądzają przede wszystkim przepisy ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

8 Mimo wszystko, dlaczego ZTP są ważne? Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie "Zasad techniki prawodawczej" nie jest aktem normatywnym, ale odzwierciedla standardy kultury prawnej. Wyrok WSA (sygn. akt III SA/Wa 2433/05)

9 przesłanka stwierdzenia niekonstytucyjności przepisu jest takie uchybienie rudymentarnym kanonom techniki prawodawczej, ujmowanym w postaci zasad przyzwoitej legislacji, które powoduje dowolność albo brak możliwości poprawnej interpretacji. Nie oznacza to jednak, że każdy przepis przy interepretacji którego podmiot stosujący prawo (zwłaszcza sąd) jest zmuszony sięgnąć do pozajęzycznych metod wykładni jest automatycznie niezgodny z art. 2 Konstytucji. TK orzeczenie P 16/03 9

10 Ciekawostka rudymentarnym tj. elementarny, podstawowy

11 Źródła prawa Art. 87 Konstytucji 1. Źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są: Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia. 2. Źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są na obszarze działania organów, które je ustanowiły, akty prawa miejscowego.

12 Konstytucja Art. 94. Organy samorządu terytorialnego oraz terenowe organy administracji rządowej, na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawie, ustanawiają akty prawa miejscowego obowiązujące na obszarze działania tych organów. Zasady i tryb wydawania aktów prawa miejscowego określa ustawa. Ustawa z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 17, poz. 95, z późn. zm.) oraz ustawy ustrojowe dla samorządu terytorialnego

13 Wzór aktu normatywnego Akty prawa miejscowego są stanowione przez wojewodę i organy administracji niezespolonej na podstawie przepisów upoważniających zamieszczonych w ustawie dotyczącej administracji rządowej w województwie albo w innych ustawach. 2. Akty prawa miejscowego są stanowione przez sejmik województwa, radę lub zarząd powiatu oraz radę lub zarząd gminy na podstawie przepisów upoważniających zamieszczonych w ustawach dotyczących odpowiednich samorządów terytorialnych albo w innych ustawach. 3. Rodzaje aktów prawa miejscowego określają ustawy, o których mowa w ust. 1 i 2.

14 Ważne 143. Do aktów prawa miejscowego stosuje się odpowiednio zasady wyrażone w dziale VI [Projekty aktów normatywnych o charakterze wewnętrznym (uchwał i zarządzeń)], z wyjątkiem 141, w dziale V [Projekt aktu wykonawczego (rozporządzenia)], z wyjątkiem 132, w dziale II [Zmiana (nowelizacja) ustawy] oraz w dziale I [Projekt ustawy] rozdziały 2-7, a do przepisów porządkowych - również w dziale I rozdział 9, chyba że odrębne przepisy stanowią inaczej.

15 Dział I [Projekt ustawy] rozdział 2 Budowa ustawy rozdział 3 Tytuł ustawy rozdział 4 Układ i postanowienia przepisów merytorycznych rozdział 5 Układ i postanowienia przepisów przejściowych i dostosowujących rozdział 6 Układ i postanowienia przepisów końcowych rozdział 7 Oznaczanie przepisów ustawy i ich systematyzacja Rozdział 9 Przepisy karne tylko przepisy porządkowe

16 MAKROKOMPOZYCJA Część I (tylko w kodeksach) Księga I (tylko w kodeksach) Tytuł I Dział I * Rozdział 1 - Oddział 1 (tylko w kodeksach) 16

17 SPOSÓB PODZIAŁU NA DZIAŁY I ROZDZIAŁY Rozdział 1 Rozdział 2 Rozdział 3 Dział I Rozdział 1 Rozdział 2 Dział III Dział I Rozdział 1 Rozdział 2 Rozdział 3 Dział II Dział III Rozdział 1 Rozdział 2 17

18 NIEDOPUSZCZALNE JEST NUMEROWANIE PARAGRAFÓW ODRĘBNIE DLA KAŻDEGO ROZDZIAŁU W UCHWALE ROZDZIAŁ 1 ROZDZIAŁ ROZDZIAŁ 2 ROZDZIAŁ

19 MIKROKOMPOZYCJA paragraf (artykuł tylko w ustawach) oustęp punkt»litera tiret 19

20 SKRÓTY I OZNACZANIE JEDNOSTEK REDAKCYJNYCH paragraf 1. ustęp; ust : punkt; pkt 1)... ; 2)... : litera; lit. a), b) : tiret,. 20

21 PRZYWOŁYWANIE JEDNOSTEK REDAKCYJNYCH W PRZEPISACH 1, 3, 1-8, 11 ust. 1 pkt 4 lit. a tiret pierwsze i 13; ust. 1, 3, 5 i 7; ust. 1-5 i 8 pkt 1, 3, 5 i 7; pkt 1-5 i 8 lit. b i f; lit. a-d; lit. a-d oraz g tiret drugie; tiret pierwsze, trzecie i czwarte; tiret pierwsze trzecie; tiret pierwsze, czwarte, szóste i ósme 21

22 BUDOWA PARAGRAFU 1. Ilekroć w regulaminie jest mowa o: 1., Ilekroć w regulaminie jest mowa o: a) ; b). 1. Ilekroć w regulaminie jest mowa o: 1) ; 2). 22

23 Przykład projekt ustawy o środkach ochrony roślin (druk nr 740) Art. 109.Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem: 1) przepisów art. 73 i art. 74, które wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 2013 r.; 2) przepisów art. 42, art. 66 oraz art. 76 ust. 1 pkt 31 i 40, które wchodzą w życie z dniem 26 listopada 2013 r.; 3) przepisów: a)art. 35 ust. 3, art. 37 ust. 2, art. 48 ust. 1 4, art , art. 55, art. 56, art. 57 ust. 1 8, art , art. 76 ust. 1 pkt 25, 26, 32 i 35 37, b)art. 77: pkt 1 w zakresie art. 1 pkt 3, pkt 3, pkt 5 w zakresie art. 76 i art. 77 ust. 1 i 2, pkt 7, pkt 9: lit. b w zakresie art. 85 pkt 7 lit. c, lit. c, pkt 11: lit. a tiret pierwsze, lit. c, pkt 13 w zakresie art. 107 ust. 1 pkt 3a, 30 i 31 które wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 2014 r.

24 Podsumowanie Do aktów prawa miejscowego stosuje się odpowiednio Dział VI Projekty aktów normatywnych o charakterze wewnętrznym - wyjątek 141 Dział V Projekt aktu wykonawczego (rozporządzenia) - wyjątek 132 Dział II Zmiana ustawy (nowelizacja) Dział I Projekt ustawy Rozdział 2 Budowa ustawy Rozdział 3 Tytuł ustawy Rozdział 4 Układ i postanowienia przepisów merytorycznych Rozdział 5 Układ i postanowienia przepisów przejściowych i dostosowujących Rozdział 6 Układ i postanowienia przepisów końcowych Rozdział 7 Oznaczenie przepisów ustawy i ich systematyzacja Rozdział 9 Przepisy karne tylko przepisy porządkowe

25 Ustawa zawiera: 1) tytuł; Budowa ustawy 2) przepisy merytoryczne; 3) przepisy o wejściu ustawy w życie. 2. Ustawa zawiera także przepisy przejściowe lub dostosowujące oraz przepisy uchylające, jeżeli reguluje dziedzinę spraw uprzednio unormowaną przez inną ustawę. 3. Ustawa może zawierać przepisy wprowadzające zmiany w innych ustawach (przepisy zmieniające) oraz przepisy o wygaśnięciu jej mocy obowiązującej.

26 15. Poszczególne elementy ustawy zamieszcza się w następującej kolejności: 1) tytuł; 2) przepisy merytoryczne ogólne i szczegółowe; 3) przepisy zmieniające; 4) przepisy przejściowe i dostosowujące; 5) przepisy uchylające, przepisy o wejściu ustawy w życie oraz przepisy o wygaśnięciu mocy obowiązującej ustawy (przepisy końcowe).

27 Przedmiot ustawy określa się możliwie najzwięźlej, jednakże w sposób adekwatnie informujący o jej treści. 2. Określając przedmiot ustawy, nie przytacza się tytułów innych ustaw, z wyjątkiem ustawy zmieniającej i ustawy wprowadzającej inną ustawę, w których podaje się odpowiednio tylko przedmiot ustawy zmienianej albo ustawy wprowadzanej.

28 UCHWAŁA RADY GMINY W GRĘBOCICACH z dnia 26 stycznia 2006 r. w sprawie wyłapywania bezdomnych zwierząt i rozstrzygania o dalszym postępowaniu z nimi

29 UCHWAŁA Nr V/19/07 RADY GMINY SAMBORZEC z dnia 26 stycznia 2007 r. w sprawie ustalenia liczby punktów sprzedaży napojów alkoholowych zawierających powyżej 4,5 % alkoholu (z wyjątkiem piwa) oraz zasad usytuowania miejsc sprzedaży i podawania tych napojów na terenie gminy

30 UCHWAŁA Nr XXIX/50/2008 RADY GMINY GIELNIÓW z dnia 15 grudnia 2008 r. w sprawie wprowadzenia zmiany do uchwały nr VIII/48/2003 Rady Gminy Gielniów z dnia 28 sierpnia 2003 r. w sprawie uchwalenia Statutu Gminy Gielniów.

31 Tekst rozporządzenia rozpoczyna się od przytoczenia przepisu ustawy zawierającego upoważnienie ustawowe, jako podstawy prawnej wydania rozporządzenia. 2. Jeżeli upoważnienie ustawowe jest wyrażone w kilku przepisach, jako podstawę prawną wydania rozporządzenia przytacza się przepis, który wskazuje organ upoważniony do jego wydania oraz określa zakres spraw przekazanych do uregulowania w rozporządzeniu. 3. Podstawę prawną wydania rozporządzenia wyraża się zwrotem: "Na podstawie art.... ustawy... (tytuł ustawy z oznaczeniem dziennika urzędowego, w którym została ogłoszona ta ustawa i jej zmiany albo ostatni tekst jednolity i jego zmiany ogłoszone do dnia wydania rozporządzenia) zarządza się, co następuje:...".

32 Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 Ustawy z dnia 8 marca 1991 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz z 2002 r. Nr 23, poz. 220, Nr 62, poz. 558, Nr 113, poz. 984, Nr 153, poz i Nr 214, poz. 1806, z 2003 r. Nr 80, poz. 717) oraz art. 11 ust. 3 Ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (Dz. U. Nr 111, poz. 724, z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 113, poz. 715, z 2000 r. Nr 12, poz. 136, z 2001 r. Nr 3, poz. 21 i Nr 111 poz. 1194, z 2002 r. Nr 135, poz. 1141) w związku z Rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 26 sierpnia 1998 r. w sprawie zasad i warunków wyłapywania bezdomnych zwierząt (Dz. U. z 1998 r. Nr 116, poz. 753) Rada Gminy Szaflary uchwala się, co następuje:

33 Układ i postanowienia przepisów merytorycznych W przepisach merytorycznych można wydzielić przepisy ogólne i przepisy szczegółowe.

34 W przepisach ogólnych zamieszcza się: 1) określenie zakresu spraw regulowanych ustawą i podmiotów, których ona dotyczy, lub spraw i podmiotów wyłączonych spod jej regulacji; 2) objaśnienia użytych w ustawie określeń i skrótów (tzw. słowniczek).

35 Przepisy szczegółowe zamieszcza się w następującej kolejności: 1) przepisy prawa materialnego; 2) przepisy o organach (przepisy ustrojowe); 3) przepisy o postępowaniu przed organami (przepisy proceduralne); 4) przepisy o odpowiedzialności karnej (przepisy karne).

36 Ustawa może zawierać załączniki; odesłania do załączników zamieszcza się w przepisach merytorycznych ustawy. 2. W załącznikach do ustawy zamieszcza się w szczególności wykazy, wykresy, wzory, tabele i opisy o charakterze specjalistycznym.

37 118. W rozporządzeniu nie powtarza się przepisów ustawy upoważniającej oraz przepisów innych aktów normatywnych.

38 UCHWAŁA RADY GMINY W GRĘBOCICACH z dnia 26 stycznia 2006 r. w sprawie wyłapywania bezdomnych zwierząt i rozstrzygania o dalszym postępowaniu z nimi Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1991 roku o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591, ze zm.) oraz art. 11 ust. 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o ochronie zwierząt (Dz. U. Nr 106, poz z 2003 r. ze zm.), po uzgodnieniu z Powiatowym Lekarzem Weterynarii w Polkowicach oraz zasięgnięciu opinii Towarzystwa nad Zwierzętami w Legnicy Rada Gminy w Grębocicach uchwala, co następuje: Wyłapywanie zwierząt bezdomnych na terenie gminy Grębocice ma charakter stały. 2. Decyzję o planowanym terminie rozpoczęcia wyłapywania bezdomnych zwierząt podejmuje Wójt Gminy, uwzględniając interwencje mieszkańców gminy o zagrożeniu zdrowia lub życia ludzkiego ze strony wałęsających się psów. 2. Wyłapywanie bezdomnych zwierząt odbywać się będzie w sposób humanitarny niestwarzający zagrożenia dla zdrowia i życia zwierząt oraz niezadający im cierpienia na zasadach i warunkach określonych w rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 26 sierpnia 1998 roku w sprawie zasad i warunków wyłapywania bezdomnych zwierząt (Dz. U. Nr 116, poz. 753).