CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ

Transkrypt

1 CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI , , UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT W A R S Z A W A TELEFAX INTERNET sekretariat@cbos.pl BS/131/2006 POSTAWY WOBEC SYTUACJI W LIBANIE KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, SIERPIEŃ 2006 PRZEDRUK I ROZPOWSZECHNIANIE MATERIAŁÓW W CAŁOŚCI LUB W CZĘŚCI ORAZ WYKORZYSTANIE DANYCH EMPIRYCZNYCH JEST DOZWOLONE WYŁĄCZNIE Z PODANIEM ŹRÓDŁA

2 Sytuacja na Bliskim Wschodzie poważnie zaniepokoiła Polaków. W sondażu przeprowadzonym w pierwszej dekadzie sierpnia 1, a więc przed przyjęciem przez Radę Bezpieczeństwa ONZ rezolucji nakazującej obu skonfliktowanym stronom przerwanie działań wojennych, blisko trzy czwarte badanych (71%) uznało, że konflikt wokół Libanu stanowi zagrożenie dla pokoju światowego. Tylko 17% było przeciwnego zdania. RYS. 1. CZY OBECNY KONFLIKT WOKÓŁ LIBANU STANOWI ZAGROŻENIE DLA POKOJU NA ŚWIECIE CZY TEŻ NIE? Raczej nie 17% 71% Raczej tak 12% Trudno powiedzieć Obawy o to, że konflikt na Bliskim Wschodzie może zagrozić pokojowi na świecie, występują z podobnym natężeniem we wszystkich grupach społecznych i kategoriach demograficznych. Jedynie wśród ludzi młodych poniżej 35 roku życia obawy te są nieco mniejsze. Wśród nich wyraźnie częstszy niż w starszych rocznikach jest pogląd, iż takiego zagrożenia nie ma, co nie zmienia faktu, że także w tej grupie wyraźna większość podziela obawy o zagrożenie pokoju światowego, wynikające z konfliktu wokół Libanu (patrz tabela aneksowa). 1 Sondaż Aktualne problemy i wydarzenia (195) przeprowadzono w dniach od 4 do 7 sierpnia 2006 roku na liczącej 952 osoby reprezentatywnej próbie losowej dorosłych mieszkańców Polski.

3 - 2 - Warto zwrócić uwagę, że najwięcej umiaru w tej sprawie przejawiają osoby interesujące się polityką, uważnie śledzące to, co się dzieje w tej dziedzinie 2. Wśród nich stosunkowo najczęściej wyrażana jest opinia, iż sytuacja w Libanie nie zagraża pokojowi na świecie. Tabela 1 Czy obecny konflikt wokół Zainteresowanie polityką Libanu stanowi zagrożenie dla bardzo duże lub duże* średnie niewielkie żadne pokoju na świecie czy też nie? Raczej tak Raczej nie Trudno powiedzieć * Ze względu na niewielką liczbę osób deklarujących bardzo duże zainteresowanie polityką (3% ogółu) połączyliśmy te kategorie Natomiast ci, którzy swoje zainteresowanie polityką określają jako średnie, śledzą jedynie główne wydarzenia polityczne, nieco częściej obawiają się konfliktu światowego, a wyraźnie rzadziej są przekonani, że takie zagrożenie nie istnieje. Z kolei wśród respondentów nieinteresujących się polityką obawy przed zagrożeniem pokoju światowego są mniejsze, gdyż często nie mają oni zdania w tej sprawie. CZY DZIAŁANIA IZRAELA SĄ USPRAWIEDLIWIONE? Zdaniem zdecydowanej większości Polaków (70%) podjęte przez Izrael działania mające na celu zniszczenie baz Hezbollahu w Libanie są nieusprawiedliwione. 2 Badani określali swoje zainteresowanie polityką za pomocą pięciostopniowej skali, opisanej następująco: 1) bardzo duże uważnie (szczegółowo) śledzę prawie wszystko, co się dzieje w polityce, 2) duże dość uważnie śledzę to, co się dzieje w polityce, 3) średnie śledzę jedynie główne wydarzenia, 4) nikłe, niewielkie często umykają mojej uwadze nawet ważne wydarzenia, 5) żadne praktycznie mnie to nie interesuje.

4 - 3 - RYS. 2. IZRAEL PODJĄŁ OPERACJĘ WOJSKOWĄ, ABY ZNISZCZYĆ BAZY PALESTYŃSKIEJ ORGANIZACJI HEZBOLLAH, KTÓRA Z LIBANU ATAKUJE TERYTORIUM IZRAELA. CZY UWAŻA PAN(I), ŻE TAKIE DZIAŁANIA IZRAELA SĄ USPRAWIEDLIWIONE CZY TEŻ NIE? Raczej nieusprawiedliwione 70% Całkowicie nieusprawiedliwione 42% 28% 9% 14% 5% Całkowicie usprawiedliwione 16% Raczej usprawiedliwione Trudno powiedzieć Działania Izraela w Libanie stosunkowo najczęściej uważają za usprawiedliwione respondenci z wyższym wykształceniem (26%). Częściej usprawiedliwiają je mieszkańcy wielkich miast (20%) niż osoby mieszkające na wsi (9%), częściej też mężczyźni (20%) niż kobiety (9%). Aprobacie działań Izraela w Libanie w pewnym stopniu sprzyjają również prawicowe poglądy polityczne. Wśród badanych identyfikujących się z prawicą 20% uważa je za usprawiedliwione, a 67% za nieusprawiedliwione, podczas gdy wśród osób o przekonaniach lewicowych 14% uznaje je za usprawiedliwione, a 81% za nieusprawiedliwione. Charakterystyczne jest, że ci, którzy interesują się polityką i uważnie śledzą to, co się dzieje w tej sferze, znacznie częściej niż pozostali znajdują usprawiedliwienie dla działań Izraela. Tabela 2 Czy uważa Pan(i), że działania Zainteresowanie polityką Izraela w Libanie są bardzo duże lub duże* średnie niewielkie żadne usprawiedliwione czy też nie? Usprawiedliwione Nieusprawiedliwione Trudno powiedzieć * Ze względu na niewielką liczbę osób deklarujących bardzo duże zainteresowanie polityką (3% ogółu) połączyliśmy te kategorie

5 - 4 - Dwie trzecie badanych (66%) uznałoby za nieuprawnione zajęcie przez wojska izraelskie części lub całości terytorium Libanu w celu zapobieżenia atakom z tego kraju na Izrael. Takie działania usprawiedliwiłoby jedynie 11% respondentów. RYS. 3. CZY USPRAWIEDLIWIONE BYŁOBY ZAJĘCIE PRZEZ WOJSKA IZRAELSKIE CZĘŚCI LUB CAŁOŚCI TERYTORIUM LIBANU W CELU ZAPOBIEŻENIA ATAKOM Z LIBANU NA IZRAEL? Raczej nieusprawiedliwione 66% 11% Raczej usprawiedliwione 23% Trudno powiedzieć Tylko nieliczni badani uznający za nieusprawiedliwione działania Izraela w pierwszej fazie konfliktu, polegające na bombardowaniu Libanu, skłonni byliby usprawiedliwić sytuację, w której Izrael, aby osiągnąć swój cel, podjąłby okupację terytorium libańskiego. Natomiast ci, którzy uważali bombardowania za usprawiedliwione, są niemal równo podzieleni 44% aprobowałoby zajęcie przez wojska izraelskie terytorium libańskiego, a 40% nie akceptowałoby takiego działania. Tabela 3 Czy działania Izraela w Libanie są usprawiedliwione czy też nie? Czy usprawiedliwione byłoby zajęcie przez wojska izraelskie terytorium Libanu w celu zapobieżenia atakom z Libanu na Izrael? Usprawiedliwione Nieusprawiedliwione Trudno powiedzieć Usprawiedliwione Nieusprawiedliwione Trudno powiedzieć

6 - 5 - OPINIE O WYSŁANIU DO LIBANU SIŁ MIĘDZYNARODOWYCH I EWENTUALNYM UDZIALE W NICH ŻOŁNIERZY POLSKICH W trakcie realizacji naszego badania nie było jeszcze rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ w sprawie przerwania działań wojennych na Bliskim Wschodzie i wysłania do Libanu w ramach misji pokojowej ONZ żołnierzy sił międzynarodowych. Wśród naszych ankietowanych przeważa aprobata rozwiązania, jakie ostatecznie przyjęto co drugi (50%) opowiada się za wysłaniem do Libanu żołnierzy sił międzynarodowych, podczas gdy niespełna co trzeci (31%) jest temu przeciwny. RYS. 4. CZY W OBECNEJ SYTUACJI NALEŻY, PANA(I) ZDANIEM, WYSŁAĆ DO LIBANU SIŁY MIĘDZYNARODOWE, KTÓRE MOGŁYBY POWSTRZYMAĆ WALKI POMIĘDZY IZRAELEM A HEZBOLLAHEM? Raczej nie 31% 19% 50% Raczej tak Trudno powiedzieć Wysłanie do Libanu sił międzynarodowych popiera większość respondentów uznających działania Izraela za usprawiedliwione, a także większość tych, którzy uważają je za nieusprawiedliwione. Tabela 4 Czy działania Izraela w Libanie są usprawiedliwione czy też nie? Czy należy wysłać do Libanu siły międzynarodowe, które mogłyby powstrzymać walki pomiędzy Izraelem a Hezbollahem? Raczej tak Raczej nie Trudno powiedzieć Usprawiedliwione Nieusprawiedliwione Trudno powiedzieć

7 - 6 - Poparciu dla wysłania do Libanu sił międzynarodowych sprzyja wyższy poziom wykształcenia oraz duże zainteresowanie polityką, a więc i lepsza orientacja w tej dziedzinie. Tabela 5 Czy należy wysłać do Libanu siły międzynarodowe, które mogłyby powstrzymać Zainteresowanie polityką walki pomiędzy Izraelem a Hezbollahem? Raczej tak Raczej nie Trudno powiedzieć Bardzo duże lub duże Średnie Niewielkie Żadne Ponieważ badanie przeprowadziliśmy przed przyjęciem przez Radę Bezpieczeństwa ONZ rezolucji w sprawie wysłania do Libanu żołnierzy sił międzynarodowych, zwolenników takiego rozwiązania zapytaliśmy, kto ich zdaniem powinien wysłać te wojska. Najczęściej (51%) wskazywali oni, że akcja taka powinna się odbywać pod patronatem Organizacji Narodów Zjednoczonych. Kto powinien wysłać międzynarodowe siły zbrojne do Libanu? Wskazania zwolenników wysłania do Libanu międzynarodowych sił zbrojnych (N=471) Ogół badanych (N=952) Organizacja Narodów Zjednoczonych 51% 25% Pakt Północnoatlantycki (NATO) 29% 14% Unia Europejska 10% 5% Ktoś inny 2% 1% Trudno powiedzieć 8% 4% Brak poparcia dla wysłania sił międzynarodowych 31% Brak zdania co do wysłania sił międzynarodowych 19% Osoby akceptujące międzynarodową interwencję w Libanie w większości (57%, czyli 28% ogółu badanych) popierają też udział polskich żołnierzy w takiej operacji. Sprzeciw wobec wysłania naszych żołnierzy do Libanu wyraża 35% zwolenników interwencji międzynarodowej w tym regionie, tj. 17% ogółu badanych.

8 - 7 - RYS. 5. STOSUNEK OGÓŁU BADANYCH DO MIĘDZYNARODOWEJ INTERWENCJI W LIBANIE I UDZIAŁU W NIEJ POLSKICH ŻOŁNIERZY W ogóle nie wysyłać do Libanu sił międzynarodowych Brak zdania co do wysłania sił międzynarodowych Brak zdania co do udziału żołnierzy polskich 31% 19% 28% 17% 31% 19% 28% 17% 5% 5% Wysłać siły międzynarodowe z udziałem żołnierzy polskich Wysłać siły międzynarodowe, ale bez udziału polskich żołnierzy Poparcie dla udziału polskich żołnierzy w międzynarodowych siłach zbrojnych, które ewentualnie miałyby zostać wysłane do Libanu, wyrażają przede wszystkim badani przejawiający duże lub bardzo duże zainteresowanie polityką. Ci, którzy w mniejszym stopniu się nią interesują, najczęściej w ogóle są przeciwni wysyłaniu tam sił międzynarodowych. Tabela 6 Czy poparł(a)by Pan(i) udział Zainteresowanie polityką żołnierzy polskich w międzynarodowych siłach zbrojnych bardzo duże lub duże* średnie niewielkie żadne w Libanie? Tak Nie Trudno powiedzieć W ogóle nie akceptuję wysłania do Libanu sił międzynarodowych * Ze względu na niewielką liczbę osób deklarujących bardzo duże zainteresowanie polityką (3% ogółu) połączyliśmy te kategorie Trzeba też dodać, że poparcie dla udziału żołnierzy polskich w ewentualnej misji międzynarodowej w Libanie kształtuje się podobnie jak od połowy 2004 roku do marca 2005 roku w przypadku ich uczestnictwa w operacji w Iraku. W styczniu 2006 roku poparcie dla udziału żołnierzy polskich w interwencji w Iraku spadło do 23%, a więc nieco poniżej poparcia dla ewentualnego wysłania żołnierzy polskich do Libanu 3. 3 Por. komunikat Skutki przedłużenia obecności polskich żołnierzy w Iraku, luty 2006.

9 - 8 - Stosunek do międzynarodowej interwencji w Libanie i ewentualnego udziału w niej żołnierzy polskich jest w elektoratach większości partii politycznych na ogół porównywalny. Tabela 7 Stosunek do udziału żołnierzy polskich w międzynarodowych siłach zbrojnych w Libanie Potencjalne elektoraty Popieram Nie popieram Trudno W ogóle nie akceptuję wysłania powiedzieć do Libanu sił międzynarodowych LPR PO PiS Samoobrona SLD Niezdecydowani Niezamierzający głosować Wyróżniają się jedynie wyborcy Samoobrony. Większość z nich nie akceptuje wysłania do Libanu międzynarodowych sił zbrojnych, a poparcie dla udziału w takiej akcji żołnierzy polskich jest w tym elektoracie zdecydowanie mniejsze niż wśród sympatyków innych partii. Społeczeństwo polskie jest poważnie zaniepokojone sytuacją w Libanie. W pierwszej dekadzie sierpnia prawie trzy czwarte badanych uznawało konflikt na Bliskim Wschodzie za zagrożenie dla pokoju na świecie. Zdecydowana większość ankietowanych uważa działania Izraela za nieusprawiedliwione. Częściej niż inni usprawiedliwienie dla działań Izraela znajdują osoby lepiej zorientowane w sprawach międzynarodowych mające wyższe wykształcenie, a przede wszystkim interesujące się polityką. Jeszcze przed podjęciem przez Radę Bezpieczeństwa ONZ rezolucji w sprawie wysłania do Libanu międzynarodowych sił zbrojnych połowa naszych badanych popierała taki pomysł, a co trzeci był temu przeciwny. Zwolennicy wysłania do Libanu międzynarodowego

10 - 9 - kontyngentu najczęściej wskazywali, że akcja taka powinna się odbywać pod flagą ONZ. Można więc powiedzieć, że przeważała aprobata rozwiązania, jakie ostatecznie zostało przyjęte. Poparcie dla udziału polskich żołnierzy w międzynarodowych siłach zbrojnych mających powstrzymać działania wojenne między Izraelem a Hezbollahem wyraża nieco ponad jedna czwarta ogółu badanych (28%), czyli większość zwolenników akcji międzynarodowej w tym regionie (57%). Jest ono nieco większe niż poparcie dla obecności żołnierzy polskich w Iraku w ostatnim okresie. Opracował Michał STRZESZEWSKI