Lasy prywatne, budownictwo na terenach cennych przyrodniczo, a planowanie przestrzenne

Transkrypt

1 Lasy prywatne, budownictwo na terenach cennych przyrodniczo, a planowanie przestrzenne Nie jest ważne miejsce w którym stoimy, lecz kierunek w którym się poruszamy. Goethe

2 Specyfika powiatu białostockiego Powiat białostocki to największy pod względem terytorialnym powiat w Polsce (2975 km 2 ). Położony jest w środkowo-wschodniej części województwa podlaskiego. W skład powiatu wchodzi 15 gmin okalających stolicę województwa. Pomimo istnienia 9 tys. podmiotów gospodarczych i bliskości Białegostoku od kilku lat odnotowuje się najwyższą stopę bezrobocia w województwie (obecnie 17%). Jednocześnie powiat białostocki charakteryzuje się znacznym udziałem powierzchni o szczególnych walorach przyrodniczych - prawnie chronionej. Ponad połowę stanowią użytki rolne, a blisko 40% pokrywają lasy zarówno państwowe jak też prywatne. Około 43% powierzchni objęte jest obszarem Natura Bogactwem przyrodniczym tego obszaru jest Puszcza Knyszyńska włączona do obszaru Parku Krajobrazowego Puszczy Knyszyńskiej oraz dolina Górnej Narwi, na terenie której Powołano Narwiański Park Narodowy.

3 Lasy w powiecie Lasy zajmują łącznie powierzchnię 115 tys. ha, co stanowi 38,4 % ogólnej powierzchni powiatu, z czego lasy państwowe stanowią około 75 % powierzchni leśnej powiatu. Cechą przyrodniczą wyróżniającą białostocki powiat jest ogromna ilość lasów niepaństwowych- ok. 30 tys. ha. Lasy państwowe zarządzane są przez 8 nadleśnictw, działających w granicach powiatu białostockiego, natomiast lasy należą do osób indywidualnych oraz do organizacji spółdzielczych, samorządowych i osób prawnych. Nadzór podmiotowy nad lasami niepaństwowymi ustawowo (Ustawa o lasach art.5 ust 1 pkt. 2) przypisany jest staroście, który na podstawie porozumień zadania te powierzył Nadleśnictwom.

4 Lasy prywatne w porównaniu z lasami państwowymi są młodsze z niższą zasobnością. Spowodowane jest to nieumiejętnym zagospodarowaniem hodowlanym drzewostanów przez ich właścicieli, zaniedbaniami w zakresie pielęgnacji. Specyfiką lasów prywatnych jest ich duże rozdrobnienie, wielu właścicieli głównie rolników. Lasy w gospodarstwie rolnym pełnią rolę przede wszystkim podręcznego magazynu drewna wykorzystywanego głównie na potrzeby gospodarstwa. Województwa: Powierzchnia gruntów leśnych (w tys. ha) Powierzchnia objęta dokumentacją urządzeniową w % Gospodarstwa leśne w tys. ha Lesistość lasy prywatne osób fizycznych w % Dolnośląskie 15,6 80,2 13,8 29,5 Kujawsko-pomorskie 46,7 80,5 44,6 23,3 Lubelskie 228,5 63,2 218,0 22,8 Lubuskie 8,8 92,2 8,3 48,9 Łódzkie 127,5 83,6 120,8 21,0 Małopolskie 187,4 11,4 169,6 28,5 Mazowieckie 346,4 50,8 333,5 22,6 Opolskie 11,5 89,5 10,3 26,5 Podkarpackie 105,5 71,5 95,4 37,2 Podlaskie 196,9 57,4 191,2 30,4 Pomorskie 72,2 74,4 70,6 36,1 Śląkie 78, ,8 31,7 Świętokrzyskie 90,4 56,1 82,6 27,9 Warmińsko-maz 44,1 48,7 41,3 30,4 Wielkopolskie 80,7 78,4 76,9 25,6 Zachodniopomorskie 13,6 62,9 10,6 35,1 POLSKA 1654,5 56,7 1557,1 29,1

5 Znaczenie lasów w prywatnych -Pochłanianie CO 2 (1 ha lasu pochłania do 16 ton rocznie wg Las Polski 7/2011) -Regulacja obiegu wody w przyrodzie, przeciwdziałanie powodziom -Kształtowanie krajobrazu lokalnego -Kształtowanie klimatu globalnego, lokalnego i krajobrazu -Ochrona gleb przed erozją -Zachowanie różnorodności biologicznej -Kształtowanie lepszych warunków dla zdrowia i życia, produkcji rolniczej, rekreacji -Rozwoj kultury, nauki i edukacji społeczeństwa -Zwiększają lesistość Są źródłem: Drewna, zysków ze sprzedaży towarów i usług związanych z leśnictwem (w tym łowiectwa, agroturystyki, możliwość sprzedaży jednostek pochłaniania), podatków zasilających budżety gmin Istota nadzoru nad lasami prywatnymi Nadzór nad lasami prywatnymi dotyczy gospodarki leśnej, a nie samych lasów (inaczej niż w LP). Nadzór nad lasami prywatnymi nie jest wykonywany podmiotowo, gdyż nie jest nadzorowany właściciel lasu. Nadzór ma tu charakter przedmiotowy, przy czym nie odnosi się do lasu jako obszaru, do którego właściciel zachowuje duży zakres praw w oparciu o przepisy Kodeksu cywilnego, lecz do działań podejmowanych na tym obszarze. Prawidłowo sprawowany nadzór sprowadza się do przestrzegania przez właścicieli lasów prywatnych art. 7 ustawy o lasach opartego o prowadzenie trwale zrównoważonej gospodarki leśnej.

6 Nadzór lasów niepaństwowych położonych w granicach Powiatu Białostockiego jest corocznie powierzany nadleśniczym z 7 przedstawionych poniżej nadleśnictw oraz 1 osobie uprawnionej do nadzoru (powierzchnia w przybliżeniu) Nadleśnictwo Bielsk...1 tys. ha Nadleśnictwo Czarna Białostocka...0,5 tys. ha Nadleśnictwo Dojlidy tys. ha Nadleśnictwo Rudka... 3 tys. ha Nadleśnictwo Knyszyn... 6 tys. ha Nadleśnictwo Waliły...2 tys. ha Nadleśnictwo Żednia...5,5 tys. ha Leśniczy ,5 tys.ha Z pośród wymienionych największą powierzchnie nadzoruje nadleśnictwo Dojlidy ponad 10 tys. ha. w tym lasy okalające miasto Białystok. Obecnie na wykonanie nadzoru powiat przeznacza 360 tys. zł rocznie. Działania ania Kumulacja powierzchni lasów prywatnych, spełnianie funkcji środowiskowych, społecznych, produkcyjnych oraz niska aktywność właścicieli skłaniają do podjęcia działań stwarzających warunki do prawidłowego zagospodarowania oraz ich ochrony. Najpilniejsze w tym zakresie to wykonanie uproszczonych planów urządzania lasu oraz wypracowanie odpowiednich mechanizmów finansowych gwarantujących ich trwałość.

7 Prawne aspekty leśnictwa w lasach prywatnych Kwestie lasów prywatnych regulują akty normatywne rangi ustawowej, wraz z aktami wykonawczymi tj. rozporządzeniami wydawanymi przez Ministra Środowiska. W postępowaniach administracyjnych, cywilnych stosuje się przepisy ustaw i aktów prawych różnej rangi. Do lasów prywatnych odnoszą się akty prawa miejscowego, wydawane w formie uchwał organów stanowiących samorządu terytorialnego. Natomiast akty administracyjne kształtujące uprawnienia lub obowiązki właścicieli lasów prywatnych są wydane w formie decyzji administracyjnych. Akty administracyjno-planistyczne- tj. uproszczone plany urządzani lasu. Instrukcje- np. Instrukcja Urządzania lasu. Stosuje się również akty polityki leśnej- - np. Polityka leśna Państwa, Krajowy Program Zwiększania Lesistości. Uproszczone plany urządzania lasu Według Ustawy o Lasach obowiązek wykonania uproszczonych planów urządzania lasu do 1998 roku ciążył na wojewodzie, obecnie jest to obowiązek starosty. Wykonanie zadań rządowych na tak dużej powierzchni jest znaczącym obciążeniem dla budżetu powiatu. Szacuje się, że na objęcie całej powierzchni planami urządzeniowymi potrzeba ok. miliona złotych. Dodatkowo RDOŚ w Białymstoku wymaga wykonania na terenach naturowych prognoz oddziaływania na środowisko co w sposób znaczący podniesie koszt u.p.u.l.(art. 46 ust. 3 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko)

8 U.P.U.L. są przedsięwzięciem zmierzającym do ograniczenia negatywnych skutków oddziaływania na środowisko, są niezbędne do prowadzenia prawidłowej gospodarki drzewostanem, gdyż określają: -położenie lasów, -właścicieli, -sposób i rodzaj przeprowadzania zabiegów pielęgnacyjnych, -wiek drzewostanu. -grunty przeznaczone do zalesień przez co, służą na rzecz zwiększenia lesistości powiatu i województwa. Zaplanowane działania kształtują przestrzeń leśną wpływając istotnie na różnorodność siedlisk i gatunków. Są swoistą inwentaryzacją stanu faktycznego na gruncie z możliwością odniesienia w przypadku zmiany użytkowania gruntu. Budownictwo na terenach leśnych a planowanie przestrzenne Obecnie obserwuje się tendencję budownictwa jednorodzinnego na obrzeżach Białegostoku w sąsiedztwie lasów. Istnieje przypuszczenie, że ochronę stabilności gruntów leśnych wraz z pełnieniem funkcji ochronnych i społecznych zapewnia właściwe zagospodarowanie przestrzenne. Istotne znaczenie ma wykonanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Jedynie gmina Choroszcz posiada w całości plan zagospodarowania przestrzennego.

9 Ponieważ ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych (art12a) zwalnia z uiszczenia opłat za przedwczesny wyrąb drzewostanu w wypadku uzyskania zezwolenia na wyłączenie gruntów z produkcji na cele budownictwa mieszkaniowego o powierzchni 0,05ha i 0,02ha zachodzi konieczność uwzględnienia takich potrzeb w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Zachodzi możliwość pogodzenia interesu społecznego z ochroną zasobów leśnych. Lokowanie inwestycji w obszarach chronionych przyrodniczo jest utrudnione ze względu na konieczność uzgadniania, na etapie uzyskania decyzji o warunkach zabudowy, lokalizacji inwestycji celu publicznego lub pozwolenia na budowę z Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska. Problem zwiększa się w przypadku inwestycji wymienionych w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010r w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, które objęte są obowiązkiem uzyskania lub mogących wymagać decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody. Powoduje to znaczne wydłużenie czasu uzyskania pozwolenia na budowę i poprzedzającej decyzji o warunkach zabudowy lub lokalizacji inwestycji celu publicznego.

10 Ilość wydanych pozwoleń na budowę Rok Ogółem Na terenach Naturowych Ograniczenia wznoszenia nowej zabudowy w prawie miejscowym Zachodzi też konieczność uwzględniania przy projektowaniu inwestycji zapisów wynikających z przepisów rozporządzenia Wojewody w kwestii zakazu lokowania obiektów budowlanych na obszarze Parku Krajobrazowego Puszczy Knyszyńskiej.

11 Zakaz wznoszenia nowej zabudowy Działania Program ochrony PK Puszcza Knyszyńska Rozporządzenia Ministra Infrastruktury Ustawa o ochronie przyrody Odległość od lasu 30 m m (rodzaj dachu) Bez zakazu Wysokość budynku 10, 5 m Bez zakazu Odległość od rzeki 100 m obligatoryjnie 100 m fakultatywnie Prowadzenie zadań publicznych zgodnych z ustawą o samorządzie powiatowym w której mowa jest zarówno o przeciwdziałaniu bezrobociu, promocji oraz aktywizacji lokalnego rynku pracy z jednoczesnym przestrzeganiem rygorystycznego prawa miejscowego dotyczącego ochrony przyrody oraz biorąc pod uwagę oczekiwania lokalnej wspólnoty samorządowej jaką stanowią mieszkańcy powinno być oparte o zasadę zrównoważonego rozwoju.

12 Człowiek ma prawo do wolności, równości i odpowiednich warunków życia w środowisku o jakości zapewniającej życie w godności i dobrobycie. Ponosi zatem odpowiedzialności za ochroną i poprawę środowiska dla obecnego i przyszłych pokoleń (Konferencja Narodów Zjednoczonych Rio de Janerio)

13 Dziękuję