Kierunki rozwoju opieki psychiatrycznej w Województwie Zachodniopomorskim. Poczdam, 8 grudnia 2011 roku

Transkrypt

1 Kierunki rozwoju opieki psychiatrycznej w Województwie Zachodniopomorskim Poczdam, 8 grudnia 2011 roku 1

2 Nowe zadania dla samorządów terytorialnych wynikają z rozporządzenia Rady Ministrów z dnia r. w sprawie Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego (Dz. U. Nr 24 poz. 128 z 2011 r.) Opublikowane 3 lutego 2011 r. Weszło w życie 18 lutego 2011 r. 2

3 Cele i zadania Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego 3

4 Cel główny 1: promocja zdrowia psychicznego i zapobieganie zaburzeniom psychicznym Cele szczegółowe: 1.1. upowszechnienie wiedzy na temat zdrowia psychicznego, kształtowanie zachowań i stylów życia korzystnych dla zdrowia psychicznego, rozwijanie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach zagrażających zdrowiu psychicznemu 1.2. zapobieganie zaburzeniom psychicznym 1.3. zwiększenie integracji społecznej osób z zaburzeniami psychicznymi 1.4. organizacja systemu poradnictwa i pomocy w stanach kryzysu psychicznego 4

5 Cel główny 2: zapewnienie osobom z zaburzeniami psychicznymi wielostronnej i powszechnie dostępnej opieki zdrowotnej oraz innych form opieki i pomocy niezbędnych do życia w środowisku rodzinnym i społecznym Cele szczegółowe: 2.1. upowszechnienie środowiskowego modelu psychiatrycznej opieki zdrowotnej 2.2. upowszechnienie zróżnicowanych form pomocy i oparcia społecznego 2.3. aktywizacja zawodowa osób z zaburzeniami psychicznymi 2.4. skoordynowanie różnych form opieki i pomocy 5

6 Cel główny 3: rozwój badań naukowych i systemu informacji z zakresu zdrowia psychicznego Cele szczegółowe: 3.1. przekrojowe i długoterminowe epidemiologiczne oceny wybranych zbiorowości zagrożonych występowaniem zaburzeń psychicznych 3.2. promocja i wspieranie badań naukowych podejmujących tematykę zdrowia psychicznego 3.3. unowocześnienie i poszerzenie zastosowania systemów statystyki medycznej 3.4. ocena skuteczności realizacji Programu 6

7 Zadania własne samorządów województw, powiatów i gmin Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego promowanie zdrowia psychicznego i zapobieganie zaburzeniom psychicznym zapewnienie osobom z zaburzeniami psychicznymi wielostronnej, zintegrowanej i dostępnej opieki zdrowotnej oraz innych form pomocy niezbędnych do życia w środowisku społecznym, rodzinnym i zawodowym 7

8 Epidemiologia zakresie psychiatrii w Województwie Zachodniopomorskim Opracowano na podstawie danych GUS 8

9 Prognoza demograficzna dla województwa zachodniopomorskiego na rok 2015 na rok 2020 na rok 2025 na rok 2030 na rok

10 Leczeni w poradniach z powodu zaburzeń psychicznych

11 Przyczyny leczenia w poradniach zdrowia psychicznego w województwie zachodniopomorskim w 2010 r. z powodu zaburzeń psychicznych Zaburzenia nerwicowe - 29% Schizofrenia -15% Organiczne zaburzenia niepsychotyczne -12% Organiczne zaburzenia psychotyczne - 9% Epizody afektywne (manikalne i depresyjne) - 9% Depresje nawracające - 8% Zaburzenia nastroju - 3% Inne zaburzenia psychotyczne - 3% Upośledzenie umysłowe - 6% Zaburzenia osobowości i zachowania - 4% Liczba leczonych ogółem osób Pozostałe zaburzenia psychiczne - 2% Źródło: Zachodniopomorski Urząd Wojewódzki 11

12 Leczeni w poradniach z powodu zaburzeń spowodowanych używaniem alkoholu

13 Przyczyny leczenia w poradniach dla uzależnionych od alkoholu w 2010 r Zespół uzależnienia -75% Używanie szkodliwe -14% Zespół abstynencyjny - 6% Ostre zatrucia - 4% Inne zaburzenia psychiczne - 1% Liczba leczonych ogółem osób 13

14 Leczeni w poradniach z powodu używania substancji psychoaktywnych

15 Przyczyny leczenia w poradniach dla uzależnionych od substancji psychoaktywnych w 2010 r. 1,2% 7,1% 0,5% 0,4% 0,3% 10,3% Kilka lub inne substancje psychoaktywne Kanabinole Opiaty 46,6% Inne substancje pobudzające w tym kofeina Rozpuszczalniki Leki uspakajające i nasenne Kokaina Substancje halucynogenne 33,8% Liczba leczonych ogółem -779 osób 15

16 Leczeni w oddziałach stacjonarnych Oddziały Liczba 2001 rok Wskaźnik/ 100 tys. ludności 2010 rok Liczba Wskaźnik/ 100 tys. ludności Oddziały psychiatryczne , ,1 Oddziały terapii uzależnień od alkoholu , ,9 Razem , ,1 16

17 Obecne zasoby opieki psychiatrycznej i oczekiwania 17

18 Rozmieszczenie jednostek psychiatrycznej opieki zdrowotnej na terenie Województwa Zachodniopomorskiego Opracowano na podstawie informacji ZOW NFZ z 2011 r. 18

19 Placówki dla dorosłych z zaburzeniami psychicznymi Poradnia Hostel Rodzaj placówki Oddziały dzienne Zespoły środowiskowe Zespoły interwencji kryzysowych i pomocy doraźnej Oddziały psychiatryczne szpitalne Oddziały opiekuńcze Wskaźniki zalecane 1 poradnia/ 50 tys. mieszkańców 3 miejsca/ 10 tys. mieszkańców 1 zespół/ 50 tys. mieszkańców 1 zespół w miastach powyżej 200 tys. mieszkańców 4 łóżka/ 10 tys. mieszkańców 0,2 miejsca/ 10 tys. mieszkańców 1-2 łóżka/ 10 tys. mieszkańców Województwo Zachodniopomorskie Stan obecny 1,5 poradni/50 tys. mieszkańców 52 poradnie 1,1 miejsca /10 tys. mieszkańców 158 miejsc brak brak 3,9 łóżka /10 tys. mieszkańców 658 łóżek brak 0,7 łóżka /10 tys. mieszkańców 118 łóżek Stan oczekiwany 34 poradnie 508 miejsc 34 zespołów 1 zespół 677 łóżek 34 miejsca łóżek 19

20 Placówki dla dzieci i młodzieży z zaburzeniami psychicznymi Rodzaj placówki Poradnia Wskaźniki zalecane 1 poradnia/powiat lub kilka powiatów (150 tys. mieszkańców) (czynna codziennie) Województwo Zachodniopomorskie Stan obecny Stan oczekiwany 5 poradni 11 poradni Oddziały dzienne 1 miejsce/10 tys. mieszkańców brak 169 miejsc Zespoły środowiskowe 1 zespół/150 tys. mieszkańców, (1-3 wizyt tygodniowo) brak 11 zespołów Oddziały szpitalne 0,4 łóżka/10 tys. mieszkańców, 0,2 łóżka /10 tys. mieszkańców 32 łóżka 68 łóżek Hostel 1 hostel (20 miejsc)/ województwo brak 20 miejsc Poradnia pomocy rodzinie 1 poradnia/województwo brak 1 poradnia 20

21 Placówki dla uzależnionych od alkoholu i współuzależnionych Rodzaj placówki Przychodnia /Poradnia terapii uzaleznienia od alkoholu i współuzależnienia Dzienny oddział terapii uzależnienia od alkoholu Oddziały/pododdziały leczenia alkoholowych zespołów abstynencyjnych Oddziały/ośrodki terapii uzależnienia od alkoholu Hostele Wskaźniki zalecane co najmniej 1 poradnia/1 powiat lub na ok. 50 tys. mieszkańców 1 oddział (20 miejsc) w każdym większym mieście powyżej 50 tys. mieszkańców 0,2-0,3 łóżka/10 tys. mieszkańców 1,2 łóżka/10 tys. mieszkańców 1 hostel /województwo Województwo Zachodniopomorskie Stan obecny 22 poradnie 4 oddziały 58 miejsc 0,3 łóżka /10 tys. mieszkańców 46 łóżek 1 łóżko /10 tys. mieszkańców 164 łóżka brak Stan oczekiwany poradni 3 oddziały 60 miejsc łóżek 203 łóżek 20 miejsc 21

22 Placówki dla uzależnionych od substancji psychoaktywnych Rodzaj placówki Poradnia terapii uzależnienia od substancji psychoaktywnych Wskaźniki zalecane co najmniej 3 poradnie/ województwo w tym: - 1 poradnia w miastach tys. mieszkańców; -2 poradnie w miastach tys. mieszkańców; - 3 poradnie w miastach powyżej 100 tys. mieszkańców Województwo Zachodniopomorskie Stan obecny 4 poradnie + 7 poradni leczenia uzależnień Stan oczekiwany 7 poradni Oddziały dzienne dla uzależnionych od substancji psychoaktywnych co najmniej 1 oddział (20 miejsc)/ województwo brak 1 oddział 20 miejsc Oddziały/łóżka detoksykacyjne 0,1 łóżka/10 tys. mieszkańców 0,02 łóżka/10 tys. mieszkańców 3 łóżka 17 łóżek 22

23 Placówki dla uzależnionych od substancji psychoaktywnych cd. Rodzaj placówki Oddziały/ośrodki terapeutyczne i rehabilitacyjne dla uzależnionych od substancji psychoaktywnych Hostele dla uzależnionych od substancji psychoaktywnych Wskaźniki zalecane 0,7 łóżka/10 tys. mieszkańców 0,2 miejsca/10 tys. mieszkańców Województwo Zachodniopomorskie Stan obecny 1,2/10 tys. mieszkańców 202 łóżek brak Stan oczekiwany 118 łóżek 34 miejsca Program leczenia substytucyjnego w każdym mieście, w którym jest co najmniej 30 użytkowników opiatów, kwalifikujących się do leczenia substytucyjnego w 2 miastach: Koszalin (od 2011 r.) Szczecin (72 osoby) w 2 miastach: Koszalin Szczecin 23

24 Sieć Centrów Zdrowia Psychicznego (CZP) Wskaźnik zalecany 1 CZP dla dorosłych na tys. mieszkańców lub 1 CZP dla dorosłych na powiat 1 CZP dla dzieci i młodzieży na tys. mieszkańców Województwo Zachodniopomorskie 8 33 CZP 21 CZP 2 CZP przy CZP dla dorosłych 24

25 Struktura Centrum Zdrowia Psychicznego Centrum Zdrowia Psychicznego zespół ambulatoryjny - porady lekarskie i psychologiczne, indywidualna i grupowa pomoc psychoterapeutyczna, czynności pielęgniarskie, interwencje socjalne zespół środowiskowy - wizyty domowe, terapia indywidualna i grupowa, praca z rodziną, treningi umiejętności, budowanie sieci oparcia społecznego, zajęcia i turnusy rehabilitacyjne zespół dzienny -częściowa hospitalizacja zespołu szpitalnego -dostęp do odpowiednio kwalifikowanej psychiatrycznej opieki stacjonarnej; podstawowym i docelowym rozwiązaniem powinny być świadczenia oddziału psychiatrycznego lokalnego szpitala ogólnego, uzupełniane profilowanymi świadczeniami innych szpitali; tam, gdzie to możliwe, oddział stanowi integralną część centrum zdrowia psychicznego. zespół dziecięco-młodzieżowy w zależności od miejscowych potrzeb i zasobów inne zespoły specjalistyczne w leczeniu wybranych grup chorych, np.: zaburzeń nerwicowych, psychogeriatryczne, rehabilitacyjne zespoły o zadaniach specyficznych, np. pomoc kryzysowa, hostele i inne formy chronionego zakwaterowania 25

26 Propozycja rozmieszczenia CZP

27 Aktualne zatrudnienie w opiece psychiatrycznej a stan oczekiwany Zawód Stan obecny Liczba Wskaźnik/ 100 tys. ludności Stan oczekiwany Liczba Wskaźnik/ 100 tys. ludności Niedobór w liczbach Psychiatrzy 114 5, ,0 55 Psychiatrzy dzieci i młodzieży 6 0,4 17 1,0 11 Psychologowie kliniczni 21 1, ,5 140 Pracownicy socjalni 29 1, ,0 140 Pielęgniarki , ,0 197 Terapeuci zajęciowi 63 3, ,0 72 Psychoterapeuci z certyfikatem 14 0,8 34 2,0 20 Specjaliści i instruktorzy terapii uzależnień z certyfikatem 104 4,4 85 5,0 0 27

28 Potrzeby w opiece psychiatrycznej Zwiększenie liczby personelu medycznego Utworzenie sieci Centrów Zdrowia Psychicznego dla dorosłych i dla dzieci Tworzenie zespołów środowiskowych Zwiększenie liczby łóżek w oddziałach psychiatrycznych dla dzieci i młodzieży Zwiększenie liczby oddziałów dziennych i rehabilitacyjnych Tworzenie hosteli i oddziałów/zakładów opiekuńczych 28

29 Zadania w ramach Programu 29

30 Powołanie Wojewódzkiego Zespołu Koordynującego ds. Regionalnego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego dla Województwa Zachodniopomorskiego na lata Zarządzenie Marszałka Województwa Zachodniopomorskiego nr 49/11 z dnia 10 czerwca 2011 r. 30

31 Opracowanie projektu RPOZP 31

32 Opracowanie założeń do regionalnego programu promocji zdrowia psychicznego Ustalenie listy priorytetów promocji zdrowia psychicznego 32

33 Lista priorytetów promocji zdrowia psychicznego Wdrażanie programów informacyjno-edukacyjnych. Wykrywanie i wczesne leczenie zaburzeń psychicznych. Wspieranie rodzicielstwa i pierwszych lat życia. Promocja zdrowia psychicznego w szkołach. Promocja zdrowia psychicznego w miejscu pracy. Wspieranie zdrowego psychicznie starzenia się. Zapobieganie depresji i samobójstwom. Zapobieganie przemocy. Zapobieganie szkodliwemu używaniu substancji psychoaktywnych. 33

34 Opracowanie programów informacyjno-edukacyjnych sprzyjającym postawom zrozumienia i akceptacji oraz przeciwdziałających dyskryminacji wobec osób z zaburzeniami psychicznymi Wydanie Informatora o dostępnej w województwie pomocy dla ofiar przemocy, katastrof i klęsk żywiołowych Przygotowanie Przewodnika informującego o dostępnych formach: opieki zdrowotnej, pomocy społecznej, aktywizacji zawodowej 34

35 Opracowanie wojewódzkiego programu zwiększenia dostępności i zmniejszenia nierówności w dostępie do różnych form psychiatrycznej opieki zdrowotnej - termin do końca 2011 r. -W Województwie Zachodniopomorskim nie ma potrzeby opracowywania planu zmniejszania i przekształcania dużych szpitali psychiatrycznych Ustalenie umiejscowienia i obszaru działania sieci centrów zdrowia psychicznego - projekt wstępny - do końca 2011 r. - projekt końcowy - do grudnia 2013 r. Realizacja wojewódzkiego programu poszerzenia, zróżnicowania i unowocześniania pomocy i oparcia społecznego dla osób z zaburzeniami psychicznymi w zakresie pomocy bytowej, mieszkaniowej, stacjonarnej, samopomocy środowiskowej w ramach istniejących programów polityki społecznej 35

36 Realizacja wojewódzkiego programu rozwoju zróżnicowanych form wspieranego zatrudnienia i przedsiębiorczości społecznej dostosowanych do potrzeb osób z zaburzeniami psychicznymi w ramach istniejących programów polityki społecznej Zwiększenie dostępności rehabilitacji zawodowej, organizacja poradnictwa zawodowego i szkoleń zawodowych dla osób z zaburzeniami psychicznymi w ramach istniejących programów polityki społecznej Prowadzenie kampanii szkoleniowo-informacyjnej adresowanej do pracodawców, promującej zatrudnianie osób z zaburzeniami psychicznymi we współpracy z Wojewódzkim Urzędem Pracy 36

37 Problemy Niewystarczające środki finansowe na reorganizację i tworzenie nowych form opieki psychiatrycznej Trudności w koordynowaniu wielosektorowych zadań Utrwalony podział wyodrębnionych i nie współpracujących ze sobą kompetencji/zadań opieki zdrowotnej, pomocy społecznej i urzędów pracy Wielorakość organów tworzących dla podmiotów leczniczych realizujących świadczenia zdrowotne w zakresie psychiatrii 37

38 Dziękuję za uwagę Maciej Bejnarowicz Zastępca Dyrektora Wydziału Zdrowia Tel.: Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego ul. Korsarzy Szczecin 38