Głównym filarem armii profesjonalnej są doskonale wyszkoleni i gotowi do podjęcia najtrudniejszych zadań żołnierze, którzy stanowią obsadę stanowisk

Transkrypt

1 Głównym filarem armii profesjonalnej są doskonale wyszkoleni i gotowi do podjęcia najtrudniejszych zadań żołnierze, którzy stanowią obsadę stanowisk służbowych czasu P, w tym również żołnierze rezerwy ochotnicy - żołnierze NSR.

2 Koncepcja NSR to efekt prac kilku ostatnich lat, co znalazło odzwierciedlenie w szeregu dokumentach planistycznych i prawnych. Już w Strategicznym Przeglądzie Obronnym zakończonym w 2006 r. zawarto rekomendację do wdrożenia w Siłach Zbrojnych RP rozwiązań związanych z wykorzystaniem ochotniczej służby żołnierzy rezerwy w NSR. Strategia Bezpieczeństwa Narodowego RP zatwierdzona przez Prezydenta RP w listopadzie 2007 r. oraz opracowana na jej podstawie sektorowa Strategia Obronności RP wydana w 2009 r. wskazały na konieczność dostosowania obecnych struktur organizacyjnych Sił Zbrojnych RP do nowych wyzwań, w tym określiły wprost potrzebę utworzenia NSR. Prezes Rady Ministrów w listopadzie 2007 roku w expose określił, że w 2008 roku ograniczona zostanie liczba żołnierzy pełniących służbę z obowiązku, a do końca 2009 r. zawieszone zostanie odbywanie tej służby przez poborowych, tak aby od początku 2010 r. służbę wojskową pełnili wyłącznie żołnierze ochotnicy. Natomiast ogólne założenia funkcjonowania Narodowych Sił Rezerwowych zostały określone w rządowym Programie profesjonalizacji Sił Zbrojnych RP na lata przyjętym przez Radę Ministrów w dniu 5 sierpnia 2008 r. ostatnie wcielenie do obowiązkowej zasadniczej służby wojskowej odbyło się w dniach 4-6 grudnia 2008 r., wcielono 1900 poborowych; ostatni żołnierze obowiązkowej służby wojskowej zostali zwolnieni 31 sierpnia 2009 r.; ostatni żołnierz nadterminowej służby wojskowej został zwolniony w listopadzie 2011 r.

3 Według ustaleń zawartych we wspomnianym już Programie, liczebność Sił Zbrojnych RP została ustalona na poziomie do 120 tys. żołnierzy służby czynnej i Narodowych Sił Rezerwowych. Etat Sił Zbrojnych RP w wysokości uzupełniany do 100 tys. żołnierzami służby czynnej i do 20 tys. żołnierzami Narodowych Sił Rezerwowych.

4 Narodowe Siły Rezerwowe są traktowane, jako mechanizm systemu uzupełniania podnoszenia potencjału Sił Zbrojnych w czasie pokoju i w sytuacjach kryzysowych. NSR nie stanowią zatem wydzielonej, odrębnej lub autonomicznej struktury, ale stanowią integralną część Sił Zbrojnych, funkcjonującą tylko w ramach jednostek wojskowych. Zatem w aspekcie uzupełnieniowym, jednostka wojskowa nie otrzyma żadnego innego niż z NSR uzupełnienia osobowego, nawet w sytuacji kryzysowej. Do czasu przywrócenia obowiązkowych rodzajów służby wojskowej lub ogłoszenia mobilizacji, jednostki wojskowe będą działać wyłącznie w oparciu o posiadany stan żołnierzy zawodowych i NSR. Ponadto w warunkach braku możliwości gromadzenia rezerw osobowych na zasadzie służby obowiązkowej, NSR stanowią w czasie pokoju jedyne możliwe i dodatkowe uzupełnienie oraz wsparcie armii zawodowej.

5 Podstawowym celem formowania NSR było i jest założenie, że stanowią one wzmocnienie potencjału Sił Zbrojnych RP, przy realizacji ich ustawowych zadań, które zostały przedstawione na slajdzie. Główne przeznaczenie Sił Zbrojnych to zapewnienie niepodległości państwa i nienaruszalności jego granic. Z tego względu NSR powinny być postrzegane przede wszystkim pod kątem ich użycia w sytuacji kryzysowej, spowodowanej zewnętrznym zagrożeniem militarnym, które nie kwalifikuje się jeszcze do ogłoszenia mobilizacji. Natomiast zakres sytuacji kryzysowej należy rozpatrywać też w świetle przepisów ustawy o zarządzaniu kryzysowym.

6 W procesie naboru i rekrutacji do NSR uczestniczą zarówno WKU jak i dowódcy JW, a także wojskowe komisje lekarskie i wojskowe pracownie psychologiczne. Proces ten wymaga ścisłej współpracy tych organów. Podstawę rozpoczęcia procesu naboru stanowi wytypowanie stanowisk służbowych przeznaczonych dla NSR przez dowódców jednostek wojskowych. Następnie ochotnik przechodzi postępowanie kwalifikacyjne w jednostce wojskowej (które kończy się podpisaniem kontraktu na wykonywanie obowiązków w ramach NSR). Finałem jest nadanie przydziału kryzysowego przez wojskowego komendanta uzupełnień na stanowisko służbowe wskazane przez dowódcę jednostki wojskowej.

7 W efekcie dotychczasowych działań, do służby w NSR zgłosiło się około 30 tys. ochotników. Spośród tej grupy w okresie od 1 lipca 2010 r., powołano do NSR 20 tys. żołnierzy rezerwy. Z liczby tej żołnierzy zostało powołanych do zawodowej służby wojskowej. Wymienione żołnierzy zasiliło szeregi kadry zawodowej Sił Zbrojnych w okresie zaledwie jednego roku. Stali się oni głównym oraz efektywnym źródłem uzupełniania korpusu szeregowych zawodowych. Również korpus szeregowych jest podstawowym źródłem naboru do korpusu podoficerów zawodowych po odbyciu kursu podoficerskiego (po 5 latach służby). Jest to kolejna pozytywna dla Sił Zbrojnych konsekwencja formowania NSR. Rozwiązanie to jest logiczne, spójne i uzasadnione ekonomicznie, a oparty na tym model służby jest wykorzystany w promocji NSR i służby wojskowej. Uwzględniając ochotników, którzy od 3 września br. szkolą się w ramach III turnusu służby przygotowawczej na potrzeby korpusu szeregowych i złożyli wnioski o wykonywanie obowiązków w ramach NSR, tj ochotników, stan ewidencyjny żołnierzy NSR wynosi

8 Od 4 października 2010 r. w ośrodkach szkolenia rodzajów sił zbrojnych uruchomiony został I turnus służby przygotowawczej. Dotychczas zrealizowano szkolenie w 11 turnusach służby przygotowawczej na potrzeby korpusu szeregowych, w ramach których przeszkolono 10 tys. ochotników do NSR. Z tej liczby ok. 9 tys. nadano przydziały kryzysowe. W 2012 r. przeprowadzono po raz pierwszy szkolenie kadetów pierwszego turnusu służby przygotowawczej w korpusie podoficerów. Turnus ukończyło 44 kadetów. Od 3 września br. trwa natomiast szkolenie w ramach III turnusu służby przygotowawczej na potrzeby korpusu szeregowych, w którym uczestniczy ochotników.

9 Analizując strukturę żołnierzy NSR w poszczególnych korpusach kadry ich rocentowa liczebność kształtuje się następująco: szeregowi 83% ogólnego stanu, podoficerowie 14% ogólnego stanu, oficerowie 3% ogólnego stanu. W Narodowych Siłach Rezerwowych mamy także blisko 3,5% kobiet.

10 Najliczniejsza grupa żołnierzy NSR posiada wykształcenie średnie (w tym policealne) 59%. Jednocześnie znaczna grupa żołnierzy NSR legitymuje się wykształceniem zasadniczym -19% i wyższym około 14 %, pozostałe 8 % to żołnierze z wykształceniem gimnazjalnym.

11 Dokonując analizy żołnierzy NSR pod względem wieku, stwierdzić można że najliczniejszą grupę żołnierzy NSR stanowią mężczyźni do 25 roku życia ok. 49% lub pomiędzy rokiem ok. 26%. Oznacza to, że statystyczny żołnierz NSR to mężczyzna w wieku ok. 25 lat, legitymujący się wykształceniem średnim.

12 Dwuletnie doświadczenia związane z tworzeniem nowej formy służby wojskowej, wnioski z przeprowadzanych analiz, odpraw oraz kontroli Najwyższej Izby Kontroli wskazują, że zasadnym jest kontynuowanie i utrzymanie przyjętych założeń funkcjonowania NSR z jednoczesnym doskonaleniem obowiązujących aktualnie rozwiązań. Zdiagnozowano następujące trzy zasadnicze obszary wymagające doskonalenia: uzupełnieniowy; motywacyjny; organizacyjny. W tej sytuacji konieczne stało się podjęcie działań usprawniających obecnie istniejący system. W wyniku prac zespołu kierowanego przez Sekretarza Stanu w MON, w których brali również udział dowódcy wojskowi różnych szczebli, wypracowano nowe kierunki działań związane z organizacją i funkcjonowaniem NSR. Zasadniczym efektem tych prac są założenia do nowelizacji ustawy o powszechnym obowiązku obrony RP oraz o uposażeniu żołnierzy niezawodowych, które w dniu 30 października 2012 r. zostały przyjęte przez Radę Ministrów i obecnie trwają dalsze prace legislacyjne.

13 W obszarze uzupełnieniowym doskonalenie funkcjonowania NSR obejmuje przede wszystkim uproszczenie postępowania w przypadku przedłużenia pełnienia służby w NSR. Oczekiwania żołnierzy i dowódców jednostek wojskowych wskazują na potrzebę zniesienia górnej granicy 15 lat pozostawania na przydziale kryzysowym. Pozwoli to na racjonalne wykorzystanie doświadczenia i poziomu ich wyszkolenia oraz nakładów poniesionych na ich przygotowanie do wykonywania zadań. Ponadto o potrzebie służby powinny decydować nie czas posiadania przydziału kryzysowego, ale przydatność żołnierza.

14 Wprowadzone też zostaną ułatwienia dla kobiet chcących wykonywać obowiązki w ramach NSR poprzez umożliwienie zawieszania przydziału kryzysowego na czas ciąży i urlopu macierzyńskiego. Ćwiczenia rotacyjne planowane są na cały kolejny rok, nie sposób przewidzieć wszystkich możliwych uwarunkowań i zdarzeń. Dlatego proponuje się wprowadzić możliwość zmiany terminów tych ćwiczeń zarówno przez żołnierzy NSR jak i jego pracodawcę. Ponadto, w wielu szkołach funkcjonują klasy o profilu wojskowym. Zatem przewiduje się możliwość uznawania nabytej wiedzy i skrócenia tym samym szkolenia absolwentów tych klas w ramach służby przygotowawczej.

15 Zmiany w obszarze motywacyjnym zmierzają przede wszystkim w kierunku zwiększenia atrakcyjności podejmowania obowiązków w NSR poprzez zmianę sposobu naliczania uposażeń i rekompensat za wykonywanie obowiązków oraz poszerzenie możliwości nabywania przez ochotników kwalifikacji poza wojskiem i zakresu udzielania pomocy, pod warunkiem zobowiązania się do służby w NSR. Stąd też zakłada się iż za każdy dzień ćwiczeń wojskowych żołnierze NSR będą otrzymywać uposażenie zasadnicze według stopnia etatowego zajmowanego stanowiska służbowego, a nie jak dotychczas według posiadanego stopnia wojskowego. Ponadto żołnierzom posiadającym klasy kwalifikacyjne będzie przyznawany dodatek uzależniony od zdobytej klasy. Proponuje się również, zmianę sposobu określania wysokości świadczenia pieniężnego, rekompensującego utracone zarobki w okresie odbywania ćwiczeń wojskowych i jego dostosowanie do praktyki stosowanej przy naliczaniu wynagrodzeń przez pracodawców (z dotychczasowego wskaźnika 1/30 miesięcznego wynagrodzenia albo dochodu na wskaźnik 1/21 takiego miesięcznego wynagrodzenia lub dochodu). Ponadto proponuje się stworzenie prawnej możliwości szkolenia żołnierzy rezerwy poza wojskiem w specjalnościach przydatnych nie tylko dla Sił Zbrojnych RP ale również w pracy zawodowej. Umożliwimy pracodawcom wpływ na rodzaj i zakres kursów specjalistycznych, na które będą kierowani ich pracownicy w celu podnoszenia kwalifikacji. Przedmiotowe szkolenie będzie mogło być realizowane, także poza wojskiem na koszt Ministerstwa Obrony Narodowej.

16 Kolejnym obszarem doskonalenia są zmiany organizacyjne. Doskonalenie funkcjonowania NSR w zakresie organizacyjnym ma na celu sprecyzowanie roli i zadań wynikających z przeznaczenia poszczególnych jednostek wojskowych. W tym celu zostały wydane wytyczne Szefa Sztabu Generalnego WP, w których określono zadania i terminy ich wykonania.

17 W myśl przywołanych wytycznych nastąpi przede wszystkim wzrost znaczenia pododdziałów zwartych NSR. Są one tworzone, na bazie wytypowanych jednostek wojskowych, stosownie do potrzeb sformułowanych w wyniku ponownej analizy zadań poszczególnych jednostek wojskowych. Działania związane z tworzeniem i zwiększaniem liczby pododdziałów NSR w miejsce stanowisk pojedynczych są prowadzone planowo i w dłuższej perspektywie czasowej. Założono 3 letni okres osiągnięcia docelowych struktur NSR, tak aby alokacja przydziałów kryzysowych uwzględniała okresy zawartych już kontraktów oraz czas kadencji w przypadku żołnierzy zawodowych. Siły Wysokiej Gotowości (1-8 kat.) ukompletowanie stanów osobowych do czasu W nie mniej niż 90%; Siły Niższej Gotowości (9-10 kat.) ukompletowanie stanów osobowych do czasu W - nie mniej niż 70%; Siły o Wydłużonym Terminie Gotowości (11 kat.) - ukompletowanie stanów osobowych do czasu W - nie mniej niż 20%;

18 Podsumowując stwierdzić należy, że Narodowe Siły Rezerwowe stanowią integralną i bardzo istotną część systemu uzupełnień Sił Zbrojnych RP. Korzystając z okazji chciałbym powiedzieć, że: 1.Aktualnie stanowiska przeznaczone dla żołnierzy służby czynnej do 100 tys. ukompletowane są na poziomie 97%: oficerowie , podoficerowie , szeregowi , służba kandydacka RAZEM Natomiast w stosunku do etatu 120 tys. na poziomie 90% (w tym żołnierze Narodowych Sił Rezerwowych). 3.Uwzględniając nadane przydziały mobilizacyjne ukompletowanie na czas W wynosi 99,9% : stanowiska żołnierzy - 99,9%, stanowiska pracowników wojska - 100%, środki transportowe i maszyny pobierane z gospodarki narodowej -98,8%.