Zagadnienia do sprawdzianu semestralnego/klasa III

Transkrypt

1 Przygotowała: Joanna Wieczorek Zagadnienia do sprawdzianu semestralnego/klasa III Rozpoznaj postaci, o których informacje zamieszczono poniżej. Postaci wybierz spośród podanych. Maurycy Mochnacki, Piotr Wysocki, Joachim Lelewel, Adam Jerzy Czartoryski, Józef Chłopicki, Józef Bem 1. Był wykładowcą historii na Uniwersytecie Wileńskim i posłem na sejm Królestwa Polskiego. W czasie powstania listopadowego został prezesem Towarzystwa Patriotycznego. Na emigracji próbował połączyć wszystkie ugrupowania demokratyczne. 1. Joachim Lelewel 2. Był instruktorem w warszawskiej Szkole Podchorążych Piechoty, współorganizatorem powstałego w niej tajnego sprzysiężenia. Na czele podchorążych rozpoczął powstanie listopadowe. Za udział w powstaniu został zesłany na Syberię. 2. Piotr Wysocki 3. Był oficerem w armii Królestwa Polskiego. W bitwie pod Ostrołęką w 1831 r. odznaczył się, powstrzymując natarcie rosyjskie i ratując armię polską od całkowitego rozbicia. W okresie Wiosny Ludów walczył na Węgrzech. Po klęsce rewolucji węgierskiej udał się do Turcji. 3. Józef Bem 4. Był dyktatorem powstania listopadowego. Miał nadzieję, że uda mu się doprowadzić do pojednania z carem. Gdy próby zawarcia ugody zawiodły, podał się do dymisji. Odznaczył się męstwem w bitwie pod Grochowem. 4. Józef Chłopicki Na podstawie: J. Choińska-Mika, J. Dzięgielewski, J. Maciszewski, Encyklopedyczny słownik historii Polski, Warszawa 1996, s. 27, 44, 142, 366. Powstania narodowe Przeczytaj zamieszczone teksty źródłowe i napisz, którego powstania dotyczą. Odpowiedź wybierz spośród: powstanie kościuszkowskie, powstanie listopadowe, powstanie krakowskie 1846 roku, powstanie styczniowe. A. Nikczemny rząd najezdniczy, rozwścieklony oporem męczonej przezeń ofiary, postanowił zadać jej cios stanowczy, porwać kilkadziesiąt tysięcy najdzielniejszych, najgorliwszych jej obrońców, oblec w nienawistny mundur moskiewski i pognać tysiące mil na wieczną nędzę i zatracenie.

2 [...] W pierwszym zaraz dniu jawnego wystąpienia, w pierwszej chwili rozpoczęcia świętej walki, Komitet Centralny Narodowy ogłasza wszystkich synów Polski, bez różnicy wiary i rodu, pochodzenia i stanu, wolnymi i równymi obywatelami kraju. Ziemia, którą Lud rolniczy posiadał dotąd na prawach czynszu lub pańszczyzny, staje się od tej chwili bezwarunkową jego własnością, dziedzictwem wieczystym. [...]Do broni więc, Narodzie Polski, Litwy i Rusi, do broni! A. powstanie styczniowe B. Rodacy! Nadzwyczajne wypadki w stolicy Królestwa wydarzone, nadzwyczajnych wymagały środków. Naglącym kraju potrzebom nie mogła Rada Administracyjna, pomimo przybrania nowych członków, zaradzić. Nie zdołał koniecznością sprawdzonym oczekiwaniom narodu odpowiedzieć ani utworzony później Wydział Wykonawczy w Radzie, ani na gruzach jego powstały Rząd Tymczasowy. Brakowało jedności i zgody. (...) Rodacy wszelkiego wieku i powołania! Na współdziałaniu waszym, na odziedziczonej po dziadach, gotowej do wszystkiego miłości ojczyzny przyszły byt nasz polega. Godzi mi się przeto być pewnym, że byt ten zachować potrafimy. Dalecy od naruszenia spokojności mocarstw ościennych, pragniemy tylko, aby i względem nas zbawienna niemieszania się jednego państwa do drugiego zasada zachowaną była. Do nas teraz należy, wszystko poświęcając dla postawienia się w możności używania swobód konstytucyjnych, pokazać, że godni ich jesteśmy. Niech żyje ojczyzna! źródło: Wiek (...) w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniów, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1998, s. 179, B. powstanie listopadowe Przyporządkuj powstaniom narodowym ich skutki. Odpowiedzi wpisz we właściwe rubryki tabeli. 1. Zlikwidowanie resztek autonomii Królestwa Polskiego 2. Włączenie Rzeczypospolitej Krakowskiej do zaboru austriackiego 3. Uwłaszczenie chłopów w Galicji 4. Likwidacja Sejmu Królestwa Polskiego Powstanie narodowe Powstanie listopadowe Powstanie krakowskie Powstanie styczniowe Skutki likwidacja Sejmu Królestwa Polskiego włączenie Rzeczpospolitej Krakowskiej do zaboru austriackiego zlikwidowanie resztek autonomii Królestwa Polskiego W XIX wieku Polacy podejmowali walkę zbrojną przede wszystkim w celu a. poprawy sytuacji społecznej i politycznej w poszczególnych zaborach. b. pomocy innym ciemiężonym narodom europejskim. c. odzyskania niepodległości.

3 Polscy artyści i pisarze w okresie zaborów w swoich dziełach wskazywali na konieczność ustawicznej pracy w swoich dziełach. podtrzymywali nadzieje na odzyskanie niepodległości. Obejrzyj ilustracje związane z powstaniem styczniowym. Podaj imię i nazwisko malarza, którego reprodukcję obrazów zamieszczono. Pochód na Sybir Pożegnanie powstańca Odpowiedź:...Artur GROTTGER Wielka Emigracja to ucieczka Polaków do innych państw po: listopadowym powstaniu Polacy pod zaborem pruskim Kalendarium 1872 początek polityki Kulturkampfu 1885 rugi pruskie 1886 powstanie Komisji Kolonizacyjnej 1901 strajk dzieci wrzesińskich 1904 zamieszkanie w wozie cyrkowym przez Drzymałę chłopa ze wsi Podgradowice 1894 powstanie Hakaty

4 Obraz Wojciecha Kossaka z 1909 roku Rugi pruskie Podaj nazwy polskich powstań narodowych, których skutkiem były podane niżej fakty. a) Wprowadzenie nazwy Kraj Przywiślański... powstanie styczniowe b) Utworzenie na emigracji obozu politycznego: Hotelu Lambert... powstanie listopadowe c) Uwłaszczenie chłopów w zaborze rosyjskim.. powstanie styczniowe d) budowa cytadeli w Warszawie... powstanie listopadowe Na podstawie mapy i wiedzy pozaźródłowej odpowiedz na poniższe pytania. Odpowiedzi wpisz w wykropkowane miejsca.

5 A. Które z powstań narodowych Polaków przedstawia powyższa mapa?... A. powstanie styczniowe B. Kim, w czasie powstania były osoby wymienione na mapie? B.... byli oni dowódcami oddziałów powstańczych C. Którą spośród wymienionych na mapie postaci przeznaczono pierwotnie na wodza powstania? C.... Ludwik Mierosławski D. Jaki charakter miały walki prowadzone przez Polaków? D.... partyzancki charakter walk/ powstańczy charakter walk/ można też uznać obronny lub leśny charakter walk E. Co było bezpośrednią przyczyną powstania? E.... branka/ nadzwyczajny pobór do wojska carskiego F. Jakie stronnictwa polityczne występowały wśród Polaków przed wybuchem powstania?... F. biali i czerwoni Poniżej zostały wymienione represje zaborców wobec Polaków w II połowie XIX wieku. Podziel je, na te które stosowali Niemcy i te które stosowali Rosjanie, wpisując w wykropkowane miejsca oznaczenia literowe represji. A. Rozwiązanie Rady Stanu i Rady Administracyjnej B. Kulturkampf C. Działalność Komisji Kolonizacyjnej

6 D. Wprowadzenie stanu wyjątkowego Represje rosyjskie :... E. Więzienie bez wyroku sądowego F. Działalność Hakaty Represje niemieckie :... Represje rosyjskie : A, D, E Represje niemieckie : B, C, F Rysunek przedstawia jeden z wynalazków XIX wieku. Podaj imię i nazwisko wynalazcy. Wynalazca : Wynalazca: Ludwik Pasteur Połącz wymienione niżej postacie z nurtami ideologicznymi (lub kierunkami filozoficznymi). Uzupełnij tabelę, wpisując nazwisko w odpowiednie miejsce. Adam Smith, August Comte, Fryderyk Nietzsche, Leon XIII, Fryderyk Engels, Michał Bakunin, Zygmunt Freud Nurt ideologiczny lub kierunek filozoficzny Postać A. Anarchizm Michał Bakunin B. Marksizm Fryderyk Engels C. Pozytywizm August Comte D. Liberalizm Adam Smith

7 Przeczytaj fragment pracy polskiego historyka Józefa Feldmana i wykonaj polecenia A i B. Wbrew swej woli [Żelazny Kanclerz] samym faktem swego działania uświadomił społeczeństwu polskiemu wiele zjawisk [ ]. Pogłębił w umysłach polskich poczucie niebezpieczeństwa ze strony monarchii Hohenzollernów [ ]. Raz jeszcze ukazał związek polskości z katolicyzmem. Bartka Zwycięzcę przeobraził w bohaterskiego Drzymałę. Wykrzesał z uśpionych dusz płomień patriotyzmu [ ]. Był, jak ów demon Goethego, cząstką siły, która pragnąc złego w ostatecznych wynikach swych poczynań stwarza dobro. Źródło: J. Feldman, (...) a Polska, Warszawa 1980, s A. Zidentyfikuj postać, o której mowa w tekście. Podaj nazwisko. Otto Bismarck B. Sformułuj tezę, którą w tym fragmencie pracy stawia Józef Feldman. Działania Bismarcka wywołały efekt odwrotny do zamierzonego pobudziły Polaków do obrony wiary katolickiej i ziemi ojczystej Dokonaj analizy ilustracji, a następnie wskaż poprawną odpowiedź. Źródło: Geschichte und Geschehen 9, Hans-W. Ballhausen, Ludwig Bernlochner, Michael Herrmann, Eberhardt Schwalm, Peter Voelker, wyd. Ernst Klett Schulbuchverlag GmbH, Stuttgart 1988, s. 151 Ilustracja stanowi satyryczny komentarz do 1. zjednoczenia Włoch pod przewodnictwem Piemontu. 2. zjednoczenia Włoch pod przewodnictwem G. Garibaldiego. 3. zjednoczenia Niemiec pod przewodnictwem Prus. 4. zjednoczenia Niemiec pod przewodnictwem Austrii.

8 Przeanalizuj treść rysunku i wykonaj polecenie. Źródło: Kronika Źródło: Kronika ludzkości, Warszawa 1990, s. 860 Podaj dwa argumenty uzasadniające tezę, że karykatura ta powstała w jednym z państw ententy, najwcześniej w 1916 roku. Rysunek jest aluzją do bitwy pod Verdun z 1916 roku. Sposób przedstawienia Niemiec dzikie zwierzę w pikielhaubie, złapane w pułapkę, sugeruje, że karykatura powstała w państwie będącym przeciwnikiem Niemiec. Rewolucje rosyjskie Na podstawie tekstu i własnej wiedzy wykonaj polecenia. Przyjęło się co prawda mówić o dwóch rewolucjach rosyjskich [ ], ale tylko pierwsza zasługuje na to miano. [Wtedy] Rosja przeżyła prawdziwą rewolucję, ponieważ rozruchy, które położyły kres caratowi, [ ] wybuchły samorzutnie, a Rząd Tymczasowy, który przejął władzę, zyskał natychmiast ogólnokrajowe poparcie. [Druga rewolucja] miał[a] zupełnie inny charakter, [ ] był[a] klasycznym zamachem stanu, przejęciem władzy przez nieliczną grupkę, dokonanym, [ ] przy zachowaniu pozorów udziału mas, ale bez rzeczywistego ich uczestnictwa. Źródło: R. Pipes, Krótka historia rewolucji rosyjskiej, Warszawa 2007, s A. Podaj nazwy pierwszej i drugiej rewolucji, o których mowa w tekście. Nazwa pierwszej rewolucji... rewolucja lutowa

9 Nazwa drugiej rewolucji... rewolucja październikowa B. Podaj datę roczną obu rewolucji. Data roczna r. Pojęcia: Wojna błyskawiczna- polegała na zmasowanym użyciu szybkich jednostek pancernych i zmotoryzowanych oraz użyciu lotnictwa.; jej celem było szybkie zniszczenie głównych sił wroga i zajęcie jego centrów politycznych i gospodarczych. Wojna totalna- polegała na posługiwaniu się wszelkimi środkami przeciwko siłom zbrojnym i ludności cywilnej nieprzyjacielskiego kraju; prowadzono łamiąc prawo międzynarodowe. Totalitaryzm system rządów dyktatorskich dążących do całkowitego podporządkowania społeczeństwa przy pomocy monopolu informacyjnego, propagandy i terroru Komunizm zakładał istnienie społeczeństwa, w którym nie istnieją różnice klasowe i majątkowe ani własność prywatna; kontrola państwa przez partię, jeden z najbardziej zbrodniczych systemów politycznych Postacie: 1. George Clemenso ( Premier reprezentujący Francję na kongresie w Paryżu 2. Józef Piłsudski (Przywódca orientacji proaustriackiej, twórca Kompanii Kadrowej, naczelnik państwa polskiego w 1918 r. Przyporządkuj do przedstawionego dzieła sztuki styl, w którym zostało stworzone. dadaizm ekspresjonizm futuryzm kubizm

10 Główną przyczyna wybuchu I wojny światowej były konflikty polityczne i gospodarcze między mocarstwami europejskimi Na podstawie ilustracji i wiedzy pozaźródłowej odpowiedz na pytanie. A. Nazwij wydarzenie przedstawione na ilustracji: B. Podaj rok wydarzenia: C. Podaj konsekwencję międzynarodową przedstawionego na ilustracji wydarzenia: A-zamach w Sarajewie/ zamach na arcyksięcia Franciszka Ferdynanda/ zamach na następcę tronu Austro- Węgier B-1914 C- wybuch I wojny światowej Przeanalizuj zamieszczony poniżej rysunek i odpowiedz na pytania.

11 A. Rysunek jest : (podkreśl właściwą odpowiedź) a). Apelem o zjednoczenie pod przewodnictwem jednego z państw b).wezwaniem do walki na rzecz ochrony środowiska c).satyrą na militaryzm jednego z państw d). Ostrzeżeniem przed wojną B. Które z państw europejskich reprezentuje postać na rysunku? -... C. Do jakiego bloku militarnego państwo to należało na początku XX wieku? Podaj nazwę tego bloku A. - Satyrą na militaryzm jednego z państw B. Niemcy/ II Rzesza Niemiecka C. Trójprzymierze