MAŁOPOLSKI URZĄD WOJEWÓDZKI w Krakowie Wydział Polityki Społecznej WP.IV Protokół

Transkrypt

1 MAŁOPOLSKI URZĄD WOJEWÓDZKI w Krakowie Wydział Polityki Społecznej WP.IV Protokół z kontroli problemowej przeprowadzonej w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Olkuszu, ul. Piłsudskiego 21, Olkusz, przez pracowników Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie inspektora wojewódzkiego Katarzynę Łach oraz inspektora wojewódzkiego Krystynę Raczkowską na podstawie art. 22 pkt 8 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz z późn. zm.), art. 7 pkt 2 ustawy z dnia 25 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. z 2005 r., Nr 180, poz. 1493) oraz Rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 r. w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej (Dz. U. z 2005 r. Nr 61, poz. 543) i upoważnienia do kontroli z dnia 9 maja 2011 r. (znak: WP.IV ) wydanego przez Wojewodę Małopolskiego. Czynności kontrolne przeprowadzono 20 maja 2011 roku w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Olkuszu, które odpowiada za realizację programów korekcyjno-edukacyjnych dla osób stosujących przemoc w rodzinie. Kontrolę przeprowadzono w oparciu o analizę zastanej dokumentacji, wyjaśnienia Dyrektora PCPR Pani Urszuli Stępień-Jagoda oraz Pani Dominiki Sobera-Goc jednej z osób prowadzących program korekcyjno-edukacyjny dla sprawców przemocy w rodzinie w 2010 roku. Zakres kontroli obejmował: - ocenę realizacji przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, zadań zawartych w art. 6 ust. 4 pkt 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. z 2005 r., Nr 180, poz. 1493) oraz rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 6 lipca 2006 roku w sprawie standardu podstawowych usług świadczonych przez specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie, a także szczegółowych kierunków prowadzenia oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych (Dz. U. z 2006 r., Nr 127, poz. 890), - ocenę zgodności z przeznaczeniem i założeniami Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie wydatkowania środków finansowych z budżetu Wojewody na realizację programów korekcyjno-edukacyjnych dla osób stosujących przemoc w rodzinie. Do Protokołu załącza się: 1. Rozliczenie Programu korekcyjno-edukacyjnego dla sprawców przemocy w rodzinie zadania z zakresu administracji rządowej za 2010 r. 2. Wzór Kontraktu. Ustalenia kontroli: Jednostką realizującą program korekcyjno edukacyjny dla sprawców przemocy w rodzinie jest Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Olkuszu. Zajęcia w 2010 r. w kontrolowanej jednostce prowadzone były przez specjalistów: - p. D. S.-G. wykształcenie wyższe pedagogiczne (pedagogika społeczno-opiekuńcza), ukończony 16 godzinny cykl szkoleniowo-warsztatowy: Praca ze sprawcą przemocy zorganizowany przez Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Krakowie w listopadzie 2005 r. - p. P. G. (prowadził zajęcia do października 2010 r.) Kuratora Zawodowego Zespołu do wykonywania orzeczeń karnych, wykształcenie wyższe prawo, studia podyplomowe na kierunku kurator w postępowaniu wykonawczym, ukończone 50-godzinne szkolenie: Praca ze sprawcą

2 przemocy zorganizowane przez Krakowskie Towarzystwo Pomocy Uzależnionym w Krakowie, w listopadzie 2005 r. - p. M. S. (prowadziła zajęcia od listopada 2010 r. do końca roku 2010) - wykształcenie wyższe pedagogiczne (pedagogika opiekuńcza i praca socjalna), ukończony 50-godzinny cykl szkoleniowowarsztatowy Procedura pracy ze sprawcą przemocy zorganizowany przez Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w okresie październik-grudzień 2006 r., koordynator powiatowy programu Przeciw przemocy Budowanie lokalnych koalicji interwencje w przemocy domowej. Osoby prowadzące zajęcia zatrudnione były na Umowy zlecenia: Nr 1/2010/PS, Nr 2/2010/PS z dnia r. oraz Nr 3/2010/PS z dnia r. określających przedmiot umowy i kwotę wynagrodzenia dla osób prowadzących program korekcyjno-edukacyjny. Formy prowadzonych i sposób realizacji zajęć: Opisywany program korekcyjno-edukacyjny dla sprawców przemocy realizowany był w siedzibie Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w sali na III piętrze Centrum. Na tym samym piętrze ma także swoją siedzibę Punkt Interwencji Kryzysowej, co jest niezgodne z 6 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 6 lipca 2006 r. w sprawie standardu podstawowych usług świadczonych przez specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie, a także szczegółowych kierunków prowadzenia oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 127, poz. 890), natomiast te dwa działania (praca ze sprawcą oraz interwencja i pomoc m.in. dla ofiar przemocy domowej) podejmowane były w różnych dniach, tak by nie było kontaktu pomiędzy sprawcą przemocy a osobą dotkniętą przemocą domową. Centrum rozpoczęło realizację programu w styczniu 2010 r. Zajęcia odbywały się w co drugą środę miesiąca w godzinach od do program realizowany był przez cały rok. Procedura postępowania podczas naboru osób do grupy i prowadzenia zajęć: - kontakt telefoniczny z instytucjami: Ośrodki Pomocy Społecznej, Policja (dzielnicowi), kuratorzy sądu Rejonowego, Wydział Rodzinny i Nieletnich, Wydział Karny, - ww. instytucje wytypowały osoby do udziału w grupie, ponadto kilka osób zgłosiło się samodzielnie (np. kontynuacja programu z 2009 r., osoby z nakazem sądowym bądź zgłoszone przez pracowników OPS), - rozmowy indywidualne, wstępna kwalifikacja do grupy p. D. S.-G., p. P. G., - procedura podpisywania kontraktu indywidualne zapoznawanie z treścią kontraktu, wymaganiami, oczekiwaniami (druk kontraktu szablon z Programu Duluth), wszystkie osoby podpisały kontrakt chociaż część osób przerwało uczestnictwo w grupie i zaraz po podpisaniu kontraktu nie pojawiło się więcej na spotkaniach, nie wszystkie osoby wypełniły natomiast części kontaktu dot. historii przemocy. - osoby zakwalifikowane były zapraszane na spotkania grupowe, - uczestnictwo w grupie i rozpoczęcie pracy w programie. Oprócz zajęć grupowych równolegle prowadzone były zajęcia indywidualne, które ustalane były wspólnie - osoba uczestnicząca i osoba prowadząca. Zajęcia prowadzone były w oparciu o Skrypt do prowadzenia zajęć, który powstał na bazie szkolenia prowadzonego przez Marka Prejznera, pracownika Polish American Associated, Chicago USA Partner Abuse Intervention Program. Scenariusz zajęć opracowany został na podstawie programu Education Groups For Men Who Batter The Duluth Model, który bardzo precyzyjnie określa i opisuje poszczególne etapy kroki postępowania ze sprawcą (zarówno w sesjach grupowych jak i indywidualnych), od pierwszych indywidualnych rozmów, będących ostateczną kwalifikacją do programu, kwestionariusza osobowego (historia przemocy), kontraktu pomiędzy uczestnikiem programu a osobą prowadzącą, poprzez bardzo liczne testy, ankiety, scenki, wykłady do ostatecznej oceny kwalifikacyjnej do zwolnienia z programu. 2

3 Integralnymi częściami Skryptu są zadania do wykonania, teksty do rozważań i przemyśleń, zarówno podczas zajęć jak i w czasie wolnym, m.in.: - Plan bezpieczeństwa (ankieta), - Kwestionariusze kontrolowania (do przedstawianych scenek), - tematy do burzy mózgów (np. złość, agresywność) - Listę uczuć (do zaznaczania swoich emocji), - tematy do rozmów, przemyśleń, wykładów (np. czy złość jest zła, czym jest złość, dlaczego wybieram złość, jak sobie radzić ze złością, koszty używania złości). Zajęcia prowadzone były w oparciu o opisywany skrypt, natomiast w razie konieczności scenariusz dostosowywany był do potrzeb osób prowadzących i uczestniczących w programie. W 2010 roku oddziaływaniom korekcyjno-edukacyjnym poddano łącznie w czasie trwania całego programu 15 osób (mężczyzn). Do programu przystąpiły: - 2 osoby uczestniczące w programie ze względu na fakt skazania za czyny związane ze stosowaniem przemocy w rodzinie, - 4 osoby stosujące przemoc w rodzinie, które uczestniczą równocześnie w terapii uzależnienia od alkoholu (Poradnia Odwykowa), - 9 osób, które w wyniku innych okoliczności zgłosiły się do uczestnictwa w programie osoby skierowane przez Ośrodek Pomocy Społecznej, osoby zmotywowane przez Dzielnicowych, kontynuacja z 2009 r., oraz osoby które zgłosiły się same. Natomiast tylko 4 osoby ukończyły program uzyskując dokument pod nazwą Kryteria oceny kwalifikacyjnej do zwolnienia z programu, 11 osób nie ukończyło programu, rezygnując z uczestnictwa. Osoby prowadzące zajęcia podejmowały próby kontaktu zarówno z uczestnikami programu jak i osobami kierującymi do udziału w programie i próbowały zmotywować sprawców do dalszej pracy, natomiast nie przyniosło to żadnych pozytywnych rezultatów. Dokumentacja prowadzenia Programu Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Olkuszu prowadzi dokumentację dotyczącą realizacji programów korekcyjno-edukacyjnych w formie: - teczek osób uczestniczących w programie. W teczkach znajdują się następujące dokumenty: lista obecności danego uczestnika (data, godziny uczestnictwa, podpisy), kontrakt wraz z historią przemocy, zaświadczenie do instytucji o uczestnictwie osoby w programie (np. dla kuratora), dokument o ukończeniu programu ( Kryteria oceny ) jeśli sprawca ukończył program, - jednej teczki Zajęcia indywidualne karty z podziałem na miesiące i wpisy: data, z kim spotkanie tylko w kilku przypadkach przy datach znajdują się krótkie notatki czego dotyczyło spotkanie, - jednej teczki System monitorowania uczestnika programu - karty z podziałem na miesiące i wpisy: data, z kim kontakt w sprawie sprawcy tylko w kilku przypadkach przy datach znajdują się krótkie notatki czego dotyczył kontakt, - jednej teczki Zajęcia korekcyjno-edukacyjne ze sprawcami przemocy, w której znajduje się korespondencja z ops, sprawozdania do MUW, pisma do MUW w sprawie środków finansowych, dokumenty finansowe. W teczce tej znajduje się potwierdzenie kontaktu (jedno pismo) z sądami, policją kuratorami, ops, informującego o prowadzeniu programu korekcyjno-edukacyjnego dla sprawców przemocy i możliwości skierowania osoby stosującej przemoc do uczestnictwa w grupie. - jednej teczki Harmonogram dyżurów w 2010 r. data, godziny prowadzenia zajęć, nazwisko osoby prowadzącej zajęcia, podpis pracownika to teczka wykorzystywana przy rozliczaniu osób prowadzących zajęcia. 3

4 Monitoring: Zachowania uczestników programu korekcyjno-edukacyjnego monitorowane były w czasie trwania programu i po zakończeniu programu przez osoby prowadzące w postaci utrzymywania kontaktu (głównie telefonicznego) z Policją, ośrodkami pomocy społecznej i kuratorami. Potwierdzenie realizacji zadania monitorowania zachowań osób uczestniczących w programie stanowią zapiski w teczce System monitorowania uczestnika programu 2011, w której znajduje się data i notatka rozmowa z kuratorem p., rozmowa z dzielnicowym p. w sprawie p.., rozmowa z matką. Notatki są jednozdaniowe, lakoniczne i określenie stanu obecnego sprawcy ogranicza się do zapisów: wszystko w porządku lub konflikt trwa. Dokumentacja finansowa Zajęcia finansowane były z dotacji z budżetu Państwa w kwocie ,36 zł. Środki finansowe zostały wykorzystane wyłącznie na wynagrodzenia osób prowadzących program. W załączeniu Nr 1 do Protokołu dokument pod nazwą: Rozliczenie Programu korekcyjno-edukacyjnego dla sprawców przemocy w rodzinie ( ). Wnioski: Sposób realizacji przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Olkuszu w 2010 roku programu korekcyjno-edukacyjnego dla osób stosujących przemoc w rodzinie był w zasadzie zgodny z przepisami ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie i rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 6 lipca 2006 roku w sprawie standardu podstawowych usług świadczonych przez specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie, a także szczegółowych kierunków prowadzenia oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych. Natomiast dokumentacja mająca stanowić potwierdzenie prowadzenia tychże zajęć jest bardzo ograniczona i w zasadzie nie wnosi żadnych informacji, na podstawie których można by ocenić pracę i postępy w pracy terapeutycznej osoby będącej sprawcą przemocy domowej ale także i pracę osoby prowadzącej Program. Brak jakichkolwiek zapisów dot. realizacji Programu Duluth, sposobu prowadzenia zajęć, spotkań, warsztatów. Brak założeń, wniosków, ocen mogących przysłużyć się dalszej pracy z konkretnym sprawcą. Monitoring zachowań uczestników programu związanych z przemocą, zgodnie z 7 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 6 lipca 2006 r. w sprawie standardu podstawowych usług świadczonych przez specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie, a także szczegółowych kierunków prowadzenia oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych (Dz. U r., Nr 127 poz. 890) i z Załącznikiem nr 2 do Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie (Wytyczne do tworzenia modelowych programów...) prowadzony był (i jest nadal) w bardzo ograniczonym zakresie, jest to tylko kontakt telefoniczny osoby prowadzącej zajęcia z osobami mającymi kontakt ze sprawcą przemocy (np. pracownikiem ops, kuratorem, dzielnicowym, członkiem rodziny), zapisy są lakoniczne i w zasadzie nie wnoszą żadnych znaczących informacji, co do aktualnej sytuacji sprawcy przemocy domowej. W trakcie czynności kontrolnych stwierdzono, że zajęcia prowadzone były w formie grupowej, liczba osób uczestniczących w zajęciach była niezgodna z Załącznikiem nr 2 do Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie (Wytyczne do tworzenia modelowych programów... ), który stanowi iż zajęcia wchodzące w skład programu powinny być prowadzone w małych grupach (od 10 do 15 osób). Natomiast zgodnie z interpretacją otrzymaną od Pani Krystyny Wyrwickiej, Dyrektora Departamentu Pomocy i Integracji Społecznej Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, jeżeli zaistniała sytuacja, że powiat realizuje zadania prowadzenia oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych dla osób stosujących przemoc w rodzinie w mniejszej niż wskazano w wytycznych grupie (np. 5 6 osób), brak przeciwwskazań do prowadzenia tychże zadań w takiej, mniejszej grupie. 4

5 Na tym protokół zakończono. Inspektorzy kontrolujący dokonali wpisu w książce kontroli na temat zakresu i terminu przeprowadzonej kontroli. Pouczenie Zgodnie z 15 ust. 2 pkt 7 w związku z 16 ust. 3 i 4 rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 r. w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej, (Dz. U. z 2005 r. Nr 61, poz. 543 z późn. zm.) Kierownikowi kontrolowanej jednostki przysługuje prawo zgłoszenia przed podpisaniem protokołu kontroli, umotywowanych zastrzeżeń dotyczących ustaleń zawartych w protokole w terminie 7 dni od dnia otrzymania protokołu do Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego. Ponadto zgodnie z 16 ust. 1 ww. rozporządzenia kierownikowi kontrolowanej jednostki przysługuje prawo do odmowy podpisania protokołu z podaniem w terminie 7 dni od dnia jego otrzymania pisemnych wyjaśnień przyczyn tej odmowy. Do protokołu nie wniesiono (wniesiono) zastrzeżenia. Po przeczytaniu, niniejszy protokół podpisano na każdej stronie. Protokół sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, jeden egzemplarz otrzymuje Dyrektor jednostki podlegającej kontroli, drugi włącza się do akt kontroli. Data otrzymania protokołu: 22 czerwca 2011 r. Data i miejsce podpisania protokołu: Olkusz, dn. 27 czerwca 2011 r. Podpis Dyrektora jednostki kontrolowanej Podpisy inspektorów kontrolujących DYREKTOR POWIATOWEGO CENTRUM POMOCY RODZINIE (-) Urszula Stępień-Jagoda Inspektor Wojewódzki (-) mgr Katarzyna Łach Inspektor Wojewódzki (-) mgr Krystyna Raczkowska 5