Centrum Terapii Manualnej

Transkrypt

1 AUTOTERAPIA DYSFUNKCJI NARZĄDU RUCHU Z ELEMENTAMI TERAPII MANUALNEJ Moduł 1. PROGRAM KURSU Wprowadzenie Znaczenie i cele autoterapii w terapii dolegliwości narządu ruchu: - program minimum, indywidualny - program maksimum, ogólny. Rola nierównowagi mięśniowej i stawowej w prowokowaniu dolegliwości narządu ruchu. Techniki wykorzystywane w autoterapii: - ruch bierny - rozciąganie bierne (stretching) struktur mięśniowo-powięziowych - poizometryczna relaksacja mięśni (PIR) - mobilizacje struktur mięśniowo-powięziowych (elementy terapii tkanek miękkich) - mobilizacje uciskowe tkanki podskórnej - mobilizacje uciskowe innych struktur łącznotkankowych (punkty maksymalnie bolesne i spustowe) - mobilizacje uciskowe punktów swoistych dla dysfunkcji segmentów ruchowych kręgosłupa (ssrk) i stawów Ŝeber - mobilizacje bierne i czynne segmentów ruchowych kręgosłupa - mobilizacje stawów krzyŝowo-biodrowych (sskb) - techniki relaksacyjne. Znaczenie testu kontrolnego (Tk) w planowaniu autoterapii. Znaczenie stymulowania negatywnego i pozytywnego dla zdrowia człowieka. PrzeciąŜenia statyczne: grawitacyjne - przeciąŝające nawyki ruchowe psychogenne - zawieszenia emocji w ciele - ugruntowanie - psychogenne wady postawy i ich wpływ na narząd ruchu. Autoterapia w dolegliwościach rejonu miednicy i odcinka L/S, Lm kręgosłupa. Wpływ nierównowagi mięśniowej na dolegliwości w rejonie miednicy i przejścia L/S kręgosłupa: zespół hiperlordozy lędźwiowej zespół dyslordozy lędźwiowej typy miednicy. Równowaga mięśniowa kkd oraz przejścia L/S kręgosłupa: badanie długości mięśni kkd (normy długości): biodrowo-lędźwiowy, prosty uda, dwugłowy uda, półbłoniasty, półścięgnisty, przywodziciele uda, pośladkowe, gruszkowaty, napinacz powięzi szerokiej, brzuchaty łydki, płaszczkowaty,, prostownik odc. L/S, czworoboczny lędźwi. - PIR oraz rozciąganie bierne mm. wymienionych w badaniu długości kkd oraz rozcięgna podeszwowego - mobilizacje uciskowe struktur łącznotkankowych przejścia L/S (punkty spustowe i maksymalnie bolesne): więzadła nad- i międzykolcowe odc. L/S i Lm, więzadła biodrowo-lędźwiowe, krzyŝowo-guzowe, okostna krętarza większego k. udowej, okostna głowy k. strzałkowej, okostna kostki bocznej i przyśrodkowej, struktury łącznotkankowe stawów stóp

2 - mobilizacje punktów swoistych dla dysfunkcji ssrk L/S i Lm - mobilizacje uciskowe tkanki podskórnej pleców i kkd - manualne techniki specyficzne dla segmentów ruchowych kręgosłupa przejścia L/S i Lm: trakcje odc. L/S przez wyrostki kolczyste i poprzeczne trakcje odc. L/S przez miednicę (kość krzyŝowa, kości biodrowe) trakcje odc. L/S przez kkd. Równowaga statyczna miednicy. Badanie przez: - kolce biodrowe tylne górne (kkbtg) - kolce biodrowe przednie górne (kkbpg) - talerze biodrowe (ttb) - objawy wyprzedzania kkbtg - objawy nierówności kkd (pozorna lub rzeczywista) - punkty swoiste dla dysfunkcji stawów krzyŝowo-biodrowych. - manualne techniki specyficzne i niespecyficzne dla stawów krzyŝowo-biodrowych: uderzeniowe przez guzy kulszowe poziome i rotacyjne przez kość biodrową i przez kość krzyŝową - mobilizacje uciskowe struktur łącznotkankowych miednicy (punkty spustowe i maksymalnie bolesne): więzadła biodrowo-lędźwiowe, krzyŝowo-guzowe, nadkolcowe kości krzyŝowej, powierzchni grzbietowej kości krzyŝowej - mobilizacje punktów swoistych dla dysfunkcji ssrk L/S i Lm. Znaczenie stawów biodrowych w dolegliwościach w rejonie miednicy oraz przejścia L/S kręgosłupawzorzec torebkowy stawu biodrowego. Cześć kliniczna. Konflikt korzeniowo-dyskowy aktywny w przejściu L/S i Lm kręgosłupa: - róŝnicowanie z zespołem przeciąŝeniowym (CZST) - charakterystyka konfliktu aktywnego - mobilizacje czynne: zasada zasada łączenia kierunków zasada symetryczności zasada progresywności - trakcje odc. L/S. Zespoły przeciąŝeniowe (CZST) struktur łącznotkankowych przejścia L/S i miednicy (więzadeł nad- i międzykolcowych przejścia L/S kręgosłupa, więzadła biodrowo-lędźwiowego, więzadła krzyŝowo-guzowego, okostnej krętarza większego kości udowej, okostnej głowy kości strzałkowej): - PIR w/w struktur łącznotkankowych - rozciąganie bierne w/w struktur według zasady: znikania oporu - ćwiczenia uruchamiające - wychodzenie ze stanu ostrego. Zespoły segmentów ruchowych odc. L/S i Lm kręgosłupa: zespół L2 zespół L3

3 zespół L4 zespół pseudołąkotkowy kolana zespół stawu krzyŝowo-biodrowego (zawroty, mdłości, omdlenia), jako część szlaku migrenowo-wegetatywnego - badanie przez punkty swoiste dla dysfunkcji ssrk - manualne techniki specyficzne dla segmentów ruchowych kręgosłupa przejścia L/S i Lm: trakcje odc. L/S przez wyrostki kolczyste i poprzeczne trakcje odc. L/S przez miednicę (kość krzyŝowa, kości biodrowe) trakcje odc. L/S przez kkd - mobilizacje punktów swoistych dla dysfunkcji ssrk L/S i Lm - mobilizacje czynne według zasady: Koksalgia, koksartroza: - relaksacja poizometryczna mm. biorących udział w wzorcu torebkowym stawu biodrowego - siady rozciągające mięśnie oraz struktury łącznotkankowe stawów biodrowych według zasady: znikania oporu z wykorzystaniem relaksacji poizometrycznej - mobilizacje uciskowe - mobilizacje tkanki podskórnej - trakcja i dystrakcja stawów biodrowych. Zespoły bólowe stawów kolanowych oraz stóp - przyczyny miejscowe i pozastawowe (róŝnicowanie): bóle stawów kolanowych o róŝnej topografii ból pięty (ostrogi piętowe) ból palucha (halux) ból przodostopia osłabienie zginaczy podeszwowych i grzbietowych stopy (pozostałość po konflikcie korzeniowo-dyskowym) zimne stopy parestezje w obrębie stóp inne. Moduł 2. Autoterapia w dolegliwościach w rejonie miednicy i odc. L/S, Lm kręgosłupa c.d. Autoterapia w dolegliwościach czynnościowego przejścia Th/L. Brzuszny mechanizm wspomagania i stabilizacji tułowia (BMWST). Znaczenie BMWST w prowokowaniu czynnościowej zmiany stanu tkanek (CZST): - mięśnie brzucha a BMWST - dno miednicy a BMWST - przepona oddechowa a BMWST. Znaczenie BMWST w dolegliwościach czynnościowego przejścia L/S oraz Th/L kręgosłupa. Badanie sprawności: - mięśni brzucha - struktur dna miednicy - przepony oddechowej. Znaczenie BMWST w zespołach dna miednicy: - dno miednicy o obniŝonym napięciu spoczynkowym - dno miednicy o podwyŝszonym napięciu spoczynkowym.

4 Znaczenie psychogenności w powstawaniu objawów (CZST) w rejonie dna miednicy. Trening BMWST: - trening mięśni brzucha - trening dna miednicy na puść - trening dna miednicy na trzymaj - praca z przeponą oddechową. Równowaga mięśniowa w rejonie czynnościowego przejścia Th/L. Badanie długości mięśni: biodrowo-lędźwiowego, czworobocznego lędźwi. - PIR i rozciąganie bierne w/w mięśni. - mobilizacje uciskowe struktur łącznotkankowych czynnościowego przejścia Th/L (punkty spustowe i maksymalnie bolesne): więzadła nad- i międzykolcowe, wyrostki poprzeczne L2,L3, L4, wierzchołek XII Ŝebra, przyczepy mm. skośnych brzucha na Ŝebrach - mobilizacje uciskowe tkanki podskórnej pleców i brzucha - mobilizacje uciskowe punktów swoistych dla dysfunkcji ssrk Th/L oraz stawów Ŝeber - manualne techniki specyficzne dla segmentów ruchowych czynnościowego przejścia Th/L oraz stawów Ŝeber: mobilizacje ssrk przez wyrostki kolczyste i poprzeczne trakcja odc. Th/L przez wyrostki kolczyste mobilizacje stawów Ŝeber doczaszkowo i doogonowo. Cześć kliniczna. Konflikt korzeniowo-dyskowy aktywny. Zespoły przeciąŝeniowe (CZST) struktur łącznotkankowych czynnościowego przejścia Th/L: - charakterystyka zespołów w/w struktur łącznotkankowych - PIR mm. biodrowo-lędźwiowego, czworobocznego lędźwi - mobilizacje tkanki podskórnej. Zespoły segmentów ruchowych odc. Th/L kręgosłupa: zespół Th12 zespól L1 lumbago objawy imitujące dolegliwości narządów wewnętrznych (bóle brzucha) tzw. zespół jelita wraŝliwego - badanie przez punkty swoiste dla dysfunkcji ssrk - manualne techniki specyficzne dla segmentów ruchowych czynnościowego przejścia Th/L i stawów Ŝeber: trakcje odc. Th/L przez wyrostki kolczyste mobilizacje stawów Ŝeber - mobilizacje uciskowe punktów swoistych dla dysfunkcji ssrk Th/L oraz stawów Ŝeber - mobilizacje czynne według zasady: Zespół dna miednicy: - objawy imitujące dolegliwości urologiczne, ginekologiczne, zaburzenia sprawności seksualnej u męŝczyzn i kobiet trening dna miednicy na puść trening dna miednicy na trzymaj.

5 Moduł 3. Autoterapia w dolegliwościach środkowego odcinka kręgosłupa Thm oraz czynnościowego przejścia C/Th. Wpływ nierównowagi mięśniowej na dolegliwości w rejonie środkowego odc. Th oraz czynnościowego przejścia C/Th: hiperlordoza odc. C kręgosłupa dyslordoza odc. C hiperkifoza odc. Th typy miednicy.. Równowaga mięśniowa w rejonie obręczy barkowej i odc. C/Th kręgosłupa. Badanie długości mięśni odc. C/Th kręgosłupa i kkg (normy długości): czworoboczny, dźwigacz łopatki, prostowniki odc. C kręgosłupa, pochyłe, piersiowy większy, trójgłowy ramienia, dwugłowy ramienia, zginacze i prostowniki nadgarstka i palców. - PIR oraz rozciąganie bierne mm. wymienionych w badaniu długości. - mobilizacje uciskowe struktur łącznotkankowych czynnościowego przejścia C/Th (punkty spustowe i maksymalnie bolesne): więzadła nad- i międzykolcowe odc. C/Th i Thm, głowy długiej m. trójgłowego, przyczepy mięśnia biodrowo-ŝebrowego, dźwigacza łopatki, stawy barkowo-obojczykowe, mostkowo-obojczykowe, nadkłykieć boczny i przyśrodkowy kości ramiennej, końce dalsze kości promieniowej i łokciowej, struktury łącznotkankowe stawów nadgarstka - mobilizacje uciskowe tkanki podskórnej pleców, karku, kkg - mobilizacje uciskowe punktów swoistych dla dysfunkcji ssrk C/Th, Thm i stawów Ŝeber - manualne techniki specyficzne dla segmentów ruchowych czynnościowego przejścia C/Th i Thm: mobilizacje stawów Ŝeber trakcje odc. C. Część kliniczna. Konflikt korzeniowo-dyskowy aktywny w czynnościowym przejściu C/Th kręgosłupa: - róŝnicowanie z zespołem przeciąŝeniowym (CZST) - charakterystyka konfliktu aktywnego w odc. C/Th - mobilizacje czynne według zasady: odchodzenia od bólu dochodzenia do bólu - przeciwbólowe napięcia izometryczne mm. odc. C/Th - trakcje odc. C/Th. Zespoły przeciąŝeniowe (CZST) struktur łącznotkankowych odc. Thm i czynnościowego przejścia C/Th i miednicy: - PIR mm. czynnościowego przejścia C/Th - mobilizacje uciskowe tkanki podskórnej. Zespoły segmentów ruchowych odc. Thm i C/Th kręgosłupa: zespół szyjne dolne C6, C7, C8 zespół bolesnego barku epikondylalgia (łokieć tenisisty i golfisty) zespół bolesnego nadgarstka

6 bóle odc. Thm opasujące bóle międzyŝebrowe bóle przedniej części klatki piersiowej dolegliwości bólowe utrudniające oddychanie dolegliwości pseudokardiologiczne zawroty, mdłości, omdlenia (jako część szlaku migrenowo- wegetatywnego) - badanie przez punkty swoiste dla dysfunkcji ssrk - manualne techniki specyficzne dla segmentów ruchowych odc. Thm i czynnościowego przejścia C/Th: trakcje odc. C/Th przez wyrostki kolczyste i poprzeczne - mobilizacje uciskowe punktów swoistych dla dysfunkcji ssrk C/Th, Thm i stawów Ŝeber - mobilizacje bierne własne i czynne według zasady: Moduł 4. Autoterapia w dolegliwościach środkowego odcinka kręgosłupa Cm oraz połączenia głowowoszyjnego Coo/C1/C2. Wpływ nierównowagi mięśniowej na dolegliwości w środkowym odc. C oraz połączenia Coo/C1/C2 kręgosłupa: hiperlordoza górnego odc. C kręgosłupa dyslordoza odc. dolnego C kręgosłupa. Równowaga mięśniowa połączenia głowowo-szyjnego. Badanie długości mięśni podpotylicznych. - PIR oraz rozciąganie bierne mm. podpotylicznych. - mobilizacje uciskowe struktur łącznotkankowych połączenia głowowo-szyjnego (punkty spustowe i maksymalnie bolesne): kresa karkowa górna i dolna kości potylicznej, wyrostki poprzeczne kręgu C1, wyrostek kolczysty kręgu C2 - mobilizacje uciskowe punktów swoistych dla dysfunkcji ssrk Cm i Coo/C1/C2 - manualne techniki specyficzne dla segmentów ruchowych połączenia głowowo-szyjnego: mobilizacje opukiwaniem wyrostków poprzecznych C1 mobilizacje przez wyrostki stawowe ślizgi brzuszne i grzbietowe ssrk Coo/C1/C2 trakcje odc. Cm i Coo/C1/C2. Część kliniczna. Zespoły przeciąŝeniowe (CZST) struktur łącznotkankowych odc. Cm i Coo/C1/C2 kręgosłupa: - PIR mm. podpotylicznych - mobilizacje tkanki podskórnej. Zespoły segmentów ruchowych odc. Cm i Coo/C1/C2 kręgosłupa: zespół C4 czynnościowy kręcz karku zawroty, omdlenia, mdłości zespół łuku atlasu migreny przeciąŝeniowe i wegetatywne

7 - badanie przez punkty swoiste dla dysfunkcji ssrk - manualne techniki specyficzne dla segmentów ruchowych odc. Cm i Coo/C1/C2 - mobilizacje uciskowe punktów swoistych dla dysfunkcji ssrk Cm i Coo/C1/C2 - mobilizacje bierne własne i czynne według zasady: Autoterapia w dolegliwościach systemu Ŝuchwowo-gnykowego. Równowaga mięśniowa w systemie Ŝuchwowo-gnykowym. Badanie długości mięśni (norm długości): skroniowego, Ŝwacza, skrzydłowy boczny i przyśrodkowy. Badanie wewnątrz i zewnątrzustnie wraŝliwości uciskowej struktur łącznotkankowych. Badanie ruchomości stawów skroniowo- Ŝuchwowych. Badanie przez prowokowanie ślizgu w kierunku zagroŝonym. Autoterapia z osobą pomagającą i samodzielnie. - PIR i rozciąganie bierne mm. wymienionych w badaniu długości mięśni. - mobilizacje uciskowe struktur łącznotkankowych systemu Ŝuchwowo-gnykowego (punkty maksymalnie bolesne i spustowe): przyczepy mięśnia skroniowego (wyrostek dziobiasty, kresy skroniowe), tkanki okołostawowe stawu skroniowo-ŝuchwowego - mobilizacje uciskowe tkanki podskórnej twarzy - manualne techniki specyficzne dla stawów skroniowo-ŝuchwowych: mobilizacje ślizgów trakcja. Część kliniczna. Zespoły przeciąŝeniowe (CZST) struktur łącznotkankowych systemu skroniowo-ŝuchwowego: bóle twarzoczaszki bóle zębów parestezje w obrębie języka, warg dolegliwości bólowe uszu inne - PIR mięśni wymienionych w badaniu długości - mobilizacje tkanki podskórnej - manualne techniki specyficzne dla stawów skroniowo-ŝuchwowych - mobilizacje bierne własne i czynne według zasady: Znaczenie psychogenności w powstawaniu objawów (CZST) w rejonie systemu skroniowego- Ŝuchwowego. Opracowali: Roman Kozłowski, Justyna Sieradzka Sprawdził i zatwierdził: Andrzej Rakowski