Recenzja pracy. BIOLOGIA poziom podstawowy. pieczątka/nazwa szkoły. klasa 1 LO PK nr 1 semestr I /2011/2012

Transkrypt

1 pieczątka/nazwa szkoły BIOLOGIA poziom podstawowy klasa 1 LO PK nr 1 semestr I /2011/2012 Uwaga! Strona tytułowa stanowi integralną część pracy kontrolnej. Wypełnij wszystkie pola czytelnie drukowanymi literami. NAZWISKO IMIĘ Adres ucznia Recenzja pracy Liczba punktów / Ocena... podpis nauczyciela... OŚWIADCZENIE Oświadczam, że pracę kontrolną wykonałem/am samodzielnie. podpis ucznia..

2 Drogi Uczniu! Niniejsza pierwsza praca kontrolna poświęcona jest zagadnieniom z zakresu budowy komórki i tkanek człowieka. Po prawidłowym wykonaniu tej pracy będziesz potrafił/-a: w zakresie wiadomości- definiować podstawowe pojęcia z zakresu cytologii i histologii wymienić i opisywać budowę i funkcje organelli komórkowych oraz tkanek człowieka w zakresie umiejętności- rozpoznawać organizmy jedno- i wielokomórkowe rozróżniać komórki roślinne i zwierzęce rozpoznawać organella komórkowe na rysunku i zdjęciu spod mikroskopu elektronowego rozpoznawać tkanki człowieka na schematach wyjaśniać zależność między budową i funkcjami tkanek człowieka wykorzystywać wiedzę biologiczną na temat tkanek w praktyce Przed rozwiązywaniem zadań dokładnie przeczytaj treści związane z podaną tematyką w podręczniku: Praca zbiorowa pod redakcją Andrzeja Jerzmanowskiego Biologia. Kształcenie w zakresie podstawowym. Podręcznik dla liceum ogólnokształcącego, liceum profilowanego i technikum WSiP. Numer dopuszczenia 16/02. Staraj się odpowiadać wyczerpująco, zwięźle, w wyznaczonym miejscu. Używaj poznanej terminologii biologicznej. Pełne punkty uzyskasz tylko za odpowiedź pełną opartą na konkretnych informacjach. Maksymalna liczba punktów 50.. Ocena:.. Warunki zaliczenia pracy kontrolnej: 40%-55% ocena dopuszczająca 56%-70% ocena dostateczna 71%-85% ocena dobra 86%-99% ocena bardzo dobra 100% ocena celująca Strona 2 z 8

3 Zadanie 1 /2 pkt/ Organizmy posiadają budowę komórkową. Spośród niżej wymienionych nazw przyporządkuj organizmy do odpowiedniej kolumny: pantofelek, chlorella, wirus żółtaczki, chrabąszcz majowy, Salmonella, rybik cukrowy, bakteria coli, sinice, oczlik, torfowiec, wirus grypy, jętka. Organizm jednokomórkowy Organizm wielokomórkowy Zadanie 2 /3 pkt/ Spośród poniższych rysunków rozpoznaj komórki roślinne oraz podaj trzy podstawowe cechy budowy widoczne na rysunkach, na podstawie których odróżniłeś te komórki od zwierzęcych. A B C D E I cecha budowy II cecha budowy.. III cecha budowy. Zadanie 3 /3 pkt/ W komórce eukariotycznej istnieją różnorodne struktury, które można zaklasyfikować jako nieobłonione, jednobłonowe i dwubłonowe. Zaklasyfikuj podane struktury wewnątrzkomórkowe do wymienionych kategorii. jądro komórkowe, retikulum endoplazmatyczne, aparat Golgiego, ściana komórkowa, mitochondria, rybosomy, centriole, chloroplast, lizosomy, wodniczki struktury nieobłonione:... struktury jednobłonowe:... struktury dwubłonowe: Zadanie 4 /3 pkt/ Rysunek wykonany pod mikroskopem elektronowym przedstawia jedną ze struktur komórkowych. Strona 3 z 8

4 Jest to struktura błoniasta złożona z płaskich rurek, cystern i pęcherzyków, ułożone jedna na drugiej. Podstawą struktury jest diktiosom, czyli płaskie pęcherzyki (cysterny) układające się niczym zmniejszające się spodeczki. W jednym diktiosomie jest od 4 do 6 cystern, od których odpączkowują drobne pęcherzyki błonowe. Na zdjęciu rozpoznaj wszystkie podkreślone elementy budowy tej struktury i podaj jej nazwę... Podkreśl wszystkie funkcje, jakie pełni ta struktura w komórce: a) przejmuje i modyfikuje cząsteczki wytworzone w retikulum endoplazmatycznym, b) uczestniczy w syntezie DNA i RNA, c) jest zaangażowana w trawienie tłuszczy, d) gromadzi wydzieliny oraz produkty syntezy, e) kieruje wydzieliny na zewnątrz komórki lub do innych miejsc w komórce, f) modyfikuje białka wytworzone w siateczce śródplazmatycznej, g) jest miejscem syntezy wielocukrów, pektyn, hemicelulozy, śluzu i innych wydzielin komórkowych. Zadanie 5 /2 pkt/ Podaj dwie funkcje błon komórkowych pełnione w komórce człowieka..... Zadanie 6 /3 pkt/ Struktury komórkowe można rozdzielić poprzez wirowanie w roztworze glukozy o odpowiednio wzrastającej gęstości cukru. Organella osiadają dokładnie na tym poziomie roztworu, którego gęstość jest taka sama jak gęstość tej struktury. Uzyskano 3 frakcje A, B i C tak jak na rysunku. Jedna frakcja zawiera jądra komórkowe, druga- rybosomy i trzecia mitochondria. wzrastająca gęstość roztworu glukozy Rozpoznaj, która frakcja zawiera jakie struktury komórkowe oraz podaj po jednej ich funkcji. A. B. C. Zadanie 7 /3 pkt/ Podaj trzy różne narządy człowieka, których komórki zawierają dużą liczbę mitochondriów. Odpowiedź uzasadnij, uwzględniając funkcje danego narządu. Komórki z dużą liczbą mitochondriów Uzasadnienie Strona 4 z 8

5 Zadanie 8 /3 pkt/ Rysunek przedstawia fragment tkanki nabłonkowej. Opisz jak najdokładniej własnymi słowami jego budowę, wykorzystując wszystkie podane terminy biologiczne. Zadanie 9 /1 pkt/ Komórki nabłonkowe spoczywają na błonie podstawnej. Jaką rolę ona pełni? Zadanie 10 /4 pkt/ Schemat przedstawia budowę kosmka jelitowego. Odpowiedz na poniższe polecenia. Kosmki jelitowe występują w jelicie: A. cienkim B. grubym a) Na co wpływa występowanie fałdów okrężnych, kosmków i mikrokosmków w jelicie?... b) Oprócz mikrokosmków na powierzchni nabłonka mogą występować także rzęski. Jaką rolę pełnią rzęski znajdujące się w : drogach oddechowych człowieka... nabłonku jajowodu Strona 5 z 8

6 Zadanie 11 /4 pkt/ Porównaj poniższe schematy i podaj po dwie cechy wspólne i dwie cechy odróżniające je. nabłonek jednowarstwowy wielorzędowy nabłonek jednowarstwowy cylindryczny I cecha wspólna... II cecha wspólna... I cecha różniąca.... II cecha różniąca.... Zadanie 12 /2 pkt/ Wyjaśnij podając dwa argumenty, czy naskórek to rogowaciejący nabłonek? Zadanie 13 /2 pkt/ Nabłonek pełni różne funkcje w organizmie człowieka. Połącz liniami odpowiednią funkcję z miejscem występowania danego nabłonka: transportująca trzustka zmysłowa jajowód ochronna język lokomotoryczna naskórek wydzielnicza Zadanie 14 /3 pkt/ Dopasuj nazwę nabłonka do jego rysunku: A. Nabłonek wielowarstwowy cylindryczny B. Nabłonek jednowarstwowy sześcienny Strona 6 z 8

7 C. Nabłonek jednowarstwowy płaski D. Nabłonek wielowarstwowy płaski nierogowaciejący A.B..C D. Zadanie 15 /1 pkt/ Komórki, z których zbudowane są narządy ludzkiego organizmu zawierają większość typowych struktur, wymienionych poniżej (A D). Jednak z uwagi na przystosowanie tych narządów do pełnionych funkcji mogą się one znacznie różnić liczbą lub aktywnością struktur komórkowych. A. jądro komórkowe B. mitochondrium C. aparat Golgiego D. siateczka wewnątrzplazmatyczna Przyporządkuj każdemu z wymienionych poniżej narządów człowieka jedną ze struktur (od A do D), której szczególna aktywność stanowi przystosowanie jego komórek do pełnionej funkcji. mięsień szkieletowy... gruczoł łojowy... Zadanie 16 /2 pkt/ Znajomość budowy i funkcji nabłonków jest wykorzystywana w praktyce, szczególnie w kryminalistyce oraz w medycynie. Opisz krótko dwa zastosowania znajomości nabłonków w podanych dziedzinach życia Zadanie 17 /1 pkt/ Wśród wymienionych cech zaznacz te trzy, które dotyczą mięśni poprzecznie prążkowanych: A. komórki wielojądrowe o kształcie cylindrycznym. B. budują ściany narządów wewnętrznych. C. skurcz tych mięśni jest szybki. D. w cytoplazmie komórek miofilamenty ułożone są nieregularnie. E. regulacja ich skurczów jest niezależna od woli organizmu. F. są przytwierdzone do kości. Zadanie 18 /2 pkt/ Podaj po 2 przykłady narządów, w których występuje tkanka: Tkanka Przykład narządu Przykład narządu Mięśniowa poprzecznie prążkowana Mięśniowa gładka Łączna właściwa Nerwowa Strona 7 z 8

8 Zadanie 19 /2 pkt/ Przewodzenie impulsów nerwowych odbywa się zawsze w jednym kierunku od dendrytów do neurytu (aksonu). Na rysunku przedstawiono schematycznie trzy neurony (A, B i C). Zaznacz na rysunku dendryty i akson. Narysuj wzdłuż każdego neurytu (aksonu), w neuronach A, B i C po jednej strzałce ilustrującej kierunek przepływu impulsu nerwowego. Zadanie 20 /2 pkt/ Na przykładzie tkanki mięśniowej wyjaśnij zależność między jej budową a funkcjami, jakie pełni. Odpowiedź uzasadnij dwoma argumentami. Zadanie 21 /2 pkt/ Narządy człowieka wykazują: wąską specjalizację, wysoka skuteczność oraz całkowita zależność. Wyjaśnij własnymi słowami każdą wyżej wymienioną cechę. wysoka specjalizacja... wysoka skuteczność.... całkowita zależność.... Strona 8 z 8