Podstawowe zagadnienia z zakresu baz danych

Transkrypt

1 Podstawowe zagadnienia z zakresu baz danych Jednym z najważniejszych współczesnych zastosowań komputerów we wszelkich dziedzinach życia jest gromadzenie, wyszukiwanie i udostępnianie informacji. Specjalizowane oprogramowanie realizujące te zadania nazywane jest potocznie bazami danych lub precyzyjniej systemami zarządzania bazami danych (SZBD). Pomimo wielu różnych podejść do projektowania tego typu rozwiązań wciąż najpopularniejszym jest tzw. relacyjna baza danych. W takim ujęciu przechowywane informacje gromadzone są w tabelach pomiędzy którymi zachodzą zależności zwane relacjami. Poszczególne fakty (informacje, porcje informacji) zapisywane są w pojedynczych wierszach tabel. Jeden wiersz może składać się z dowolnej liczny kolumn. Pojedynczy wiersz (wpis w tabeli) nazywany jest krotką, lub częściej rekordem. Przykładowo dla tabeli przechowującej dane osobowe informacja: Jan Kowalski, zam. Warszawa, ul. Wesoła 1 jest pojedynczym wierszem czyli stanowi jeden rekord danych. Relacje jakie zachodzą pomiędzy danymi (tabelami) mogą mieć różnoraki charakter: Relacja 1 do 1 w takim przypadku każdej pozycji w jednej tabeli odpowiada dokładnie jeden wpis w drugiej tabeli Relacja 1 do wielu w takim przypadku każdej pozycji z tabeli pierwszej odpowiada jedna lub więcej pozycji z tabeli drugiej Relacja wiele do wielu w takim przypadku każdemu z wierszy tabeli pierwszej odpowiadać może dowolnie wiele pozycji w tabeli drugiej i na odwrót Przykład prostego systemu zarządzania bazą danych OpenOffice Base. 1. Tworzenie tabel 1.1 Tworzenie tabeli przy użyciu kreatora Dodając nową tabelę do bazy danych mamy możliwość wykorzystania wygodnego kreatora ułatwiającego tę operację. Pierwszym krokiem przy wykorzystaniu tego 1

2 narzędzia jest wybór jednego za zaproponowanych wzorców dla tabel. Wzorce te zostały podzielone na dwie grupy prywatne i służbowe. Wybór odpowiedniej kategorii umożliwia wybór jednego z wielu wcześniej przygotowanych wzorców tabel typu: Aktywa, Kontakty, Klienci i inne. Ostatecznie należy wybrać, które z zaproponowanych we wzorcu pól w tabeli są przydatne z punktu widzenia naszego zadania projektowego: W kolejnym kroku kreator tabeli umożliwia precyzyjne określenie typów i formatowania danych przechowywanych w poszczególnych polach projektowanej tabeli. W każdej chwili można na tym etapie dodać brakujące lub usunąć zbędne pole z tabeli (przyciski oznaczone jako [+] oraz [-]). W kolejnym kroku należy zdefiniować klucz główny tworzonej tabeli. Przez klucz główny rozumiemy pole lub kombinację pól które umożliwiają jednoznaczną identyfikację pojedynczego wiersza w tabeli bazy danych. W praktyce oznacza to taką kombinację informacji, która jest jedyna i nie powtarzalna dla żadnego z rekordów jakikolwiek i kiedykolwiek mógłby się w tej tabeli znaleźć. Aby zapewnić sobie taką zależność bardzo często stosuje się w tabelach specjalne dodatkowe pole zawierające 2

3 jednoznaczny identyfikator nadawany automatycznie w momencie dopisywania rekordu do tabeli. W ostatnim kroku następuje nadanie tworzonej tabeli nazwy i dopisanie jej do bazy danych. 1.2 Tworzenie tabeli z poziomu projektu W tym przypadku program automatycznie przechodzi do okna, w którym można precyzyjnie określić jakiego rodzaju pola i o jakich nazwach mają się znaleźć w projektowanej bazie danych. W przypadku każdego z pól konieczne jest określenie nazwy oraz typu danych jakie będą w nim przechowywane. Istnieje możliwość zamieszczenia dodatkowego opisu, który może być przydatny w przypadku problemów z określeniem roli danego pola tylko w oparciu o nazwę. W przykładzie poniżej pole oznaczone jako id ma typ danych określony jak INTEGER (liczba całkowita), dodatkowo oznaczone jako wartość automatyczna w dolnej części okna. Dzięki temu zapewniona zostaje unikalność 3

4 wartości tego pola a co za tym idzie może ono pełnić z powodzenie rolę klucza głównego. 2. Tworzenie formularzy Formularze to okna, które umożliwiają w sposób intuicyjny dodawanie, wyświetlanie i wyszukiwanie informacji w bazie danych. Najwygodniejszym sposobem tworzenia formularzy jest wykorzystanie do tego celu odpowiedniego kreatora. W pierwszym kroku pracy z kreatorem należy wybrać tabelę, a którą dany formularz ma być połączony czyli tą, na której danych ma pracować. W tym kroku należy również wybrać, które z pól w wybranej tabeli mają być obsługiwane przez projektowane formularz. Jest to o tyle istotne, że wielokrotnie mamy zachodzi sytuacja, gdy część z pól jest wyliczana automatycznie i umożliwienie ich edycji przez użytkownika jest i tak nie możliwe. 4

5 W kolejnym kroku istnieje możliwość zdefiniowanie podformularza. Jest to szczególnie istotne w przypadku obsługi danych rozbitych na dwie lub więcej tabel. Dzięki temu na etapie obsługi danych mamy możliwość jednoczesnego podglądu danych głównych i edycji danych w tabeli związanej. Wybierając formularz tego typu koniecznym jest również określenie pól w oparciu o które ma następować połączenie pomiędzy tabelami obsługiwanymi przez formularz. W kolejnym kroku użytkownik ma możliwość określenia sposobu prezentowania danych na formularzu oraz wyglądu jego samego: 5

6 6