Zobowiązania finansowe płynące z PPP a zadłużenie jednostek samorządowych

Transkrypt

1 Zespół Szkolno-Przedszkolny w Otwocku Wielkim Szkoła Podstawowa Nr. 2 Zobowiązania finansowe płynące z PPP a zadłużenie jednostek samorządowych

2 Partnerstwo publiczno-prywatne to jeden ze sposobów finansowania inwestycji sektora publicznego, charakteryzujący się względnie długim trwaniem umowy między sektorem publicznym a prywatnym. Istota partnerstwa publiczno-prywatnego (PPP)

3 Zazwyczaj przedsięwzięcia PPP pozwalają na uniknięcie ponoszenia przez sektor samorządowy znaczących początkowych nakładów inwestycyjnych. Istota partnerstwa publiczno-prywatnego (PPP)

4 Obecnie obowiązujące akty prawne dotyczące PPP: 1) art. 72 i 73 ustawy o finansach publicznych z dnia r., 2) 3 ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie szczegółowego sposobu klasyfikacji tytułów dłużnych zaliczanych do państwowego długu publicznego z dnia r., 3) załącznik nr 41 do rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie sprawozdawczości budżetowej z dnia r., 4) rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 grudnia 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie określenia wzorów formularzy sprawozdawczych, objaśnień co do sposobu ich wypełniania oraz wzorów kwestionariuszy i ankiet statystycznych stosowanych w badaniach statystycznych ustalonych w programie badań statystycznych statystyki publicznej na rok ) art. 18a ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnym z dnia r. od r. Dług publiczny w prawie krajowym

5 Zasady zaliczania zobowiązań z tytułu umów PPP do długu publicznego stanowią obecnie jedno z najbardziej kontrowersyjnych zagadnień związanych z partnerstwem publiczno-prywatnym. Bezpośrednią przyczyną nieporozumień narastających wokół tego tematu stało się rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 grudnia 2011 r. w sprawie szczegółowego sposobu klasyfikacji tytułów dłużnych zaliczanych do państwowego długu publicznego, które weszło w życie z początkiem 2012 r. (Dz. U. Nr 298, poz. 1767). Zgodnie z jego postanowieniami ( 3 ust. 2), tytuły dłużne zaliczane do państwowego długu publicznego, sklasyfikowane ze względu na przedmiot i okresy zapadalności obejmują m.in. kredyty i pożyczki, przy czym do tej kategorii zalicza się również umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym, które mają wpływ na poziom długu publicznego. Dług publiczny w prawie krajowym

6 Wspomniane rozporządzenie w sprawie szczegółowego sposobu klasyfikacji tytułów dłużnych zaliczanych do państwowego długu publicznego nie wskazuje zasad zaliczania określonych zobowiązań wynikających z umów PPP do państwowego długu publicznego, w szczególności nie odwołuje się do kryteriów sformułowanych przez Eurostat. Odwołanie takie zostało natomiast zawarte w instrukcji sporządzania sprawozdań budżetowych o stanie zobowiązań z tytułu umów partnerstwa publiczno-prywatnego (Rb-Z-PPP kwartalne sprawozdanie o stanie zobowiązań wynikających z umów PPP) stanowiącej Załącznik nr 41 do Rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie sprawozdawczości budżetowej z dnia 3 lutego 2010 r. (Dz. U. Nr 20, poz. 103). Dług publiczny w prawie krajowym

7 Zgodnie z instrukcją sporządzania sprawozdań budżetowych o stanie zobowiązań z tytułu umów partnerstwa publiczno-prywatnego sposób zaliczania zobowiązań z tytułu umów partnerstwa publiczno-prywatnego do długu sektora finansów publicznych określa decyzja EUROSTAT nr 18/204 z dnia 11 lutego 2004 r. Dług publiczny w prawie krajowym

8 Z rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 5 stycznia 2012 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie określenia wzorów formularzy sprawozdawczych, objaśnień co do sposobu ich wypełniania oraz wzorów kwestionariuszy i ankiet statystycznych stosowanych w badaniach statystycznych ustalonych w programie badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2011 Dz. U. z 2012 r., poz. 126), wynika obowiązek złożenia sprawozdania SG-01 w zakresie projektów partnerstwa publiczno-prywatnego. Dług publiczny w prawie krajowym

9 Dług publiczny w prawie unijnym: 1) Decyzja Eurostat nr 18/2004 z dnia r. (nowa decyzja Eurostatu dotycząca deficytu i długu) 2) Podręcznik deficytu i długu sektora instytucji rządowych i samorządowych (Implementacja ESA95 - edycja 2012) Dług publiczny w prawie unijnym

10 EUROSTAT decyzją nr 18/204 z dnia 11 lutego 2004 r. (nowa decyzja Eurostatu dotycząca deficytu i długu) rekomenduje, aby aktywa zaangażowane w PPP nie były zaliczane do długu sektora finansów publicznych, jeżeli występują łącznie dwa uwarunkowania: 1. partner prywatny ponosi ryzyko konstrukcyjne (budowy) oraz 2. partner prywatny ponosi co najmniej ryzyko popytu lub ryzyko dostępności. Dług publiczny w prawie unijnym

11 Gmina Karczew w dniu 2 stycznia 2013 roku zawarła umowę z aneksem nr 1 pn. Kompleksowa termomodernizacja budynków użyteczności publicznej Gminy Karczew w formule partnerstwa publiczno-prywatnego. Za wykonanie przedmiotu zamówienia ustalono wynagrodzenie w wysokości ,06 zł. Kompleksowa termomodernizacja budynków użyteczności publicznej Gminy Karczew w formule partnerstwa publiczno-prywatnego

12 Podział finansowania ,34 Koszt inwestycji Koszt finansowania Koszt utrzymania ,72 Podział finansowania

13 Źródła finansowania NFOŚiGW; 13% Finansowanie w ramach PPP; 49% Środki własne gminy; 39% Źródła finansowania

14 Zgodnie z zawartą umową Podmiot Publiczny ponosi następujące ryzyka związane z jej realizacją: 1) ryzyka związane z wniesieniem wkładu własnego, 2) ryzyka związane z nieruchomościami, na których realizowana będzie termomodernizacja, w tym ryzyko uregulowania stanu prawnego, tj. uzyskania prawa własności nieruchomości, 3) ryzyko związane z koniecznością zabezpieczenia środków finansowych dla wywiązania się z obowiązku zapłaty wynagrodzenia, 4) ryzyka związane ze zmianą przeznaczenia obiektów w okresie obowiązywania umowy, 5) ryzyka związane ze zmianami w kosztach eksploatacji obiektów w zakresie opłat za media, energię cieplną i elektryczną, etc., 6) ryzyka związane z rozliczeniem dofinansowania z NFOŚiGW, 7) ryzyka legislacyjne obejmujące zmiany prawa, stawek podatków, opłat, wprowadzenia nowych danin publicznych, 8) ryzyka polityczne Podział ryzyk - podmiot publiczny

15 Partner Prywatny ponosi natomiast w zasadniczej części wszelkie występujące w ramach przedsięwzięcia ryzyka związane z finansowaniem (z wyłączeniem wkładu własnego strony publicznej), projektowaniem, budową i dostępnością planowanych obiektów w zakresie elementów wykonanych w ramach termomodernizacji, a w szczególności ryzyka: 1) związane z opracowaniem audytów energetycznych i projektów budowlanych w zakresie, w jakim obowiązek ten spoczywa na Partnerze Prywatnym i uzyskaniem pozwoleń na budowę oraz innych decyzji administracyjnych niezbędnych do przeprowadzenia termomodernizacji, 2) sfinansowania przedsięwzięcia, 3) dotyczące należytego i terminowego przeprowadzenia termomodernizacji, 4) związane z dostępnością materiałów, podwykonawców, zewnętrznych ekspertów, 5) związane ze zmianą cen robót budowlanych, dostaw i usług, 6) zapewnienia gwarantowanego poziomu oszczędności energii cieplnej i elektrycznej lub jego nieosiągnięcia, 7) dotyczące zmian technicznych i technologicznych, 8) dotyczące wzrostu kosztów utrzymania obiektów w zakresie, w jakim obowiązek ten spoczywa na Partnerze Prywatnym. Podział ryzyk - Partner prywatny

16 Podział ryzyk między partnerami zawarty w umowie o PPP wskazuje, że zgodnie z decyzją Eurostat a także art. 18a ust. 1 ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnym (Dz. U.19, poz. 100 z 2008 r., projekt nie powinien mieć wpływu na dług publiczny jednostki samorządowej, gdyż po stronie prywatnej znalazły się kluczowe ryzyka, tj. budowy i dostępności. Podział ryzyk

17 Wątpliwości wzbudziła natomiast kwestia udziału kosztów inwestycyjnych, które poniesie Gmina po zakończeniu prac budowlanych (jako wkład własny wraz z dotacją NFOŚiGW) w całkowitych kosztach związanych z umową o PPP. Podział ryzyk

18 Zgodnie z interpretacją EPEC w przypadku, kiedy wsparcie ze strony instytucji rządowych i samorządowych stanowi większą część nakładów inwestycyjnych należy uznać, że większość ryzyka budowy pozostaje po stronie ryzyka publicznego. * Podział ryzyk

19 Finasowanie kosztów inwestycyjnych Finansowanie w ramach PPP; 45% Środki własne gminy; 55% Finasowanie kosztów inwestycyjnych

20 Gmina Karczew podjęła decyzję o zaliczeniu wynagrodzenia za roboty i prace z zakresu termomodernizacji rozłożone na 168 równych miesięcznych rat powiększone o koszt rozłożenia w czasie płatności z tytułu wynagrodzenia, tj. łącznie w kwocie ,34 zł do długu sektora finansów publicznych. Kwota, ta została dodana do długu w 2013 roku i spowodowała, że wskaźnik zadłużenia do dochodów ogółem (planowanych na rok 2013) wynosił 42,27%. Spłata zadłużenia wynikającego z zawartej umowy następowała będzie przez 14 lat (168 miesięcznych rat) z wydatków majątkowych i kształtuje się następująco w latach po ,52 zł, zaś w roku ,58 zł. Kompleksowa termomodernizacja budynków użyteczności publicznej Gminy Karczew w formule partnerstwa publiczno-prywatnego

21 Jako wydatki majątkowe zaklasyfikowane zostało wynagrodzenie za roboty i prace z zakresu termomodernizacji oraz koszt rozłożenia w czasie płatności z tytułu wynagrodzenia za Etap Robót na 14 lat (wydatki, te zostały zaplanowane w WPF). Wynagrodzenie partnera prywatnego z tytułu Utrzymania Obiektów przez 14 lat stanowiło będzie wydatki bieżące, które Gmina planuje pokryć z oszczędności w zużyciu energii elektrycznej i cieplnej gwarantowanych w Umowie. Kompleksowa termomodernizacja budynków użyteczności publicznej Gminy Karczew w formule partnerstwa publiczno-prywatnego

22 Stosownie do art. 226 ust. 3 i ust. 4 ustawy o finansach publicznych przedsięwzięciami, które ujmuje się w wieloletniej prognozie finansowej są programy, projekty lub zadania związane z umowami o partnerstwie publicznoprywatnym. W świetle powyższego, w załączniku do uchwały w sprawie wieloletniej prognozy finansowej określa się odrębnie dla każdego przedsięwzięcia partnerstwa publiczno-prywatnego: nazwę i cel; jednostkę organizacyjną odpowiedzialną za realizację lub koordynującą wykonywanie przedsięwzięcia; okres realizacji i łączne nakłady finansowe; limity wydatków w poszczególnych latach i limit zobowiązań. Wykaz przedsięwzięć do WPF realizowanych w formule PPP

23 Nazwa przedsięwzięcia Jednostka odpowiedzialna lub koordynująca Okres realizacji od do Łączne nakłady finansowe Limit 2013 Limit 2014 Limit 2015 Limit 2016 Limit 2017 Limit 2018 Limit 2019 Limit 2020 Wydatki na programy, projekty lub zadania związane z umowami , , , , , , , ,52 partnerstwa publiczno-prywatnego, z tego: - wydatki majątkowe , , , , , , , ,52 Opracowanie audytu energetycznego, dokumentacji technicznej oraz wykonanie 2014 Karczewie (jednostka , termomodernizacji budynku ośrodka zdrowia w Sobiekursku wraz z rozbudową Termomodernizacja budynku Gminnego Przedszkola Nr 1 w Karczewie (jednostka , , , , , , , , ,56 Karczewie Termomodernizacja budynku Gminnego Przedszkola Nr 2 w Karczewie (jednostka , , , , , , , ,92 Karczewie Termomodernizacja budynku i przebudowa dachu w Publicznym Karczewie (jednostka , , , , , , , , ,20 Gimnazjum w Karczewie Termomodernizacja budynku Szkoły Podstawowej Nr 2 w 2013 Karczewie (jednostka Karczewie wraz z opracowaniem dokumentacji Termomodernizacja budynku Karczewie (jednostka , , , , , , , , ,92 Szkoły Podstawowej w Glinkach Termomodernizacja budynku Karczewie (jednostka 2014 Szkoły Podstawowej w Nadbrzeżu Termomodernizacja budynku Karczewie (jednostka , , , , , , , ,76 Szkoły Podstawowej w Nadbrzeżu Termomodernizacja budynku Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Karczewie (jednostka , , , , , , , , ,60 Otwocku Wielkim wraz z opracowaniem dokumentacji Termomodernizacja budynku Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Karczewie (jednostka , , , , , , , ,44 Sobiekursku Termomodernizacja budynku Karczewie (jednostka , , , , , , , ,12 Zespołu Szkół w Karczewie 23 Wykaz przedsięwzięć do WPF realizowanych w formule PPP na dzień r.

24 Nazwa przedsięwzięcia Jednostka odpowiedzialna lub koordynująca Okres realizacji Limit 2021 od Wydatki na programy, projekty lub zadania związane z umowami partnerstwa publiczno-prywatnego, z tego: - wydatki majątkowe Opracowanie audytu energetycznego, dokumentacji technicznej oraz wykonanie termomodernizacji Karczewie (jednostka 2012 budynku ośrodka zdrowia w Sobiekursku wraz z rozbudową Termomodernizacja budynku Gminnego Przedszkola Nr 1 w Karczewie (jednostka 2013 Karczewie Termomodernizacja budynku Gminnego Przedszkola Nr 2 w Karczewie (jednostka 2013 Karczewie Termomodernizacja budynku i przebudowa dachu w Publicznym Karczewie (jednostka 2013 Gimnazjum w Karczewie Termomodernizacja budynku Szkoły Podstawowej Nr 2 w Karczewie wraz Karczewie (jednostka 2012 z opracowaniem dokumentacji Termomodernizacja budynku Szkoły Karczewie (jednostka 2013 Podstawowej w Glinkach Termomodernizacja budynku Szkoły Karczewie (jednostka 2014 Podstawowej w Nadbrzeżu Termomodernizacja budynku Szkoły Karczewie (jednostka 2013 Podstawowej w Nadbrzeżu Termomodernizacja budynku Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Otwocku Karczewie (jednostka 2012 Wielkim wraz z opracowaniem dokumentacji Termomodernizacja budynku Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Karczewie (jednostka 2013 Sobiekursku Termomodernizacja budynku Zespołu Karczewie (jednostka 2013 Szkół w Karczewie Limit 2022 Limit 2023 Limit 2024 Limit 2025 Limit 2026 Limit do Limit zobowiązań , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,12 24 Wykaz przedsięwzięć do WPF realizowanych w formule PPP na dzień r.

25 W działalności nadzorczej regionalnych izb obrachunkowych wiedza o umowach PPP pochodzić będzie z wieloletnich prognoz finansowych, lub ex post z działalności kontrolnej w zakresie wydatków budżetowych, bowiem sprawozdania Rb-Z-PPP i SG-01 nie są przekazywane izbom. Dlatego dopiero weryfikacja sprawozdań statystycznych przez GUS po upływie roku budżetowego może ujawnić faktyczne zobowiązania mające wpływ na poziom deficytu/nadwyżki lub poziom długu danej jednostki samorządu terytorialnego. Podsumowanie

26 Kliknij ikonę, aby dodać obraz Małgorzata Pajek Skarbnik Gminy Karczew Dziękuję za uwagę