POWIATOWY URZĄD PRACY w Busku - Zdroju. Busko - Zdrój, ul. Różana 2 tel/fax: , kibu@praca.gov.pl

Transkrypt

1 POWIATOWY URZĄD PRACY w Busku - Zdroju Busko - Zdrój, ul. Różana 2 tel/fax: , kibu@praca.gov.pl

2 1. Wstęp 1. Cele opracowania - określenie kierunków i natężenia zmian zachodzących w strukturze zawodowo kwalifikacyjnej na lokalnym rynku pracy; - stworzenie bazy informacyjnej do opracowania przyszłych struktur zawodowo kwalifikacyjnych w układzie lokalnym - określenie odpowiednich kierunków szkoleń bezrobotnych zapewniających większą efektywność; - rozpoznanie popytu i podaży na prace; - określenie zawodów deficytowych i nadwyżkowych; 2. Podstawy prawne opracowania - art. 9 ust. 1 pkt 9 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (opracowywanie analiz rynku pracy, w tym prowadzenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych ) 3. Dane źródłowe - załącznik nr 2 ( Bezrobotni wg rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy ) do sprawozdania MGiP-01 o rynku pracy za okres I i II półrocza 2007r. - załącznik nr 3 ( Bezrobotni oraz oferty pracy wg zawodów i specjalności ) do sprawozdania MGiP-01 o rynku pracy za okres I i II półrocza tabele: T-I/P-1 - T-I/P-11 sporządzone w aplikacji Monitoring zawodów i umieszczone na stronie internetowej: 2

3 4. Materiały wykorzystane przy opracowywaniu raportu - Ranking Zawodów Deficytowych i Nadwyżkowych w Województwie Świętokrzyskim w 2006 roku. - Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie buskim w I półroczu 2007 roku. - Zalecenia Metodyczne do Monitoringu Zawodów. 5. Metodologia opracowania raportu Niniejsze opracowanie zawiera analizę struktury bezrobocia i ofert pracy w grupach zawodowych i zawodach. Bada również popyt na pracę dla poszczególnych zawodów z punktu widzenia zgłaszanych ofert. W raporcie ujęto również zawody wykazujące deficytowość lub nadwyżkę. Podstawowymi źródłami informacji do niniejszego raportu są dane zgromadzone w Urzędzie Pracy dotyczące osób bezrobotnych oraz zgłoszonych ofert pracy według zawodów i specjalności. Monitoring dotyczy 10 grup wielkich (kod 1 cyfrowy), 30 dużych grup zawodowych (kod 2 cyfrowy), 392 grup elementarnych (kod 4 cyfrowy) oraz 1707 zawodów i specjalności (kod 6 cyfrowy). 3

4 2. Analiza bezrobocia wg zawodów (grup zawodów) W 2007 r. odnotowano poprawę sytuacji na rynku pracy. Zmniejszyło się bezrobocie, wzrosło zatrudnienie. Liczba osób bezrobotnych na koniec roku była niższa od notowanych w odpowiednim okresie lat W populacji bezrobotnych większość stanowią osoby posiadające zawód. Wśród 3219 bezrobotnych zarejestrowanych na koniec grudnia 2007 roku w Powiatowym Urzędzie Pracy w Busku Zdroju pozostawało: 2520 bezrobotnych posiadających zawód, tj. 78,3%, 699 bezrobotnych bez zawodu, tj. 21,7% ogółu. Bezrobotni nie posiadający zawodu to przede wszystkim osoby z wykształceniem podstawowym, gimnazjalnym i niższym oraz średnim ogólnokształcącym (po liceach ogólnokształcących i liceach profilowanych), które po ukończeniu szkoły nie nabyły odpowiednich kwalifikacji zawodowych, bądź nie przepracowały w danym zawodzie co najmniej 1 roku. Zwiększa się odsetek osób bez zawodu w całej populacji osób bezrobotnych jest już ich ponad 1/5. Podczas analizy poprzednich okresów sprawozdawczych można zauważyć, iż zmniejsza się liczba osób bezrobotnych ogółem, natomiast liczba osób bezrobotnych bez zawodu pozostaje mniej więcej na tym samym poziomie. Uszeregowanie wg liczby osób bezrobotnych w poszczególnych wielkich grupach zawodowych prawie się nie zmienia od 2004 roku. Podobnie, niewielkie zmiany następują w udziale procentowym poszczególnych grup w stosunku do całej populacji osób bezrobotnych. Rozbieżności w tym zakresie, w stosunku do lat poprzednich sięgają jednego punktu procentowego. Poniżej tabela oraz wykres obrazujące podział osób bezrobotnych zarejestrowanych w Urzędzie ze względu na grupy zawodowe. 4

5 Tabela 1 Wielkie grupy zawodów wg ilości osób bezrobotnych Grupa Numer grupy Liczba osób bezrobotnych na dzień 31 grudnia 2007r. % ogółu bezrobotnych Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy ,7 Bez zawodu ,7 Technicy i inny średni personel ,1 Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy ,4 Specjaliści ,5 Pracownicy przy pracach prostych ,3 Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń ,4 Pracownicy biurowi ,1 Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy ,6 Parlamentarzyści, wyżsi urzędnicy i kierownicy 1 3 0,1 Wykres 1 Struktura bezrobotnych wg wielkich grup zawodów na dzień 31 grudnia 2007r. Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy 10,4% Pracownicy przy pracach prostych 3,3% Specjaliści 8,5% Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń 2,4% Parlamentarzyści, wyżsi urzędnicy i kierownicy 0,1% Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 28,7% Technicy i inny średni personel 21,1% Pracownicy biurowi 2,1% Bez zawodu 21,7% Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy 1,6% 5

6 Zmniejszenie się liczby tych miejsc pracy, które łączą się z wykonywaniem prac powtarzalnych, prostych, wymagających stosunkowo niskich kwalifikacji zawodowych, przyczynia się do wysokiego bezrobocia wśród robotników przemysłowych i rzemieślników 28,7% ogółu bezrobotnych. W grupie tej zdecydowaną większość stanowią mężczyźni, których udział na koniec 2007 roku wyniósł 79,5%. Jednocześnie notujemy ciągły spadek liczby osób posiadających zawody z grupy robotników przemysłowych i rzemieślników. Wśród oczekujących na pracę w tej grupie, najwięcej było bezrobotnych (procent w stosunku do ogółu bezrobotnych z tej grupy): mechaników pojazdów samochodowych ,1% mechaników-monterów maszyn i urządzeń 99 10,7% Kolejną dużą grupą osób bezrobotnych są technicy i średni personel, którzy stanowią 21,1% ogółu osób bezrobotnych. Wśród zarejestrowanych techników najwięcej było: pracowników ds. finansowych i handlowych ,9% techników mechaników ,9% Trzecie miejsce pod względem liczebności zajmuje grupa pracowników usług osobistych i sprzedawców 10,4% osób bezrobotnych. Wśród tej grupy zawodowej dominują: sprzedawcy i demonstratorzy ,7% kucharze 97 28,9% fryzjerzy, kosmetyczki i pokrewni 40 11,9% kelnerzy i pokrewni 39 11,6% Bezrobotni pracownicy usług osobistych i sprzedawcy to przede wszystkim kobiety (91,1%). 6

7 Wraz ze wzrostem w ostatnich latach liczby osób z wykształceniem wyższym, zarówno w kraju, w województwie jak i w powiecie, zwiększa się populacja bezrobotnych o wysokich kwalifikacjach zawodowych. Na koniec 2007 roku grupa specjalistów liczyła 275 osób, tj. 8,5% ogółu bezrobotnych. Najwyższe bezrobocie odnotowano wśród: ekonomistów, 48 osób - 17,5% specjalistów ds. ekonomicznych i zarządzania - 45 osób 16,4% wszystkich specjalistów. W grupie bezrobotnych specjalistów dominują kobiety 73,8%. Pomimo rosnącego bezrobocia wśród osób z wyższym wykształceniem, należy podkreślić, iż posiadanie wysokich kwalifikacji zawodowych ułatwia poruszanie się na rynku pracy, a tym samym zwiększa szanse na podjęcie zatrudnienia. Osoby posiadające wyższe wykształcenie łatwiej znajdują zatrudnienie w zawodach z innych grup, potrzebujących niższych kwalifikacji zawodowych (np. wśród pracowników biurowych). Jednocześnie specjaliści są grupą, gdzie znikomy jest odsetek osób długotrwale bezrobotnych. Wśród całej populacji osób zarejestrowanych w urzędzie pracy powyżej 12 m-cy, specjaliści stanowią niespełna 2%. Podobny wskaźnik - specjaliści, którzy ukończyli szkołę w przeciągu 12 miesięcy od dnia rejestracji w stosunku do ogółu bezrobotnych, którzy ukończyli szkołę w ostatnich 12 miesiącach, wynosi 5%. Na piątym miejscu uplasowali się pracownicy przy pracach prostych. W grupie osób o niskich kwalifikacjach zawodowych zarejestrowanych było 105 bezrobotnych (3,3%). 7

8 Kolejną, szóstą, grupę bezrobotnych stanowili operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń. W grupie tej zarejestrowanych było 76 bezrobotnych (2,4%), wśród których zdecydowaną większość stanowili mężczyźni (80,3%). W siódmej pod względem liczebności grupie bezrobotnych pracowników biurowych było 68 osób (2,1%). W grupie tej notujemy wysoki udział kobiet 76,5%. W ewidencji urzędu pracy pozostawało 53 bezrobotnych rolników, ogrodników, leśników i rybaków, tj. 1,6% ogółu. W grupie parlamentarzystów, wyższych urzędników i kierowników, zarejestrowanych było 3 bezrobotnych (0,1%). 3. POPYT NA PRACĘ WYNIKAJĄCY Z OFERT ZGŁASZANYCH DO URZĘDU PRACY Oferty zatrudnienia zgłaszane do urzędu pracy stanowią tylko część zapotrzebowania pojawiającego się na rynku pracy. W 2007 roku do Powiatowy Urzędu Pracy w Busku Zdroju zgłoszono 2212 ofert pracy. Pracodawcy, z przyczyn niezależnych od PUP, anulowali 122 oferty. Do dyspozycji pozostało 2090 ofert pracy i to one będą brane pod uwagę w kolejnych analizach. 8

9 Tabela 2 Oferty pracy według wielkich grup zawodów Grupa Numer grupy Liczba ofert zgłoszonych w 2007r. % ogółu ofert zgłoszonych w 2007r. Pracownicy przy pracach prostych ,1 Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy ,3 Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy ,6 Pracownicy biurowi ,6 Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń ,7 Technicy i inny średni personel ,7 Specjaliści ,6 Parlamentarzyści, wyżsi urzędnicy i kierownicy 1 6 0,3 Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy 6 2 0,1 Wykres 2 Oferty pracy wg wielkich grup zawodów. Pracownicy przy pracach prostych 22,1% Parlamentarzyści, wyżsi urzędnicy i kierownicy 0,3% Specjaliści 6,6% Technicy i inny średni personel 9,7% Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń 10,7% Pracownicy biurowi 15,6% Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 16,6% Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy 0,1% Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy 18,3% Wśród zgłoszonych ofert pracy dominowały propozycje zatrudnienia pracowników przy pracach prostych. Pracodawcy w 2007r. skierowali do nich 462 oferty, co daje 22,1% ogółu ofert. Najwięcej ofert z tej grupy przeznaczonych było dla: robotników pomocniczych w przemyśle 153 oferty 33,1%, 9

10 gospodarzy budynków ofert - 29,7% ofert do prac prostych, robotników pomocniczych w budownictwie ogólnym 100 ofert 21,6%, Zapotrzebowanie pracodawców na pracowników o niskich kwalifikacjach zawodowych do prac prostych widoczne jest szczególnie wyraźnie w sezonie letnim, dość często wiąże się zatem z długim oczekiwaniem na pracę. Pomimo znacznej ilości ofert pracy dla tej grupy zawodowej, osoby o niskich kwalifikacjach zawodowych mają problemy z podjęciem pracy, gdyż pracę tę podejmują również osoby z wyższymi kwalifikacjami. Kolejną grupą pod względem ilości ofert byli pracownicy usług osobistych i sprzedawcy. Do tej grupy zawodowej kierowanych było 383 oferty, czyli 18,3% ogółu. Grupę tę zdominowały oferty dla sprzedawców i demonstratorów 255 ofert 66,6%. Kolejną grupą były oferty dla bezrobotnych robotników przemysłowych i rzemieślników. Wpłynęło dla nich 347 ofert pracy (16,6%). W grupie tej trudno wskazać zdecydowanego lidera. Większość zawodów nie przekracza progu 10% ofert w tej grupie. Wyjątkiem są murarze i pokrewni 35 ofert - 10,1%. Znaczna część zapotrzebowania pracodawców na bezrobotnych posiadających zawody robotnicze, podobnie jak w przypadku pracowników przy pracach prostych, wynika z sezonowości produkcji, zwłaszcza w budownictwie i przetwórstwie przemysłowym. Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy znajdują się w grupie osób najczęściej zatrudnianych, jak i zwalnianych z pracy, co powoduje dużą fluktuację kadr na tych stanowiskach. 10

11 Silnie zdominowaną przez oferty dla jednej grupy zawodowej są oferty dla pracowników biurowych (326 ofert, tj. 15,6%), gdzie największe zapotrzebowanie dotyczyło: pracowników obsługi biurowej gdzie indziej niesklasyfikowanych 221 ofert - 67,8% ofert z tej grupy), magazynierów i pokrewnych 69 oferty 21,2% Kolejną grupą były oferty przeznaczone dla operatorów i monterów maszyn i urządzeń 224 oferty tj. 10,7% ogółu ofert. W tym przypadku zapotrzebowanie dotyczyło głównie: Kierowców samochodów ciężarowych ofert, tj. 49,1% ofert dla całej grupy operatorów i monterów maszyn i urządzeń, Operatorów maszyn i urządzeń górniczych i pokrewnych 23 ofert 10,3%, Mniejsze zainteresowanie pracodawcy wykazują bezrobotnymi z grupy technicy i inny średni personel. W 2007 roku zgłoszono dla nich 203 oferty (9,7%), przede wszystkim dla: Pracowników administracji, sekretarzy i pokrewnych 60 ofert 29,6% Pracowników do spraw finansowych i handlowych gdzie indziej nie sklasyfikowanych - 23 ofert 11,3% Dla osób z wysokimi kwalifikacjami zawodowymi pracodawcy przygotowali 137 miejsc pracy (6,6%). Oferty kierowane były m.in. do: specjalistów ochrony zdrowia, lekarzy, nauczycieli, specjalistów ds. ekonomicznych i marketingu, specjalistów administracji publicznej. Ilość zgłoszonych ofert pracy była ponad 4 krotnie niższa od liczby nowo zarejestrowanych bezrobotnych z grupy specjalistów. 11

12 Trudna sytuacja została spowodowana m.in. wzrostem populacji osób z wyższym wykształceniem i ich napływem do bezrobocia. Do urzędu pracy trafia niewiele propozycji zatrudnienia dla kadry kierowniczej w 2007 r. wpłynęło tylko 6 ofert pracy (0,3%). Jeszcze mniej ofert które trafiają do urzędu jest przeznaczonych dla rolników, ogrodników i rybaków. W 2007 roku były to 2 oferty (0,1%). Wnioski Najwyższe zapotrzebowanie dotyczyło czterech grup zawodowych, tj.: pracowników przy pracach prostych robotników przemysłowych i rzemieślników pracowników usług osobistych i sprzedawców, pracowników biurowych. Oferty pracy kierowane do tych grup stanowiły łącznie 72,6% ogółu ofert zgłoszonych w 2007 roku. Niestety, wiele z tych ofert, zwłaszcza w pierwszych 2 grupach, było ofertami pracy czasowej, sezonowej. Prawie regułą jest, że im praca wymaga mniejszych kwalifikacji, tym umowa o pracę zawierana jest na krótszy czas. 4. Analiza zawodów deficytowych i nadwyżkowych Przez zawód nadwyżkowy należy rozumieć zawód, na który występuje na rynku pracy mniejsze zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. 12

13 Przez zawód deficytowy należy z kolei rozumieć zawód, na który występuje na rynku pracy wyższe zapotrzebowanie niż wynosi liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Poniższa tabela zawiera ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie buskim w 2007 roku. Tabela 3 Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych (kod dwucyfrowy) Wskaźnik Kod intensywności Lp grupy Nazwa grupy zawodów nadwyżki zawodów (deficytu) zawodów 1 63 LEŚNICY I RYBACY ROLNICY ROLNICY I RYBACY PRACUJĄCY NA WŁASNE POTRZEBY 0 4 ROBOTNICY POMOCNICZY W ROLNICTWIE, RYBOŁÓWSTWIE I 92 POKREWNI 0 5 ROBOTNICY ZAWODÓW PRECYZYJNYCH, CERAMICY, WYTWÓRCY WYROBÓW GALANTERYJNYCH, ROBOTNICY POLIGRAFICZNI I 73 POKREWNI 0, ŚREDNI PERSONEL TECHNICZNY 0, POZOSTALI SPECJALIŚCI 0, ŚREDNI PERSONEL W ZAKRESIE NAUK BIOLOGICZNYCH I OCHRONY 32 ZDROWIA 0, ROBOTNICY OBRÓBKI METALI I MECHANICY MASZYN I URZĄDZEŃ 0, SPECJALIŚCI NAUK FIZYCZNYCH, MATEMATYCZNYCH I TECHNICZNYCH 0, OPERATORZY I MONTERZY MASZYN 0, POZOSTALI ROBOTNICY PRZEMYSŁOWI I RZEMIEŚLNICY 0, PRACOWNICY POZOSTAŁYCH SPECJALNOŚCI 0, SPECJALIŚCI SZKOLNICTWA 0, GÓRNICY I ROBOTNICY BUDOWLANI 0, PRACOWNICY USŁUG OSOBISTYCH I OCHRONY 0, SPECJALIŚCI NAUK PRZYRODNICZYCH I OCHRONY ZDROWIA 0, OGRODNICY KIEROWNICY MAŁYCH PRZEDSIĘBIORSTW NAUCZYCIELE PRAKTYCZNEJ NAUKI ZAWODU I INSTRUKTORZY MODELKI, SPRZEDAWCY I DEMONSTRATORZY 2, OPERATORZY MASZYN I URZĄDZEŃ WYDOBYWCZYCH I 81 PRZETWÓRCZYCH 2, PRACOWNICY OBROTU PIENIĘŻNEGO I OBSŁUGI KLIENTÓW PRACOWNICY PRZY PRACACH PROSTYCH W HANDLU I USŁUGACH 4, KIEROWCY I OPERATORZY POJAZDÓW 6, ROBOTNICY POMOCNICZY W GÓRNICTWIE, PRZEMYŚLE, 93 BUDOWNICTWIE I TRANSPORCIE 7, PRACOWNICY OBSŁUGI BIUROWEJ 8, KIEROWNICY DUŻYCH I ŚREDNICH ORGANIZACJI MAX 13

14 Według Zaleceń Metodycznych do Monitoringu Zawodów, jeżeli wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) dla danego zawodu jest mniejszy od 0,9 jest to zawód nadwyżkowy, jeżeli wskaźnik ten jest większy od 1,1 mówimy o zawodzie deficytowym. Zawody o wskaźniku z przedziału <0,9 1,1> są zawodami zrównoważonymi. Im wskaźnik ten jest większy, tym większa jest szansa znalezienia pracy w tym zawodzie. Jak widać z powyższej tabeli, zawodami nadwyżkowymi, w których trudno było znaleźć pracę korzystając z ofert urzędu pracy, były przede wszystkim zawody związane z rolnictwem i ogrodnictwem. Trudno było znaleźć pracę również średniemu personelowi technicznemu, średniemu personelowi w zakresie nauk biologicznych i ochrony zdrowia oraz niektórym rodzajom specjalistów. Względnie łatwo było znaleźć wolną ofertę pracy jako pracownik obsługi biurowej, kierowca i operator pojazdów, robotnik pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie, kierowca, pracownik przy pracach prostych w handlu i usługach, oraz jako kierownik przedsiębiorstw i organizacji. Tabela obrazuje podejście czysto matematyczne pokazuje stosunek ilości ofert skierowanych do osób w danym zawodzie do ilości osób zarejestrowanych w tym zawodzie. Podejście takie jest wiarygodne w przypadku zawodów wymagających określonych, wysokich kwalifikacji, traci zaś sens w przypadku mniej wymagających zawodów pracownikiem biurowym może zostać również osoba z wyższym wykształceniem ekonomicznym. Powyższa tabela dotyczyła wielkich grup zawodów. W celu sprecyzowania, które zawody są najbardziej deficytowe lub nadwyżkowe, należy przyjrzeć się Tabeli 4, będącej fragmentem tabeli T-I/P-4. Zawiera ona wybrane zawody o najniższym i najwyższym wskaźniku, dodatkowo z uwzględnieniem liczby ofert kierowanych dla konkretnego zawodu, ponieważ mija się z celem podkreślanie znaczenia wysokiego wskaźnika intensywności 14

15 nadwyżki dla zawodu w którym oferty zdarzają się incydentalnie. Zgodnie z wytycznymi, pominięto zawody o wskaźniku intensywności nadwyżki MAX i 0. Kod zawodu Tabela 4 Zawody nadwyżkowe i deficytowe (kod 4-cyfrowy) Nazwa zawodu Średnia miesięczna liczba ofert pracy zgłoszonych w 2007r. Zawody nadwyżkowe Średnia miesięczna liczba zarejestrowa nych bezrobotnych w 2007r. Średnia miesięczna nadwyżka (deficyt) podaży siły roboczej w 2007r Wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów Technik żywienia i gospodarstwa domowego 0,0833 5, ,0164 Pozostali mechanicy pojazdów samochodowych 0,0833 3,9167 3,8333 0, Technik geodeta 0,0833 3, , Technik mechanik 0,5 16,25 15,75 0, Pedagog 0,1667 5,0833 4,9167 0, Ekonomista 0,25 6,9167 6,6667 0,0361 Asystent ekonomiczny [zawód szkolny: Technik ekonomista] 0, , ,75 0,0405 Elektromechanik pojazdów samochodowych 0,0833 1,8333 1,75 0, Technik budownictwa 0,3333 6,6667 6,3333 0, Technik elektryk 0,1667 3,3333 3,1667 0,05 Inżynier organizacji i planowania produkcji 0,0833 1,5 1,4167 0, Krawiec 0,3333 3,6667 3,3333 0, Nauczyciel języka polskiego 0,0833 0,9167 0,8333 0, Socjolog 0,0833 0,9167 0,8333 0, Technik elektronik 0,3333 3,25 2,9167 0, Tokarz 0,25 2,4167 2,1667 0, Mechanik samochodów osobowych 0,5833 5, , Stolarz meblowy 0,0833 0,75 0,6667 0, Operator sprzętu do robót ziemnych 0,0833 0,6667 0,5833 0, Ślusarz 0,8333 5,9167 5,0833 0,1408 Specjalista do spraw integracji europejskiej 0,0833 0,5 0,4167 0, Cukiernik 0,3333 1,6667 1,3333 0,2 Specjalista do spraw marketingu i handlu [sprzedaży] 1 4,4167 3,4167 0, Kucharz 1,25 5,25 4 0, Mechanik samochodów ciężarowych 0,4167 1,6667 1,25 0, Specjalista zastosowań informatyki 0,1667 0,6667 0,5 0, Nauczyciel matematyki 0,0833 0,3333 0,25 0, Technik fizjoterapii 0,0833 0,3333 0,25 0,25 Zawody deficytowe Kierowca autobusu 3,5833 0,0833-3, Zbrojarz 1,6667 0,0833-1,

16 Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym 12,5 0,75-11,75 16, Robotnik gospodarczy 11,3333 0,75-10, ,1111 Pracownik administracyjny [zawód szkolny: Technik administracji] 4,8333 0,4167-4, ,6 Pracownik biurowy [Zawód szkolny: Technik prac biurowych] 17,5 1, , , Kierowca samochodu ciężarowego 9,0833 0,8333-8,25 10, Sekretarka 0,8333 0,0833-0, Sprzątaczka 2,0833 0,25-1,8333 8,3333 Przedstawiciel handlowy [przedstawiciel regionalny] 0,6667 0,0833-0, Pomoc kuchenna 1,25 0,1667-1,0833 7, Robotnik drogowy 1,0833 0,1667-0,9167 6, Magazynier 5,75 0,9167-4,8333 6, Robotnik budowlany 8,3333 1, , Recepcjonista 1 0,1667-0, Zaopatrzeniowiec 0,4167 0,0833-0, Kierowca samochodu osobowego 1,9167 0,4167-1,5 4, Bufetowy [barman] 1,0833 0,25-0,8333 4, Księgowy [samodzielny] 1,4167 0,3333-1,0833 4, Spawacz ręczny gazowy 0,3333 0,0833-0, Kucharz małej gastronomii 0,8333 0,25-0,5833 3, Rzeźnik wędliniarz 0,25 0,0833-0, Sprzedawca 19,6667 8, , Cieśla 1,3333 0,6667-0, Spawacz ręczny łukiem elektrycznym 0,6667 0,3333-0, Pozostali pracownicy do spraw finansowo-statystycznych 0,3333 0,1667-0, Grafik komputerowy 0,1667 0,0833-0, Dietetyk 0,1667 0,0833-0, Operator pilarek do pozyskiwania tarcicy 0,1667 0,0833-0, Jak widać, w przypadku techników żywienia i gospodarstwa domowego, ekonomistów, techników mechaników, techników geodetów, pedagogów i ekonomistów była duża nadwyżka nowo rejestrujących się osób nad ofertami pracy dla tego zawodu. Odwrotnie jest w przypadku kierowców autobusów, zbrojarzy, robotników w przemyśle przetwórczym, robotników gospodarczych, 16

17 pracowników administracji i obsługi biurowej, kierowców samochodów ciężarowych. W tych przypadkach średnia liczba ofert składanych w danym miesiącu wielokrotnie przewyższa średnią liczbę osób rejestrujących się w urzędzie. Powyższa tabela przedstawia wyłącznie wybór zawodów skrajnie deficytowych i najbardziej nadwyżkowych. Z bliższymi danymi dotyczącymi konkretnego zawodu można zapoznać się w tabeli T-II/P-4, będącej załącznikiem do tego raportu. Analizując powyższą tabelę, należy zdawać sobie sprawę, że stanowiska deficytowe (np. deficytowy pracownik biurowy) są obsadzane również przez osoby posiadające inne, pokrewne zawody lub wyższe kwalifikacje (np. nadwyżkowy ekonomista). Tabela poniższa (T-II/P-7) ukazuje wskaźnik długotrwałego bezrobocia dla zawodu (grupy zawodowej) jako stosunek liczby osób zarejestrowanych powyżej 12 miesięcy do liczby osób zarejestrowanych w tym zawodzie. Tabela 5 Ranking zawodów generujących długotrwałe bezrobocie w powiecie buskim. Kod Wskaźnik Lp grupy Nazwa grupy zawodów długotrwałego zawodów bezrobocia 1 12 KIEROWNICY DUŻYCH I ŚREDNICH ORGANIZACJI PRACOWNICY OBSŁUGI BIUROWEJ 0, PRACOWNICY PRZY PRACACH PROSTYCH W HANDLU I USŁUGACH 0, LEŚNICY I RYBACY 0, KIEROWCY I OPERATORZY POJAZDÓW 0, MODELKI, SPRZEDAWCY I DEMONSTRATORZY 0, ROLNICY 0, OGRODNICY 0, KIEROWNICY MAŁYCH PRZEDSIĘBIORSTW 0, OPERATORZY I MONTERZY MASZYN 0, PRACOWNICY OBROTU PIENIĘŻNEGO I OBSŁUGI KLIENTÓW 0,5 12 ROBOTNICY POMOCNICZY W GÓRNICTWIE, PRZEMYŚLE, 93 BUDOWNICTWIE I TRANSPORCIE 0, GÓRNICY I ROBOTNICY BUDOWLANI 0, POZOSTALI ROBOTNICY PRZEMYSŁOWI I RZEMIEŚLNICY 0, ROBOTNICY OBRÓBKI METALI I MECHANICY MASZYN I URZĄDZEŃ 0, ROBOTNICY ZAWODÓW PRECYZYJNYCH, CERAMICY, WYTWÓRCY 73 WYROBÓW GALANTERYJNYCH, ROBOTNICY POLIGRAFICZNI I 0,

18 POKREWNI PRACOWNICY USŁUG OSOBISTYCH I OCHRONY 0, ŚREDNI PERSONEL W ZAKRESIE NAUK BIOLOGICZNYCH I OCHRONY 32 ZDROWIA 0, ROLNICY I RYBACY PRACUJĄCY NA WŁASNE POTRZEBY 0, OPERATORZY MASZYN I URZĄDZEŃ WYDOBYWCZYCH I 81 PRZETWÓRCZYCH 0, PRACOWNICY POZOSTAŁYCH SPECJALNOŚCI 0, SPECJALIŚCI NAUK PRZYRODNICZYCH I OCHRONY ZDROWIA 0, SPECJALIŚCI SZKOLNICTWA 0, SPECJALIŚCI NAUK FIZYCZNYCH, MATEMATYCZNYCH I TECHNICZNYCH 0, POZOSTALI SPECJALIŚCI 0, ŚREDNI PERSONEL TECHNICZNY 0, NAUCZYCIELE PRAKTYCZNEJ NAUKI ZAWODU I INSTRUKTORZY 0 28 ROBOTNICY POMOCNICZY W ROLNICTWIE, RYBOŁÓWSTWIE I 92 POKREWNI 0 Grupy zawodów, które generują długotrwałe bezrobocie w powiecie buskim, to wg powyższej tabeli, przede wszystkim: kierownicy dużych i średnich organizacji, pracownicy obsługi biurowej, pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach, rolnicy i leśnicy. Natomiast grupami, które raczej nie generują długotrwałego bezrobocia są nauczyciele praktycznej nauki zawodu i instruktorzy, specjaliści, średni personel techniczny, robotnicy pomocniczy w rolnictwie, rybołówstwie i pokrewni. Zgodnie z tabelą T-II/P-10 na czele rankingu ze względu na wskaźnik szansy uzyskania oferty w powiatowym urzędzie pracy stoją grupy: Nauczycieli praktycznej nauki zawodu i instruktorów Robotników pomocniczych w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie Kierowców i operatorów pojazdów. 18

19 5. Część prognostyczna badanie popytu i podaży pracy w 2008 roku. Zgodnie ze wskazówkami metodologicznymi do Monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych, nawiązując do ustaleń MPiPS z Głównym Urzędem Statystycznym, dane dotyczące popytu na pracę (wyniki ankietowe badań zakładów pracy) dostępne są w raportach wojewódzkich. W raporcie niniejszym zostały zawarte informacje na temat uczniów szkół ponadgimnazjalnych otrzymane z Ministerstwa Edukacji Narodowej. Według danych otrzymanych z SIO MEN, w powiecie buskim w roku szkolnym 2007/2008 system edukacji ponadgimnazjalnej koncentruje się w 23 szkołach, kształcących w 21 różnych zawodach. Szkoły ponadgimnazjalne powiatu buskiego w roku szkolnym 2006/2007 ukończyło 930 osób, około 19% z nich była zarejestrowana w rejestrze osób bezrobotnych w PUP Busko na dzień 31 grudnia 2007 roku. Dane powyższe obejmują wyłącznie szkoły ponadgimnazjalne (bez pomaturalnych) z powiatu buskiego. Wykres 3 Absolwenci szkół powiatu buskiego w 2007 i 2008r (prognoza) w podziale na typy szkół. zasadnicze szkoły zaw odow e 19% szkoły średnie techniczne 36% zasadnicze szkoły zawodowe 24% szkoły średnie techniczne 32% licea ogólnokształcące 45% licea ogólnokształcące 44% 19

20 Badanie wskazało, iż najwięcej, bo 415 osób, ukończyło w 2007r. licea ogólnokształcące, nieco mniej 336 osób technika i licea zawodowe. O wiele mniej osób ukończyło szkoły zawodowe (179 osób). Ponownie należy podkreślić, że dane te dotyczą wyłącznie szkół działających w naszym powiecie. Jak widać na powyższych wykresach powoli zwiększa się liczba osób zainteresowanych kształceniem w zasadniczych szkołach zawodowych. Wydaje się, że zmianę tę wymusił rynek pracy na którym potrzebni są fachowcy w pracach nie potrzebujących wysokiego wykształcenia. Ciekawie wygląda porównanie liczby osób opuszczającej szkołę danego rodzaju do odpowiedniej liczby absolwentów. Porównanie takie przedstawia kolejny wykres. Wykres 4 Absolwenci szkół powiatu buskiego zarejestrowani w PUP porównanie wg rodzaju szkoły szkoły średnie techniczne licea ogólnokształcące zasadnicze szkoły zawodowe Absolwenci szkół (2006/2007) Absolwenci zarejestrowani w PUP 20

21 Z porównania powyższego wynika, iż odsetek osób trafiających do bezrobocia wśród absolwentów szkół średnich technicznych i zasadniczych zawodowych jest prawie równy (22% osób kończących ten rodzaj szkół trafiło do PUP), mniejszy zaś (ok. 13%) wśród absolwentów liceów ogólnokształcących. Prognozy na 2007r.: Według prognoz dostarczonych przez SIO MEN, w roku 2008 szkoły powiatu buskiego ukończy 1045 osób. Najwięcej, bo 460 osób, skończy w 2008r. szkoły nie dające zawodu uzyskają wykształcenie średnie ogólnokształcące lub skończą licea profilowane, kolejną grupą będą asystenci ekonomiczni 72 osoby ukończą szkoły pozwalające na pracę w tym zawodzie, szkoły powiatu buskiego opuści 69 posadzkarzy, szkoły powiatu buskiego opuści 64 mechaników samochodowych, szkoły powiatu buskiego opuści 61 techników hotelarstwa. Dokładnych danych dotyczących ilości osób kończących szkoły w danym zawodzie należy szukać w tablicy 4.2. będącej załącznikiem do tego raportu. 21

22 6. Wnioski końcowe Przed wyciągnięciem wniosków wynikających z przeanalizowanych tabel, należy zdać sobie sprawę z kilku faktów: - dane zebrane w tabelach przedstawiają wyłącznie oferty pracy pozostające w dyspozycji Powiatowego Urzędu Pracy w Busku - Zdroju, nie są to wszystkie oferty pojawiające się na rynku pracy. Należy zatem pamiętać, że wskaźniki wyliczone w tabelach nie obrazują całkowitego zapotrzebowania na poszczególne zawody lecz wyłącznie zapotrzebowanie zgłoszone do urzędu. - oferty pracy na stanowiska wymagające niskich kwalifikacji zawodowych obsadzane są również przez osoby o wyższych kwalifikacjach (z uwagą należy zatem podchodzić to tabel, z których wynika, że dużo ofert pracy kierowano dla robotników gospodarczych ponieważ stanowisko takie może być obsadzone przez osobę nawet z wyższym wykształceniem). - istnieją zawody, w których nie potrzeba konkretnego wykształcenia czy nawet doświadczenia, ale należy mieć do nich predyspozycje. Notując zatem ofertę pracy nie zawsze w bazie istnieje odpowiadający wpis przy osobie, która tę pracę może podjąć. Dopiero umieszczenie oferty na tablicy ogłoszeń i na stronie internetowej skutkuje znalezieniem odpowiedniego kandydata. Skutkiem tego może być pojawienie się tego zawodu wśród zawodów deficytowych. Analiza poziomu i struktury kwalifikacyjno zawodowej bezrobotnych oraz ofert zatrudnienia zgłoszonych do Powiatowego Urzędu Pracy w Busku Zdroju pozwala na sformułowanie następujących wniosków: 1. ajliczniejszą grupą zawodową bezrobotnych byli robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy. 2. ajwyższy współczynnik feminizacji wystąpił w grupie pracowników usług osobistych i sprzedawców (91,1%), pracowników biurowych (76,5%), 22

23 specjalistów (73,8%). Mężczyźni stanowili zdecydowaną większość wśród operatorów i monterów maszyn i urządzeń (81,3%), robotników przemysłowych i rzemieślników (79,5%). 3. Zawodem, który posiadało najwięcej osób bezrobotnych, i jednocześnie w którym zanotowano największy napływ osób bezrobotnych w 2007r., był asystent ekonomiczny (zawód szkolny: technik ekonomista). 4. W populacji bezrobotnych ogółem najmniejszy odsetek długotrwale bezrobotnych zanotowano w grupie specjalistów. 5. ajwięcej ofert pracy pracodawcy zgłosili dla grupy pracowników przy pracach prostych. Konkretnymi zawodami, do których skierowano najwięcej ofert pracy były: sprzedawca, pracownik biurowy, robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym, robotnik gospodarczy, kierowca samochodu ciężarowego. Kolejność ta jest niezachwiana od kilku lat. 6. Oferty pracy zgłaszane do Powiatowego Urzędu Pracy w Busku Zdroju nie pokrywały zapotrzebowania wynikającego z napływu do bezrobocia w większości grup zawodowych. 7. Osoby wykształcone z grupy specjalistów rzadko pozostają długotrwale bez pracy... Sporządził.. Zatwierdził 23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

37

38

39

40

41

42

43

44

45

46

47

48

49

50

51

52

53

54

55

56

57

58

59

60

61

62

63

64

65

66

67

68

69

70

71

72

73

74

75

76

77

78

79

80

81

82

83

84

85

86

87

88

89

90

91

92

93

94

95

96

97

98

99

100

101

102

103

104

105

106

107

108

109

110

111

112

113

114

115

116

117

118

119

120

121

122

123

124

125

126

127

128

129

130

131

132

133

134

135

136

137

138

139

140

141

142

143

144

145

146

147

148

149

150

151

152

153

154

155

156

157

158

159

160

161

162

163

164

165

166

167

168

169

170