GOSPODARSTWA ROLNE OSÓB PRAWNYCH (GOP) W PROCESIE PRZEMIAN SYSTEMOWYCH I INTEGRACJI Z UE

Transkrypt

1 GOSPODARSTWA ROLNE OSÓB PRAWNYCH (GOP) W PROCESIE PRZEMIAN SYSTEMOWYCH I INTEGRACJI Z UE

2 Plan prezentacji 1. Problemy systematyki gospodarstw rolnych 2. Uwarunkowania zmian w sektorze GOP 3. Zmiany w wielkości i strukturze sektora GOP 4. Zaangażowanie w produkcję rolną GOP 5.Udział GOP w produkcji rolnej całego rolnictwa 6.Ocena efektywności produkcyjnoekonomicznej GOP na tle GOF

3 DEFINICJA GOP Gospodarstwo rolne prowadzone przez osobę prawną lub jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej której, podstawowa działalność zalicza się do działalności rolniczej, a także niezależnie od zakwalifikowania działalności podstawowej gdy w gruntach użytkowanych przez tą jednostkę powierzchnia użytków rolnych przekracza 1ha, lub jednostka prowadzi chów/ hodowlę zwierząt gospodarskich.

4 FORMY WŁASNOŚCIOWE I PRAWNO- ORGANIZACYJNE ANALIZOWANYCH GOSPODARSTW do 199 r. własność państwowa: - gospodarstwa PGR - przedsiębiorstwa- PPGR - kombinaty rolne własność spółdzielcza: - gospodarstwa -spółdzielnie RSP - przedsiębiorstwa -kombinaty -RSP własność samorządu rolniczego: - gospodarstwa KR - ZGR KR

5 FORMY WŁASNOŚCIOWE I PRAWNO- ORGANIZACYJNE GOSPODARSTW OSÓB PRAWNYCH od 199 r. Własność Publiczna: - państwowa - w tym -Skarbu państwa - pozostała -komunalna (samorządowa) -mieszana Prywatna: - krajowa - zagraniczna - mieszana Formy prawnoorganizacyjne Jednostki produkcyjne - gospodarstwa - zakłady - przedsiębiorstwa - kombinaty Formy zorganizowania - jednoosobowa własność - GOF - także spółki np. SP - wieloosobowa własność -spółdzielnie - spółki

6 Systematyka gospodarstw rolnych stosowana w PSR 22 i PSR 21 Sektor publiczny - gospodarstwa państwowe - gospodarstwa skarbowe, - gospodarstwa państwowe pozostałe, - gospodarstwa samorządowe (samorządu terytorialnego), - gospodarstwa własności mieszanej Sektor prywatny -gospodarstwa własności krajowej - gospodarstwa spółdzielcze (spółdzielnie produkcji rolniczej oraz jednostki samorządu zawodowego), -spółki prywatne krajowe, - pozostałe gospodarstwa (pozostałe jednostki własności prywatnej krajowej), - gospodarstwa osób fizycznych (własność osób fizycznych), zwane też gospodarstwami indywidualnymi, - gospodarstwa własności zagranicznej, - gospodarstwa własności mieszanej.

7 Gospodarstwa rolne osób prawnych na tle gospodarstw indywidualnych na progu przemian systemowych Wyszczególnienie GOP GOF ogółem PGR (GI) Udział w użytkowaniu gruntów rolnych w % 23 18,9 77 Liczba pracujących na 1 ha użytków rolnych Wartość środków trwałych ogółem na ha; GI = Wartość środków trwałych czynnych na ha; GI= Wartość nakładów bieżących na ha; GI = Poziom dotacji związanych z produkcją rolną w zł na: - na 1 zł produkcji globalnej,15,14,13 - na 1 zł produkcji towarowej,28,27,25

8 Gospodarstwa rolne osób prawnych na tle gospodarstw indywidualnych na progu przemian systemowych Wyszczególnienie GOP GOF ogółem PGR (GI) Udział w wartości produkcji rolniczej: - globalnej 22,5 18,3 77,5 - towarowej 27,4 22,4 72,6 Produktywność zasobów pracy: - liczona produkcją globalną, GI = liczona produkcją towarową, GI= Produktywność zasobów ziemi: - liczona produkcją globalną, GI = liczona produkcją towarową, GI =

9 Relacja gruntów Zasobu WRSP do 1.3 powierzchni gruntów rolnych w użytkowaniu.1 gospodarstw indywidualnych w % powierzchnia gruntów w Zasobie WRSP w tys. ha powierzchnia gruntów w Zasobie WRSP w ha przypadająca średnio 5.7 na 1 indywidualne gospodarstwo rolne (1 ha UR i więcej)

10 % gospodarstw, które powiększyły obszar poprzez zakup lub dzierżawę gruntów z Zasobu WRSP powierzchnia zakupiona i dzierżawiona z Zasobu WRSP przez gospodarstwa, które powiększyły obszar przypadająca średnio na 1 gospodarstwo powiększające obszar udział powierzchni UR zakupionych i dzierżawionych z Zasobu WRSP na powiększenie indywidualnych gospodarstw rolnych w ogólnej powierzchni Zasobu WRSP na koniec 1996 r., w %

11 8,6 1,4 1,5/9,1 11,5 1,7 14,5/11,1 12, 16,4/13,1 12,6 16,4/11,1 15,2/13,2 16,2/12,9 9,5 17,/1,6 9,9 1,7 9,1 1,1 11,9/1,8 14,1/11,8 1,4/9,8 9,6 8,411,3/11,1 9,2 8,9 8,2 1,9/1,3 8,7/8,7 9,6/9,4 11,4/9, 9,1/8,9 7,7 9,3 7,1 8,7/8,4 11,7/1,2 4,2 6,5 6,4 7,5 7,7/7,4 4,3/4,2 6,4/6,3 8,4 8,4 5,6 6,3/6,2 9,1/7,4 8,5/8,4 9,7/8,8 7, 6,75,8/5,6 5,7 7,1 7,6/7,3 6,8/6,8 5,8 5,6/5,6 4,4 7,2 7, 7, 1,1/7,7 5,9/5,7 5,1/5, 7,2/6,7 9,3/7,2 8,8/7,2 4,8 4,6 4,5 7,3 6,2 4,6/4,5 5,7 4,6/4,5 4,5/4,4 9,1/7,8 7,4/7, 6,/5,8 3,4 3, 3,5 3,3 3,8/3,4 3,8 % zwiększenia lub zmniejszenia 2,6 3,/3, 3,4/3,4 3,2/3,1 powierzchni gruntów rolnych 4,2/3,9 w gospodarstwach osób fizycznych 2,5/2,5 3,5 3, ,3/3,3 3,3/3, ,5 średni obszar gospodarstwa w grupie gospodarstw osób fizycznych w 199 r. średni obszar gospodarstwa w grupie gospodarstw osób fizycznych powyżej 1 ha UR/ 8,7/6,2 /średni obszar gospodarstwa w grupie gospodarstw osób fizycznych 1-1 ha UR

12 Zmiany w powierzchni gruntów rolnych ogółem i w użytkowaniu gospodarstw rolnych użytki rolne poza gospodarstwami prywatne osób fizycznych prywatne prawne- pozostałe prywatne prawne- spółdzielcze publiczne

13 Zmiany liczby gospodarstw rolnych osób fizycznych w latach Osób fizycznych do 1 ha 1-1 >

14 Zmiany powierzchni gruntów rolnych w gospodarstwach rolnych osób fizycznych ogółem i według grup obszarowych w latach ogółem do i >

15 Zmiany liczby gospodarstwach osób prawnych państwowe komunalne spółdzielcze spółeki krajowe pozostałe prywatne krajowe zagraniczne

16 Zmiany liczby gospodarstw osób prawnych według form własnościowo-organizacyjnych w latach zagraniczne pozostałe prywatne krajowe spółeki krajowe spółdzielcze komunalne państwowe

17 Zmiany powierzchni użytków rolnych w gospodarstwach osób prawnych publiczne spółdzielcze prywatne pozostałe

18 Zmiany powierzchni użytków rolnych w gospodarstwach osób prawnych ,9 18, , ,2 183,4 61,3 51,6 623,1 6,4 323,9 782,3 16,8 1242,2 916,7 248,7 14,2 552, zagraniczne i mieszane pozostałe prywatne krajowe spółeki krajowe spółdzielcze komunalne państwowe

19 Liczb GOP i powierzchnia gruntów rolnych w ich użytkowaniu w 1996 r. (w tys., tys. ha i w % ogółu UR) % ogółu UR liczba gospodarstw 66.2 UR w tys. ha

20 Powierzchnia gruntów rolnych w GOP w 1996 r. (w tys. ha i w % ogółu UR) Udział w UR ogółem % UR w tys. ha

21 Liczba GOP i powierzchnia UR w GOP oraz ich udział w UR ogółem w 22 r. (w tys. ha i w % ogółu UR) Udział w UR ogółem % liczba gospodarstw 66.2 UR w tys. ha

22 Liczba GOP i powierzchnia UR w GOP oraz ich udział w UR ogółem w 22 r. (w tys. ha i w % ogółu UR) 23 liczba gospodarstw 66.2 UR w tys. ha Udział w UR ogółem %

23 Regionalne zróżnicowanie zmian powierzchni gruntów rolnych w GOP Zachodniopomorskie Wielkopolskie Warmińsko-mazurskie Świętokrzyskie Śląskie Pomorskie Podlaskie Podkarpackie Opolskie Mazowieckie Małopolskie Łódzkie Lubuskie Lubelskie Kujawsko-pomorskie Dolnośląskie

24 Zmiany w strukturze obszarowej GOP 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % 9,4 8,6 13,5 12,3 13,9 11,5 11,7 13, ,8 18,6 7,4 9 4,1 5,3 1,3 8 11,1 6 5,2 7,5 11,4 23,9 17,8 6,5 11, ,3 >

25 Zmiany w strukturze gruntów rolnych według grup obszarowych w GOP ,1,1,1 5-1,1,1,1 1-2,2,2,2 2-3,2,2,2 3-5,4,5, ,3 1,5 1, ,3 3,2 3, , 14,6 17, ,6 19,6 22,8 >1 56,8 6 53,3

26 Zmiany w strukturze gruntów rolnych według grup obszarowych w GOP Do 5 1, 1,2 1, ,3 1,5 1, ,3 3,2 3, , 14,6 17, ,6 19,6 22,8 >1 56,8 6, 53,3

27 Zaangażowanie GOP w działalność rolniczą (w % ogółu GOP) , ,9 7, udział gospodarstw z działalnoscią rolniczą udział gospodarstw z zasiewami udział gospodarstw ze zwierzętami

28 Wykorzystanie gruntów rolnych w GOP użytki rolne grunty orne* zasiewy odłogi i ugory**

29 Dynamika zmian w pogłowiu zwierząt gospodarskich w GOP na tle GOF (w sztukach dużych) , 76,3 75,7 7,5 65,5 62,5 35,4 15, 19,7 21,8 5,6 4, ogółem osób fizycznych osób prawnych w tym publiczne

30 Zmiany w obsadzie zwierząt gospodarskich w GOP na tle GOF (sztuki duże/ 1 ha) 7, 6, 5, 4, 63,1 59,9 57,2 54,7 52,1 48,7 45,7 46,3 42,9 44,6 ogółem osób fizycznych 3, 2, 1, 3,3 24, 22,4 12, 27,5 15,5 osób prawnych w tym publiczne,

31 Wybrane wskaźniki udziału GOP w produkcji rolnej na tle całego rolnictwa ,2 28, ,6 13,3 12,111,9 12,2 1,3 17,2 7,6 5,5 5,9 4,3 7, udział w użytkowaniu gruntów rolnych udział w zasiewach udział w pogłowiu bydła udział w pogłowiu trzody chlewnej

32 Zmiany liczby pracujących w produkcji rolnej w GOP (w przeliczeniu na pełnozatrudnionych, w tys.) , ,5 21, ,9 5, , , ,7 65,1 48,8 21 publiczne w tym skarbowe prywatne prawne w tym: - spółdzielcze - pozostałe ogółem

33 Liczba pracujących w produkcji rolnej na 1 ha użytkowanych gruntów rolnych ,3 7,8 7,5 7 3,7 3,1 3, ,4 5,7 4, ,6 4,7 3,7 2,7 8,2 6,5 4,1 3, publiczne w tym skarbowe prywatne prawne w tym: - spółdzielcze - pozostałe ogółem

34 Liczba budynków gospodarczych oddanych do użytku w GOP

35 16 14 Zmiany powierzchni gruntów rolnych przypadających na 1 ciągnik ogółem osób fizycznych osób prawnych w tym: publiczne spółdzielcze pozostałe a 22 b 21 b

36 Zmiany w poziomie nawożenia gruntów rolnych w GOP na tle GOF /9 1995/96 22/23 21/211 NPK/ha w kg w gospodarstwach osób fizycznych NPK/ha w kg w gospodarstwach osób prawnych Cao/ha w kg w gospodarstwach osób fizycznych Cao/ha w kg w gospodarstwach osób prawnych Obornik/ha w kg w gospodarstwach osób fizycznych Obornik/ha w kg w gospodarstwach osób prawnych

37 Udział GOP w wartości produkcji rolniczej całego rolnictwa, w % ,5 23, ,6 14,5 13,7 13, , ,3 12,1 12,2 11,9 12,4 1,4 11, w użytkowaniu gruntów rolnych globalnej końcowej towarowej

38 Produktywność ziemi w GOP na tle GOF (produktywność ziemi w GOF= 1) produkcja globalną produkcja kocową 6 produkcją towarową

39 Produktywność zasobów pracy w GOP na tle GOF (w GOF = 1) produkcją globalną produkcją końcową produkcją towarową

40 Wybrane wskaźniki gospodarowania w GOP ,6 13,7 11,3 7 18,6 12,1 12,4 11,3 11,7 1,4 11,1 1,5 11, , Udział w gruntach rolnych Udział w produkcji globalnej Udział w zużyciu pośrednim udział w wartości dodanej

41 Wartość dodana brutto w GOP na tle GOF w zł na 1 ha ogółem GOF