Wyniki analizy statystycznej opartej na metodzie modelowania miękkiego

Transkrypt

1 Wyniki analizy statystycznej opartej na metodzie modelowania miękkiego Dorota Perło Uniwersytet w Białymstoku Wydział Ekonomii i Zarządzania

2 Plan prezentacji. Założenia metodologiczne 2. Specyfikacja modelu 3. Analiza wskaźników szczegółowych 4. Analiza wyników modelowania miękkiego 2

3 Założenia metodologiczne. Specyfikacja modelu na podstawie koncepcji opracowanej przez grupę roboczą powołaną przez polskie instytucje rynku pracy. 2. Zastosowana metodologia: modelowanie miękkie. 3. Grupy wiekowe: 5-34, 5-24 i Dane statystyczne: 6 polskich województw, 20 r. 5. Liczba wskaźników szczegółowych: 30. 3

4 Metodologia modelowania miękkiego. Model miękki składa się z dwóch części: modelu wewnętrznego i zewnętrznego. 2. Zmienne ukryte zostały zdefiniowane według podejścia dedukcyjnego, wskaźniki szczegółowe są w związku z tym określane jako odbijające. 3. Estymacja parametrów modelu miękkiego została dokonana częściową metodą najmniejszych kwadratów (PLS). 4. W wyniku estymacji parametrów modelu otrzymuje się wagi i ładunki czynnikowe. W podejściu dedukcyjnym interpretacji podlegają tylko ładunki czynnikowe. 5. W związku z tym, że jednocześnie szacuje się parametry modelu wewnętrznego i zewnętrznego w wyniku estymacji otrzymuje się również oszacowania wartości zmiennych ukrytych (miar syntetycznych). 6. Model miękki jest weryfikowany za pomocą metod merytorycznych i statystycznych (m.in. współczynnik determinacji, metoda tzw. cięć Tuckey a, test Stone a Geisser a) 4

5 Schemat modelu wewnętrznego monitorowania sytuacji osób młodych na rynku pracy DEMOGAFIA SYTUACJA OSÓB MŁODYCH NA YNKU PACY GOSPODAKA EDUKACJA AKTYWNOŚĆ SPOŁECZNA ODZINA I WAUNKI ŻYCIA 5

6 Schemat modelu miękkiego monitorowania sytuacji osób młodych na rynku pracy ZIB G D D3 DEMOGAFIA SYTUACJA OSÓB MŁODYCH NA YNKU PACY GOSPODAKA G2 G3 G8 EDUKACJA AKTYWNOŚĆ SPOŁECZNA ODZINA I WAUNKI ŻYCIA ODZ 6

7 Sytuacja osób młodych na rynku pracy (ZIB) Wskaźniki szczegółowe. Wskaźnik zatrudnienia osób młodych (w %) 2. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto ogółem (w zł) 3. Stopa bezrobocia osób młodych (BAEL, w %) 4. Udział długotrwale bezrobotnych osób młodych w bezrobotnych w tym samym wieku (bezrobocie rejestrowane, w %) 7

8 2002= Sytuacja osób młodych na rynku pracy Wskaźnik zatrudnienia osób młodych w wieku 5-34 lata,40,20,00 0,80 WM DL LD ZP SL MZ LUPM OPKP LB SW WP PK PD MP UE PL PL 65,9% V s = 3,8% 0,60 0,40 0,20 0,00 0,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 70,0 80,0 % 68,0 66,0 64,0 62,0 60,0 58,0 56,0 54,0 52,0 50, POLAND European Union (28 countries) Źródło: Obliczenia własne na podstawie bazy danych Eurostatu stycznia 204 r. 8

9 Sytuacja osób młodych na rynku pracy Wskaźnik zatrudnienia osób młodych, = W WIEKU 5-24 LATA, = W WIEKU LATA,40,20,00 0,80 ZP WM PK SWSL LD DL PL PD KP LU MP OP LB PM WP MZ WP UE,20,00 0,80 WM LD DL ZP KP SL MZ OP PL WP SW PM LU PDLB PK MP UE 0,60 0,60 0,40 0,40 0,20 0,20 0,00 0,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 70,0 80,0 0,00 0,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 70,0 80,0 PL 24,9% PL 76,5% % % V s = 3,2% V s = 3,3% Źródło: Obliczenia własne na podstawie bazy danych Eurostatu stycznia 204 r. 9

10 w zł Sytuacja osób młodych na rynku pracy Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto ogółem (w zł) 5000,0 4500,0 4000,0 3500,0 WP ZP 40,0 20,0 00,0 80,0 DL KP LB 3000,0 2500,0 WM 60,0 40,0 LU 2000,0 500,0 SW 20,0 0,0 LD 000,0 500,0 SL MP 0, POLSKA 2239,6 234,7 2409,7 2506,9 2636,8 2866,0 358,5 335,4 3435,0 3625,2 3744,4 PM MZ max 2893,8 3005,4 3096,0 3227,0 338, 3670,8 4036,3 479,6 4279,6 4504,7 4637,6 min 875,4 950,0 208,6 208,8 279,6 2372,8 264, 2740,9 2877,4 309,4 350,3 PD PK OP Źródło: Bank Danych Lokalnych, Kategoria: Wynagrodzenia i świadczenia społeczne; Grupa: Wynagrodzenia; Podgrupa: Przeciętne miesięczne wynagrodzenia brutto, 4 stycznia 204 r. PL zł Vs =,2% 0

11 w % Sytuacja osób młodych na rynku pracy Stopa bezrobocia osób młodych (BAEL, w %) 40,0 35,0 ZP DL 60,0 40,0 KP 30,0 WP 20,0 00,0 LB 25,0 20,0 WM 80,0 60,0 40,0 LU 5,0 SW 20,0 0,0 LD 0,0 5,0 SL MP 0, UE 2,5 2,6 2,8 2,5,6 0,2 0,2 3,2 4,2 4,4 5,6 POLSKA 27,3 26,4 25,8 23,4 8,3 2,8 9,7,4 3,4 3,8 4,6 max 36,4 34,7 33,3 28,0 22,6 7,5 4, 6, 9,2 20,6 22,3 min 20,2 22,7 20,7 8,4 5,6 0, 7,0 7,7 0,2 0,9,2 PM PD PK OP MZ PL 3,8% Vs = 9,3% Źródło: Obliczenia własne na podstawie bazy danych Eurostatu stycznia 204 r.

12 w % Sytuacja osób młodych na rynku pracy Udział długotrwale bezrobotnych osób młodych w bezrobotnych w tym samym wieku (bezrobocie rejestrowane, w %) 80,0 70,0 60,0 WP ZP DL KP LB 50,0 40,0 WM LU 30, ,0 SW 0 LD 0,0 0, UE 45,6 45,9 45,2 46,3 45,9 43,2 37,6 33,6 40, 43,3 44,8 POLSKA 54,4 55, 53,7 57,7 56,3 5,3 33,5 30,3 3, 37,2 40,3 max 7,0 67,0 62,5 67,9 65,4 59,3 46,6 38,3 40,7 46, 50,0 min 42,5 40,3 39,9 40,7 36,4 34, 23,7 8,7 24, 26,6 30,2 SL PM PD OP MZ MP PK PL 37,2% Vs = 4,3% Źródło: Obliczenia własne na podstawie bazy danych Eurostatu stycznia 204 r. 2

13 Model wewnętrzny monitorowania sytuacji osób młodych na rynku pracy A: 5-34 DEMOGAFIA -0,3330 SYTUACJA OSÓB MŁODYCH NA YNKU PACY GOSPODAKA 0,8056 EDUKACJA 0,3393 ODZINA I WAUNKI ŻYCIA AKTYWNOŚĆ SPOŁECZNA -0,0808 0,307 ZIB _ A 0,3330DEM _ A 0,3393EDU _ Y 0,307ODZ _ A 0,0808AKT _ C 0,8056GOSP _ Y 3,749 (0,763) (0,0985) (0,055) (0,0789) (0,0992) (0,4753) 2 0,6947 3

14 Miara syntetyczna ZIB_A Wyszczególnienie ZIB_A Klasy anga MAZOWIECKIE,9358 ŚLĄSKIE, POMOSKIE, WIELKOPOLSKIE 0, DOLNOŚLĄSKIE 0, ŁÓDZKIE 0, MAŁOPOLSKIE 0, LUBELSKIE 0, OPOLSKIE -0, LUBUSKIE -0, PODLASKIE -0, WAMIŃSKO-MAZUSKIE -0, ZACHODNIOPOMOSKIE -0, KUJAWSKO-POMOSKIE -, ŚWIĘTOKZYSKIE -, PODKAPACKIE -, średnia 0,0000,0328 I klasa odchylenie standardowe,0328 do 0,0000 II klasa do -,0328 III klasa poniżej -,0328 IV klasa 4

15 Sytuacja osób młodych na rynku pracy Podział województw na klasy A: 5-34 zachodniopomorskie 3 pomorskie 3 kujawskopomorskie 4 warmińskomazurskie 2 podlaskie lubuskie wielkopolskie mazowieckie 0 4 łódzkie Klasy: dolnośląskie 5 I,0328 i więcej W II <0,0000;,0328) ( t III <-,0328; 0,0000) - ) IV poniżej -,0328 opolskie 9 śląskie 2 6 świętokrzyskie małopolskie 7 5 lubelskie 8 podkarpackie 6 Źródło: Opracowanie własne na podstawie wyników modelu miękkiego sytuacji osób młodych na rynku pracy 5

16 Model wewnętrzny monitorowania sytuacji osób młodych na rynku pracy B: 5-24 C: DEMOGAFIA -0,0796 SYTUACJA OSÓB MŁODYCH NA YNKU PACY GOSPODAKA 0,2436 DEMOGAFIA -0,795 SYTUACJA OSÓB MŁODYCH NA YNKU PACY GOSPODAKA 0,6766 EDUKACJA AKTYWNOŚĆ SPOŁECZNA EDUKACJA AKTYWNOŚĆ SPOŁECZNA 0,226-0,0378 0,3097-0,0930 ODZINA I WAUNKI ŻYCIA ODZINA I WAUNKI ŻYCIA 0,6397 0,3029 ZIB _ B 0,0796DEM _ B 0,226EDU _ Y 0,6397ODZ _ B 0,0378AKT _ B 0,2436GOSP _ Y,297 (0,720) (0,075) (0,068) (0,0475) (0,0248) (0,6030) 0,6635 ZIB _ C 0,795DEM _ C 0,3097EDU _ Y 0,3029ODZ _ C 0,0930AKT _ C 0,6766GOSP _ Y 3,2836 (0,28) (0,534) (0,0724) (0,38) (0,277) (,039) 0,6948 6

17 Sytuacja osób młodych na rynku pracy Podział województw na klasy B: 5-24 C: Klasy: zachodniopomorskie lubuskie 4 pomorskie wielkopolskie dolnośląskie 6 I,0328 i więcej W II <0,0000;,0328) ( t III <-,0328; 0,0000) - ) IV poniżej -, kujawskopomorskie opolskie 3 2 łódzkie śląskie 2 9 warmińskomazurskie 3 mazowieckie świętokrzyskie małopolskie 7 5 podlaskie 0 lubelskie 8 podkarpackie 6 Klasy: zachodniopomorskie lubuskie 9 3 pomorskie wielkopolskie dolnośląskie 5 I,0328 i więcej W II <0,0000;,0328) ( t III <-,0328; 0,0000) - ) IV poniżej -, kujawskopomorskie opolskie 0 4 łódzkie śląskie 2 7 warmińskomazurskie 2 mazowieckie świętokrzyskie małopolskie 6 5 podlaskie lubelskie 8 podkarpackie 6 Źródło: Opracowanie własne na podstawie wyników modelu miękkiego sytuacji osób młodych na rynku pracy 7

18 Sytuacja osób młodych na rynku pracy Wpływ demografii. Przyrost naturalny liczony jako iloraz liczby urodzeń żywych do zgonów ogółem 2. Saldo migracji wyznaczone jako liczba zameldowań w stosunku do liczby wymeldowań r = 0,09 Przyrost naturalny a ZIB_A,40 PM,20 MP WP PK KP WM ZP LU MZ,00 PDLB DL SL SW OP 0,80 LD 0,60 0,40 0,20 0,00-2,00 -,50 -,00-0,50 0,00 0,50,00,50 2,00 r = 0,67 PK SW KP Saldo migracji a ZIB_A 3,5 3,0 2,5 2,0,5 ZP,0 LU OP WM 0,5 PD LB MP DL WP 0,0-2,00 -,50 -,00-0,50 0,00 0,50,00,50 2,00 LD PM SL MZ Źródło: Bank Danych Lokalnych, 8 grudnia 203 r. 8

19 Sytuacja osób młodych na rynku pracy Wpływ demografii Ładunki Wagi Zmienna ukryta Indykator czynnikowe Błąd Błąd DEM_A D_Y_ 0,332 0,4939 0,085 0,0698 D3_A_ 0,944 0,9924 0,0403 0,0088 DEM_B D_Y_ 0,99 0,4854 0,269 0,722 D3_B_ 0,9476 0,9939 0,70 0,0352 DEM_C D_Y_ 0,945 0,5429 0,2086 0,630 D3_C_ 0,9092 0,9837 0,94 0,0402 Źródło: Opracowanie własne na podstawie wyników modelu miękkiego sytuacji osób młodych na rynku pracy Współczynnik determinacji 0,2440 0,9849 0,2356 0,9878 0,2948 0,9677 9

20 Sytuacja osób młodych na rynku pracy Wpływ edukacji (EDU). Przedwczesne wypadanie z systemu kształcenia (w %) 2. Zdawalność egzaminu zawodowego (w %) 3. Absolwenci szkół wyższych studiów stacjonarnych na mieszkańców Edukacja a ZIB_A 2,0 MP r = 0,22,5,0 KP LB DL WP PK 0,5 PD PM SL MZ 0,0-2,0 -,5 -,0-0,5 0,0 0,5,0,5 2,0 LD -0,5LU SW WM OP ZP -,0 -,5 Źródło: Bank Danych Lokalnych, 8 grudnia 203 r. Klasy: zachodniopomorskie lubuskie 2 6 pomorskie wielkopolskie dolnośląskie 4 I,0328 i więcej W II <0,0000;,0328) ( t III <-,0328; 0,0000) - ) IV poniżej -, kujawskopomorskie opolskie 3 3 łódzkie śląskie 0 warmińskomazurskie 4 mazowieckie świętokrzyskie małopolskie podlaskie 9 lubelskie 2 podkarpackie 6

21 Sytuacja osób młodych na rynku pracy Wpływ rodziny i warunków życia (ODZ). Przeciętny miesięczny dochód rozporządzalny na gospodarstwo domowe (w zł) 2. Wskaźnik zagrożenia ubóstwem relatywnym po uwzględnieniu w dochodach transferów społecznych (w %) 3. Udział osób w gospodarstwach domowych korzystających ze środowiskowej pomocy społecznej w r = 0,69 ludności ogółem (w %) odzina i warunki życia a ZIB_A 2,0,5 DL,0 OP SL PD WP 0,5 MP ZP LD PM 0,0-2,0 -,5 -,0-0,5 0,0 0,5,0,5 2,0 KP -0,5 PK WM LU SW -,0 -,5 LB ) -2,0 IV poniżej -,0328 Źródło: Dane GUS, Bank Danych Lokalnych, 8 grudnia 203 r. 2 MZ Klasy: zachodniopomorskie lubuskie 2 0 pomorskie wielkopolskie dolnośląskie 2 I,0328 i więcej W II <0,0000;,0328) ( t III <-,0328; 0,0000) kujawskopomorskie opolskie 4 łódzkie śląskie 3 9 warmińskomazurskie 5 mazowieckie świętokrzyskie małopolskie 7 4 podlaskie 6 lubelskie 6 podkarpackie 3

22 Sytuacja osób młodych na rynku pracy Wpływ aktywności społecznej (AKT). Udział w wolontariacie osób młodych w ogóle respondentów w tej grupie wieku (w %) 2. Członkostwo w organizacjach pozarządowych osób młodych w ogóle respondentów w tej grupie wieku (w %) 3. Udział w nabożeństwach i spotkaniach religijnych osób młodych w ogóle respondentów w tej grupie wieku (w %) 4. Udział w ostatnich wyborach osób w wieku lata w ogóle respondentów w tej grupie wieku (w %) Aktywność społeczna a ZIB_A,5 PK MP LB SW,0 PM 0,5 OP WP DL KP PD 0,0 SL MZ -2,0 -,5 -,0-0,5 LU 0,0 0,5,0,5 2,0 ZP -0,5 LD -,0 -,5 r =-0,4 WM -2,0-2,5 Źródło: Diagnoza społeczna - warunki i jakość życia Polaków, grudnia 203 r. Klasy: zachodniopomorskie lubuskie 3 4 pomorskie wielkopolskie dolnośląskie 8 I,0328 i więcej W II <0,0000;,0328) ( t III <-,0328; 0,0000) - ) IV poniżej -, kujawskopomorskie opolskie 6 2 łódzkie śląskie 9 5 warmińskomazurskie 6 mazowieckie świętokrzyskie 4 0 podlaskie lubelskie podkarpackie małopolskie 222 3

23 Sytuacja osób młodych na rynku pracy Wpływ gospodarki. Produkt krajowy brutto w zł na mieszkańca 2. Wskaźnik przedsiębiorczości liczba podmiotów gospodarczych na 0 tysięcy mieszkańców 3. Nakłady inwestycyjne w zł na mieszkańca 4. Struktura produkcji (udział działalności finansowej i ubezpieczeniowej oraz obsługi rynku nieruchomości w WDB, w %) Gospodarka a ZIB_A r = 0,73 2,5 2,0 MZ,5 ZP,0 DL SL PM 0,5 LU LD MP WP 0,0-2,0 -,5 -,0 KP -0,5 0,0 0,5,0,5 2,0 PK SW WM -0,5 OP PD -,0 LB -,5 Źródło: Bank Danych Lokalnych, 8 grudnia 203 r. Klasy: zachodniopomorskie lubuskie 6 5 pomorskie wielkopolskie dolnośląskie 2 I,0328 i więcej W II <0,0000;,0328) ( t III poniżej 0, ) 8 4 kujawskopomorskie opolskie 3 0 łódzkie śląskie 3 7 warmińskomazurskie mazowieckie świętokrzyskie małopolskie podlaskie 2 lubelskie 4 podkarpackie 5

24 Sytuacja osób młodych na rynku pracy Wpływ gospodarki Ładunki Wagi Zmienna ukryta Indykator czynnikowe Błąd Błąd 0,354 0,9590 G_Y_ 0,03 0,0046 0,2799 0,86 G2_Y_ 0,0768 0,0363 GOSP_Y 0,230 0,8004 G3_Y_ 0,0543 0,0326 0,289 0,8662 G8_Y_ 0,0370 0,085 Źródło: Opracowanie własne na podstawie wyników modelu miękkiego sytuacji osób młodych na rynku pracy Współczynnik determinacji 0,998 0,6660 0,6406 0,

25 Zmodyfikowany model miękki monitorowania sytuacji osób młodych na rynku pracy ZIB _ A 0,792EDU _ Y 0,2920ODZ _ A 0,5573GOSP _ Y 3,0868 (0,0445) (0,0503) (0,045) (0,556) 2 ZIB _ B 2 0,6662 0,805EDU _ Y 0,6439ODZ _ B 0,750GOSP _ Y 0,9605 (0,058) (0,0728) (0,076) (0,5889) 0,66 ZIB _ C 0,953EDU _ Y 0,304ODZ _ C 0,5530GOSP _ Y 3,079 (0,0476) (0,0448) (0,0978) (0,538) 2 0,