Informacje z zakresu pomocy osobom bezdomnym w województwie pomorskim

Transkrypt

1 Informacje z zakresu pomocy osobom bezdomnym w województwie pomorskim Pomorski Urząd Wojewódzki Wydział Polityki Społecznej Ewa Szczypior Szczecin 13 września 2018 roku

2 Bezdomność jest wielowymiarowym problemem społecznym, jest jedną z najbardziej skrajnych i brutalnych form wykluczenia społecznego, ponieważ uniemożliwia prawidłowe funkcjonowanie w społeczeństwie i prowadzi do stygmatyzacji.

3 Pomorskie Forum na rzecz Wychodzenia z Bezdomności (PFWB) Dzięki badaniom socjodemograficznym prowadzonym już od 2001 roku zwiększany jest profesjonalizm procesu diagnozowania zjawiska bezdomności oraz opracowywania wyników badań w celu przygotowywania lokalnych strategii zapobiegania i wychodzenia z bezdomności. Prace naszej grupy pozwoliły na wypracowanie pierwszego standardu streetworkingu na rzecz osób bezdomnych przebywających w miejscach niemieszkalnych, a także PFWB było liderem wypracowania Modelu Gminnego Wychodzenia z Bezdomności ukończonego w 2014 r.

4 Etyka pomagania Wzmacnianie godności i poczucia wartości Rozwijanie zdolności do ponoszenia odpowiedzialności za siebie i innych ludzi Uszanowanie woli i tworzenie warunków do dokonywania wolnych wyborów Kreowanie człowieka samodzielnego i twórczo rozwiązującego swoje problemy

5 Rola wspólnoty samorządowej Stworzenie konkretnej perspektywy zmiany ich sytuacji życiowej: podjęcia zatrudnienia i uzyskania docelowego mieszkania. Prowadzenie szkoleń m.in. mających na celu wyjaśnienie wątpliwości związanych ze stosowaniem zmienionych regulacji w zakresie pomocy osobom bezdomnym, które weszły w życie 5 września 2016 r.

6 Liczba osób bezdomnych w województwie pomorskim W dniach 8/9 grudnia 2017r. patrolom we wszystkich gminach udało się dotrzeć do osób bezdomnych, w tym do 440 kobiet i 100 dzieci oraz mężczyzn. Porównując z wynikami ze stycznia i grudnia 2015 roku, liczba osób zidentyfikowanych w kręgu bezdomności pozostaje prawie na tym samym poziomie - nastąpił nieznaczny spadek o 51 osób. Osoby bezdomne w placówkach stanowią ponad 72%, zaś niecałe 28% przebywa poza placówkami, ale w miejscach niemieszkalnych tylko 4,8%.

7 Dzieci do 18 ukończenia roku życia przebywały z matkami, rodzicami przede wszystkim w Domach dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży (33 dzieci), 28 w innych placówkach (m.in. mieszkaniach wspieranych) tylko 17 w schroniskach i 19 na działkach oraz 3 w Specjalistycznych Ośrodkach Wsparcia dla Ofiar Przemocy w Rodzinie. Kobiety, których liczba nie uległa wielkiej zmianie (w 2015 było ich 435), teraz tylko o 5 więcej - 440, przebywają przede wszystkim w placówkach dla osób bezdomnych. W 2017 roku zidentyfikowano 2779 mężczyzn: w tym w miejscach niemieszkalnych przebywało ich 212 i na działkach 379, zaś w placówkach dla osób bezdomnych 1609, a poza tym w szpitalach 212 osoby, w zakładach karnych 105 i w innych placówkach 221osób.

8 Ze względu na płeć 87% osób bezdomnych to mężczyźni, a tylko 13% to kobiety. Ta tendencja utrzymuje się od wielu lat. Osoby bezdomne w województwie pomorskim starzeją się i tak w wieku od 41 do 60 r.ż. jest ich już 46% zbadanej grupy, zaś powyżej 60 r.ż. 35%. Tylko 15,3 % to osoby dorosłe do 40 roku życia. Wynikają z tego problemy zdrowotne i trudności z realnym wychodzeniem z bezdomności osób, które też coraz częściej stają się niepełnosprawne. W województwie pomorskim tylko 20,5 % to osoby pozostające w bezdomności do 2 lat, zaś od 3 do 5 lat kolejne 21,5%, długotrwale w bezdomności jest (od 6 do 20 lat), aż 53% osób.

9 Dominującymi przyczynami bezdomności wskazanymi przez badanych są w porównaniu do roku 2015: 1. Eksmisja i wymeldowanie - 44,5 2. Konflikt rodzinny - 37,8% 3. Uzależnienie - 27,8 % 4. Zły stan zdrowia, niepełnosprawność - 20 % wzrost o 5,4 % 5. Bezrobocie - 14,1% 6. Zadłużenie - 7,7% 7. Opuszczenie zakładu karnego - 5,5% 8. Przemoc domowa - 2,9% 9. Niepowodzenie w poszukiwaniu pracy poza miejscem zamieszkania - 1,3% 10. Opuszczenie placówki opiekuńczo-wychowawczej - 1,1 % - niewielki wzrost o 0.3%.

10 Osoby badane wskazały na następujące źródła dochodu: 1. Zasiłek z pomocy społecznej - 42,15% 2. Renta/emerytura - 11,3% - wzrost o 2,7% 3. Zbieractwo -11% 4. Praca na czarno - 9,8% 5. świadczenia ZUS - 7,5% 6. Zatrudnienie - 4,1% 7. Inne - 3,4% 8. Żebractwo - 1,9% 9. Alimenty 0,9% W 2017 roku aż 535 osób bezdomnych wskazało, że nie posiadają w ogóle dochodu, czyli 16,1% badanej populacji.

11 Rodzaj wykształcenia osób bezdomnych: dominujące zawodowe (43,6%) następnie podstawowe (31,5%) w 15,1% średnie i tylko 2,1% wyższe Pomorscy bezdomni korzystali przede wszystkim z form wsparcia w postaci: Ze schronienia - 59,2% Z posiłku - 50,9% Ze wsparcia finansowego - 33,4% Z odzieży - 21,1% Z innych form 8,1% W 2017 roku aż 493 osoby bezdomne wskazały, że nie korzystają z jakichkolwiek form pomocy, czyli 14,9% badanej populacji.

12 Pytanie o potrzeby osób bezdomnych potwierdziło chęć uzyskania przez nich: -mieszkania 56% -wsparcia finansowego 43,8% -pomocy w sprawach zdrowotnych 28,3% -pomocy w znalezieniu pracy 9,5% -pomocy w wyjściu z uzależnienia tylko 5,6% -żadnej pomocy nie oczekuje 14,6 % osób bezdomnych, czyli 484 osoby.

13 Wsparcie i pomoc osobom bezdomnym udzielona przez gminy w 2017 roku Liczba wszystkich zdiagnozowanych osób bezdomnych, których ostatnim miejscem zameldowania była dana gmina 3 797, w tym mężczyzn, 596 kobiet. Liczba wszystkich osób bezdomnych, którym gmina opłaciła w 2017 r. pobyt w placówkach noclegowych dla osób bezdomnych 2 679, w tym mężczyzn, 408 kobiet. Liczba osób bezdomnych, którym gmina przyznała świadczenie w postaci mieszkania chronionego 22 w tym 21 mężczyzn, 1 kobieta. Liczba osób objętych Indywidualnym Programem Wychodzenia z Bezdomności 199, w tym 139 mężczyzn, 60 kobiet. Liczba osób bezdomnych objętych Kontraktem Socjalnym 1 558, w tym mężczyzn, 428 kobiet. o prawie 500. Liczba osób bezdomnych, skierowanych do Centrum Integracji Społecznej 57, w tym 50 mężczyzn, 7 kobiet. Liczba osób bezdomnych, które podjęły zatrudnienie, w tym zatrudnienie wspierane 147, w tym 84 mężczyzn, 63 kobiety. Liczba osób bezdomnych, które się usamodzielniły 227, w tym 134 mężczyzn, 93 kobiety.

14 W województwie pomorskim na rzecz rozwiązywania problemu bezdomności pracuje 55 podmiotów niepublicznych organizacji pozarządowych, związków wyznaniowych realizujących wsparcie z zakresu: 1.Prewencji: np. biedy, zapobieganie eksmisjom, rozwój mieszkalnictwa społecznego, 2.Interwencji: np. zminimalizowanie negatywnych skutków bezdomności oraz zmniejszenie liczby osób przebywających na ulicy np. streetworking, 3. Integracji: włączanie zgodnie możliwościami na każdym poziomie funkcjonowania społecznego.

15 Potrzeby uzyskania tymczasowego schronienia osobom bezdomnym na terenie województwa pomorskiego zapewniają 43 placówki z 1954 miejscami z możliwością uruchomienia w czasie zimy około 200 dostawek. 6 Schronisk dla osób bezdomnych z usługami opiekuńczymi 21 Schronisk dla osób bezdomnych 9 Noclegowni 7 Ogrzewalni Wsparcie z zakresu dostępu do posiłku, żywności, odzieży, łaźni: 7 Jadłodajni i stołówek 15 Punktów wydawania odzieży i żywności 5 Łaźni W systemie wojewódzkim funkcjonują również: 2 SOW-y z 37 miejscami całodobowymi 4 Domy dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży na 65 miejsc.

16 Prace w zakresie ograniczania, rozwiązywania problemu bezdomności Szkolenia Mapy miejsc mieszkalnych Dążenie do modelu rozwiązywania problemów bezdomności opartego na mieszkalnictwie, a nie na placówkach.

17 ŚRODKI FINANSOWE PRZEZNACZONE NA PRZECIWDZIA NIE ZJAWISKU BEZDOMNOŚCI W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM Środki gminne i powiatowe w 2017 roku OGÓŁEM środki z budżetu państwa i własne wyniosły 1.Na funkcjonowanie placówek prowadzonych przez ngo 2.Na funkcjonowanie placówek przez podmioty publiczne 3.Na świadczenia pieniężne bezpośrednie 4.Na inne działania profilaktyczne zł zł zł zł zł

18 Środki z poziomu Województwa w 2017r Wojewoda Pomorski przekazał w ramach konkursu grantowego zł, w tym zł na placówki (organizacje pozarządowe, związki wyznaniowe), na przeciwdziałanie zjawisku zł. W 2018 roku odpowiednio zł, na placówki zł i zł na przeciwdziałanie. Marszałek Województwa Pomorskiego w ramach konkursu grantowego zł na inne działania przeciwdziałanie zjawisku, zaś w 2018 roku zł. Proces dochodzenia do standardów w placówkach dla osób bezdomnych jest rozpoczęty, ale wymogi wymagają dużych nakładów, a źródła pozyskiwania finansowania na ten cel są ograniczone.

19 1. Problemem może być redukcja miejsc noclegowych dla osób bezdomnych, co w praktyce zobaczymy w kolejnych latach w okresie jesienno-zimowym. 2. Wzrost kosztów związanych z zatrudnieniem pracowników placówek zgodnie ze standardem usług. 3. Niebezpieczeństwo związane z brakiem możliwości pozyskania środków finansowych na przeprowadzenie przez organizacje pozarządowe modernizacji i specjalistycznych prac remontowo budowlanych na terenie placówki.

20 Nowelizacja ustawy o finansowym wsparcia tworzenia lokali socjalnych, mieszkań chronionych, noclegowni i domów dla bezdomnych nie uwzględnia schronisk z usługami opiekuńczymi. Rozporządzenie Ministra Inwestycji i Rozwoju z dnia 27 kwietnia 2018 r. w sprawie finansowego wsparcia na tworzenie lokali mieszkalnych na wynajem, mieszkań chronionych, noclegowni, schronisk dla bezdomnych, ogrzewalni i tymczasowych pomieszczeń obowiązuje zbyt krótko i wymaga czasu, aby uzyskać informacje o wykorzystywaniu tej drogi zdobywania środków finansowych na wdrożenie standardów.

21 Dziękuję za uwagę Ewa Szczypior Starszy Inspektor Wojewódzki Wydział Polityki Społecznej Pomorski Urząd Wojewódzki tel