Ubezpieczenie społeczne rolników

Transkrypt

1 Ubezpieczenie społeczne rolników 1

2 Źródło statystyk: strona internetowa KRUS 2

3 3

4 4

5 ok. 9% posiada gospodarstwa do 1 ha przeliczeniowego i nie podlega obowiązkowi ubezpieczenia w KRUS z mocy ustawy ok. 2% ubezpieczonych prowadzi działy specjalne produkcji rolnej 5

6 Organizacja KRUS Prezes KRUS centralny organ administracji rządowej podległy ministrowi właściwemu do spraw rozwoju wsi, a nie ministrowi właściwemu do spraw zabezpieczenia społecznego!!! art 59 ust.1 Prezesa Kasy wyłonionego w drodze konkursu powołuje Prezes Rady Ministrów na wniosek ministra właściwego do spraw rozwoju wsi. Prezes Rady Ministrów odwołuje Prezesa Kasy. Kadencja Prezesa Kasy trwa 5 lat, licząc od dnia powołania. Prezes Kasy pełni obowiązki do dnia powołania jego następcy. powoływany i odwoływany przez Prezesa Rady Ministrów na wniosek ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego, złożony po zasięgnięciu opinii Rady Rolników. 6

7 59. ust 2. Prezes Kasy może mieć jednego albo dwóch zastępców. Zastępcę Prezesa Kasy powołuje i odwołuje minister właściwy do spraw rozwoju wsi na wniosek Prezesa, złożony po zasięgnięciu opinii Rady Rolników. Zastępcę (-ów) Prezesa Kasy powołuje i odwołuje minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego na wniosek Prezesa, złożony po zasięgnięciu opinii Rady Rolników. 7

8 Art W ramach Kasy wyodrębnia się: 1) centralę, 2) oddziały regionalne, 3) placówki terenowe, 4) inne jednostki organizacyjne. 8

9 Rada Ubezpieczenia Społecznego Rolników quasi samorząd ubezpieczeniowy Art Radę Rolników w liczbie 25 członków powołuje minister właściwy do spraw rozwoju wsi spośród kandydatów zgłoszonych przez społeczno-zawodowe organizacje rolników i związki zawodowe rolników indywidualnych o ogólnokrajowym zasięgu, po przeprowadzeniu konsultacji ze zgłaszającymi organizacjami. W chwili rozpoczęcia kadencji co najmniej 15 członków powinno podlegać ubezpieczeniu w pełnym zakresie, a co najmniej 5 członków powinno pobierać emeryturę lub rentę z ubezpieczenia. Radę Rolników powołuje minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego spośród kandydatów zgłoszonych przez społeczno-zawodowe organizacje rolników i związki zawodowe rolników indywidualnych o ogólnokrajowym zasięgu, po przeprowadzeniu konsultacji ze zgłaszającymi organizacjami. 9

10 Fundusz Emerytalno-rentowy finansuje świadczenia z ubezpieczenia emerytalno-rentowego; ubezpieczeń zdrowotnych; Powstaje ze: składek 4-9% uzupełniającej dotacji państwa 90+ %, uzupełniającej dotacji z budżetu państwa na ubezpieczenie zdrowotne. 10

11 Fundusz Składkowy Ubezpieczenia Społecznego Rolników Fundusz samofinansujący jest osobą prawną funkcje zarządu pełni Prezes KRUS a rady nadzorczej Rada Rolników. finansuje świadczenia z ubezpieczenia chorobowego, wypadkowego i macierzyńskiego; koszty funkcjonowania Rady Rolników; niedobory f. administracyjn, i praw i rehabilit; art 76 ust 3. Państwo gwarantuje wypłatę świadczeń finansowanych z funduszu emerytalno-rentowego. 11

12 Prymat innych systemów art. 7 ust. 1 u.s.r. Rolnik lub domownik ma prawo przystąpienia do ubezpieczenia społecznego rolników jeżeli nie podlega innemu ubezpieczeniu społecznemu... art. 5 ust. 1 s.u.s. Ubezpieczenie społeczne rolników, jeżeli nie podlegają oni obowiązkowi ubezpieczeń społecznych na podstawie ustawy, regulują odrębne przepisy. 12

13 Odwrócona konstrukcja przystępowania do u.s.r. art. 6 ust. s.u.s. - Obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają... art.11 ust 1. i 2. - Dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu podlegają na swój wniosek osoby objęte obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi... 13

14 art. 7 ust 1. u.s.r. - Ubezpieczeniu wypadkowemu, chorobowemu i macierzyńskiemu podlega z mocy ustawy... art.16 ust. 2 ptk 1. - podlega ubezpieczeniu wypadkowemu, chorobowemu i macierzyńskiemu w pełnym zakresie... 14

15 Rolnik i domownik jako centralne postacie na gruncie u.s.r. 15

16 Zakres podmiotowy ustawy obywateli polskich, obywateli państw członkowskich UE, cudzoziemców posiadających wizę, zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony, osiedlenie się, zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich, zgody na pobyt tolerowany i status uchodźcy. 16

17 Definicja rolnika na gruncie u.s.r. słowniczek ustawy pełnoletnią osobę fizyczną, zamieszkującą i prowadzącą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, osobiście i na własny rachunek, działalność rolniczą w pozostającym w jej posiadaniu gospodarstwie rolnym lub - osobę, która przeznaczyła grunty prowadzonego przez siebie gospodarstwa rolnego do zalesienia jeżeli nie podlega on innemu ubezpieczeniu społecznemu 17

18 Dopuszczalność łączenia pozarolniczej działalności oraz podlegania u.s.r podleganie u.s.r. w pełnym zakresie z mocy ustawy nieprzerwanie przez co najmniej 3 lata, złożenie w Kasie oświadczenia o kontynuowaniu tego ubezpieczenia w terminie 14 dni od dnia rozpoczęcia wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej 18

19 prowadzi działalność rolniczą lub stale pracuje w gospodarstwie (min. 1 ha przeliczeniowy) nie jest pracownikiem i nie pozostaje w stosunku służbowym, nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty kwota należnego podatku dochodowego nie przekracza kwoty zł. 19

20 20

21 21

22 Domownik osoba bliska rolnikowi, ukończone 16 lat, pozostawanie we wspólnym gospodarstwie domowym, zamieszkiwanie na terenie gospodarstwa rolnego rolnika albo w bliskim sąsiedztwie, stała praca w gospodarstwie rolnym i brak związania z rolnikiem stosunkiem pracy. art. 8 ust. 11 s.u.s. jeżeli pozostają z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności 22

23 Rolnik a małżonek na gruncie u.s.r. Małżonek na gruncie ustawy jest traktowany analogicznie jak rolnik chyba że małżonek ten nie pracuje w gospodarstwie rolnika ani w gospodarstwie domowym bezpośrednio związanym z gospodarstwem rolnym. art. 5 u.s.r. 23

24 Dwa piony ubezpieczenia chorobowe, wypadkowe i macierzyńskie emerytalno-rentowe 24

25 Ubezpieczenie chorobowe ex lege: rolnik, którego gospodarstwo obejmuje obszar użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego lub dział specjalny; domownik rolnika. jeżeli ten rolnik lub domownik nie podlega innemu ubezpieczeniu społecznemu lub nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty albo nie ma ustalonego prawa do świadczeń z ubezpieczeń społecznych na wniosek: innego rolnika lub domownika, jeżeli działalność rolnicza stanowi stałe źródło jego utrzymania, a także osobę, która będąc rolnikiem przeznaczyła grunty prowadzonego gospodarstwa rolnego do zalesienia Innego rolnika, domownika lub osobę, która przeznaczyła grunty do zalesienia, obejmuje się ubezpieczeniem wypadkowym, chorobowym i macierzyńskim na wniosek, wyłącznie w zakresie ograniczonym do jednorazowego odszkodowania. 25

26 Składka Ubezpieczenie w pełnym zakresie i na wniosek: 72 zł/ kwartał. ubezpieczenie na wniosek ograniczony zakres: 1/3 pełnej składki 24 zł./ kwartał. osoba prowadząca dodatkową działalność gospodarczą opłaca 200% składki 26

27 Świadczenia jednorazowe odszkodowanie zasiłek chorobowy zasiłek macierzyński 27

28 Zasiłek chorobowy (2 w 1) przysługuje w przypadku nieprzerwanej niezdolności do pracy trwającej co najmniej 30 dni. (max 180 dni) (zwolnienie lekarskie) na wniosek, zasiłek chorobowy z wyjątkiem zasiłku chorobowego z tytułu wypadku przy pracy rolniczej, przysługują, jeżeli okres podlegania ubezpieczeniu bezpośrednio przed wystąpieniem zdarzenia uzasadniającego nabycie prawa do świadczenia trwał nieprzerwanie co najmniej rok. ubezpieczony, który jest nadal niezdolny do pracy, a w wyniku dalszego leczenia i rehabilitacji rokuje odzyskanie zdolności do pracy, zasiłek chorobowy przedłuża się na okres niezbędny do przywrócenia zdolności do pracy, jednak nie dłużej niż o dalsze 360 dni. (lekarz rzeczoznawca Kasy, komisja lekarska) zasiłek chorobowy za 1 dzień -7 zł. 28

29 Ubezpieczenie emerytalno-rentowe z mocy ustawy: 1) rolnik, którego gospodarstwo obejmuje obszar użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego lub dział specjalny, 2) domownik rolnika, 3) osoba pobierająca rentę strukturalną współfinansowaną ze środków Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej, 4) małżonek osoby, jeżeli renta strukturalna współfinansowana ze środków Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej wypłacana jest wraz z dodatkiem na tego małżonka. 29

30 Ubezpieczenie emerytalno-rentowe na wniosek 1) inny rolnik lub domownik, który podlega ubezpieczeniu wypadkowemu, chorobowemu i macierzyńskiemu w pełnym zakresie, 2) osobę, która podlegała ubezpieczeniu jako rolnik i zaprzestała prowadzenia działalności rolniczej, nie nabywając prawa do emerytury lub renty z ubezpieczenia, jeżeli podlegała ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez okres co najmniej 50 kwartałów, 3) osobę pobierającą rentę rolniczą z tytułu niezdolności do pracy jako rentę okresową. 30

31 Składka 30 % emerytury podstawowej; za ubezpieczonego łączącego działalność gospodarczą składka wynosi 200% 179 zł 00 gr 597,46 zł 31

32 Świaedczenia 1. emerytura rolnicza 2. renta rolnicza z tytułu niezdolności do pracy, 3. renta rolnicza szkoleniowa, 4. renta rodzinna, 5. emerytura i renta z ubezpieczenia społecznego rolników indywidualnych i członków ich rodzin, 6. dodatki do emerytur i rent, 7. zasiłek pogrzebowy. 32

33 Przesłanki Emerytura 1)wiek emerytalny; wiek emerytalny kobiety wynosi 60 lat, a mężczyzny 65 lat, 2) podleganie ubezpieczeniu emerytalnorentowemu przez okres co najmniej 100 kwartałów (25 lat) bez rozróżnienia na płeć 33

34 Emerytura wcześniejsza 1. wiek 55 lat, jeśli jest kobietą, albo 60 lat, jeśli jest mężczyzną, 2. podleganie ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez okres co najmniej 120 kwartałów, 3. zaprzestanie prowadzenia działalności rolniczej. zaprzestanie prowadzenia działalności rolniczej spowodowane wywłaszczeniem gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, ich zbyciem na cel uzasadniający wywłaszczenie albo trwałym wyłączeniem, zgodnie z obowiązującymi przepisami, użytków rolnych z produkcji rolniczej z przyczyn niezależnych od rolnika, przesłankę stażu uważa się za spełnioną, jeżeli rolnik podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez okres co najmniej 50 kwartałów. 34

35 2 części: Obliczanie emerytury składkowa 1% za każdy rok podlegania u.s.r. uzupełniająca 95% emerytury podstawowej do 20 lat (przy każdym roku powyżej obniża się część uzupełniająca o 0,5% emerytury podstawowej) minimalna część uzupełniająca to 85% przy nabyciu emerytury we wcześniejszym wieku obniża się o 5% za każdy rok wcześniej i tak: 35

36 Przykłady: k: 60 lat 100 kwartałów (25 lat) cz skł 25% + cz uzup 95% -2,5% (5 lat) = 117,5% x emerytura podstawowa (562,58 zł) m: 65 lat 180 kwartałów (45 lat) cz skł 45% + cz uzup 95% -10% (25 lat) = 130% x emerytura podstawowa m: 60 lat 120 kwartałów (30 lat) cz skł 30% + cz uzup 95% -5% (10 lat) 25 % = 95% emerytury podstawowej 36

37 37